Μιλούν Υπαξιωματικοί του Ναυτικού – (στην Κύπρο το 1974)

…Και εδώ κάνανε άσκηση με τους Τούρκους!

ΑΘΑΝΑΣΟΥΛΗΣ ΚΩΣΤΑΣ – 17 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2011

-. Πες μου κύριε  Κωνσταντίνου[1], κάτι θέλεις να διορθώσεις από την περασμένη  φορά;

Κωνσταντίνου.- Πρώτα πρώτα  δεν είπα το εξής, με ρωτήσατε στο τέλος   τι με πείραξε πιο πολύ. Και σας είπα με πείραξε ότι μου βάλανε  το πιστόλι μπροστά και το τομσον για να πάω να κάνω πραξικόπημα. Εάν ήταν στην Ελλάδα κάτι θα είχα κάνει νομικά. Δυστυχώς εκεί δεν μπορώ να κάνω τίποτα. Δεύτερον… αυτό ήταν το κυριότερο, δεύτερον, Αξ/κό στα πυροβόλα στις τρεις πρώτες ημέρες του πολέμου δεν είδα  ούτε έναν, μόνο τον Ντάνο που πήγαινε στα συνεργεία κάπου-κάπου και τον Ταβλαρίδη που πήγαινε στο καράβι του τον ΛΕΒΕΝΤΗ. Δεν σας είπα όμως ότι πολύ συχνά ακουγόταν από τα μεγάφωνα το πλήρωμα του ΛΕΒΕΝΤΗ να πάει γρήγορα στο πλοίο. Αυτό  μπορώ να σας πω ότι γινόταν κάθε μισή ώρα, κάθε μια ώρα μα ήταν όλες τις ημέρες, την δεύτερη την τρίτη κλπ. Δεν θα σας πω  γιατί, μετά το έμαθα.  Θα το πει αυτός που το ξέρει και το άκουσε. Αυτός ήταν ο λόγος. Όπως επίσης σας είπα ότι μετά που έφυγε ο Παπαδάκης  από διοικητής και έγινε Ναυτ. Διοικητής Κύπρου και παρέλαβε ο Υποδιοικητής ΔΟΥΚΑΣ ως Διοικητής, από εκεί και πέρα είχαμε πράγματι Διοικητή γιατί πρώτα νοιώθαμε ότι δεν είχαμε, και ο οποίος πολύ συντονισμένα έκανε την υποχώρηση,  και πήγαμε στην Λάρνακα και εν συνεχεία στην Λεμεσό και επιστρέψαμε στην Ελλάδα. Και που, όπως σας είπα έβγαλε αυτές  τις φήμες και γλιτώσαμε στην Λάρνακα από κάποια επεισόδια  με τους Ελληνοκυπρίους. Αυτά, δεν θα πω άλλα.

-..  Θες να πεις δηλαδή ότι με τον Δούκα διοικητή λειτούργησε  η Βάση και γίνανε όλα κανονικά και ειδικά στην υποχώρηση;

Κωνσταντίνου.- Πραγματικά δεν ξέρω γιατί τις ημέρες του πολέμου δεν τον είδαμε τον Παπαδάκη που ήταν Διοικητής. Δηλαδή  το γνωρίζω αλλά το έμαθα μετά.  Θα σας πει ο Κώστας Αθανασούλης.-

-. Κύριε Αθανασούλη κάτι ήθελες να πεις για το πλήρωμα του ΛΕΒΕΝΤΗ;

Αθανασούλης.- Λέτε να αρχίσουμε από  εκεί; Από αυτό το σημείο;

-. Ας το καλύψουμε  αυτό του  πληρώματος του ΛΕΒΕΝΤΗ

Αθανασούλης.- Όλη μου την υπηρεσία στην Κύπρο από  όταν  πήγα στο Νησί μέχρι που έφυγα είχα παραλάβει την συνεννόηση της Ν.Β.Χ. Σε νορμάλ καταστάσεις η δουλειά δεν ήταν πολλή, και γι’ αυτό τις περισσότερες εργάσιμες ώρες εργαζόμουν στο γραφείο του υποδιοικητή. Οι ναύτες της Σν τα κατάφερναν  και μόνοι τους. Όταν έγινε το πραξικόπημα  οι πιο πολλοί πήγαν σε διάφορες θέσεις πχ στο Νοσοκομείο της Λευκωσίας στα θέρετρα αξ/κών ΣΑΛΑΜΙΣ κλπ. Τα γραφεία στην Βάση κλείσανε και από εκείνη την ημέρα μέχρι και την εγκατάλειψη τις Βάσης ήμουν στην συνεννόηση συνεχώς. Στην συνέχεια του μικρού κτιρίου της Σν ο Κανδαλέπας με το Τσαταλό εάν θυμάμαι καλά είχαν φτιάξει έναν  μικρό θάλαμο επιχειρήσεων πολύ πριν αρχίσουν πραξικόπημα   και τουρκικές επιχειρήσεις και κατά  την διάρκεια του πολέμου είχαμε κάποια  καλή θα έλεγα εικόνα για το τι συμβαίνει σε όλο το Νησί. Εκείνο που λέει όμως συνέβη………(όταν) μιλάει ο Δ.Κων/νου για την 1η  φάση που το ΛΕΒΕΝΤΗΣ γύρισε από την Πάφο  που από ότι μάθαμε πήγε να βομβαρδίσει τον ραδιοφωνικό σταθμό που μίλησε ο Μακάριος και ότι δεν τον βομβάρδισε διότι όπως είπαν είχε σπίτια κοντά. Αυτά ακούστηκαν……και δεν τα διέψευσε κανένας, ούτε τα επιβεβαίωσε.

-.. Η ιστορία με τον Μακάριο  είναι στο πραξικόπημα. Το πραξικόπημα  είναι πριν την εισβολή. Άρα αυτά  που λες έγιναν πριν την εισβολή.

Αθανασούλης.- Σωστά μιλάω για  πριν την εισβολή  για το πραξικόπημα,  το λέω όμως διότι το ΛΕΒΕΝΤΗΣ  έδρευε στην Αμμόχωστο, ποτέ στην βάση. Όταν όμως άρχισε η εισβολή  για  πρώτη φορά  νομίζω ήρθε στην Βάση. Λοιπόν  το ΛΕΒΕΝΤΗΣ ήρθε και έδεσε στο λιμανάκι με τις Τ/Α. Κυβερνήτης ήταν ο Ταβλαρίδης. Δεν  τον ήξερα, πρώτη φορά τότε τον είδα, δεν είχα μαζί του καμιά σχέση και αυτό το βιολί με το πλήρωμα του ΛΕΒΕΝΤΗ στο πλοίο, που είπε ο Κωνσταντίνου  άρχισε νομίζω από την πρώτη ημέρα, της εισβολής και όταν   έρχονταν ειδήσεις ότι τα πράγματα πηγαίνουν    πολύ άσχημα με την απόβαση, τότε περιμέναμε το τηλέφωνο. Πως γινόταν λοιπόν, χτυπούσε το τηλέφωνο στην συνεννόηση και μου λέγανε  πες από τα μεγάφωνα το πλήρωμα του ΛΕΒΕΝΤΗ ταχέως στον ΛΕΒΕΝΤΗ.  Το πλήρωμα του ΛΕΒΕΝΤΗ εκτός ενός μικρού αριθμού ατόμων που έμενε πάνω στο πλοίο για το μπόφορς,  ενδιαιτούσε στη Ν.Β.Χ. Και αυτός ήταν ο λόγος που κάναμε τις ανακοινώσεις να πάει  γρήγορα στο πλοίο. Τώρα στην αρχή δεν δώσαμε σημασία αλλά όταν αυτό άρχισε να επαναλαμβάνεται κάθε ώρα κάθε ημέρα και πιο συχνά, όλοι μα ΟΛΟΙ άρχισαν να αναρωτιούνται τι συμβαίνει και κυρίως τι  σημαίνει αυτό. Δόθηκαν  από ορισμένους  υπαξιωματικούς συναδέλφους διάφορες εξηγήσεις…   Το συζητούσαμε τις νυκτερινές ώρες  εκεί γύρω στις 1 με 2, που  ορισμένοι από τα πυροβόλα τους ερχόταν  να μάθουν τα νεότερα και τις εξελίξεις των εισβολέων, διότι όλοι οι μόνιμοι ήταν διαιρεμένοι επικεφαλής πυροβόλων και την ημέρα ήταν θανάσιμο λάθος να κυκλοφορείς μες στην Βάση, λόγω  αεροπλάνων, και ερχόταν να τούς ενημερώσω. Αυτό δένει  με ότι είπε ο Κωνσταντίνου, ότι δεν έβλεπε κανένα  επί τρεις ημέρες. ‘Όπως είπα και πιο πάνω ένα από τα κύρια θέματα της συζήτησης ήταν  τι επί τέλους συμβαίνει με τον ΛΕΒΕΝΤΗ και το πλήρωμα του, τέσσερις πέντε πολύ στενοί  μου φίλοι και συνάδελφοι καταλήγαμε σε ένα πράγμα. Ότι κάποιοι, όταν οι καταστάσεις δυσκόλευαν ετοιμαζόντουσαν να την κοπανήσουν.  Για να είμαι ακριβής αυτό ήταν πάντα το δεύτερό μας θέμα.Λοιπόν γινόταν κάποιες περίεργες συναντήσεις στο διοικητήριο, που ήταν μονίμως μέσα στο κτίριο ο Παπαδάκης, κάποιοι με τσαντάκια και χαρτοφύλακες πήγαιναν και ερχόντουσαν και το κύριο ήταν,,ότι οι ανακοινώσεις γινόταν  πάντα μετά μια είδηση η ένα σήμα που έλεγε ότι  τα πράγματα πάνε μάλλον προς το τέλος τους και πιθανόν  να καταλειφθεί το βόρειο μέρος του Νησιού και θα αποκοπούμε. Τότε δε προς  το τέλος της πρώτης φάσης επικρατούσε  στην Διοίκηση κάποιο είδους    ανησυχίας αν όχι πανικός. Εφόσον όλοι συμφωνούσαμε ότι   δεν υπάρχει άλλη εξήγηση παρά μια, ότι κάποιοι  είναι έτοιμοι να φύγουν δια θαλάσσης. Ένα βράδυ έγιναν και κινήσεις που ενίσχυσαν τις υποψίες μας, ότι έχει σχηματισθεί μια μικρή ομάδα,  ένας συνάδελφος  επικεφαλής πυροβόλου είπε ότι αν  αποπειραθεί κάποιος να  φύγει  με το ΛΕΒΕΝΤΗ υποχρεωτικά πρέπει να περάσει από το πυροβόλο μου μπροστά, εγώ τότε δεν θα το επιτρέψω αυτό καμιά περίπτωση. Στην πρόταση αυτή συμφωνήσαμε όλοι, και αμέσως ένας δεύτερος είπε τότε και εγώ από την άλλη μεριά,δεν θα τους το επιτρέψω………   Πήραμε απόφαση να μην φύγει κανένας τους μόνος ή η μικρή ομάδα που είχε σχηματισθεί. Οι δε  συνάδελφοι που ήταν επικεφαλής των πυροβόλων στο λιμάνι να κάνουν  αυτό που πρέπει σε όσους   εν καιρώ πολέμου ενεργούν έτσι.. Αυτή η ιδέα ήταν ενός   επικεφαλής  πυροβόλου εκεί κοντά στο λιμάνι, που υιοθετήθηκε από όλους, να εκτελεστεί δίχως να  το ξαναπούμε. Τα γεγονότα μας ευνόησαν και με την αλλαγή της Κυβέρνησης στην Ελλάδα έγιναν αλλαγές και στην Κύπρο με αποτέλεσμα ο Διοικητής Παπαδάκης να μετατεθεί και ΓΕΕΦ ΝΔΚ  και, να παραλάβει Διοικητής ο πλωτάρχης Π. Δούκας ένας σοβαρός και συνετός  Αξ/κός με αποτέλεσμα να ακυρωθούν ευτυχώς για όλους τα σχέδιά μας και από την ώρα που έφυγε ο Παπαδάκης και μετά να μην ξαναανακοινώσει κανείς το πλήρωμα του Λεβέντη στο Λεβέντη. Τότε  πραγματικά φάνηκε  ότι,αυτό το σενάριο που δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ, ήταν σωστό στις προβλέψεις μας.. Α, εδώ για να μην  το ξεχάσω, θέλω μετά από τόσες δεκαετίες να ευχαριστήσω  έναν συνάδελφο ιδιαίτερα, τον Δημήτρη τον Ζέρβα που ήταν σηματονόμος στις τορπιλακάτους  και ο οποίος αφού οι Τ/Α έμειναν δεμένες η ανύπαρκτες κατά την διάρκεια της εισβολής – αυτό είναι μια  ξεχωριστή ιστορία – ο Ζέρβας λοιπόν ήλθε εθελοντικά στην συνεννόηση και η βοήθειά του ήταν ανεκτίμητη. ‘Έμεινε όλο αυτό  το διάστημα   των γεγονότων στην συνεννόηση. Σ’ ευχαριστώ Δημήτρη.

-. Εκτιμάς δηλαδή ότι  καλούσαν το πλήρωμα στον ΛΕΒΕΝΤΗ για να είναι έτοιμο το πλοίο ώστε μερικοί  να σας εγκαταλείψουν στην Βάση και  να φύγουν;

Αθανασούλης.- Ναι αυτήν την εκτίμηση κάνω και όχι μόνο εγώ. Είχαν πολλοί  μα πάρα πολλοί την  ίδια άποψη. Μέχρι κι από ναύτες  το άκουσα να το σχολιάζουν ειρωνικά… άκουσα με τα αυτιά ναύτη να λέει σε άλλον,   τι ώρα αρχίζουν απόψε τα δρομολόγια του ΛΕΒΕΝΤΗ και δεν το έλεγε τυχαία, το έλεγε γιατί ήταν σίγουρος ότι τον άκουγα. Μετά όπως σας είπα και πιο πάνω ήμασταν σχεδόν βέβαιοι.

-. Και γιατί να μην παίρνανε  όλο το πλήρωμα, όλο τον κόσμο  που ήταν στην βάση;

Αθανασούλης.- Είχαμε χονδρικά, (κανένας δεν  ήξερε με ακρίβεια πόσοι είχαν  έρθει και καταταγεί), τετρακόσιους περίπου  ανθρώπους. Πού να τους βάλουν σε ένα περιπολικό; Δεν γινότανε. Μπορούσαν να πάρουν ένα μικρό αριθμό είκοσι ή τριάντα…  αλλά τότε θα ήταν ολοφάνερο αυτό,  ενώ τρεις τέσσερις…    πίστευαν ότι  όσο λιγότεροι τόσο καλύτερα και έτσι θα ήταν απαρατήρητοι.

Κωνσταντίνου.-  Το νούμερο ένα ήταν  ο ΓΚΙΚΑΣ που καθόμουνα κι εγώ μαζί του στο πυροβόλο.

-. Ήσασταν αποφασισμένοι να χτυπήσετε το πλοίο;

Αθανασούλης.- Δεν έχω χρησιμοποίηση  την λέξη χτυπήσει, είπα  ότι σε καμία περίπτωση να μην φύγουν κάποιοι, το βαπόρι… δεν είχε πρόβλημα, άλλοι  είχαν…….Εδώ θέλω να σας πω γιατί κατά τους υπολογισμούς μου χονδρικά ήμασταν περίπου τετρακόσιοι. Υπολογίζω στην Βάση και τα πληρώματα των Τ/Α διακόσιοι και άλλους τόσους επίστρατους. Όταν Κηρύχθηκε η επιστράτευση… μην πάει το μυαλό σας…  πριν την εισβολή, δεν έγινε κάποια επιστράτευση…  την παραμονή,  όχι τέτοια πράγματα, μετά την απόβαση το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου έλεγε όποιος μπορεί να φέρει όπλο να καταταγεί.  Αποτέλεσμα ήταν σ’ εμάς έπρεπε πχ να καταταγούν πενήντα ή εξήντα και ήρθαν διακόσιοι, καταλαβαίνετε τι χαμός έγινε τότε εάν δεν έχεις όπλα να τους δόσεις ούτε τόσες στολές. Μιλάμε για οργανωμένο χάος.

-. Το ΛΕΒΕΝΤΗΣ  έμεινε στην Βάση μαζί με τις Τ/Α και τα πήραν  οι Τούρκοι όταν έφθασαν εκεί η είχαν…

Αθανασούλης.- Όχι δεν έχουμε φτάσει εκεί… δεν έχω φτάσει εκεί πέρα γιατί δεν πιάσαμε όλη…   εν πάσι περιπτώσει……….   Η απόβαση άρχισε  αν θυμάμαι καλά  Σάββατο 4.30 το πρωί. Και έγινε κατάπαυση  την Δευτέρα το μεσημέρι στις μία. Να έχετε κατά νου ότι δεν είναι δυνατόν μετά από τέσσερις δεκαετίες  να είναι ακριβείς ημερομηνίες  και ώρες. Έρχεται την Δευτέρα το μεσημέρι λοιπόν στις μία παρά τέταρτο ένα σήμα αστραπιαίο και λέει από ώρας 1 πυροβόλα δεσμευμένα, ακόμη και για δοκιμές πυροβόλων θα παίρνετε άδεια από το ΓΕΕΦ. Δρομολογήθηκε  αμέσως και συμμορφωθήκαμε  με το σήμα. Σε συζητήσεις που  έγιναν  γύρω από αυτό ήταν πως είναι δυνατόν να παίρνουμε άδεια, για δοκιμές των πυροβόλων, όταν τα τουρκικά αεροπλάνα μας βομβάρδιζαν  όλη την ώρα; Κατά την διακοπή των εχθροπραξιών  έφθασε στη Βάση  από την Κυρήνεια ο Αρχικελευστής Γαλιάτσος με το πλήρωμα του Ναυτικού Σταθμού Κυρήνειας μετά από περιπέτειες και με τα πόδια. Εκεί μας είπε ότι με την κατάπαυση του πυρός που κάναμε εμείς, οι Τούρκοι βάρεσαν με ότι είχαν και δεν είχαν και πήραν την Κυρήνεια. Εμείς πάντως νομοταγείς…….

-. Πάμε λίγο από την αρχή, ποια ήτανε τα καθήκοντά  σου στη Βάση και για πιο διάστημα έμεινες στην Κύπρο;

Αθανασούλης.-  Πήγα το καλοκαίρι του 73 στην Κύπρο και έμεινα μέχρι μετά τον πόλεμο τον Σεπτέμβριο του 74… έμεινα για περίπου 2 μήνες μετά την απόβαση στο Νησί. Τοποθετήθηκα απ ευθείας στη Βάση. Ανέλαβε υπεύθυνος στη συνεννόηση. Η Σν είχε περιορισμένες δυνατότητες, ένα ραδιοτηλέφωνο VHF 2 δέκτες και ένα πομποδέκτη SSB. Η κίνηση σε σήματα ήταν πέντε έξη  την ημέρα και κάναμε τακτικές επαφές  η μάλλον συνεχή ακρόαση με τα Ρ/Ε του Ναυτικού.  Είχαμε ένα στον Απόστολο Ανδρέα ένα στην Αγία Νάπα στην Αμμόχωστο και ένα στον Κορμακίτη πάνω από την Κυρήνεια. Τα είχαν ονομάσει ΣΕΠ (Σταθμός Εγκαίρου Προειδοποιήσεως).

-.  Άρα έζησες όλη την  περίοδο από το πραξικόπημα, την εισβολή των  Τούρκων, την πρώτη εισβολή, τον  δεύτερο πόλεμο, τον δεύτερο Αττίλα και μετά τον δεύτερο  Αττίλα ένα μήνα περίπου;

Αθανασούλης.- Να απαντήσω  στο τελευταίο για να το κλείσουμε. Κατά τον πρώτο πόλεμο μας βομβάρδισαν πολλές φορές τα Τούρκικα αεροπλάνα. Τα Ρ/Ε του Ναυτικού μας έδιναν αναφορές για το τι γίνεται στην περιοχή τους από στόχους επιφανείας, »εννοώ πλοία » εμείς όμως είχαμε  μεγάλο πρόβλημα με τα αεροπλάνα και τότε απροσδόκητα από κάποια επικοινωνία, τυχαία βέβαια με το ΡΑΝΤΑΡ της  Αεροπορίας, που ήταν  πάνω από εμάς στο βουνό Καντάρα, άρχισαν και μας έδιναν κινήσεις αεροπλάνων και ποια ερχόντανε  για εμάς. Αυτό έγινε αρκετές φορές και πιστεύω ότι την τρίτη ημέρα το αντιλήφθηκαν οι Τούρκοι γιατί τους περιμέναμε, τα αντιαεροπορικά μας ήταν πάντα από εκεί που ερχόταν στραμμένα προς την κατεύθυνσή τους και μ’ αυτό τον τρόπο τούς ρίξαμε 4 αεροπλάνα και 2 είδαμε που έφυγαν  βγάζοντας καπνούς, μετά επιβεβαιώθηκε ότι έπεσαν το ένα στο Τρίκωμο  και δεν θυμάμαι πού το άλλο, αλλά μας το είπαν χωρικοί από τα γύρω χωριά. Λόγω του ότι ήμασταν ο μόνος   σταθερός στρατιωτικός  στόχος, γιατί  όλα τα στρατόπεδα  είχαν αδειάσει, εμείς και η ΕΛΔΥΚ… και είμαστε στην διαδρομή μεταξύ Αποστόλου Ανδρέα και Αμμοχώστου, βομβάρδιζαν συχνά  πυκνά το λιμάνι και την  περιοχή της Αμμοχώστου, περνούσαν τακτικά και μας έριχναν ό,τι τους απόμενε.

-. Άρα θες να πεις ότι  αυτήν την προσφορά καταρχήν της Αεροπορίας δεν την έχει αναγνωρίσει το Ναυτικό αφενός και αφετέρου δεν έχει αναγνωρισθεί ιστορικά η προσφορά  του προσωπικού μονίμων υπαξιωματικών και ναυτών της Βάσης με την κατάρριψη 4 έως 6 Τουρκικών αεροσκαφών. Μάλιστα. Πάμε λίγο πίσω  στο κλίμα που επικρατούσε  στο προσωπικό το στρατιωτικό των Ελλήνων στην Κύπρο επί Μακαρίου πριν το πραξικόπημα.

Αθανασούλης.-  Θα ήθελα να τονίσω εδώ  την άριστη συμπεριφορά των  ναυτών και υπαξιωματικών στον πόλεμο. Το ηθικό  ήταν πολύ υψηλό και δεν παρατηρήθηκε ούτε μια ολιγωρία σε όλη την διάρκεια των δύο φάσεων του πολέμου. Τώρα στο κλίμα που επικρατούσε επί Μακαρίου. Εγώ είχα την οικογένειά μου στην Κύπρο και οι πιο πολλοί μέναμε στα γύρω κοντινά χωριά και λίγοι στην Αμμόχωστο. Στην αρχή τους πρώτους 6-7 μήνες το κλίμα που βρήκα εκεί θα έλεγα ότι ήταν πολύ φιλικό  προς εμάς από τους Κυπρίους. Επίσης θα έλεγα όμως  ότι από κάποια στιγμή και μετά αντιστράφηκε  και έγινε ψυχρό και συνεχώς χειροτέρευε. Τα Κυπριακά ΜΜΕ άρχισαν να κάνουν  επιθέσεις εναντίον των Ελλαδιτών, όχι φυσικά χωρίς λόγο,  και η  Κυπριακή Κυβέρνηση να ανακοινώνει επίσημα ότι η Ελλάδα   πρέπει να ανακαλέσει όλους τους Ελλαδίτες  αξιωματικούς και ποιοι θα μείνουν από εμάς εκεί θα το πουν αυτοί. Εκεί προέκυψε και μια άλλη σοβαρή διαφωνία μεταξύ ΓΕΕΦ και Κυπριακής Κυβέρνησης, σχετικά με το ποιος θα επιλέγει τους έφεδρους αξιωματικούς που ερχόταν στην Εθνοφρουρά οι Κύπριοι  να υπηρετήσουν την θητεία τους, και φυσικά η Εθνοφρουρά διοικείτο από Ελλαδίτες και έκαναν αυτοί την επιλογή. Τα πράγματα είχαν πάει σε αδιέξοδο όταν ανακοίνωσε η Κυπριακή Δημοκρατία ότι θα επιλέγει  τους Κυπρίους Εφέδρους Αξιωματικούς, αλλιώς δεν  θα τους αναγνωρίσει και δεν θα τους μισθοδοτεί. Θυμάμαι ότι αυτοί οι Κύπριοι Αξιωματικοί ερχόταν στην Ελλάδα ένα διάστημα για εκπαίδευση. Τότε πλέον το κλίμα κύριε Κακαρά για εμάς τους Ελλαδίτες έπαψε να είναι ψυχρό και έγινε καθαρά εχθρικό. Σε αυτό το σημείο  επεμβαίνει η Ελληνική Κυβέρνηση και καλεί, όπως ανακοινώθηκε, τον ΓΕΕΦ Αντιστράτηγο    στην Αθήναι για να αποφασιστεί πως θα  γίνεται η επιλογή των Εφέδρων Αξ/κών και ποιοι από εμάς  θα μείνουμε στο νησί. Αν θυμάμαι καλά τον αντικατέστησε ο ταξίαρχος Γεωργίτσης Επιτελάρχης. Εδώ θέλω να διευκρινίσω ότι όταν λέω Ελλαδίτες εννοώ εμάς από εδώ, γιατί Έλληνες είμαστε όλοι. Στην συνέχεια  έγινε το πραξικόπημα και πάνω σε αυτό δεν μπορώ να γνωρίζω ποια ήταν αληθινά και ποια όχι. Θα ήθελα εδώ  να πω με έμφαση ότι διαβάζοντας  περιπτώσεις πολλών στρατιωτικών που έχουν γραφεί  για την περίοδο της εισβολής που και αυτοί έζησαν, όλοι γράφουν και αναφέρουν  περιπτώσεις  θάρρους, αυτοθυσίας  των υπηρετούντων σε διάφορα μέτωπα και για ηρωισμούς. Με μεγάλη μου έκπληξη δεν διάβασα καμιά αναφορά για τα  σίγουρα 4 αεροπλάνα  που ρίξαμε στην ΝΒΧ. Δεν ξέρω οι αξ/κοι  του Ναυτικού εάν είχαν η έχουν κάποιο λόγο  και  το κρατάνε μυστικό. Εδώ θα μιλήσω λίγο επί προσωπικού. Είναι συνηθισμένο στο Ναυτικό οι συνάδελφοι  και όχι μόνο, να ρωτούν το προσωπικό της Συνεννόησης τι νέα έχουμε, αυτή η ερώτηση σε εμένα λόγω της θέσης μου, γινόταν τακτικά. Και όπως σας είπα τον τελευταίο καιρό με εχθρικό κλίμα στο νησί και  την προοπτική ότι όλοι η σχεδόν όλοι  από εμάς θα έφευγαν, ήταν  πάντα στην επικαιρότητα. Κάποια ημέρα στο καρέ Υπαξιωματικοί την ώρα του καφέ ερωτήθηκα για  μια  ακόμη φορά πως βλέπω την κατάσταση  και αν θα φύγουμε και ότι ευρέως συζητείται για πραξικόπημα ειδικά μετά την συγκέντρωση  στην Λέσχη Αξ/κων  φόρα παρτίδα από τον Παπαγιάννη. Η απάντηση μου ήταν ότι παιδιά αυτό που σας λέω ισχύει για πάντα, εμένα δεν με έστειλαν εδώ για να κανονίσω ποιος θα είναι πρόεδρος της Κυπριακής  Δημοκρατίας, αυτό είναι δουλειά των Ελλήνων της Κύπρου ποιον θέλουν πρόεδρο κλπ εμείς είμαστε εδώ για άλλο σκοπό. Το λέω διότι διάβασα κάπου, δεν θυμάμαι ποιος το είπε, νομίζω ο Γουλέας, μάλλον ο Γουλέας, δεν είμαι σίγουρος ποιος είπε ότι οι Υπαξιωματικοί που έδιωξαν τις οικογένειές τους ήξεραν ότι θα γίνει πραξικόπημα.  Λέω λοιπόν δυνατά για να το ακούσουν όσοι πίστευαν κάτι τέτοιο ότι ήταν μακριά νυχτωμένοι  και δεν έβλεπαν ένα φουρκί μακριά από την μύτη τους, ότι το πραξικόπημα ήταν ολοφάνερο το ήξεραν και οι πέτρες ότι έρχονταν και οι Τούρκοι το ίδιο Ε Ρ Χ Ο Τ Α Ν Κ Α Ι ΑΥΤΟΊ. Δικό τους πρόβλημα αυτό, που δεν τα έβλεπαν αυτά.. Και τούτο διότι συνέβη ακριβώς το αντίθετο. Έρχεται στην ΝΒΧ κάποιο απόγευμα ο Ν.Δ ΚΥΠΡΟΥ και ανακοινώνει στην λέσχη Αξ/κών φόρα παρτίδα όπως σας είπα πιο πάνω ότι την τάδε του μηνός  θα γίνει πραξικόπημα και θα αλλάξουμε τον Μακάριο φυσικά. Αυτό την άλλη ημέρα το μάθαμε ό λ ο ι. Κυκλοφόρησε. Και λέω στον Δημήτρη τον Κωνσταντίνου, Δημήτρη έχουμε πραξικόπημα, φύγε για Λευκωσία  βγάλε εισιτήρια να φύγουν οι οικογένειες μας για Αθήνα, ο Κωνσταντίνου μου  λέει το ξέρω και  ποιος δεν το ξέρει, χθες ήταν  εδώ ο ΝΔΚ,  ΑΥΤΟ ΤΟ ΞΕΡΟΥΝ ΟΛΟΙ. Και εγώ πήγα, του λέω, να σου πω ένα μυστικό. Αργότερα μιλώντας με τον Κων/νου μου θύμισε ότι αυτός πρώτος ήλθε και μου είπε ότι αποφάσισε να στείλουμε τις οικογένειες μας στην Ελλάδα και όντως έτσι είναι. Όταν  η είδηση περί πραξικοπήματος σε μια -δυο ημέρες μαθεύτηκε από όλους σχεδόν, ο ΝΔΚ ξαναήρθε στην Βάση και μάζεψε αυτούς που είχε ειδοποιήσει για το πραξικόπημα, και τους είπε να το ξεχάσουν δεν γίνεται τίποτε, ότι ΔΕΝ  θα γίνει  το πραξικόπημα και ακόμα ότι τους απείλησε μην τολμήσουν και μιλήσουν γύρω από  αυτό το θέμα. Εμείς που δεν συμμετείχαμε δεν το μάθαμε  αυτό περί αναβολής,  το μάθαμε πολύ μετά, και για αυτό κύριοι εσείς  που βγάζετε εύκολα συμπεράσματα διώξαμε τις οικογένειες μας  ο ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ και εγώ. Η αλήθεια κύριε Κακαρά και μετά πολλές δεκαετίες δεν χάνεται. Το ολοφάνερο το κουτούλησαν δεν το είδαν, αλλά  αυτό είναι συνήθως το λάθος που κάνουν  όσοι  άνθρωποι  έχουν πολύ μυαλό. Μένοντας στην  υπηρεσία μου στην Βάση πριν το πραξικόπημα, όπως σας είπα η κίνηση στην Σν δεν ήταν μεγάλη και έτσι τις πιο πολλές ώρες βρισκόμουν  στο γραφείο του υποδιοικητή και εκεί είχαμε φτιάξει ένα ας το πω έτσι ψευτοδίκτυο πληροφοριών. Και πού και πού μας έπεφτε και καμιά πληροφορία Είμαστε άσχετοι με το αντικείμενο, αλλά απλώς το προσπαθούσαμε.

-. Οι πληροφορίες, για να το ξεκαθαρίσουμε, αφορούσε τι; Τον Κυπριακό λαό η τους Τούρκους;

Αθανασούλης.-  Σε καμιά περίπτωση τον Κυπριακό λαό βέβαια εμείς κοιτάζαμε ότι έχει σχέση με την άμυνα και σας λέω δεν ήταν κάτι σπουδαίο. Αυτοί που μας έδιναν πληροφορίες ήταν όχι πάρα πολλοί,  δεν θυμάμαι και τα ονόματα τους…

-. Όχι μην πεις ονόματα.

Αθανασούλης.- Στο Μπογάζι λοιπόν, στην πλαζ  σύχναζε ένας Άγγλος τουρίστας και είχε πιάσει φιλίες με  αρκετούς κατοίκους και άλλους λουόμενους. Κάποια μέρα μας περνά η πληροφορία ότι αυτός δεν είναι Άγγλος τουρίστας αλλά Τούρκος λοχαγός. Ε, κι εμείς εκεί είχαμε έναν δύο δικούς μας να τον παρακολουθούν. Κάποιο απόγευμα  μας λέει ένας στρατιώτης απ τους δικούς μας ότι αυτός ο τύπος είναι στο ΣΑΛΑΜΙΣ που ήταν τα θέρετρα Αξ/κων και κάτι γράφει. Αυτός σύρθηκε πίσω του και με κιάλια, δεν ξέρω πως,   είδε ότι κάνει χαρτογράφηση της ακτής. ‘Όταν αυτή την πληροφορία   την πέρασα στον αρμόδιο στην Βάση μου είπε ότι αυτό, η χαρτογράφηση σημαίνει απόβαση. Εγώ δεν είχα  κάποια άποψη μη γνωρίζοντας το θέμα, απλώς φακέλωσα την πληροφορία και την έστειλα στον αρμόδιο του ΓΕΕΦ Αξ/κο  πληροφοριών συνταγματάρχη………Αυτό δεν  σας το λέω για κανένα άλλο λόγο αλλά επειδή κάποια στιγμή με ρωτήσατε εάν κατά την γνώμη μου η εδώ ηγεσία  ήξερε περί αποβάσεως και πραξικοπήματος, γιατί ο τότε αρχηγός Ναυτικού είχε δηλώσει άγνοια, δεν είναι δυνατόν ξέρω εγώ, εάν γνώριζε η όχι  ο Αρχηγός Ναυτικού, αλλά εκεί  στο νησί υπήρχαν  σημάδια τόσο για το πραξικόπημα όσο και την εισβολή. Σας είπα μόνο μία περίπτωση, υπήρχαν και άλλα, αλλά δεν έχει νόημα να τα ξαναπούμε. Σας είπα πιο πάνω για ένα στρατιώτη, δεν έγινε κάποιο λάθος, ήταν κάποιος  που υπηρετούσε στο  Τάγμα που έδρευε στο Μπογάζι και συνεργαζόταν μαζί μας, μας έφερνε καμιά πληροφορία αυτής της μορφής πάντα.

-.  Αυτό  δυο περίπου μήνες πριν την Τουρκική απόβαση;

Αθανασούλης.- Ναι περίπου,  κάπου εκεί κοντά.

Κωνσταντίνου.- Όταν πηγαίναμε  για να κάνουμε μπάνιο με τις οικογένειες μας αυτό εκεί  ήταν κάπου στις 15 Μαίου

-.  Εντάξει κάπως  αξιοποιήθηκε, άγνωστο  πως.

Αθανασούλης.- Δεν μπορώ να ξέρω, πιθανόν  ναι, πιθανόν όχι. Όμως, όταν  έγινε το πραξικόπημα και μετά ήταν φανερό ότι  θα εισβάλουν οι Τούρκοι. Το ΒΒC μέρες πριν την εισβολή έλεγε ότι οι Τούρκοι συγκεντρώνουν δυνάμεις  στην νότια Τουρκία, αποβατικές δυνάμεις, την ημέρα της απόβασης κατά τις δέκα το πρωί πήρα τηλέφωνο έναν συμμαθητή μου στο ΣΔΑΜ  και εφόσον είπα δυο τυπικές λέξεις του λέω εσείς τι κάνετε σήμερα Γιάννη εκεί; Και μου απάντησε έχουμε σε εξέλιξη άσκηση ΝΑVCΟΜΕΧ 99.με τους Τούρκους. Η άσκηση αυτή είναι άσκηση  Ασυρμάτου, μεταξύ των Στρατηγείων του ΝΑΤΟ. Και του απαντάω καλά ρε Γιάννη εμείς εδώ  έχουμε προβλήματα πολύ  σοβαρά με τους Τούρκους.Ο συνάδελφος μου απαντά  προβλήματα ε, δεν πιστεύω να άνοιξε μύτη; Εγώ του  λέω όχι  λίγα πράγματα. Δεν πίστευα  αυτά  που άκουσα. Στην Κύπρο χυνόταν αίμα και εδώ  κάνανε άσκηση με τους Τούρκους!

-. Πάμε λίγο στο πραξικόπημα. Όταν έγινε η σύσκεψη με τον Παπαγιάννη και μετά.

Αθανασούλης.- Όπως σας είπα και πιο  πριν, το κλίμα είχε ανατραπεί και  η ατμόσφαιρα είχε γίνει εχθρική  για εμάς.

-. Είχαμε εμείς αξ/κους η  στελέχη οπαδούς του Γρίβα; Στο  Ναυτικό εννοώ.

Αθανασούλης.- Του Γριβα; Όχι δεν είχα ακούσει ποτέ κάτι τέτοιο, πιστεύω ότι θα το ήξερα, όχι.

-. Πες κύριε Κωνσταντίνου, πες.

Κωνσταντίνου.- Είπε ο κύριος Κακαράς αν είχαμε χουντικούς, όταν μέναμε στο  Μπογάζι ερχότανε αυτός ο Αλέκος και έψαχνε τις οικογένειες μας  να κάνουμε σχέσεις. Το έχω πει εγώ, το έχω αναφέρει ότι όταν ερχόταν και χτύπαγε εγώ κρυβόμουνα πίσω από τον καναπέ και η γυναίκα μου του έλεγε ότι λείπω.

Αθανασούλης. Δεν τον ξέρω καθόλου  αυτόν που λες, έχω ακούσει  όμως  ότι υπήρχαν σαν αυτόν  τύποι που δημιουργούσαν σχέσεις με Ελλαδίτες, φιλικές σχέσεις εννοώ με σκοπό να τους οδηγήσουν προς ΕΟΚΑ Β η τους πραξικοπηματίες,  και τα δυο  αυτά πήγαιναν μαζί μάλλον.

Κωνσταντίνου.- Με μας  δεν είχαν σχέσεις  εκεί κάτω στο Μπογάζι, φαινόταν ότι  ήταν χουντικοί και λοιπά. Φάνηκαν  όμως  μερικοί πριν από το πραξικόπημα… το είπε ο Αγιασοφίτης ο οποίος προσπάθησε να με στρατολογήσει…

Αθανασούλης.- Ναι; Nαι;

Κωνσταντίνου.- ….και του είπα μην με απασχολείς. Όπως το είχα πει και στον Ντάνο. Εγώ θέλω να φύγω .Λοιπόν, την έχω αναφέρει την ιστορία, ήτανε μερικοί και γύρω  γύρω από τον Αγιασοφίτη ήτανε δυο τρεις οι οποίοι ήτανε υπέρ του πραξικοπήματος. Όπως ήτανε και ο Ντάνος που… παράξενα, το ανάφερα ότι ο Ντάνος όταν ήρθε κάτω, εγώ με την γυναίκα μου τον λέγαμε κομμουνιστή,  διότι όλο τραγούδια του Θεοδωράκη είχε, και λοιπά και δεν μιλούσε για δεξιά, μιλούσε… ήτανε δηλαδή προς τα αριστερά. Το πως τον μετέπεισε ο Παπαγιάννης, είναι άλλη ιστορία. Μετά ήθελε να μείνει και για  τα χρήματα.

-. Πάμε λοιπόν στο πραξικόπημα

Αθανασούλης.- Όπως σας είπα και πιο πάνω,  όλα τα μαθαίναμε από εδώ κι από κει. Δεν συμμετείχα σε κάποια κλίκα, συνάντηση η σύσκεψη και έτσι δεν είχα καμία ενημέρωση, ούτε κάποιος από τους κοντινούς μου για να έχουμε από μέσα πληροφόρηση, αλλά όπως   αποδείχθηκε   μετά,  οι  διοργανωτές και  οι συμμετέχοντες δεν τηρούσαν  ούτε τους βασικούς κανόνες των συνωμοτών και έτσι τα μαθαίναμε όλα η σχεδόν όλα. Κυκλοφορούσαν πολλά στη Βάση. Ακούστηκε λοιπόν  ότι ο Τσαταλός αρνήθηκε μαζί  με τον Κανδαλέπα να συμμετάσχουν σε πραξικόπημα για ανατροπή του Μακαρίου και ζήτησαν από τον Παπαγιάννη  γραπτή εντολή από τον Αρχηγό Ναυτικού. Μετά το πραξικόπημα,  κάποιοι  εκδήλωσαν την χουντική τους ταυτότητα όπως ο Ντάνος και ο Ταβλαρίδης  που φώναζαν δημόσια πόλεμος, γιατί δεν γίνεται πόλεμος  εννοούσαν πόλεμο Ελλάδας -Τουρκίας γιατί η εισβολή είχε είδη γίνει. Κατά την γνώμη μου ήλπιζαν ότι ο πόλεμος θα σκέπαζε  όλες τις ανομίες που είχαν η δεν είχαν η κάνει

-. Δεν έζησες  τίποτα  από αυτά;

Αθανασούλης.- Για την ΕΟΚΑ Β μιλάτε; Όχι.

-. Ας τα αφήσουμε, δεν είναι σημαντικά…..

Αθανασούλης. Όχι έχω  κάτι άλλο να σας πω, κάτι που έγινε όταν εκδηλώθηκε το πραξικόπημα  και ετοίμασαν τα αγήματα για διάφορες προκαθορισμένες αποστολές. Έχει σημασία αυτό  γιατί  είπαν ότι όσοι γνώριζαν, μάλλον ήταν μυημένοι στο πραξικόπημα έστειλαν τις οικογένειες τους στην Ελλάδα. Μεταξύ αυτών ήταν και ο Κων/νου αλλά,  όχι μόνο δεν συμμετείχε, αλλά τον  πήραν εκβιαστικά και φυσικά με το ζόρι. Εγώ  έμεινα  στη συνεννόηση στη Βάση δεν πήγα πουθενά. Συνεχίζοντας για το πραξικόπημα  και εφόσον  ήρθαμε στην Ελλάδα με καλέσανε στο ΓΕΕΘΑ  με σήμα προς το ΣΔΑΜ που υπηρετούσα για να καταθέσω τι γνωρίζω  για το πραξικόπημα. . Δεν ξέρω ποιος έδωσε το  όνομά μου στο πεντάγωνο, δεν  έμαθα ποτέ αλλά κλήθηκα σαν  μάρτυρας  κατηγορίας  η κάτι  τέτοιο, εναντίον των πραξικοπηματιών. Πράγματι  όταν πήγα εκεί ήταν ένας υποστράτηγος της στρατιωτικής Δικαιοσύνης με τον γραμματέα του και κατέθετα πολλές  ώρες απαντώντας σε ότι γνώριζα, αλλά του είπα έχει  περάσει κάποιο διάστημα  και μπορεί να μου διαφεύγει κάτι. Επίσης όλα  τον τελευταίο καιρό στην Κύπρο εξελισσόταν τόσο γρήγορα και ήταν τόσα πολλά που το θεωρώ σίγουρο κάτι θα μου διαφεύγει. Τελειώνοντας  πριν υπογράψω  την κατάθεση μου με ρώτησε  τι άλλο έχω να προσθέσω. Του είπα  τίποτε άλλο. Αλλά έχοντας  μια άλλη κατάθεση μπροστά του, δεν έμαθα ποτέ ποιανού ήταν μου διαβάζει τα εξής Κοιτάχτε χάλια ρε παιδιά που κατάντησε το Ναυτικό να συμμετάσχει σε πραξικόπημα και να τους εξαγοράζουνε  με ένα δίκαννο ένα τρανζίστορ και ένα καλάμι ψαρέματος.

-. Αυτά τα είπες εσύ ναι η όχι;

Αθανασούλης.- Ναι τα έχω πει αυτά, αυτά είναι δικά μου λόγια,  αλλά συγνώμη  στρατηγέ με ένα καλάμι ψαρέματος  θα ασχολ…    όποτε εκνευρισμένος  με ερώτησε εάν πηγαίνω για ψάρεμα και εάν γνωρίζω πόσο κάνει  ένα καλάμι ψαρέματος. Εκνευρίστηκε αρκετά και χτύπησε το χέρι του στο τραπέζι για αυτή την παράλειψη μου. Του απάντησα όχι δεν γνωρίζω την τιμή του καλαμιού αλλά εμένα με ενόχλησε ότι ανταμείβανε τους πραξικοπηματίες  και καταδίκασα την πράξη, σαν πράξη, όταν το είπα. Δεν με ενδιέφεραν οι τιμές αυτών των πραγμάτων. Τώρα πότε το είπα. Ήταν αργά βράδυ είχε τελειώσει το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και όσοι είχαν πάρει μέρος ερχόταν στην Βάση. Έξω από την Σν είχε  μια  μικρή πλατεία και είχαν σταματήσει τα φορτηγά και κατέβαιναν  από τα  αυτά τα αγήματα, που όπως σας είπα  είχαμε στείλει έξω, νομίζω τρία  γκρουπ και καθώς κατέβαιναν  είδα αυτούς που κρατούσαν τα  αντικείμενα που ανάφερα πιο πάνω.

-. Ήταν τα δώρα που τους είχε δώσει ο…

Αθανασούλης.- Ναι τους είχανε εξαγοράσει αλλά πιστεύω κυρίως για να τους κάνουν συνενόχους σε ότι ανομίες είχαν κάνει οι  επικεφαλής των πραξικοπηματιών.

-. Κώστα συγνώμη. Ποια ήτανε  η εντύπωσή σου ότι αυτός ο αξ/κός που έκανε την ανάκριση θεωρούσε σοβαρό το στοιχείο η δεν  το θεωρούσε; Γιατί χτύπησε το χέρι του στο τραπέζι;

Αθανασούλης.- To θεωρούσε  πολύ σοβαρό  από ότι αντιλήφθηκα και από τον τρόπο που χειρίστηκε την όλη διαδικασία της κατάθεσής μου. Αν λάβουμε υπ όψιν και την συγκεκριμένη ερώτηση αν ήμουν εγώ που είπα αυτήν την φράση χάλια που κατάντησε το ναυτικό………και   από τον τρόπο που έκανε την δουλειά του το θεωρούσε σοβαρή παράλειψη. Το εννοούσε όταν είπε  ξέρεις πόσο κάνει ένα καλάμι…    δεν αστειευόταν. Κατάλαβα ότι φοβήθηκε  μήπως προσπαθώ να του κρύψω κάτι

-. Μάλιστα.

Αθανασούλης.- Μετά από κάποιο διάστημα  μου ήρθε μια κλήση μάρτυρα να πάω στο Ναυτοδικείο  μια  συγκεκριμένη ημερομηνία  που θα γινόταν η δίκη των χουντικών. Πριν από την ημερομηνία ήρθε ένα ειδοποιητήριο ότι η δίκη αναβάλλεται για….  δεν  είναι δυνατόν να θυμάμαι μετά τέσσερις δεκαετίες.  Όταν πλησίαζε η  ημερομηνία  έγινε πάλι το ίδιο περί αναβολής και νέας ημερομηνίας  για άλλο ένα χρόνο, μετά ήρθε  τρίτη αναβολή και  το ειδοποιητήριο που έλαβα έλεγε αναβάλλεται μέχρι νεοτέρας. Δεν ξέρω τώρα, 37 χρόνια  μετά   αν είναι σε ισχύ το μέχρι νεοτέρας.  Εδώ  στην Ελλάδα όλα είναι πιθανά, μετά  37 χρόνια να γίνει η δίκη των χουντικών  και για φαντάσου να ανοίξει και ο φάκελος της Κύπρου θα έχει πλάκα…   και  εν συνεχεία να τους καταδικάσουν  σε ισόβια…….

-. Και  δεν έγινε ποτέ…  Ναι κύριε Κων/νου;

Κωνσταντίνου.-  Συγνώμη. Αυτοί οι οποίοι φέρανε αυτά τα δώρα δεν είναι αυτοί που πήγαν στο σπίτι του Αζίνα; Στο σπίτι του Αζίνα  πήγε κάποια ομάδα από το ΓΕΕΦ. Εμείς σαν ομάδα όταν τελειώσαμε από το νοσοκομείο που είμαστε, πήγαμε και στηθήκαμε στην γραμμή για να έρθει ο Παπαγιάννης να μας πει ξέρω εγώ συγχαρητήρια και σαν Διοικητής  ήθελε να φανεί. Και μέσα στα συγχαρητήρια…    εκεί που ήρθε και μας είχε στην γραμμή ο Ντάνος……λοιπόν έστειλε κάποιον να φέρει αυτά τα δώρα. Τα είχανε  μαζέψει από κάπου. Τα είχε  μαζέψει από κάπου. Και όπως σας είπα και την προηγουμένη φορά το ένα δώρο το μεγαλύτερο ήταν ένα δίκαννο, μου το δώσανε εμένα και δεν το πήρα. Και δεν το πήρα…….και το λέω φανερά, κάτι……δεν ήθελα.

-. Εκ των υστέρων τα δώσανε αυτά, αφού είχανε προηγηθεί……

Κων/νου.- Δεν φταίνε δηλαδή  αυτοί  οι οποίοι  πήραν τα πράγματα και  να μην τα παίρνανε ο Αζίνας δεν  θα τα έπαιρνε.

Αθανασούλης.- Εγώ δεν έχω να κάνω με τον…….

-. Είναι γνωστή υπόθεση

Αθανασούλης.- Δεν έχω να σας πω τίποτε για τον Αζίνα, ούτε αυτόν ήξερα  και για την περίπτωση κλεμμένων χρημάτων δεν ξέρω, άκουσα από εδώ  από εκεί διάφορα…    δεν ήταν δυνατόν  μέσα σε αυτό τον ορυμαγδό  των  αλληλοσυγκρουόμενων  ειδήσεων να βρει  κάποιος άκρη αυτές τις ώρες. Το γνωρίζω από τον Δημήτρη  ότι κάτι του δώσανε  και φυσικότατα δεν το πήρε για το ήθος του, αλλά  εγώ είπα αυτή την φράση που κάποιος την άκουσε  περί κατάντιας του ναυτικού, γιατί Δημήτρη αυτά  τα πραγματάκια  ήτανε πλιάτσικο ναι, ήτανε πλιάτσικο  και δεν με ενδιαφέρει η αξία τους. Και σήμερα 37 χρόνια μετά, κύριε Κακαρά, εξακολουθώ να πιστεύω ότι ήταν  μεγάλη ξεφτίλα για εμάς,  το ναυτικό εννοώ και πιστεύω ότι θα έπρεπε να τους είχαν ψαλιδίσει από την ρίζα αυτούς που κάνανε αυτά τα  πράγματα και αυτό το  πλιάτσικο. Και όπως σας ξαναείπα   ευτυχώς που αποφάσισα και έδιωξα την οικογένεια και είχα λιγότερα προβλήματα, γιατί τα πράγματα αγρίεψαν πλέον με τους Κύπριους, αλλά τα σκέπασε όλα η Τουρκική εισβολή… Πολλές φορές σκέπτομαι αν αυτή την φράση περί κατάντιας του Ναυτικού την είχε ακούσει κάποιος χουντικός και την διαβίβαζε  στους πραξικοπηματίες, την ώρα που είχαν επικρατήσει, ποια θα ήταν η τύχη μου, ευτυχώς αυτός που το άκουσε την μετέφερε στο ΓΕΕΘΑ με την μεταπολίτευση.

Κων/νου.- Δεν ξεκίνησες εσύ να διώξεις την οικογένεια σου, εγώ  ξεκίνησα. Εάν δεν έδιωχνα την  οικογένεια μου εσύ δεν θα την  έδιωχνες, διότι σου είχα πει…….παρόλο που  ήξερες πληροφορίες από την  θέση σου τις οποίες……τώρα τελευταία  μου τις είπες σχετικά με την…    παρόλο που είμαστε φίλοι  και τρώγαμε μαζί και τα παιδιά μας παίζανε μαζί, λοιπόν άστο…    και εγώ ξεκίνησα να διώξω την οικογένειά μου και εσύ ακολούθησες μαζί μου και όταν  αποφάσισα να πάω για εισιτήρια στην Λευκωσία μου είπες βγάλε και για τους δικούς μου.

Αθανασούλης.- Συμφωνώ Δημήτρη, εντάξει.  Ναι είχα πληροφορίες αλλά εσύ  δούλευες σε ένα γραφείο που ήσουνα μαζί με έναν πραξικοπηματία. Εγώ στο  γραφείο που δούλευα  ο  προϊστάμενός μου δεν ήταν και έτσι σε αυτόν  τον τομέα ήσουν καλύτερα ενημερωμένος.

Κωνσταντίνου. Ναι.

-. Να ρωτήσω κάτι που ίσως είχε πέσει στην αντίληψη σου ως ασυρματιστή  υπεύθυνο Υπόλογο, ήσουν Υπόλογος;

Αθανασούλης.- Ναι, ναι ήμουν.

-. Ένας απλός ασυρματιστής που ήσουν καθόσουν στον ασύρματο, είχες  ακούσει αν……Στην διάρκεια του πραξικοπήματος γινόντουσαν  συνεννοήσεις μεταξύ ΝΔΚ – ΓΕΝ, είχες  αντιληφθεί τίποτα πάνω σε αυτό;

Αθανασούλης.- Δεν  ξέρω, υποθέτω ότι η ΝΔΚ πρέπει να είχε επαφή με ΓΕΝ  και δεν ξέρω αν είχαν τηλεφωνική επαφή η τον ασύρματο, ήταν σε ενέργεια η εφεδρεία, πιστεύω ότι θα πρέπει να λειτουργούσε ο ασύρματος  στο πραξικόπημα και εν καιρώ πολέμου, πάντως προσωπικά δεν είχα ακούσει κάτι πάνω σε αυτό. Είχα όμως ακούσει διάλογο στον ασύρματο μεταξύ Πενταγώνου και ΓΕΕΦ, αρκετές φορές. Αλλά μια φορά την  πρώτη ημέρα της απόβασης άκουσα  έναν διάλογο, θα σας τον πω πιο κάτω.

-. Πες τον τώρα.

Αθανασούλης. Λοιπόν μεταξύ ΝΔΚ και  ΓΕΝ  τι συνεννοήσεις έγιναν δεν ξέρω…..

-. Να σου εξηγήσω γιατί  ρωτάω. Γιατί ο Αραπάκης στο βιβλίο του λέει ότι δεν είχε ιδέα ότι  θα γινόταν πραξικόπημα στην Κύπρο. Αυτό καταθέτει αυτός  ο άνθρωπος, ο οποίος έχει πεθάνει τώρα. Ότι  έγινε πραξικόπημα δηλαδή στην Κύπρο, αυτός ήταν αρχηγός Ναυτικού στην Ελλάδα και δεν γνώριζε  ότι εκεί σχεδιαζότανε κάτι τέτοιο. Ενώ είναι γνωστό ότι είχε επαφές με τον Παπαγιάννη και τηλεφωνικές και λοιπά. Εν πάση περιπτώσει πάμε σε αυτό που άκουσες εσύ με τα αυτιά σου, αυτά που έζησες στην διάρκεια της εισβολής.

Αθανασούλης. Κύριε Κακαρά,  θα σας  πω αμέσως το τι άκουσα, αλλά όμως η  απλή λογική λέει ότι αυτό το δεν  ήξερε είναι παραμύθι, γιατί ποιος Ναυτικός Διοικητής  θα κινητοποιούσε όλο  το Ναυτικό Κύπρου   χωρίς  άδεια του ΓΕΝ; Σε αυτές τις περιπτώσεις είναι συνηθισμένο να υπάρχουν και θύματα. Ποιος θα αναλάμβανε τις ευθύνες; Μην ξεχνάμε ότι από τη ΝΒΧ έφυγαν τρία αγήματα, αν θυμάμαι καλά. Και στην Κυρήνεια  το Ναυτικό πήρε μέρος, άρα  η άποψή μου είναι ότι πρέπει να γνώριζε το ΓΕΝ για το πραξικόπημα. Τώρα σας λέω με σιγουριά για  αυτά που έζησα, άκουσα η είδα. Στην  πρώτη ημέρα της απόβασης πρέπει να ήταν γύρω στις 12 με 1 το βράδυ, εδώ  σας λέω ότι η νύχτα ήταν  ότι τι καλύτερο για μας, γιατί  σταματούσαν τα Τουρκικά αεροπλάνα να μας χτυπούνε και εκεί είχα μια ανάπαυλα και είχα βάλει την SSB στην συχνότητα του ΓΕΕΦ.

-. Η SSB  είναι ασύρματος παγκοσμίου λήψεως;

Αθανασούλης.- Ναι, ακριβώς, είναι πομποδέκτης  παγκοσμίου λήψεως, ασύρματος και ραδιοτηλέφωνο. Εκεί λοιπόν άκουσα κάποιο Ελλαδίτη να μιλάει. Μιλούσε με το πεντάγωνο  η το ΓΕΣ και αποκαλούσε  αυτόν στην Αθήνα στρατηγέ μου, έλεγε λοιπόν αυτός από την Λευκωσία  ΓΕΕΦ, στρατηγέ μου αυτή την στιγμή τους έχουμε  τριακόσια μέτρα από την θάλασσα και πιστεύω ότι μέχρι το πρωί θα τους ρίξουμε στην θάλασσα. Λάβετε υπό όψιν όμως ότι έχουμε πολλές απώλειες. Θέλουμε οπωσδήποτε ενισχύσεις.  Απάντηση από Αθήνα,  ενισχύσεις δεν μπορούμε να σας στείλουμε, όμως οι σκέψεις μας είναι μαζί σας. Η απάντηση από το ΓΕΕΦ ήταν η σκέψις σας δεν μας αρκεί Στρατηγέ…..έχουμε πολλές απώλειες .Αυτά τα άκουσα   ο ίδιος, εννοώ δεν μου μεταφέρθηκαν. Και για να κλείσω αυτό το θέμα…….

-. Στην πρώτη εισβολή;

Αθανασούλης.- Ναι στην πρώτη εισβολή  στον ΑΤΤΙΛΑ 1,το βράδυ της πρώτης ημέρας. Μετά  λίγη ώρα άκουσα από το ΡΙΚ να λέει ότι τη νύκτα  απόψε θα τους ρίξουμε στην θάλασσα, ό,τι  έλεγε πριν λίγο με το ραδιοτηλέφωνο  το ΓΕΕΦ. Την Άλλη μέρα πρωί- πρωί άκουσα  τον ΜΠΑΥΡΑΚ,  είναι ο ραδιοσταθμός των Τουρκοκυπρίων, να λέει  το έξης στα Ελληνικά καλή σας ημέρα σας μιλάμε από τον βυθό της θάλασσας  που μας ρίξατε χθες το βράδυ. Αυτό είναι μια ένδειξη ότι οι Τούρκοι είχαν παρακολουθήσει τον ίδιο διάλογο Λευκωσίας- ΓΕΕΘΑ. Λεπτομέρειες θα μου πείτε, καλά…

Κωνσταντίνου.- Την παρασκευή το βράδυ….

Αθανασούλης..- Σάββατο νομίζω….

Κωνσταντίνου.- Ναι έχεις δίκιο Σάββατο  έγινε η απόβαση..

Αθανασούλης.- Και το Σάββατο το βράδυ  εκεί γύρω στις μια η ώρα ξημερώνοντας Κυριακή  είπε τους έχουμε τριακο…

-. ‘Άρα είχε γίνει η απόβαση….

Αθανασούλης.-…..Ναι

-. Είχανε κάνει προγεφύρωμα τριακόσια  μέτρα και γίνονταν μάχες.

Αθανασούλης.- Ναι, γινόταν μάχες, όσοι ήταν στην Κύπρο δεν ήταν όλοι πραξικοπηματίες  κύριε Κακαρά, το αντίθετο θα έλεγα, οι πραξικοπηματίες ήταν λίγοι αλλά καλά τοποθετημένοι εκεί που έπρεπε για να ελέγχουν την κατάσταση, λοιπόν γινότανε μάχες και κάποιοι πολεμούσαν εκεί πέρα στο σημείο της απόβασης και σε πολλά άλλα σημεία όπως η ΕΛΔΥΚ, η ναυτική βάση ΧΡΥΣΟΥΛΗΣ και  αλλού…  κάποιοι άλλοι σκοτωνότανε σε διάφορα μέρη πολεμώντας για το Νησί…   Το δεύτερο που άκουσα…. το δεύτερο που άκουσα στην συχνότητα του Αρχηγείου Ναυτικού. Θυμόμουν κάποιες συχνότητες του Ναυτικού και παρακολουθούσα ακούγοντας όσο μπορούσα και όπου μπορούσα για να ενημερώνομαι  πώς εξελίσσονται γενικά οι καταστάσεις. Η ενημέρωσή  μας στην διάρκεια του πολέμου από το Επιτελείο της Ε.Φ. και Ν.Δ.Κ. ήταν το λιγότερο που θα μπορούσα να πω  μικρή η  μηδενική, και όπως ήταν φυσικό κοιτούσαμε να ενημερωθούμε από οποιαδήποτε πηγή ήταν δυνατόν να μάθουμε πώς εξελίσσονται γενικά   οι επιχειρήσεις στο Νησί. Εκεί άκουσα ένα διάλογο πάλι στη ίδια συσκευή  που σας είπα πιο πάνω. Σας λέω δύο  περιπτώσεις από τις εκατοντάδες που ακούγαμε όλο το 24 τετράωρο. ‘Ήταν σίγουρα δικό μας πλοίο εκεί στην περιοχή της Κύπρου και  το πλοίο ζήτησε όταν έκανε επαφή, να μιλήσει με τον αρχηγό. Του απάντησαν ότι ο αρχηγός είναι απασχολημένος και μίλησε με κάποιον  αξ/κό από τις επιχειρήσεις. Αυτός από το πλοίο μας  έβγαινε κατά τους δικούς μας υπολογισμούς ότι πρέπει να είναι κοντά στο Νησί γιατί έγινε ο εξής  διάλογος, εφ όσον πρώτα του είπαν ότι ο αρχηγός ήταν απασχολημένος.

Πλοίο.  Θέλω να μεταβιβάσετε στον αρχηγό  να μας πει αν θα  εκτελεστεί το πρόγραμμα. Φυσικά εμείς καταλάβαμε εάν θα βαρέσει

Αρχηγείο: Περιμένετε.

Αρχηγείο προς πλοίο: ‘Ο αρχηγός  είπε ότι  προς το παρόν να περιμένετε.

Πλοίο: Τι να περιμένουμε, εδώ τους δικούς μας τους έχουν κάψει εδώ  επάνω.

Το πλοίο αν θυμάμαι καλά επέμενε  δύο φορές ακόμη και μετά όπως ήταν φυσικό σιώπησε γιατί πρόδιδε και την θέση του. Τότε πλέον βεβαιωθήκαμε ότι  ήταν δικό μας πλοίο. Δεν θυμάμαι  ποιος από δίπλα στις δικές μας  επιχειρήσεις   πού άκουσε τον  διάλογο  μας είπε ότι πρέπει να ήταν  πυραυλάκατος η υποβρύχιο και εφόσον ήταν  μεσημέρι πρέπει να ήταν  υποβρύχιο, διότι αυτά τα δυο είδη πλοίων δρουν  μόνα τους. Τι είχε συμβεί λοιπόν.  Αυτά πρέπει να συνέβησαν την Κυριακή η  Δευτέρα πρωί, τρίτη ημέρα μάλλον  τής  εισβολής. Εκείνο το πρωινό λοιπόν είχαν πάει τέσσερα νομίζω αεροπλάνα, όταν αναφέρω αεροπλάνα μιλάω πάντα για Τουρκικά, και  χτυπούσαν άσχημα  με βόμβες Ναπάλμ  το ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ στον Απόστολο Ανδρέα. Το ΣΕΠ   ήταν  Ραντάρ  που Ναυτικού και υπαγόταν απ ευθείας σε  εμάς, στη ΝΒΧ. Από τη βάση τους δώσαμε  εντολή να εγκαταλείψουν  αμέσως το ΡΑΝΤΑΡ  και να κρυφτούν στο δάσος. Άρα το πλοίο βρισκόταν στην περιοχή, διότι η εμβέλεια των ραδιοτηλεφώνων που χρησιμοποιούσαμε ήταν περιορισμένη γύρω στα 50 ν. μ. και είπε την φράση εδώ τους δικούς μας τους καίνε τι να περιμένουμε ;.

-. Άρα εκτιμάς ότι αυτοί  που μιλούσαν  στην SSB ήτανε ένας από το αρχηγείο Ναυτικού η Αρχηγείο Στόλου…

Αθανασούλης.- Ναι έτσι  ακριβώς εκτιμούσα  τότε, όταν ήλθα επάνω βεβαιώθηκα  ότι υπήρχε Υ/Β στην περιοχή της  Κυρήνειας…

-. ..από την Ελλάδα και ο Κυβερνήτης  κάποιου πλοίου που κυκλοφορούσε στην περιοχή. Ελληνικού πλοίου.

Αθανασούλης. Εκατό τοις εκατό, Ελληνικού, αυτού του είδους τους διαλόγους στο ραδιοτηλέφωνο τους έχω ακούσει στον Στόλο αμέτρητες φορές  και δεν θα μπορούσα να κάνω λάθος.

-. Δεν κατάλαβα, ο Κυβερνήτης του πλοίου, βρισκόταν στην ευρύτερη περιοχή. Παρακολουθούσε  την δική σου συζήτηση με το ραντάρ ο Κυβερνήτης;

Αθανασούλης.  Σαφέστατα, είμαι σίγουρος, ας  πω, πιστεύω  καλύτερα, ότι άκουσε  τον δικό μας διάλογο με  το ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ  την ώρα που τους χτυπούσαν.

-. Και ρωτάει εσένα ο Κυβερνήτης;

Αθανασούλης. Δεν ρωτάει εμένα. Την ώρα που εμείς μιλούσαμε με το ΡΑΝΤΑΡ στο VHF   άκουσε  τον διάλογό μας, έτσι πιστεύω ότι έγινε, και μας άκουσαν ότι καίνε το δικό μας ΡΑΝΤΑΡ, και όταν τελειώσαμε  με τον βομβαρδισμό να ζητάει να  μιλήσει με τον Αρχηγό επειγόντως… και να λέει την φράση εδώ πάνω στο Νησί καίνε τους δικούς μας, ήταν φανερό ότι είχε ακούσει τον διάλογο στο ραδιοτηλέφωνο ΡΑΝΤΑΡ ΑΣΤΗΡ-ΝΒΧ.

-. Αυτά βεβαιώνουν δηλαδή ότι  τα Αρχηγεία Στρατού, Ναυτικού και Αεροπορίας δεν ήθελαν  ουδεμία  ανάμιξη στην εισβολή των Τούρκων  στην Κύπρο;

Αθανασούλης.-.  Κύριε Κακαρά, όταν το ΓΕΕΘΑ λέει την μια ημέρα ενισχύσεις δεν μπορούμε να σας στείλουμε, η  σκέψη μας είναι μαζί σας και  την επομένη  ο Κυβερνήτης ενός Υ/Β όπως επιβεβαιώθηκε μετά  (λέει) καίνε τον κόσμο μας, θα εκτελεστεί το πρόγραμμα; Και του λένε όχι τότε νομίζω ότι βγαίνει αβίαστα το συμπέρασμα ότι δεν ήθελαν να αναμιχθούν. Δεν θέλω… ας το αφήσω!….

-. Ναι, κύριε Αθανασούλη;

Αθανασούλης.- Συζητούσαμε για το ΡΑΝΤΑΡ της αεροπορίας και πάθανε ακριβώς  τα ίδια στο ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ. Εντάξει, αυτοί οι στόχοι σε πόλεμο, το ξέρουν όλοι αυτό, είναι πρώτοι και καταδικασμένοι. Την προηγουμένη, σε  μια  από τις πολλές επιθέσεις  προς εμάς  και ενώ τους είχε εντοπίσει το Ραντάρ της Αεροπορίας και μας είχε πει ότι έρχονται για εσάς,  γύρισαν απότομα τα τέσσερα αεροπλάνα και πήγαν με  ναπάλμ, και  επιτέθηκαν, η  μάλλον κάψανε τα πάντα   στο ραντάρ της αεροπορίας. Εδώ κάνω μια μικρή παρένθεση, όλοι παρακολουθούσαμε  να χτυπούνε  τους αεροπόρους  μας, χωρίς να μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτούς, επέδρασε αρνητικά στο   ηθικό μας. Συνεχίζοντας θα σας πω  για το πρώτο αεροπλάνο που ρίξαμε και έπεσε στο χωριό  Μπογάζι κοντά στο σχολείο. Το βλέπαμε από την Σν απέξω τέσσερις πέντε μαζί και κάποιος μου λέει, δεν θυμάμαι ποιος, Αθανασούλη πας να δεις; Επήγα με τρεις τέσσερις  οπλισμένους ναύτες. Το αεροπλάνο είχε  πέσει στην πλατεία του χωριού πολύ κοντά στο σχολείο που ήταν πολλά γυναικόπαιδα μέσα. Από τον πιλότο υπήρχε μόνο το πόδι του από το γόνατο και κάτω και το στομάχι του. Επίσης βρήκα ένα χάρτη της περιοχής μας,, με στόχους και ένα μεγάλο φιλμ. Πήραμε το φιλμ και τον χάρτη…

Κωνσταντίνου. Τον χάρτη;

Αθανασούλης. Ναι…   Ωστόσο μέσα στο καλοκαίρι και με καύσωνα  πήραν αμέσως φωτιά  ξερά χόρτα στην γύρω  περιοχή, πήγα στο στρατόπεδο  που έδρευε μέσα στο χωριό και είπα στον Αξ/κό φυλακής  για τη φωτιά που άρχιζε να δυναμώνει και έστειλε ένα άγημα με στρατιώτες και την έσβησαν αμέσως. Οι φωτιές ήταν ένα συνεχές φαινόμενο. Όπου να κοιτούσες, οι πλαγιές των βουνών καιγότανε. Πιστεύω ότι δεν υπήρχαν στόχοι απλώς έκαιγαν τα δάση  για εκφοβισμό του κόσμου,

Αθανασούλης. Την πρώτη ημέρα ρίξαμε δυο αεροπλάνα….

 

Κωνσταντίνου. Τέσσερα συνολικά……

Αθανασούλης.- Τέσσερα και δυο αμφισβητούμενα, για τα δυο με βεβαίωσαν  κάτοικοι του Τρικώμου ότι τα είχαν δει  να πέφτουν το ένα κοντά στο  Τρίκωμο στον  δρόμο  Μπογάζι -Αμμόχωστος  και το άλλο  στο Τρίκωμο μες  στα στάρια. Το Τρικωμο είναι  κύριε Κακαρά γύρω στο 6-7  χιλιόμετρα, ίσως περισσότερο από το Μπογάζι. Λέω για τα δύο γιατί δεν έπεσαν  εκεί σε εμάς αλλά έφυγαν καπνίζοντας από τα πυρά μας. Απορώ και πάλι γιατί όπως μου είπατε δεν αναφέρεται πουθενά αυτό.

.-. Και εσείς θα έπρεπε  να κάνετε γράμματα  σε αυτούς που το παρουσιάζουν  τα γεγονότα και να το λέγατε αυτό. Για να κυκλοφορήσει. Πως θα διαδοθεί αλλιώς;

Αθανασούλης.- Εντάξει…εγώ μιλάω για το Ναυτικό… σαν υπηρεσία… η ηγεσία στην Κύπρο, δεν μπορούσαν  να τα αναφέρουν;

-. Εγώ παίρνω τώρα αυτές  τις συνεντεύξεις, αν δεν με αποδεσμεύσετε  εσείς δεν μπορώ να τις βγάλω  στην επιφάνεια.

Αθανασούλης.- Εντάξει……

Κωνσταντίνου. Εγώ ότι είπα είναι ελεύθερο

Αθανασούλης. Εντάξει κύριε Κακαρά, είχαν  μείνει στην μνήμη μας σαν ένα κακό όνειρο επί τριάντα εφτά χρόνια δεν το έβγαλα σε κανέναν, αν το έκανα  τώρα είναι γιατί  με πίεσαν κάποιοι στενοί φίλοι για τον ίδιο λόγω που είπατε και εσείς, ότι η ιστορία πρέπει να λέγεται… Θα ήθελα επίσης να σας  πω   ότι σχετικά με την εισβολή  στην Κύπρο, νομίζω ότι το γράφει κάποιος  Σέργης η  κάπως έτσι δεν θυμάμαι  ακριβώς το όνομα του,  και που  το διάβασα, αναφέρεται κατά κάποιο τρόπο  απαξιωτικά για τη Ν.Β.Χ και  για το Ναυτικό. Τουλάχιστον αυτό κατάλαβα εγώ, απόστρατος του Στρατού Ξηράς. Φυσικά πιστεύω  αυτές τις πληροφορίες συγκέντρωσε, αυτές  έγραψε. Γράφει συγκεκριμένα ότι εγκαταλείψαμε τη Βάση και όταν την επομένη  μέρα  που πέρασε  ο Σημ/ρος του ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ πήγε στη Βάση  και το ραντάρ ήταν ολόκληρο στην θέση του και  το πήρε αυτός  και το έσωσε,  και  πήρε κάποια πράγματα η κατάστρεψε άλλα,  και  η Βάση κάπνιζε, συνεχίζει    λέγοντας ότι πέρασε την επομένη μέρα που εμείς την εγκαταλείψαμε, το ξαναλέω ότι αυτό είναι παραμύθι. Λέω λοιπόν  ότι  όταν αποφασίστηκε να εγκαταλειφθεί η Βάση ειδοποιήσαμε τηλεφωνικώς το ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ δύο τρεις ώρες πριν να κοτσάρει το ΡΑΝΤΑΡ  του, και γενικώς να γίνει προετοιμασία  εγκατάλειψης με προορισμό την Λάρνακα. Αυτά τα είπα εγώ, προσωπικά στον σημαιοφόρο. Επίσης η Διοίκηση της Ν.Β.Χ έλαβε υπόψη ότι αυτοί  θέλουν δύο ώρες περισσότερο από εμάς για Λάρνακα και ο Διοικητής μου είπε, να ειδοποιήσεις το ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ και να  με ενημερώσεις ότι ετοιμάζονται   γιατί ήταν πιο βόρεια .Όταν ήλθε το εκτελεστικό από ΓΕΝ-ΝΔΚ να φύγουμε τον πήρα στο τηλέφωνο και του είπα ξεκινήστε για Λάρνακα. Εν τω μεταξύ  θα σας πω πιο κάτω πως έγινε η εγκατάλειψη της Βάσης. Η ώρα ήταν γύρω στο μεσημέρι. Φεύγοντας εμείς, ο σημαιοφόρος πέρασε λίγο μετά. Από τα γραφόμενα του Σέργη βγαίνει ότι ο σημαιοφόρος πήγε στην Βάση  και έσωσε το ΡΑΝΤΑΡ της Βάσης που εμείς δεν είχαμε και, ότι ήταν η επομένη μέρα την ώρα   που πέρασε  και όχι την ίδια. Δηλαδή  δεν εκτέλεσε  την διαταγή εγκατάλειψης  της αμέσου προϊσταμένης  του αρχής που ήταν η Ν.Β.Χ  και κάθισε περισσότερο από είκοσι τέσσερις ώρες εκεί. Άρα ο Σημ/ρος η δεν υπάκουσε η την άλλη μέρα του κάναν χάρη οι Τούρκοι και τον άφησαν να περάσει η πήγαινε το ημερολόγιό του μία μέρα πίσω. Το ερώτημα είναι γιατί δεν διασταυρώθηκε αυτό και γράφτηκε; Και σε καμιά περίπτωση δεν ήταν δυνατόν να καπνίζει είκοσι τέσσερις ώρες  η Βάση μετά που φύγαμε, δεν είχαν πάρει φωτιά η πετρελαιοπηγές του Κουβέιτ, έγγραφα, κάψαμε κλπ και όπως  πιστεύω όταν ανατινάζεις μια τορπιλάκατο βουλιάζει, δεν καίγεται έξη μέρες ένα σκάφος 23-30 μέτρα. Επίσης έχει γραφεί ότι, οι Τούρκοι φθάσανε κοντά στην Αμμόχωστο και σταμάτησαν, για αρκετό  χρόνο δεν ξέρω πόσο10 η  15 ώρες, και περίμεναν να αδειάσει  η Καρπασία, γιατί δεν ήθελαν  πολλές χιλιάδες  εγκλωβισμένους και επί πλέον η γραμμή αποκοπής δεν ήταν  Λευκωσία- Μπογάζι είναι Λευκωσία –Αμμόχωστος, το Μπογάζι είναι περίπου  30 με 40 χιλιόμετρα βόρεια της Αμμοχώστου, μπορεί να πήγαν οι Τούρκοι την επαύριο, μετά  από 3 η 13 ημέρες. Στο Τρίκωμο  μου είπε ένας  κάτοικος, που είχε κάποιους δικούς του αποκλεισμένους, του είπανε ότι εκεί πήγαν κάποιοι Τούρκοι οχτώ ημέρες μετά, δεν ξέρω αν αληθεύει, αλλά το Τρίκωμο είναι  7-10 χιλιόμετρα νοτιότερα από το Μπογάζι. ΟΙ Τούρκοι καθυστέρησαν να αποκόψουν την βόρεια Κύπρο γιατί δεν ήθελαν πολλούς εγκλωβισμένους. Και όπως απεδείχθη το πετύχανε, και έμειναν ελάχιστοι, αυτό ήταν γνωστό αυτές τις ημέρες. Έχει λοιπόν σημασία πότε οι Τούρκοι φτάσανε στο Μπογάζι. Τι υπονοεί αυτός που το έγραψε; Ότι φοβηθήκαμε και φύγαμε; Μα έγινε κανονική διαδικασία  αναχώρησης μέσω ΝΔΚ  -ΓΕΝ.  Ήρθε εγκριτικό  και φύγαμε κανονικά και όπως έπρεπε. Υπάρχει και ένας μοναδικός που το διάβασα  Αξ/κός του Ναυτικού, δεν ξέρω άλλους, αλλά αυτός που δεν ήταν στην Βάση αλλά έφυγε μαζί μας έχει άλλους λόγους, είναι γνωστό γιατί το κατάθεσε. Καλό θα είναι λοιπόν όσοι λένε η γράφουν για αυτή  την εποχή  και αναφέρονται στο ναυτικό να μην ξεχνάν ότι άλλο ναυτικό  και άλλο πεζικό η τα τεθωρακισμένα, ο καθένας είναι εκπαιδευμένος να δρα,  για εκεί που έχει εκπαιδευτεί, στο στοιχείο του. Είναι πολύ εύκολο να  κρίνεις  κάποιον αλλά είναι δύσκολο να τον κρίνεις σωστά. Ήμασταν έξω από το στοιχείο μας…    κύριοι, αλλά δεν αφήσαμε πίσω τίποτα στην τύχη του, δεν αφήσαμε  τα πυροβόλα,  γιατί τα υπονόμευσε ο Γουλέας, δεν αφήσαμε πίσω τις  άχρηστες ήδη Τορπιλακάτους, ούτε τον Λεβέντη τον αφήσαμε, δεν αφήσαμε καμιά συσκευή, κανένα διαβαθμισμένο έγγραφο η κλείδες κλπ τα κατάστρεψε όλα παρουσία μου το προσωπικό της Σν, αφήσαμε  μόνο ένα πράγμα αφήσαμε  πίσω    χαμένη την μισή κυπριακή δημοκρατία. Καλό θα ήταν λοιπόν   να διορθωθεί αυτή η ιστορική ανακρίβεια που παρακολουθώ στο διαδίκτυο η μ’ αυτά που γράφονται στα διάφορα  βιβλία, τα απλοϊκά υπονοούμενα από ορισμένους για το πως φύγαμε από την Βάση.,  ο δε  Σημ/ρος πρέπει  να  πει, γιατί δεν εκτέλεσε  την διαταγή της ΝΒΧ  και τι έκανε είκοσι τέσσερις ώρες στον Απόστολο Ανδρέα; Και θα πρέπει  να γνωρίζουμε ότι μιλάμε για Σημ/ρο, εννοούμε στρατεύσιμο Σημ/ρο που υπηρετούσε την θητεία του. Kαι  η τελευταία και ατράνταχτη απόδειξη. Όπως σας είπα πιο πάνω εγώ, έφυγα προτελευταίος γύρω στις τρεις, λέω πάλι οι ώρες είναι σχετικές, Άφησα τον Γουλέα στην Συνεννόηση να κάθεται στο γραφείο μου και μου είπε μην σπας το τηλέφωνο, το σπάω εγώ όταν φύγω. Υπολογίζω ότι το τηλέφωνο που πήρε ο Γουλέας από τον υποδιοικητή  της Ν.Δ.Κ να ήταν μια η μιάμιση ώρα μετά που έφυγα εγώ με τους τέσσερις ναύτες. Ο Υποδιοικητής της ΝΔΚ  είπε την πιο κάτω φράση στον υποπλοίαρχο Γουλέα. Ακόμα εκεί είσαστε, φύγετε αμέσως, γιατί θα αποκλειόταν, αυτό δεν αποδείχνει πέρα  από κάθε αμφιβολία ότι ο Σημ/ρος του ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ πέρασε  αμέσως  μετά την αποχώρηση των βατραχανθρώπων και για αυτό είδε και τους καπνούς; Είναι δυνατόν τόσους ανθρώπους να μας διαψεύδει ο Σημ/ρος και οι λοιποί να το δημοσιεύουν χωρίς να το διασταυρώσουν;

Κωνσταντίνου.-  Έχω  θυμηθεί  κάτι σημαντικό που μας είχε διαφύγει μισό λεπτό…   Όταν βομβαρδίσανε το ΡΑΝΤΑΡ που ήτανε πάνω από εμάς, εκεί ήτανε και ο Μαργέλης ο κουμπάρος μου που τον στεφάνωσα την παραμονή του πραξικοπήματος, αφού τους βομβαρδίσανε…..εσείς πρέπει να είχατε επικοινωνία όλο το τριήμερο μέχρι την κατάπαυση του πυρός, μέχρι την ανακωχή, διότι την τρίτη ημέρα πρωί-πρωί  που ήρθανε δυο αεροπλάνα από την Ανατολή πάνω από την θάλασσα και εμείς λέγαμε ότι οι Τούρκοι μετά από αυτά που τους ρίξαμε, δεν κάνουν πλέον επιχειρήσεις τόσο χαμηλά και υποψιαζόμασταν ότι ήταν Εγγλέζικα, λοιπόν η Αεροπορία ήταν αυτή που μας έσωσε, διότι το δεύτερο αεροπλάνο δεν το βλέπαμε και ακούστηκε από τα μεγάφωνα  προσοχή, έρχεται και δεύτερο αεροπλάνο, έρχεται και δεύτερο άπω την θάλασσα, είναι ακριβώς στον ήλιο, και του έριξαν τα πυροβόλα και αυτός παίρνοντας στροφή έριξε τις βόμβες έξω από  το συρματόπλεγμα ακριβώς της βάσης. Άρα είχατε επικοινωνία όλο το τριήμερο.

Αθανασούλης.-Είναι Δημήτρη, είναι  σχεδόν  έτσι. Μια και το είπες,  αυτό το περιστατικό έγινε ως εξής. Μετά τον βομβαρδισμό των Αεροπόρων μας, και του ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ όλοι λέγαμε και ξέραμε ότι είναι η σειρά μας. Όλοι ήταν σε υπερένταση με αυτό που είχαμε δει με τις ναπάλμ. Το θέαμα με τους αεροπόρους να τους καίνε ήταν πολύ άγριο. Εκείνο το πρωί ήλθαν τέσσερα αεροπλάνα, οι πυροβολητές μας με το που άκουσαν έρχονται αεροπλάνα, – ως συνήθως ερχότανε από  το Καστρούλι από βόρεια, είχαμε τρεις με ένα ΕΡΛΙΓΚΟΝ στο Καστρούλι και βάραγαν και αυτοί -άρχισαν να ρίχνουν από μα κριά,όταν λοιπόν είδαν  το μπαράζ, γύρισαν πίσω, βόρεια και σε λίγο  ήρθαν ένας από βόρεια, ένας  από νότια Αμμόχωστο  και ένα  από την θάλασσα. Το τέταρτο  δεν φαινόταν πουθενά και εκεί που γινόταν  ο χαμός με τα  τρία, χτυπάει το τηλέφωνο  και όταν το σήκωσα, με το  ζόρι τον άκουγα αυτόν που  μιλούσε και ξεχώρισα να λέει  ότι σας έρχεται και άλλο αεροπλάνο από την θάλασσα, γυρνώντας το κεφάλι μου βλέπω το τέταρτο σε απόσταση, αν μπορεί κάποιος να την λογαριάσει σωστά,  100-200μ   από τη βάση, δεν ξέρω τι ακριβώς   άκουσες εσύ Δημήτρη γιατί δεν φώναξα αλλά ούρλιαζα στα μεγάφωνα, έρχεται και άλλο αεροπλάνο  από θάλασσα και είναι ακριβώς στον ήλιο, αυτό ήταν αρκετό γιατί  ίσα -ίσα που  πρόλαβαν δυο τρία ΕΡΛΙΓΚΟΝ  να στραφούν και να του ρίξουν, οπότε αυτός  βλέποντας τα πυρά έστριψε  αμέσως και έριξε τις δυο νομίζω βόμβες-ρουκέτες του πάνω στα συρματοπλέγματα της βάσης όχι ακριβώς απ έξω. Εδώ κύριε Κακαρά  θα σημειώσω μια σοβαρή παράλειψη των  υπευθύνων της βάσης. Μέσα στη βάση  σε ένα σημείο είχαμε ένα μεγάλο αριθμό από βαρέλια με καύσιμα ήταν τριακόσια, ήταν οχτακόσια, δεν ξέρω πόσα, ήταν πάρα πολλά και ήταν εκτεθειμένα στην ύπαιθρο. Αν μια βόμβα  ναπάλμ η μια κοινή ρουκέτα έπεφτε εκεί θα έφευγε όλη η βάση για Αίγυπτο. Οι αρμόδιοι έπρεπε να  λάβουν μέτρα ούτως ώστε να μην είναι έτσι εκτεθειμένα. Όσο για τη βοήθεια των αεροπόρων δεν λέω τίποτα άλλο γιατί  θα είναι λίγο.

Κωνσταντίνου.- Περίμενε Κώστα έχω να πω κάτι ακόμη σχετικά με την  αποχώρηση…   βέβαια εσύ τα ξέρεις από την δική σου πλευρά, να  πω και εγώ αυτά που έχω πει  στον κύριο Κακαρά και θα το θυμάται. Εγώ πάντα….καθόμουνα  στο πρώτο πυροβόλο μπροστά  από το καρέ στο πρώτο πυροβόλο που ήταν ο Γκίκας, συμμαθητής μου, ο τηλεγραφητής και τον βοηθούσα. Είχα αυτό το ραδιόφωνο  παγκοσμίου λήψεως και άκουσα ότι…   ήταν δέκα το πρωί  περίπου,  και άκουσα ότι στις 08.15 το πρωί έσπασε η γραμμή  Λευκωσία – Αμμοχώστου και έρχονται  αυτά που ανέφερες προηγουμένως, νομίζω τανκς λέει ο Δημήτρης, έφυγα και πήγα και το είπα στον Δούκα. Ο  Δούκας έμαθα ότι πήρε στο τηλέφωνο Τον Παπαδάκη,   μάθαμε ότι πήρε τηλέφωνο τον Παπαδάκη, μετά θα συμπληρώσεις εσύ η θα το διορθώσεις,  πήρε λοιπόν τηλέφωνο τον Παπαδάκη  ο οποίος είπε να μείνετε εκεί. Έχω μιλήσει με τον Τζεφεράκο, τον Οικονομικό που ήτανε πάνω στο ΓΕΕΦ  ο οποίος  μου βεβαίωσε ότι ο Ανέστης Παπαδάκης είπε ότι εμείς θα κλειστούμε μέσα.

Αθανασούλης.- Δημήτρη δεν μπορώ να γνωρίζω   ούτε το διάλογο Παπαδάκη- Τζεφεράκου, ούτε αν τηλεφώνησε ο Τζεφεράκος στον Δούκα, όχι δεν τα ξέρω αυτά.. Το άκουσα και εγώ, ότι αυτήν την απάντηση έδωσε ο Παπαδάκης, κυκλοφόρησε αυτή η φήμη, δεν ήμουν μπροστά για να το επιβεβαιώσω η να το διαψεύσω. Εμείς το ξέραμε  στην  Συνεννόηση/Επιχειρήσεις ότι έσπασε το μέτωπο στην Μια Μηλιά η κάπου εκεί, δεν έχει σημασία το μέρος,   την ίδια ώρα που έγινε αυτό και δεν περιμέναμε το ράδιο. Στον Δούκα πήγαν πολλοί  που το άκουσαν αυτό και του το είπαν, αλλά ήταν ήδη ενήμερος και μερικοί είπαν ότι δεν έδωσε σημασία, από ότι διάβασα  ο Ταβλαρίδης με τον Γουλεα,  αλλά είχε ειδοποιηθεί πιο πριν από όλους ο Δούκας και την ώρα που του το είπαν   όλοι οι πιο πάνω, είχε  κάνει ενέργειες  υπηρεσιακές και είχε δρομολογήσει τα της αποχώρησης, είναι πολύ εύκολο να καταλάβει κάποιος γιατί το έπαιζε αδιάφορος, ενώ γινόντανε οι προετοιμασίες κανονικής αποχώρησης, και  από το Ράδιο   το άκουσα  ότι οι  Τούρκοι προελαύνουν προς Αμμόχωστο  στην Πεδιάδα  της  Μεσαορίας χωρίς να υπάρχει καμία αντίσταση προς Αμμόχωστο. Εκείνο που έχει σημασία είναι ότι αυτές τις ώρες  θα ήθελα να κάνουν κριτική οι  επιτελάρχες και λοιποί ηγήτορες,  αν λειτουργούσε τίποτα, σας λέω το απόλυτο μπάχαλο. Δεν μας έστειλαν κανένα σήμα για ενημέρωση, πιθανόν ο νέος ΝΔΚ να έφτιαχνε  φύλλα ποιότητας και χωρίς άλλα σχόλια  αυτό  έκανε, είχε τον χρόνο να το κάνει και να τα στείλει πριν φύγουμε από την Λεμεσό για να τα υπογράψει και ο νέος Διοικητής ο Παν. Δούκας. Όσο για το αν είπε η όχι να μην φύγετε από τη βάση ας σας πιάσουν αιχμαλώτους, δεν το άκουσα Δημήτρη, αλλά γνωρίζοντας καλά τον άνθρωπο το θεωρώ βέβαιο ότι το είπε, διότι μου το είπαν και εμένα κάποιο άλλοι που ήταν κοντά του, εξ άλλου τυχαίως έμαθα πριν είκοσι ημέρες ότι αποστρατεύθηκε αντιναύαρχος, με αυτά τα προσόντα  το αντιναύαρχος είναι λίγο  Αλήθεια πως μπορούσε……δεν φαντάστηκε ότι θα πέφτανε στα χέρια μου και θα έβλεπα τι είχε κάνει ο … Σταθήκαμε τυχεροί όμως  κύριε Κακαρά, πιστεύω πολύ τυχεροί γιατί Διοικητής παρέλαβε ο  κύριος Δούκας. Τίποτε άλλο. Συνεχίζω πως εγκαταλείψαμε την ΝΒΧ. Όταν μάθαμε, όπως σωστά είπε ο Κων/νου, από το ράδιο οι πολλοί ότι κατάρρευσε η  γραμμή άμυνας στην Λευκωσία  και δεν υπάρχει καμιά αντίσταση πουθενά, όπως είπε το  BBC, το πότε θα έφθαναν  στην Αμμόχωστο  ήταν θέμα χρόνου. Τότε ο Διοικητής όντως τηλεφώνησε στην ΝΔΚ και είπε στην ανωτέρα μας αρχή τι συμβαίνει και  επί λέξη νομίζω ότι πρέπει να  αποχωρίσουμε από τη Βάση προς Λάρνακα, ότι πρέπει να φύγουμε συντεταγμένοι και το τελευταίο ότι η παραμονή μας εδώ  δεν έχει  πλέον νόημα, φυσικά αυτό το άκουσα ο ίδιος, Δημήτρη. Εν συνεχεία κάλεσε  τους Αξ\κους σε συγκέντρωση και τους ανακοίνωσε  με ηρεμία, χωρίς να δημιουργηθεί  καμιά ανησυχία στο προσωπικό, να προετοιμαστεί ο καθένας στον τομέα του και τους άνδρες του να είναι έτοιμοι, περιμένουμε την έγκριση από το ΓΕΝ για εγκαταλείψουμε την βάση. Μάλιστα. Έτσι έγινε με ακρίβεια κύριε Κακαρά. Αυτά δεν μου τα είπε κάποιος, αλλά γινόντανε παρουσία  μου, μην ξεχνάτε ότι στον ΑΤΙΛΛΑ ΙΙ την τελευταία ημέρα δεν μας πολυενόχλησαν τα Τούρκικα  αεροπλάνα και ο Διοικητής έδρευε  στην Σν/Επιχειρήσεις.

-. Καταστρέφοντας τα υπόλοιπα;

Αθανασούλης.- Είχε γίνει προετοιμασία, όπως σας είπα, και όταν ήρθε το εκτελεστικό  για αναχώρηση Έφυγαν όλοι  συντεταγμένα και οργανωμένα για Λάρνακα,. έμεινε πίσω ο Υποπλοίαρχος ΟΥΚ  Σ. Γουλέας και εγώ με τέσσερις ναύτες στην συνεννόηση. Οι βατραχάνθρωποι του Γουλέα τους άκουσα που έκαναν υπονόμευση στο πυραρχείο και στο λιμάνι, να έχετε κατά νου ότι η έκταση της βάσης ήταν πολύ μεγάλη. Οι τέσσερις ναύτες που είχα στις Επιχειρήσεις/ Σν έφεραν ένα δοχείο βενζίνη και κάψαμε το διαβαθμισμένο υλικό, κλείδες κλπ ότι υπήρχε   εκεί μέσα. Στη συνέχεια με μια βαριά κομματιάσαμε όλες τις  συσκευές ασυρμάτου. Έστειλα έναν ναύτη και έφερε το αυτοκίνητο μου έξω από τις Επιχειρήσεις/ΣΝ. Το τελευταίο που κάναμε ήταν ένα τηλέφωνο στο ΣΕΠ ΑΣΤΗΡ να δούμε τι κάνουν. Δεν μας απάντησαν ποτέ. Συμπέρασμα,  είχαν είδη ξεκινήσει.

-. Δεν  σας  απάντησε κανείς ;.Το συμπέρασμα λοιπόν είναι  ανακριβές  ότι την άλλη ημέρα πέρασε ο Σημ/ρος, πέρασε την ίδια ήμερα πιθανότατα σε 2-3 ώρες που φύγατε εσείς, και αυτό είναι το ερώτημα ότι, αυτά που έπρεπε να καταστρέψετε στη βάση, τα καταστρέψατε και τα  κάψατε;

Αθανασούλης.- Αυτό  θα σας πω πάλι, την  ώρα που καίγαμε, σπάζαμε και λοιπά ήρθε ο Γουλέας και κάθισε σε μια καρέκλα μέσα στην ΣΝ και μας έβλεπε, ενώ οι άνδρες του συνέχιζαν την υπονόμευση. Όταν τελειώσανε όλα παίρνω την βαριά να σπάσω το τηλέφωνο πάνω στο γραφείο και μου λέει ο Γουλέας άστο ρε Αθανασούλη θα το σπάσω εγώ φεύγοντας… Μετά, αργά το βράδυ   στην Λάρνακα  έμαθα ότι  το τηλέφωνο που δεν  έσπασα   κάποια στιγμή χτύπησε και ήταν, αν θυμάμαι καλά, ο Τζεφεράκος  Υποδιοικητής  ΝΔΚ και είπε στον Γουλεα  ακόμα εκεί είστε, φύγετε ολοταχώς……

.-Που σημαίνει ότι   δεν αμφισβητείται  ότι ο Γουλεας  δεν υπονόμευσε την Βάση.

Αθανασούλης.- Πρώτη φορά το ακούω ότι  δεν υπονόμευσε τη βάση. Εγώ μέχρι  αυτή την στιγμή δεν το έχω ξανά ακούσει,  εγώ άκουγα κάποιες εκρήξεις μέσ’ την Βάση και νομίζω στο  πυραρχείο και όπως σας είπα ήμουν  απασχολημένος φουλ με  την δική μου δουλειά, όμως τον άφησα εκεί φεύγοντας.

Κωνσταντίνου.- Ναι, γιατί μας έκλεισαν εμάς κάτω. Εννοείς πιθανόν, πιθανόν, επειδή δεν ακούσαμε να  ανατινάζονται  οι τορπίλες, πιθανόν λέγοντάς του  ο Τζεφεράκος ακόμη εκεί είστε να άφησε την καταστροφή μισή;

Αθανασούλης.- ‘Όχι. Εγώ  άκουσα εκρήξεις, εσείς δεν ήταν δυνατόν να ακούσετε γιατί όλο το γκρουπ φύγατε  σε  δυο τρία λεπτά η Βάση είχε αδειάσει, πως  να ακούσετε, εγώ άκουσα πάντως εκρήξεις δεν ξέρω τι ήταν, είμαι υποχρεωμένος να το πω, εκτός αν κάνανε λάθος τα αυτιά μου. Δημήτρη την ώρα που συζητάμε, εσείς πρέπει να είσαστε πάνω από 40 χιλιόμετρα μακριά το λιγότερο.

Κωνσταντίνου.- Επειδή  έχω απλώς  μια τοις  χιλίοις πιθανότητες  να έχω αμφιβολία,  δήλωσα στον κ. Κακαρά  ότι μετέφερα… την παραμονή της εισβολής των Τούρκων μετέφερα την πληροφορία  που είχα από πρόσωπο   που εργαζόταν στην Αγγλική βάση των πλοίων,  ότι οι Τούρκοι θα κάνουν  εισβολή, αλλά δεν ήξερα ποια ημέρα. Ήξερα μάλλον  για την Δευτέρα, μετά την Δευτέρα. Λοιπόν,  γύρισα στην βάση και  το είπα σε… δεν θυμάμαι στον Υποδιοικητή μάλλον, δεν μπορεί να το είπα στον Διοικητή, το ανάφερα πάντως….φύγανε……Φορτώσανε  δυο φορτηγά  πυρομαχικά  τα οποία φύγανε  και πήγανε στην Κυρήνεια και είχαν πυρομαχικά οι άνθρωποι και δώσανε και εντολή να φύγουνε δυο τορπιλάκατοι από τις τρεις  να πάνε στην Κυρήνεια να γίνουν  τέσσερις εκεί. Λοιπόν οι τορπιλάκατες  που πέσανε στην ξηρά, βράχια η άμμο δεν ξέρω…….εκείνη την μέρα    την ώρα που γινότανε πόλεμος, ξεβράστηκε μια τορπιλάκατος στην  Σαλαμίνα της Κύπρου κάτω. Την ώρα του πολέμου δεν έφυγε καμιά τορπιλάκατος μέσα από την βάση. Ίσα-Ίσα που την δεύτερη μέρα ήρθε και το περιπολικό ΛΕΒΕΝΤΗΣ και μας βοήθησε  με το ΜΠΟΦΟΡΣ που είχε……και βλέπω  που βγάζανε καπνό. Λοιπόν  εκείνο το βράδυ  δεν δόθηκε εντολή  να φύγουνε  οι τορπιλάκατες  να πάνε στην Κυρήνεια.

Αθανασούλης.- Δεν ξέρω, δεν ξέρω αυτή την περίπτωση.

-. Εννοεί  του Κανδαλέπα  και του Τσαταλού ;

Αθανασούλης. Ναι, δεν το ξέρω αυτή την περίπτωση  και δεν λαβαίνω θέση. Τα σήματα των  Τ/Α   τα έπαιρνε  από εμάς ο Ζέρβας, Σν, και γι’ αυτό  αποφεύγω να πω  κάτι πάνω σε αυτό το θέμα. Έχω  πολύ  λίγες γνώσεις πάνω  σε αυτά τα πλοία, δεν υπηρέτησα ποτέ σε τορπιλάκατο. Και έτσι δεν ξέρω Δημήτρη αν ήταν εφικτό να ταξιδεύουν οι Τ/Α  μέρα μεσημέρι, δεν τα ξέρω  καθόλου αυτά.

Κωνσταντίνου. Όχι βράδυ……βράδυ έφερα  την πληροφορία, βραδάκι ήτανε. Και…..

Αθανασούλης.-  Δεν το ξέρω, έχω πλήρη  άγνοια του θέματος  και δεν  παίρνω  καμία θέση……

Κωνσταντίνου. Και πώς γίνεται  να έχουν  πέσει οι Τορπιλάκατες την δεύτερη τρίτη μέρα  έξω όταν  την πρώτη μέρα  του πολέμου ο Κανδαλέπας και ο Τσαταλός ήτανε περιορισμένοι στα δωμάτια τους;

Αθανασούλης.- Όχι δεν τα ‘ξερα αυτά. Ξέρω ότι ο…   με πας σε άλλο θέμα τώρα στο  θέμα του πραξικοπήματος…

Κωνσταντίνου. Όχι, την πρώτη μέρα της εισβολής.

Αθανασούλης.- Με πας πάλι σε  άλλο θέμα στο πραξικόπημα, από την ημέρα  που ο Κανδαλέπας και ο Τσαταλός αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στο  πραξικόπημα  ήτανε φανερό ακόμα  και στον τελευταίο ότι είχαν  πέσει στην δυσμένεια της Διοίκησης  και σύμφωνα  με ότι κυκλοφορούσε τους είχαν καθαιρέσει και από Κυβερνήτες Τορπιλακάτων. Δεν πήγα να τους ρωτήσω φυσικά, αλλά όταν όλη ημέρα ήταν στην Βάση και δεν ήταν στο πλοίο τους, όπως συνήθως τότε, αυτό βγαίνει, όμως δεν μπαίνω στην ουσία του θέματος  αυτού, πολύ απλά γιατί δεν το γνωρίζω.. Είπα στον κύριο Κακαρά ότι  θα του πω αυτά που είδα – άκουσα  και αντιλήφθηκα εγώ, όχι αυτά που κυκλοφορούσαν, γι’ αυτό  συνέχεια διευκρινίζω ότι τα άλφα η βήτα ήταν φήμες. Τώρα ότι ήταν σε δυσμένεια  ήταν πολύ φανερό.

ΚωνσταντίνουΝαι.

Αθανασούλης.-  Δεν έχω να πω κάτι περισσότερο  πάνω στο θέμα των Τορπιλακάτων.

Κωνσταντίνου. Είπα μήπως ήτανε στις Επιχειρήσεις.

Αθανασούλης.- Κατά την διάρκεια του πολέμου  και οι δυο παρέμεναν  για μεγάλα διαστήματα στις Επιχειρήσεις παρακολουθώντας τις εξελίξεις   της εισβολής και ενημερώνοντας  τους επιχειρησιακούς χάρτες που είχαμε. Όμως  αυτές τις ώρες δεν έγινε ποτέ   καμία τέτοια συζήτηση.

-. Κύριε Αθανασούλη των Αξιωματικών  γενικά που υπηρετούσαν στη βάση, δεν αναφέρομαι στους εφέδρους, αναφέρομαι στους μονίμους Αξ/κους, είτε προέρχονται   εξ Υπαξιωματικών  είτε αυτών της Σχολής Δοκίμων, στην διάρκεια της εισβολής  η  συμμετοχή τους  στην άμυνα κατά  των εισβολέων ποια ήταν;

Αθανασούλης.- Γιά Τσαταλό- Κανδαλέπα σας  είπα, ο Παπαδάκης,δεν βγήκε  έξω  από το γραφείο του όλο τον  ΑΤΙΛΛΑ Ι, ο Γουλέας με τους ΟΥΚ  ήταν σε ετοιμότητα πάντα  όπου χρειαζότανε, ο  Ντάνος  υπεύθυνος των συνεργείων, αυτά ήταν κλειστά, δεν τον είδα καθόλου, ο Αρμενιάκος ήταν στα οχήματα, ούτε αυτόν τον έβλεπα, ο Ταβλαρίδης περιφερόταν στη βάση αφού το Λεβέντης ήταν δεμένος, όλο το παιχνίδι του πολέμου γινόταν από την Συννενόηση /Επιχειρήσεις και το πυραρχείο. Στα πυροβόλα δεν πήγαινε κανένας, ήταν μόνιμοι Υπακ/οι επικεφαλής  και κρίνετε εσείς ποια ήταν η συμμετοχή!

-. Και ο Κανδαλεπας και  ο Αρμενιακος΄;

Αθανασούλης.- Ο Κανδαλέπας  σας είπα ότι εφόσον δεν υπήρχε Τορπιλάκατος μαζί και ο Τσαταλός τις πιο  πολλές ώρες τις περνούσαν στις Επιχηρήσεις / Σν. Ο Αρμενιακος ήταν υπεύθυνος στα τροχοφόρα  και σας είπα πιο πάνω. Ξέρω όμως  το νόημα της ερώτησης. Είναι ότι σχολιάστηκε πάρα πολύ στην βάση  στην πρώτη φάση του πολέμου δεν εμφανίστηκε  πουθενά    αυτός που έπρεπε  να  φέρει γύρω τα πυροβόλα και να συγχαρεί τις ομοχειρίες  που έριξαν το πρώτο αεροπλάνο  για να τους τονώσει το ηθικό, Αυτή η δουλειά  έπρεπε να την κάνει  συγκεκριμένος άνθρωπος, να δει τι γίνεται σε κάθε πυροβόλο  τι προβλήματα έχουν, να φανεί τέλος πάντων ότι υπάρχει Διοίκηση, αλλά εξαφανισμένος, δεν το έκανε. Να λάβετε υπόψη σας ότι όσοι ήταν στα πυροβόλα  και ήταν το  ογδόντα τοις εκατό όπως  και στην συνεννόηση  για ενάμιση μήνα πραξικόπημα – ΑΤΙΛΛΑ Ι – ΑΤΙΛΛΑ ΙΙ περισσότερο η λιγότερο, έμειναν εκεί μέρα  νύχτα και σε κάποια διαλλείματα  ησυχίας ένα φορτηγό  έκανε τον γύρω της βάσης και περνώντας με μεγάλη ταχύτητα τους έδινε μια φρατζόλα  ψωμί η κάτι φαγώσιμο. Συνεχίζω  για την εγκατάλειψη  της ΝΒΧ. Όλοι όπως είπαμε έφυγαν γύρω στις  δυο η ώρα, οι ώρες  και  ημερομηνίες  εξακολουθούν  να είναι πάντα σχετικές, εμείς    τέσσερις  που μείναμε  για να  καταστρέψουμε   το διαβαθμισμένο υλικό, συσκευές κλπ μας πήρε  30-40 λεπτά αυτό, κυρίως το κάψιμο εγγράφων αφήνοντας   πίσω τον Γουλέα.  Όταν βγήκαμε στον κύριο δρόμο Απόστολου Ανδρέα -Αμμοχώστου δεν κυκλοφορούσε ούτε πουλί. Ανάπτυξα ταχύτητα   για να προλάβω τους άλλους αλλά δεν φαινόταν κανείς πουθενά.  Πιστεύοντας  οι Τούρκοι έχουν φθάσει στην Αμμόχωστο  είπα στους τέσσερις ναύτες παιδιά ποιος ξέρει τον δρόμο να γυρίσουμε πίσω  εάν μας έχουν αποκλείσει για το βουνό την Καντάρα και ότι γίνει; Τους δύο ναύτες τους θυμάμαι ήταν ο Μαρκουλίδης από την Αμμόχωστο και ο Λοίζος Λουίζου από το Πατρίκι, μου είπαν γνωρίζουν καλά την περιοχή. Λίγο πριν φθάσουμε στην Αμμόχωστο, μέσα από τα σπαρτά βγήκε με ταχύτητα ένα μεγάλο στρατιωτικό καμιόνι και μας τράκαρε πάνω στην κύρια οδό ενώ οδηγούσα με 160 χι. Εμείς πήραμε τρεις τέσσερις κινηματογραφικές στροφές πάνω στον δρόμο και με ταχύτητα  πάμε και χτυπάμε   με την όπισθεν σε έναν τοίχο. Δεν τραυματίστηκε κανένας, μόνο εγώ  ελαφρά στα χέρια από τα σπασμένα  τζάμια, η τύχη όχι μόνο εκεί, γενικά ήταν συνεχώς με το μέρος μου

.-  Δυο αμάξια μέσα στην  ερημιά και τρακάρατε;

Αθανασούλης.-  Ναι.  Και υπήρχε  εξήγηση, αλλά   δεν την ήξερα. Το φορτηγό  που με τράκαρε ήταν δικό μας της Εθνικής φρουράς και του λέω βρε παιδί μου δεν προσέχεις γιατί πας έτσι; και ο στρατιώτης οδηγός  μου λέει έτρεχα γιατί  μου ρίχνανε πριν  λίγη ώρα  τα Τουρκικά τανκς. Τον ρώτησα πόσο μακριά  μέσα στην πεδιάδα είναι, δεν μπορούσε να μου πει με ακρίβεια, υπολόγισε μισή  ώρα δρόμος. Εάν αυτό το συνδυάσουμε με το τηλέφωνο Τζεφεράκου προς Γουλέα και με το ακόμη εκεί είστε βγαίνει για εμένα ότι ο Γουλέας  και οι άνδρες του πρέπει να πέρασαν ίσα-ίσα. Εμείς  εφόσον το αυτοκίνητό μου    πήρε μπροστά ανέλαβε την θέση του οδηγού ο ναύτης Μαρκουλίδης, λόγω πολλών τραυμάτων που είχα στα χέρια μου, και συνεχίσαμε με μεγάλη ταχύτητα προς Αμμόχωστο – Λάρνακα έχοντας πλέον βάσιμες ελπίδες ότι δεν θα χρειαστεί να πάμε για το βουνό. Φτάνοντας στα προάστια της Αμμοχώστου, το πρώτο που συναντάς είναι η Σακαρια  καθαρά τουρκοκυπριακό προάστιο. Ξέροντας ότι εκεί λόγω του πολέμου  δεν υπάρχει ψυχή, γιατί οι κάτοικοί του είχαν πάει όλοι στην πόλη της Αμμοχώστου στο κάστρο φυσικά, πριν  μπούμε στην κεντρική πλατεία βλέπουμε κάποια  μικρή αλλά σαν    ύποπτη κίνηση  και ενώ υποχρεωτικά λόγω κυκλικής πορείας πηγαίναμε με μικρή ταχύτητα,  ακούμε πυρά  μπροστά μας  από ένα πρόχωμα. Γυρνάμε αμέσως πίσω  και  αποφασίζουμε να πάμε μέσα από τα χωράφια   (στάρια) να βγούμε στον δρόμο της Λευκωσίας – Αμμοχώστου και εν συνεχεία  πάλι να μπούμε στον δρόμο Αμμοχώστου-Λάρνακας για να βρούμε τους δικούς μας. Έχετε, κατά νου ότι οι ναύτες μαζί μου είναι Ελληνοκύπριοι όλοι και  αυτό μετρούσε πολύ στις κινήσεις μας.  Μπαίνουμε μέσα στα σιτάρια στο ύψος του Κ.Α.Σ.Α  (Κέντρο Ανωτέρων Σπουδών Αμμοχώστου) και αρχίζουμε  να προχωράμε για να συναντήσουμε  τον δρόμο Αμμοχώστου – Λάρνακας. Τα καταφέραμε  περνώντας  με αεροπορικό τρόπο πάνω από ένα ανάχωμα και βγήκαμε στον δρόμο Λευκ-Αμοχ. Και εν συνεχεία από εκεί Αμμοχώστου-Λάρνακας και εκεί   βρήκαμε την κύρια δύναμη της βάσης, κινητοποιημένους, μια μεγάλη φάλαγγα μπροστά από τις Αγγλικές Βάσεις. Λάβετε υπόψη σας ότι ο δρόμος Αμμόχωστος- Λάρνακα περνά μέσα από την Αγγλική Βάση. Επίσης ότι όπου υπάρχει Αγγλική βάση οι Άγγλοι έχουν απόλυτη κυριαρχία και στους χάρτες γράφει έδαφος της Βρετανικής Αυτοκρατορίας. Θα προσπαθήσω να σας  πω όσα  γνωρίζω  ο ίδιος και  έχει να κάνει με την συμπεριφορά  των Άγγλων  συγκεντρωτικά εδώ.  Φθάσαμε λοιπόν  και σταματήσαμε  στο τέλος της φάλαγγας. Κατέβηκα  και προχώρησα για να δω  τι συμβαίνει. Πολλοί    εφόσον  μας καλωσόρισαν, γιατί πίστευαν  ότι η είχαμε αποκλειστεί η  αιχμαλωτιστεί, εμείς  για μια ακόμη φορά   είχαμε μεγάλη τύχη.  Μου είπαν ότι δεν μας αφήνουν να περάσουμε κάτω  οι Άγγλοι εάν πρώτα δεν παραδώσουμε τα όπλα μας και ότι άλλο αυτοί  έκριναν, πυρομαχικά, χειροβομβίδες κλπ. Ο Διοικητής μας, μου το επιβεβαίωσε  και ήδη είχαν αρχίσει και συγκέντρωναν  τον οπλισμό τους σε ένα φορτηγό  το οποίο ξεκίνησε για να κάνει μια κυκλική διαδρομή τριών-  τεσσάρων ωρών περίπου  και να περάσουμε άοπλοι. Εν πάση περιπτώσει του είπα εμείς  θα τα βάλουμε στο δάπεδο  τα όπλα και θα τα κρατήσουμε. Μου  είπε υπ’ ευθύνη σας κάντετο αυτό. Έτσι και έγινε. Τώρα για  ποιο λόγο οι Άγγλοι δεν θελαν  να μας άφησαν να περάσουμε οπλισμένοι το ήξεραν αυτοί το ξέραμε και εμείς. Μας είχαν βομβαρδίσει δικά τους αεροπλάνα στη βάση και όλοι ήσαν πυρ και μανία μαζί τους. Αυτό επιβεβαιωμένο. Στην διάρκεια της πρώτης φάσης, όπως σας έχω ήδη πει, μας ειδοποιούσε τα ΡΑΝΤΑΡ της Αεροπορίας όταν αεροπλάνα ερχότανε για εμάς. Σε ένα τηλεφώνημα της Αεροπορίας  ήταν ο Διοικητής τους, πιθανόν να θυμάμαι σωστά. Αν όχι δεν πειράζει μου είπε  το όνομα του, επισμηναγός Ορφανός. Μου είπε  να ρωτήσω  τον Διοικητή μας το εξης οι Τούρκοι έχουν Αεροπλανοφόρο; Του απάντησα όχι, μου λέει σίγουρα; του λέω ναι γιατί με ρωτάτε; Μου απάντησε γιατί  κάποια από τα ελικόπτερα που έρχονται και βομβαρδίζουν πάνω στο Νησί, ξεκινάνε από το αεροπλανοφόρο που είναι 40-50 μίλια μακρυά από ό εδώ, είσαι λοιπόν σίγουρος  ότι δεν έχουν  τέτοιο πλοίο; Τον βεβαίωσα ότι είμαι  εκατό  τοις εκατό βέβαιος, αλλά το γεγονός  θα το αναφέρω στον Διοικητή μου  όπως και έγινε. Επίσης συνάδελφοι στα πυροβόλα χωρίς να γνωρίζουν  κάτι για αυτό, επέμεναν ότι σήμερα την πρώτη  ημέρα της αποβάσεως το αεροπλάνο που μας βομβάρδισε όταν έστριβε να φύγει  είδαν ότι ήταν Αγγλικό, δεν πιστεύω να έκαναν λάθος όλοι. Άρα, όντως είχαν τους λόγους τους να  μας υποχρεώσουν να περάσουμε άοπλοι από την Βάση τους. Αυτά τα δυο περιστατικά ήταν πραγματικότης. Πέρα από αυτό μας είπαν ότι τα αεροπλάνα τους που πετούσαν όπου ήθελαν, και όταν εντόπιζαν  δική μας στρατιωτική φάλαγγα να κινείται προς  διάφορα μέτωπα αμέσως ειδοποιούσαν τα Τουρκικά αεροπλάνα και  τις διέλυαν. Όλοι οι Άγγλοι του Νησιού πάνω στο καπό του αυτοκινήτου  τους είχαν βάλει μια μεγάλη σημαία τους, και στα σπίτια τους στις ταράτσες πάλι το ίδιο. Και όταν περάσαμε τελικά μέσα από τις βάσεις για Λάρνακα  είχαν βάλει στον δρόμο συρματοπλέγματα ζικ-ζακ ούτως ώστε η ταχύτητα μας να είναι έως τα 15-20 χιλιόμετρα. Φτάνοντας στην Λάρνακα πήγαμε σε ένα γυμνάσιο και εγκατασταθήκαμε. Την δεύτερη μέρα ήρθαν, δεν έμαθα γιατί  ήρθαν, με αυτοκίνητο 2-3 Άγγλοι πολίτες. Σταματήσανε στην πόρτα του  γυμνασίου και συζητούσανε με τον σκοπό. Εγώ απλώς παρακολουθούσα την σκηνή από αρκετά μακριά. Ξαφνικά ένας ναύτης ΟΥΚ Κύπριος αρπάζει την σημαία τους και την ποδοπατούσε. Αυτοί μπήκαν στο αυτοκίνητο τους και έφυγαν. Πλησίασα τον ναύτη  και του είπα, παρόλο το δίκιο του, ότι ήταν λάθος αυτό που έκανες, χωρίς άλλες εξηγήσεις. Μετά 15-20 λεπτά χτυπά το τηλέφωνο  εκεί  που ήμασταν και μας λέει ο  Στρατιωτικός  Διοικητής της Λάρνακας εκκενώστε το γυμνάσιο γιατί έρχονται Τούρκικα αεροπλάνα να σας βομβαρδίσουν, φάνηκε αμέσως  ποιο ήταν το λάθος του ΟΎΚ και επίσης ποιος ειδοποίησε τα Τουρκικά αεροπλάνα για το πού ήμασταν. Αυτά όσον αφορά την συμπεριφορά των Άγγλων στην  Κύπρο. Φυσικά  γνώριζαν   αυτά  και άλλα πολλά που εμείς δεν τα ξέραμε και μάλλον ακόμη δεν ξέρουμε και ιδίως σε πολιτικό επίπεδο που είναι μαιτρ  σε αυτά τα πεδία, η ευγενής αυτή φυλή.

Κωνσταντίνου.-  Εμείς δεν περάσαμε από  τα χωράφια.

Αθανασούλης.- Πιστεύω Δημήτρη ότι   αυτοί που είχαν  βγει στην Σακάρια  όπως είπε κάποιος, λέω βγει γιατί  όταν στον πρώτο γύρο της εισβολής το χωριό το κατάλαβαν οι Ελληνοκύπριοι της Εθνικής Φρουράς   δεν είχε βρεθεί εκεί ούτε ένας Τουρκοκύπριος, πιστεύω απόλυτα αυτούς  που είχαν      πει ότι υπήρχε ένα τούνελ που κατέληγε στο Κάστρο της Αμμοχώστου.  Άρα πρέπει να είναι   έτσι γιατί αυτοί    είχαν ειδοποιηθεί ότι τα Τουρκικά  στρατεύματα πλησιάζουν στην  Αμμόχωστο   και είχαν αρχίσει να επιστρέφουν. Όπως επίσης, εσείς περάσατε  δύο ώρες πριν από εμάς τους πέντε, είσαστε και  μια μεγάλη δύναμη  και αυτοί, οι δυο τρεις  που είχαν είδη επιστρέψει και είχαν στήσει τα δυο πολυβόλα στην πλατεία, κάποιος έκανε λόγο για ελεύθερους σκοπευτές, δεν  είχαν πρόβλημα να μας επιτεθούν. Κάπως έτσι   είναι  αλλά και τα στοιχεία εκεί οδηγούν.

Κωνσταντίνου.-  Έχω αναφέρει τι μας  έκαναν οι Εγγλέζοι.

Αθανασούλης. Εντάξει δεν το ήξερα  αυτό  ήταν  επίσης και η περίπτωση του Ρ/Ε της Αεροπορίας με τα ελικόπτερα / αεροπλάνα των Άγγλων. έπρεπε αυτό να ειπωθεί.

Κωνσταντίνου.- … στην βάση Ακρωτηρίου.

-.  Μου τάχει πει αυτά ο Κων/νου.

Κωνσταντίνου.-  Του είπα ότι……

-. Ας πει   την δική του πλευρά…….

Κωνσταντίνου.-  Ναι, ναι!

Αθανασούλης.- Όπως σας είπα πιο πάνω εγκατασταθήκαμε σε ένα γυμνάσιο και μείναμε για λίγες ημέρες. Μας παραχώρησαν οι άνθρωποι δυο  τρεις τάξεις -γραφεία και ένα  τηλέφωνο. Πιάσαμε βάρδιες σε διάφορα  σημεία και οι τρεις ναύτες της Σν  έπιασαν τετραωρίες στο τηλέφωνο. Ενημερώθηκε το ΓΕΕΦ που είμαστε ειδοποιήθηκε η 4η νομίζω ανωτέρα στρατιωτική διοίκηση  για τις όποιες ανάγκες μας εν καιρώ πολέμου και άρχισαν, η Στρατιωτική Διοίκηση εννοώ, να μας εφοδιάζει κανονικά,  τροφοδοσία,…..

Κωνσταντίνου.-  Σε διακόπτω, τελικά, θα μου  πεις τελικά, ποιος έβγαλε την φήμη ;

Αθανασούλης. Ορίστε;

Κωνσταντίνου.-  Επειδή εσύ  ξέρεις…  ποιος  έβγαλε την φήμη  όταν είδαμε στα……..

Αθανασούλης.- Παρατηρήθηκε  ότι αρκετοί,  μετά την εγκατάστασή μας στην Λάρνακα, ότι κάποιοι άρχισαν ένας ένας να φεύγουν, αυτοί….

-. Ποιοι αυτοί;

Αθανασούλης.- Οι Κύπριοι. Ειδικά αυτοί που  τα χωριά τους ήταν στις επαρχίες  που περνούσαμε, έφευγαν……

-. Ένα λεπτό κύριε Αθανασούλη ; Ποιοι φεύγανε; φεύγανε οι επιστρατευμένοι που είχανε……..

Αθανασούλης.- Έφευγαν  οι έφεδροι κυρίως……..

-……..που είχανε έρθει στη βάση, φεύγανε οι Κύπριοι που  ήτανε εκεί έτσι κι αλλιώς και υπηρετούσανε, ποιοι φεύγανε, κάτοικοι από τα χωριά  για να γλυτώσουνε;

Αθανασούλης.- Από τους δικούς μας  Ελλαδίτες κανένας, εννοώ   τους Κύπριους  που υπηρετούσαν, έφυγαν μερικοί, αλλά οι ποιο πολλοί που έρευγαν ήταν οι επίστρατοι, να λάβετε υπόψη σας ότι εμείς είχαμε και ναύτες Ελλαδίτες, πιστεύω ήταν  οι μόνοι στρατεύσιμοι  Ελλαδίτες, που υπηρετούσαν στις τορπιλακάτους και ανήκαν στην Εθνική Φρουρά, για να μην τα μπλέξουμε με  αυτούς της ΕΛΔΥΚ, ήταν όλοι πληρώματα, στρατεύσιμοι  και μετά όταν δεν υπήρχαν Τ/Α   ήλθαν και ενσωματώθηκαν στο πλήρωμα στην βάση. Για να μην γίνει καμιά παρεξήγηση, κανένα  στέλεχος  η στρατεύσιμος Ελλαδίτης δεν λιποτάκτησε. Από ότι είχαμε μάθει, και στο στρατό  είχε πάρει διαστάσεις   το φαινόμενο αυτό. γιατί μόλις φθάσαμε στην Λεμεσό ήρθαν σήματα από τo ΓΕΕΦ πάνω  σ’ αυτό θέμα. Και όταν ήρθε ο νέος αρχηγός ΓΕΕΦ στρατηγός Καραγιάννης, αν θυμάμαι καλά,   ήταν από τα νέα μέτρα που  πήρε…

-. Πως το έλυσε;

Αθανασούλης.- Λεπτομέρειες δεν ξέρω, αλλά  λάβαμε σήματα πάνω στο θέμα   ότι έστησαν, μπλόκα  από στρατιωτική  αστυνομία  και όσους συλλαμβάνουν  θα  τιμωρούνται αυστηρά,  δεν ξέρω περισσότερα….

Κωνσταντίνου.- Κώστα εσύ ήσουνα δίπλα  στον Δούκα, ο Δούκας κυκλοφόρησε  μια φήμη… δηλαδή με εντολή του…   δεν ξέρω ποιος, δική του η κάποιος  του την έδινε… ότι μας έχει ζητηθεί από το ΓΕΕΦ να στείλουμε  ένα γκρουπ από τριακόσια άτομα στην πράσινη γραμμή στην Λευκωσία, ε, σε ένα τέταρτο όχι μόνο…

Αθανασούλης.- Θα το έλεγα τώρα….

Κωνσταντίνου.- Όχι μόνο οι επιστρατευμένοι…. δεν  είχαμε  στον δρόμο για την  Λεμεσό έναν Κύπριο, έναν Κύπριο από  τους κανονικούς. Ήμασταν μόνο Ελλαδίτες, κάνεις λάθος, τέλος πάντων υπερβάλεις. Ναι.

Αθανασούλης.-Ο Κωνσταντίνου   επιμένει να του πω ποιος  κυκλοφόρησε την  φήμη ότι οι ποιο πολλοί θα πάμε στην πράσινη γραμμή. Θέλω να σας  πω ότι  μόνο εκεί αυτές τις ώρες γινόταν  ο χαμός απ’ ότι ακούγαμε. Ειδοποιηθήκαμε   να ετοιμαστούμε, σε κάποιο χρονικό διάστημα  2 η 3 ωρών θα φύγουμε για Λευκωσία γιατί εκεί είχαν άμεση ανάγκη από κόσμο  κι εμείς έπρεπε να στείλουμε  τριακόσια άτομα εκεί. Ταυτόχρονα  από  πιο πριν σερνόταν  η φήμη ότι πάμε για Λευκωσία. Μόλις άκουσαν να ετοιμαστούμε, άρχισαν   να φεύγουν όχι μόνο οι επίστρατοι αλλά  και  ορισμένοι που υπηρετούσαν την κανονική τους θητεία, όμως έμειναν και κάποιοι μαζί μας… Ο Δημήτρης  εξακολουθεί να θέλει να  μάθει οπωσδήποτε ποιος έβγαλε τη φήμη. Λοιπόν  η απάντησή μου είναι, μπορεί να μην  ήταν  μόνο μια φήμη, μπορεί όμως να ήταν και αλήθεια. Και τα δυο παίζουν Δημήτρη… όσο για τον Δούκα δεν τον κρίνω εγώ γιατί όλοι,  με μεγάλη ευκολία θα πούνε ότι τον κρίνω… δεν είμαι αμερόληπτος,  γιατί όπως εσύ είπες ήμουν όχι κοντά αλλά πολύ κοντά του, σκέψου μόνο πώς χειρίστηκε το θέμα εγκατάλειψη βάσης… Λάρνακα… Λεμεσό… όσο καιρό ήταν Διοικητής και δεν άνοιξε μύτη μέχρι που ήρθαμε στην Ελλάδα!

-. Κύριε Αθανασούλη ποια ήταν η συμπεριφορά των Ελλήνων  Αξιωματικών, Υπαξιωματικών και ναυτών που είχανε κατέβει, που είχατε κατέβει και είσαστε στην διάρκεια της απόβασης  στην βάση »ΧΡΥΣΟΥΛΗΣ΄» που έζησες τα γεγονότα;

Αθανασούλης.- Με ρωτάτε για την συμπεριφορά  αποκλειστικά των Ελλήνων. Η συμπεριφορά  ήταν πολύ καλή έως αρίστη  στο  σύνολο όσον αφορά  τον πόλεμο, για το πραξικόπημα τα είπαμε, και μιλώ αυτή την στιγμή για υπαξ/κούς και ναύτες, για τούς αξιωματικούς σας είπα  έναν-έναν ό,τι γνωρίζω, όχι σενάρια και υποθέσεις. Στον πόλεμο επάνω λέω, πέρα από αυτό που με ρωτήσατε  ήταν ακριβώς το ίδιο, δηλαδή αρίστη η συμπεριφορά και  των αδελφών μας Κυπρίων, ίσως και καλύτερα  πολέμησαν και αυτοί, μέχρι που φάνηκε ότι το παιχνίδι  ήταν σικέ και στο τέλος στράφηκαν εναντίον μας ,και με το δίκιο τους βέβαια.  Δυστυχώς  υπήρξαν εξαιρέσεις, ευτυχώς ήταν ελάχιστες, δυστυχώς  αυτές οι ελάχιστες μπορούσαν να επηρεάσουν  αρνητικά το σύνολο, και έτσι μπορούμε  να λέμε  ότι το σύνολο  συμπεριεφέρθη άψογα σε ειδικές  συνθήκες και περιβάλλον  πεζικού και όχι στην θάλασσα. Οι κριτικές  είναι εύκολες κύριε Κακαρά, η πραγματικότητα ήταν  πολύ  σκληρή. Εκ των υστέρων  συνήθως  λέμε ότι  αυτό ήταν το σωστό η κείνο… Όταν φτάσαμε στη Λεμεσό μείναμε  για 4-5 εβδομάδες ίσως και περισσότερο  σε ένα Γυμνάσιο. Τότε άρχισαν λίγοι-λίγοι να φεύγουν….

-. Όταν λες φεύγανε εννοείς τι; Λιποτακτούσαν;

Αθανασούλης.- Όχι, όχι. Όταν λέω  να φεύγουν  εννοώ άρχισε ομάδες- ομάδες ο επαναπατρισμός, γιατί άρχισαν και τα  πρώτα  δρομολόγια των επιβατικών πλοίων. Θυμάμαι  πάντως ότι είχαμε πάρει  ένα σήμα,  πρέπει να ήταν από το Αρχηγείο Ναυτικού, δεν νομίζω από  το ΓΕΕΦ. Το σήμα αυτό ανέθετε στην ΝΒΧ να σχεδιάσει  πώς θα πρέπει να είναι το Ναυτικό στην Κύπρο με την νέα πραγματικότητα και ποιοι κατά την κρίση του Διοικητού χρειάζεται να παραμείνουν ακόμη στο νησί. Έτσι έμεινα   και ήρθα με τους λίγους τελευταίους. Εκεί λοιπόν που φτιάχναμε  πώς θα πρέπει να είναι το Ναυτικό, συνέβη αυτό που δεν μπορεί να συλλάβει ο νους κανενός λογικού ανθρώπου. Ακούστε τι συνέβη. Είναι  μάλλον πρωινή ώρα και καταφθάνει ένα  τζιπ λαντροβερ από την Λευκωσία. Κατέβηκε ένας Υπαξ/κός με ένα χαρτοφύλακα και όπως μου είπαν ήθελε τον διοικητή. Τον έστειλαν σε εμένα όχι γιατί τον αντικαθιστούσα, αλλά εγώ κρατούσα την όποια αλληλογραφία του. Συμπτωματικά  ο διοικητής είχε πάει στην στρατιωτική διοίκηση Λεμεσού για υπηρεσιακούς λόγους και ο υπαξ/κός που κρατούσε τον φάκελο έπρεπε να φύγει γρήγορα -εφόσον παραδώσει τον φάκελο και πάρει υπογραφές από τον Διοικητή μας- για Λευκωσία. Ανησύχησα  ιδιαίτερα μήπως ο φάκελος περιέχει καμιά περίεργη επιχείρηση  και μας αιχμαλωτίσουν όλους μαζί και του λέω δώσε μου τον φάκελο.  Ήταν προσωπικός για τον διοικητή και τότε ανησύχησα περισσότερο, και είπα  θα το ανοίξω, εδώ πιθανόν να παίζονται ζωές αυτές τις στιγμές, θα τον ανοίξω τον φάκελο Τον άνοιξα και έμεινα στην κυριολεξία ξερός. Ο Παπαδάκης μετά δυόμιση μήνες μετά την οριστική κατάπαυση του πυρός, βγήκε από το λαγούμι του και ξέρετε τι έκανε; βαθμολόγησε εμάς που επί δυόμιση μήνες  πολεμούσαμε σε διάφορα μέρη στο μέτωπο αξιωματικούς και υπαξιωματικούς, δεν μπορεί κανένας άνθρωπος  στον πλανήτη να κάνει αυτό το πράγμα, τίποτα άλλο.

-. Άρα δεν έχουμε  καμία  λιποταξία Ελλήνων στην εισβολή;

Αθανασούλης. Θα μου επιτρέψετε να μην  λέω Ελλήνων, αλλά Ελλαδητών   και  Κυπρίων γιατί απλά είμαστε  όλοι Έλληνες. Να κύριε Κακαρά, μιλάμε για καμία  λιποταξία, και απορώ  που με ρωτάτε, το αντίθετο μάλιστα είχαμε αρκετούς ναύτες  και μονίμους Αξ/κους- Υπαξ/κους και αυτό ήταν ένα είδος  ατού, ότι ήμασταν όλοι μαζί.  Άσχετο περιστατικό. Μια ημέρα στην Ναυτική Βάση  για κάποιο μικρό διάστημα είχαμε ησυχία και λέω να πιω ένα ποτήρι παγωμένο νερό. Πήγα στην τραπεζαρία μας δεν βρήκα και πήγα στου πληρώματος. Βρήκα νερό  και ήταν πολύ κρύο εφόσον κανείς δεν περνούσε από εκεί, ήταν πολύ παγωμένο. Όταν άρχισα να πίνω χτυπάν οι σειρήνες αεροπορική επιδρομή, άρχισα να τρέχω να προλάβω  να πάω στη Σν, όμως δεν πρόλαβα  και τα αεροπλάνα ήρθαν πολύ γρήγορα πάνω από την κεντρική πλατεία   και  άρχισαν να πολυβολούν, τότε μπήκα κάτω από ένα ψηλό κτίριο στην μέση της βάσης, ενώ ταυτόχρονα  τα αεροπλάνα γάζωναν κατά μήκος την βάση και την πλατεία, εμείς τους  ανταποδίδαμε από κάτω. Εκεί λοιπόν έτρεξαν τέσσερις πέντε ναύτες. Ο διπλανός μου ναύτης εκεί που χτυπούσαν οι Τούρκοι από πάνω, και εμείς από κάτω, ένας χαμός δηλαδή, ο ναύτης δίπλα μου βγαίνει στην γωνία του κτιρίου και άρχισε να πυροβολεί τα αεροπλάνα. Του λέω βρε άνθρωπε με το Μ1  πας να ρίξης το αεροπλάνο; Μου απαντά όχι δεν το πυροβολώ να το ρίξω το πυροβολώ για να παίρνω θάρρος! Ναι, ναι γι’ αυτό μου έμεινε στην μνήμη……

-. Θυμάσαι ποιος ήταν αυτός;

Αθανασούλης.- Όχι φυσικά, Όχι, Ήταν Κύπριος  όμως και ήταν ο πιο ψηλός που  είχαμε στην βάση.

-. Δηλαδή κύριε Αθανασούλη στη διάρκεια της εισβολής  τα συναισθήματα των Κυπρίων απέναντι στους Έλληνες  στρατιωτικούς δεν είχαν αλλάξει λόγω του πραξικοπήματος ;

Αθανασούλης.- Στο διάστημα της εισβολής δεν περίσσευε χρόνος και σκέψη  για το πραξικόπημα. Όταν άρχισε ο πόλεμος  χουντικοί / ξεχουντικοί και Μακαριακοί / Εοκικοί  όλοι μαζί κοιτάγαμε   πώς να αντιμετωπίσουμε  την εισβολή. Πραγματικά δεν μίλησε  κανένας αυτές τις ώρες για χούντες, ΕΟΚΑ  κλπ αλλά άλλαξε και πολύ μάλιστα μετά την ανακωχή και το χάσιμο της μισής Κύπρου.

-. Τι άλλο θα ήθελες να θυμηθείς;

Αθανασούλης.- Πολλά, πάρα πολλά μου έρχονται στο μυαλό, όμως είναι σκόρπια, δεν  έχουν συνοχή και  είναι από διάφορα περιστατικά, κυρίως χρονικά, είναι ότι σε περίπτωση εχθροπραξιών δυο υποβρύχια και δυο η τέσσερις πυραυλάκατοι  αποσπώνται από  τον Ελληνικό Στόλο και τίθενται υπό τις διαταγές του Ναυτικού Διοικητού Κύπρου. Γιατί δεν  τα τηρήσανε αυτά τα σχέδια; Ακούστηκε εκ των υστέρων ότι, το  Υ/Β που σας είπα πως και εμείς ακούσαμε να μιλά με το Αρχηγείο,   ότι σίγουρα η Ελλάδα δεν θα χτυπήσει και ότι θα κάνουν στρατιωτικό περίπατο, πράγμα που έγινε. Και αν στη θέση του Κυβερνήτη του  Υποβρυχίου ήταν ένας Κουντουριώτης και δεν συμμορφωνόταν  την ώρα μας έκαιγαν και έριχνε τις τορπίλες  του στο υπερωκεάνιο (που μόλις καταλήφθηκε το λιμάνι της Κυρήνειας και έπεσε δίπλα λες και ήταν ποστάλι της γραμμής και αποβίβασε χιλιάδες, ναι χιλιάδες στρατιώτες, μας είπαν αυτοί που το είδαν), αν λοιπόν βαρούσε και σίγουρα θα  είχαν τεράστιες απώλειες τι θα γινόταν; Ποιος τους είχε βεβαιώσει ότι δεν θα ενοχληθούν στην μεταφορά  αυτού του στρατού; Δεν είμαι σε θέση να κρίνω τον Κυβερνήτη του Υ/Β    επειδή υπάκουσε στις διαταγές του Αρχηγείου, απλώς μιλάμε για σενάρια. Και επειδή μιλάμε για σενάρια θα άφηναν οι Αμερικάνοι να γίνει πόλεμος  μεταξύ δυο συμμάχων του ΝΑΤΟ, τους συνέφερε; Άλλο  ένα περιστατικό είναι το εξής.  Κάποια μέρα χτυπάει το τηλέφωνο, το σηκώνω και από την άλλη άκρη του τηλεφώνου, εφόσον με ρώτησε ποιος είμαι και αν μπορεί να μιλήσει  με τον Διοικητή του είπα  ότι δεχόμαστε  επίθεση από αεροπλάνα αυτή την στιγμή  και ο Διοικητής  δεν ήταν εκεί, ποτέ δεν ήταν φυσικά. Τότε μου είπε πες στον Διοικητή σου ότι έχουμε δυο Τούρκους αιχμαλώτους λοκατζήδες που τους είχαν ρίξει ελικόπτερα. Λοιπόν σε ανάκριση που τους κάναμε  μας είπαν ότι η ΝΒΧ ήταν ο στόχος τους, για την ακρίβεια  η αποστολή μας ήταν να εξαρθρώσουμαι την Ναυτική Βάση. Ο βαθμός ήταν συνταγματάρχης και  είναι αδύνατο να θυμηθώ  από  ποια Ανωτέρα Τακτική Διοίκηση ήταν, πιστεύω  μάλλον ότι ήταν από την Ανωτέρα Διοίκηση Αμμοχώστου, δε νομίζω να έχει σημασία αυτό,  σημασία είχε ο σκοπός των αλεξιπτωτιστών. Να προσθέσω ότι τα ελικόπτερα ερχόταν  είκοσι η τριάντα μαζί και όπου  θέλανε τους έριχναν και αμέσως άνοιγε ένα καινούργιο μέτωπο.

-. Ο Παπαδάκης  πότε παρέλαβε Διοικητής;

Αθανασούλης.- Εννοείται πότε  παρέλαβε Ν.Δ.Κ; Παρέλαβε αμέσως  μετά τον πρώτο ΑΤΙΛΛΑ. Με την  αλλαγή της Κυβέρνησης στην Ελλάδα ανεκλήθη ο Παπαγιάννης και πήγε Ν.Δ.Κ.  ο Παπαδάκης,  στην Ν.Β.Χ παρέλαβε ο  Δούκας.

-. Γιατί εκτιμάς ότι το ο Παπαδάκης σε έκανε στάσιμο; Γιατί το έκανε αυτό;

Αθανασούλης.- Πιθανόν επειδή  γνώριζα  πάρα πολλά πράγματα για την στάση  του και την συμπεριφορά του κατά τη διάρκεια του πολέμου κυρίως. Όταν αποστρατεύθηκα με 30 χρόνια συντάξιμα δεν είχα ούτε ένα φύλο ποιότητας προακτέος κατά αρχαιότητα, όλα ήταν κατ’ εκλογή… αυτά.

-.  Τι πράγματα δηλαδή; Πάνω στα υπηρεσιακά πάντα;

Αθανασούλης.- Πάντα για τα  υπηρεσιακά…. Να σας πω. Δεν είχα ποτέ  προβλήματα μαζί του, εννοώ ότι έκανα τη δουλειά μου στην Βάση επί ένα χρόνο σωστά γιατί ποτέ  δεν μου έκανε ούτε μια φορά παρατήρηση, για να μη νομίσει κανείς ότι υπήρχε κάτι προηγούμενο. Το φύλο που μου έκανε σκίστηκε  από αυτούς που έπρεπε και πήγε στον σκουπιδοτενεκέ. Εγώ τότε, όπως σας είπα, προάχθηκα κανονικά με την τάξη μου σε Ανθ/στή και κανονικά  όταν συμπλήρωσα τα χρόνια σε Σημ/ρο.Το  1981  στα είκοσι πέντε χρόνια υπέβαλα παραίτηση δύο φορές, αλλά δεν έγινε αποδεκτή από το ΓΕΝ, και μου την γύρισαν πίσω. Ωστόσο λόγω της ελεεινής  συμπεριφοράς της υπηρεσίας προς εμάς που γυρίσαμε από την Κύπρο, είχα  αποφάσισα να φύγω οπωσδήποτε από αυτό το ναυτικό. Και έτσι στις εκλογές του Σεπτεμβρίου του 1981 υπέβαλα υποψηφιότητα  με την ΕΔΗΚ και με  αποστράτευσαν υποχρεωτικά. Σας τα λέω αυτά γιατί το 1982 συνέβη ένα περιστατικό που με πήγε στην Κύπρο πάλι. Εφόσον αποστρατεύτηκα  με την υπηρεσία μου από το Πολεμικό Ναυτικό και την ειδικότητα μου, βάση νόμου που υπήρχε  το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας  μου χορήγησε δίπλωμα ασυρματιστή Α’ τάξεως μαζί και ναυτικό φυλλάδιο και αμέσως  ναυτολογήθηκα  σε επιβατικό/κρουαζιερόπλοιο  που εκινείτο  στην Ανατολική Μεσόγειο, σε πενθήμερο δρομολόγιο με δυο ημέρες παραμονής στον Πειραιά. Εκεί σε αυτό το πλοίο βρισκόμουν το 1983  όταν σε μια προσέγγιση στον Πειραιά πηγαίνοντας σπίτι μου, μου δώσανε οι οικείοι μου ένα χαρτί με ένα τηλέφωνο και το ονοματεπώνυμο ενός Ανθ\στή στο ΔΝΕ,   για να τον πάρω τηλέφωνο. Πράγματι τον πήρα και τον ρώτησα τι με θέλει. Μου απάντησε ότι  η υπηρεσία του ήταν στις μεταθέσεις των μονίμων  και ο Διευθυντής του  ήθελε να με συναντήσει, χωρίς να μου γιατί, αλλά να πήγαινα στον ΔΝΕ και αν δεν μπορούσα θα έστελνε ένα αυτοκίνητο να με πάει. Δεν είχα κανένα λόγο  να μην πάω. Του είπα όχι, δεν υπάρχει πρόβλημα  έχω μεταφορικό μέσον μόνο να είναι κάποιος στην πύλη του Κέντρου Εκπαιδεύσεως ΠΑΛΑΣΚΑΣ να με πάει στο γραφείο του από όπου θα πηγαίναμε  στον διευθυντή του. Έτσι και έγινε. Πήγα  στον ΔΝΕ  στο γραφείο του Ανθ/στη  και αυτός  αμέσως με πήγε στο γραφείο  του διευθυντού του. Ήταν κάποιος πλοίαρχος μάχιμος τον οποίο δεν είχα ξανασυναντήσει, όταν κάθισα με κέρασε καφέ και ευγενικά με ρώτησε  τα εξής δυο πράγματα. Πρώτον  αν θέλω να γυρίσω στο Ναυτικό  γιατί ξέρεις  τώρα τα τελευταία χρόνια πολλά άλλαξαν μιλάμε ότι εννοούσε   το 1981-1983, και θα το δεις και μόνος σου, γι’ αυτό καλό θα ήταν να γυρίσεις  πάλι ,πίσω στο Ναυτικό, Εγώ ασυναίσθητα κοίταξα την πόρτα του γραφείου του. Ομολογώ ότι με ξάφνιασε, ήταν κάτι που δεν περίμενα, αλλά χωρίς σκέψη το απέρριψα αμέσως, αυτό δεν γίνεται κύριε Β…    είμαι ναυτολογημένος στο  πλοίο…. και είμαι πολύ-πολύ καλά, και σηκώθηκα να φύγω. Ήταν απόλυτο το όχι μου και δεν το συζητούσα. Εντάξει εφόσον είσαι απόλυτος το δεύτερο που σε ρωτάω  θέλω να μου πεις εάν στην Κύπρο όταν ήσουν ήξερες το Βασίλη τον Γκίκα. Του είπα ναι τον ξέρω,  είμαστε στην Βάση μαζί. Όμως  να μου πείτε, γιατί  με ρωτάτε για τον Γκίκα. Μου λέει λοιπόν σε λίγες μέρες  έχουμε Συμβούλιο  για προαγωγές και στους υπό κρίση είναι ο Βασίλης ο Γκίκας για να προαχθεί σε Σημ/ρο. Λοιπόν εδώ έχει  κατηγορηθεί και ένα φύλλο ποιότητας από την Κύπρο  που τον κάνει στάσιμο. Του λέω  εκπλήσσομε γιατί  μετά τόσα χρόνια ισχύει αυτό το πράγμα, όμως σας λέω  πως είναι δυνατόν αυτός ο άνθρωπος να κρίνεται  στάσιμος για κάτι που έκανε η δεν έκανε στην Κύπρο,  ήταν και είναι  από τους καλύτερους  αν όχι ο καλύτερος αρχικελευστής, και γιατί τώρα  να μετράει αυτό το  φύλλο της Κύπρου; Γι’ αυτό ακριβώς σε φώναξα για να μην κάνουμε κάποιο λάθος και στη συζήτηση που κάναμε εδώ ο….. ήρθε και μου είπε ιδιαίτερα κύριε  Διευθυντά υπάρχει κάποιος άνθρωπος που μπορεί να σας βεβαιώσει  ότι  θέλετε για τον Γκίκα.  Εντάξει, αυτό που μου είπατε….   ότι  έχουν χρεώσει στον  Γκίκα είναι λάθος και όχι απλό λάθος είναι αισχρό ψέμα  και αν αφήσετε αυτόν τον άνθρωπο στάσιμο θα έχετε κάνει ένα έγκλημα. Μου είπε όχι θα το τακτοποιήσω. Σε πιστεύω όλα που μου είπες. Κάποτε, μετά ένα χρόνο η δυο είχα συναντήσει τυχαίως έναν παλιό συνάδελφο  που ήταν εν ενεργεία και τον ρώτησα για τον Γκίκα και μου είπε ότι είχε προαχθεί κανονικά σε  σημ/ρο και αυτό χάρη σε αυτόν τον Πλοίαρχο που έψαξε το θέμα και δεν  έγινε μια μεγάλη αδικία. Παράλληλα αυτός ο άνθρωπος  είχε ψάξει  και την δική μου ιστορία, γιατί φεύγοντας από το Ναυτικό  έκοψα κάθε δεσμό με το Σώμα. Εξακολουθώ να σας λέω περιστατικά όχι πλέον  με την σειρά,  χρονικά που συνέβησαν, αλλά όπως μου έρχονται στην θύμηση. Το επόμενο είναι  αυτό που άκουσα στο ραδιοτηλέφωνο  μιλώντας με τον Ναυτικό Σταθμό Πάφου. Υποθέτω ότι το περιστατικό έγινε τη δεύτερη ημέρα του ΑΤΙΛΛΑ 1. Έχω διαβάσει και ακούσει πολλά γι’ αυτό,  που γνωρίζουν από άλλες πηγές και ίσως γνωρίζουν περισσότερα από εμένα. Λοιπόν πρέπει να ήταν  το μεσημέρι της δεύτερης ημέρας της απόβασης. Όταν μας καλεί στο ραδιοτηλέφωνο ο Ναυτικός Σταθμός Πάφου. Όταν του απαντήσαμε, μας ζήτησε επειγόντως να τους ενημερώσουμε στην μάχη που γινόταν σε κοντινή του απόσταση πάνω από την θάλασσα μεταξύ πλοίων και αεροσκαφών ποια ήταν δικά μας, διότι μου λέει συνέβη το εξής, ήταν πολλά αεροπλάνα που μας είχαν επιτεθεί και μας χτυπούσαν αλύπητα. Απότομα όλα τα αεροπλάνα σηκώθηκαν και επιτέθηκαν σε δυο η τρία αντιτορπιλικά έξω  στα ανοικτά και αυτή τη στιγμή γίνεται ο χαμός, και εμείς υποθέτουμε ότι τα πλοία είναι του Ελληνικού Στόλου αλλά μας μπερδεύουν διότι με τα κιάλια βλέπουμε ότι τα πλοία   έχουν Τουρκική Σημαία. Του απαντάω περίμενε. Εμείς φυσικά  από ότι γνωρίζαμε  δεν είχαμε ούτε πλοία ούτε αεροσκάφη στην περιοχή.  Έτσι πήρα τηλέφωνο το ΓΕΕΦ  ΝΔΚ ήταν ο υποδιοικητής στο τηλέφωνο,  και όταν  του είπα περιληπτικά τι συμβαίνει αυτή την στιγμή, μου είπε  καμιά πληροφορία  δεν υπάρχει προς το παρόν, αυτό να πείτε και στον Ναυτικό Σταθμό Πάφου. Το μεταβίβασα αυτό στην Πάφο και του είπα να μας κάνεις αναμετάδοση για ότι σπουδαίο βλέπεις. Πράγματι μας έλεγε πώς εξελισσόταν η μάχη των πλοίων με τα αεροπλάνα έως ότου κάποια στιγμή μας λέει ότι τώρα βουλιάζει το ένα αντιτορπιλικό και έφυγε το άλλο. Φυσικά  εκ των υστέρων   δόθηκε  εξήγηση. Εμείς ξέραμε για τα δυο αντιτορπιλικά που είχαν έλθει από απέναντι, μάς έδινε στίγματα το ΣΕΠ ΔΟΞΑ που ήταν πάνω από  την Κυρήνεια στον  Κορμακίτη. Μας είχε  δώσει ο σημαιοφόρος του ΣΕΠ Δόξα την πορεία τους  από πριν που ερχόταν και όταν πλησίασαν τις Κυπριακές ακτές μας είπε τα βλέπω καλά με τα κυάλια είναι δυο Α/Τ τύπου Βέλος  και τους αριθμούς τους, η κάτι τέτοιο. Εν συνεχεία μας έδινε συνέχεια το στίγμα τους, έστρεψαν προς Δυτ.  Νότια. Δυτ. και περιέπλεαν το νησί. Κάποια στιγμή κατέπλευσε το αρματαγωγό ΛΕΣΒΟΣ στη Λεμεσό και  αποβίβασε την ΕΛΔΥΚ αντί να την φέρει στην Ελλάδα. Εκεί ο τοπικός στρατιωτικός Διοικητής εζήτησε από τον Κυβερνήτη  του Α\Γ να του βομβαρδίσει στην πλαγιά ένα Τούρκικο θύλακα που ήταν γερά οπλισμένοι και είχαν μεγάλο πρόβλημα  με αυτούς. Ο Κυβερνήτης του Λέσβος  έκανε τον βομβαρδισμό στον θύλακα και τελειώνοντας έφυγε  προς τον Νοτιά, όχι προς Ελλάδα. Οι Τουρκοκύπριοι έστειλαν σήμα στην Τουρκία ότι Ελληνικό πολεμικό μας βομβάρδισε και οι Τούρκοι έστειλαν τα αεροπλάνα που βομβάρδιζαν τον  Ναυτικό Στ. Πάφου να βουλιάξουν το πολεμικό, την ώρα που εκεί έφθαναν τα δυο Τουρκικά που σας είπα πιο πάνω που τα παρακολουθούσε τα Ραντάρ του ΣΕΠ ΔΟΞΑ. Διατάξανε λοιπόν τα αεροπλάνα τους να βουλιάξουν το Ελληνικό πλοίο, αλλά στο στίγμα του ήταν τα δυο δικά τους και βούλιαξαν το ένα. Σ’ αυτή την επιχείρηση  είχαμε  μια ακόμη  σοβαρή απώλεια, χάθηκε ο  Κυβερνήτης  του ΛΕΣΒΟΣ πλωτάρχης  Μενδρινός…..

-. Χανδρινός;

Αθανασούλης.-  Λάθος μου, έχετε  δίκιο.

-. Όχι, Έκανες  πολύ καλά. Και  το θετικό είναι το στοιχείο, νομίζω, που δεν σας δίνανε στοιχεία από το  ραδιοτηλέφωνο, δεν σου απαντήσανε ότι είναι Τούρκοι;

Αθανασούλης. ΝΑΙ. Όταν σου λένε καμιά  πληροφορία  πάνω σε  αυτό, είναι  δουλειά μου να καταλάβω ότι πρέπει να σιωπήσω.   Φάνηκε  ότι κάτι συμβαίνει εκεί πέρα. Ήταν ολοφάνερο ότι  τα αεροπλάνα ήταν Τούρκικά  και τα πλοία επίσης… Καταλάβαμε ότι οι συζητήσεις τέρμα.

-.. Τι άλλο θυμάσαι κύριε Αθανασούλη που σου έκανε εντύπωση;

Αθανασούλης.- Στην απόβαση;

.-. Γενικά, γενικά.

Αθανασούλης. Θα σας πω  πάλι όπως μου έρχονται στο μυαλό. Θα σας πω τι  μας συνέβη όταν ήρθαμε στην πατρίδα. Όπως σας έχω πει ήρθα με τους λίγους τελευταίους, γύρω στους δέκα νομίζω ίσως περισσότεροι. Ήρθαμε με  πλοίο της γραμμής. Την  ίδια μέρα η την επαύριο παρουσιαστήκαμε στο πεντάγωνο στο Αρχηγείο Ναυτικού. Μας οδήγησαν στο γραφείο του Υπαρχηγού, αν   θυμάμαι  ήταν ο Υποναύαρχος Σταμούλης. Μπήκαμε μέσα και μας καλωσόρισε απολύτως τυπικά,  και μας είπε αυτήν την στιγμή δεν θα πούμε τίποτα. Πάρτε  σαράντα ημέρες άδεια και όταν γυρίσετε θα τα πούμε. Έτσι και έγινε. Δεν ξέρω τι έγιναν οι  υπόλοιποι, δεν  τους ξανασυνάντησα διότι την ημέρα που τελείωσε η άδεια μας και παρουσιαστήκαμε μας περίμενε  ένα φύλο πορείας  τον καθένα μας για την υπηρεσία του. Είχαν αφήσει εντολή στην πύλη του Πενταγώνου και μας έστελναν απευθείας  σε συγκεκριμένο γραφείο, παίρναμε το φύλλο πορείας και ο καθένας μας πήγαινε στην νέα του υπηρεσία του. Εγώ  μετατέθηκα στο ΣΔΑΜ, (Στρατηγείο Διοικήσεως  Ανατολικής Μεσογείου) στην Αγία Παρασκευή. Η  όλη συμπεριφορά τους στον Αρχηγείο, ήταν σαν να είναι ενοχλητική η παρουσία μας και  ήθελαν να μας ξεφορτωθούν. Μόνο που γιατί γλυτώσατε; δεν μας είπαν.

-. Είχε αλλάξει  το καθεστώς;

Αθανασούλης.- Βέβαια, το καθεστώς άλλαξε μεταξύ των δυο φάσεων του πολέμου.

.- Μετά τον πρώτο ΑΤΤΙΛΑ;

Αθανασούλης.- Δεν περιμέναμε, και δεν  θέλαμε να μας υποδεχτούν με τιμές  αλλά εγώ προσωπικά ένοιωθα να πλανιέται μια εχθρότητα στον αέρα. Σαν κάτι να μην είχαμε κάνει  καλά. Χουντικούς δεν μας είπαν, από όσο τουλάχιστον ξέρω εγώ, διότι ήσαν αυτοί  χουντικοί που μας κυβερνούσαν τότε. Πιθανόν να  ξέρανε, μάλλον αυτό είναι, ότι θα έπαιρναν  πόδι  οι μεγαλόσχημοι με την αλλαγή  και μας βλέπανε εχθρικά. Ένα πρωινό εργάσιμο πήγα στο ΓΕΝ. Βρήκα το κατάλληλο γραφείο και τους είπα φεύγοντας από την Κύπρο άφησα ένα μικρό χρέος στην Τράπεζα Κύπρου για ένα δάνειο που είχα πάρει. Συγκέντρωσα τα χρήματα και θέλω να τα στείλω,  μου είπαν ότι μόλις συγκεντρωθούν  όλοι που χρωστάνε θα σας ειδοποιήσουμε.  Μετά από δέκα μήνες, ένα χρόνο  έρχεται στο ΣΔΑΜ που υπηρετούσα ένα έγγραφο του ΓΕΝ που λέει οι κάτωθι  βαθμοφόροι, μια λίστα 7-8 άτομα,  φεύγοντας από την Κύπρο άφησαν χρέος στην τράπεζα,   το ποσόν που χρωστούσε ο καθένας μας, το δάνειο η τράπεζα της Κύπρου το έδινε κυρίως για αγορά αυτοκινήτου και το εξοφλούσαμε σε ένα χρόνο πριν επαναπατριστούμε κανονικά. Έλεγε λοιπόν τα ποσά του κάθε ενός από εμάς, δεν ήταν μεγάλα διότι  όλοι είχαμε ένα χρόνο και ήταν προς το τέλος και τελείωνε  ο χρόνος εξόφλησης, (συμπλήρωνε δε) το εξής Αυτοί που χρωστάν να τιμωρηθούν από τις υπηρεσίες τους διότι με αυτό που έκαναν εξέθεσαν την Ελλάδα εις την αλλοδαπή .Αλλά έτσι όπως φύγαμε με μια φόρμα εργασίας που μας είχε απομείνει  και την φοράγαμε  επί εξήντα ημέρες, ήταν φυσιολογικό να μην έχουμε αυτά τα χρήματα. Αντί λοιπόν να μας ειδοποιήσουν πώς να στείλουμε τα χρήματα ανακάλυψαν οι φωστήρες τι; Ότι είχαμε εκθέσει την Ελλάδα στο εξωτερικό! Δεν είχαν ακούσει εκεί  στο ΓΕΝ τίποτα για πραξικόπημα από Eλλαδήτες Αξκούς και καθαίρεση του εκλεγμένου Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν είχαν ακούσει τίποτα για εισβολή και κατάληψη της μισής Κυπριακής Δημοκρατίας  από τούς Τούρκους, δεν είχαν ακούσει τίποτα για νεκρούς  και για το αίμα που χύθηκε, τίποτα δεν είχαν ακούσει οι χαρτογιακάδες και οι χούντες, μόνο ζητούσε το ΓΕΝ να  τιμωρηθούμε εμείς και όλα θα  αποκατασταθούν, και όλα θα ήταν μια χαρά, οι ανεγκέφαλοι, αυτοί που το συνέταξαν και αυτοί που το υπέγραψαν. Τώρα με καταλαβαίνετε γιατί πιο πάνω  μίλησα για άθλια και τρισάθλια συμπεριφορά του ΓΕΝ. Με ειδοποιούν κάποιο πρωί στο ΣΔΑΜ ότι ο διοικητής   Πλοίαρχος Παπασηφάκης  με θέλει να πάω στο γραφείο του. Πήγα. Μου λέει κάτσε και διάβασε αυτό. Ήταν αυτό το έγγραφο που ζητούσε να τιμωρηθώ. ‘Έμεινα ξερός. Του εξήγησα ακριβώς τι συμβαίνει. Παίρνει  τηλέφωνο  στο ΓΕΝ  στο γραφείο που είχε εκδώσει αυτό το χαρτί και αφού ρώτησε ποιος το έγραψε κλπ ρώτησε στο ΓΕΝ αυτόν που μιλούσε από ότι μου λέει εδώ ο Αθανασούλης αυτοί έχασαν τα πάντα στην Κύπρο και ακόμη οι οικογένειες τους είναι διάσπαρτες και μένουν σε φιλικά σπίτια, πολλοί έχουν νοικιάσει τα σπίτια τους και δεν έχουν  που να μείνουν,  ήρθε ο ίδιος στο γραφείο,     εσείς σαν Ναυτικό σε αυτούς τους ανθρώπους που θέλετε να τιμωρηθούν για το χρέος  που άφησαν στην αλλοδαπή, τι βοήθεια τους δώσατε; Η απάντηση ήταν ότι μπορούν να πάρουν 9 η 10 χιλ δραχμές από το ταμείο αλληλοβοηθείας. Τότε δεν τους δώσατε καμία βοήθεια διότι  αυτό το δάνειο το παίρνουν όλοι οι βαθμοφόροι του Ναυτικού ναι η όχι; και αυτός απάντησε ναι. Τώρα πες μου ποιος συνέταξε αυτό το ξινό έγγραφο ; Έφυγα από το γραφείο του διοικητού ΣΔΑΜ μη θέλοντας να ακούσω τίποτα άλλο και δεν εύρισκα τον δρόμο να γυρίσω στο υπόγειο, οφείλω να τονίσω ότι ο διοικητής ΣΔΑΜ μου είπε επί λέξει, πήγαινε στην δουλειά σου και αν θα τιμωρηθείς είναι δικό μου καπέλο και ξέχασε το. Εκτίμησα   αυτή την στάση του γιατί κατάλαβε με την μία τι είχε γίνει Έκανα ένα όρκο αυτή την στιγμή, ότι από εδώ και πέρα δε θα ασχολούμαι με τίποτα άλλο παρά μόνο πως θα φύγω από το Ναυτικό. Υπέβαλα δυο φορές παραίτηση και μου επιστράφηκαν, και δεν τις κάναν αποδεκτές δεν θυμάμαι… το 1981 κατέβηκα στις εκλογές υποψήφιος με την ΕΔΗΚ και επί τέλους έφυγα, γιατί από την ημέρα που μου είπαν ότι εξέθεσα εγώ και οι λοιποί βαθμοφόροι την Ελλάδα στην Κύπρο ένοιωθα τελείως ξένο σώμα. Και να στο λένε γραπτώς από την καρέκλα του Πενταγώνου πάει πολύ…

-. Ενώ είχαμε χάσει την  μισή Κύπρο

Αθανασούλης.- Ναι, κύριε  Κακαρά. Εμείς  άλλα περιμέναμε από το Γενικό Επιτελείο, μιά συμπαράσταση, τίποτα άλλο, αλλά αυτά τα σαΐνια άλλο αντιλήφθηκαν,  αντιλήφθηκαν ότι τους εκθέσαμε, μιλάμε για πολύ  μυαλό… Το επόμενο που θέλω να σας πω ότι εκεί στο 97 η 98  έλαβα ένα χαρτί όπου το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού μου ζητούσε αντίγραφο ποινικού μητρώου  και δεν θυμάμαι τι άλλο για να μας δώσουν  κάποιο μετάλλιο οι κουβαρντάδες σε όσους πολέμησαν στην Κύπρο. Βρε αχρείοι, τώρα 25 χρόνια μετά σας έπιασε ο πόνος να μου δώσετε, πετάλιο,  ανάξιοι; Έκανε μπαμ ότι κάτι βρωμάει. Πήρα το τηλέφωνο  του γραφείου που μας ζητούσε  αυτά τα δικαιολογητικά για το μετάλλιο στο  ΓΕΝ και είπα δεν το θέλω ευχαριστώ,  γιατί φαινότανε ότι κάποιο λάκκο είχε η φάβα. Πράγματι   σε μια εβδομάδα  με πήραν γνωστοί μου  στο  τηλέφωνο και μου είπαν ότι ο σκοπός τους  ήταν να ξεπλύνουν κάποιους  καραμπινάτους χουντικούς……

-. Έχω αρθρογραφήσει …

Αθανασούλης. Έχετε; … πού να το ξέρω.  Διάβασα στον τύπο μερικά σχόλια αλλά δεν ήξερα ότι συμμετείχατε.  Πάντως εγώ δεν δέχθηκα αυτό το μετάλλιο και δεν ξέρω τελικά τι έγινε.

-. Καλά έκανες, δεν έχασες τίποτα απολύτως, κράτησες την αξιοπρέπειά σου.

Αθανασούλης.- Δεν με ενδιαφέρει. Σκασίλα  μου, τα φέρνω βόλτα μια χαρά χωρίς  το μετάλλιό τους… Γιατί η αξιοπρέπεια έχει χαθεί  παντελώς στις ημέρες μας. Συνεχίζω σκόρπια  περιστατικά που μου έρχονται στο μυαλό τώρα, αν και μου φαίνεται σαν αστείο. Μια ημέρα με πήρε ο ύπνος όρθιο στη Σν ακουμπισμένο στον τοίχο φορώντας το κράνος μου και κάποια στιγμή ακούω ένα θόρυβο και ξυπνάω κυρίως από τον θόρυβο του κράνους στο τσιμέντο, είχα πέσει κάτω επάνω σε ένα ξύλινο πάγκο και (είδα) τους ναύτες να τρέχουν να δούνε τι ήταν αυτό που έκανε τόσο θόρυβο. Εδώ  θυμάμαι  για μια ακόμη φορά τη βοήθεια του Ζέρβα που  ερχόταν  και με βοηθούσε πάρα πολύ. Άλλος ένας επίσης που όλες τις ημέρες  και τις νύκτες βρισκόταν όλο το 24ωρο στο πόδι  έτοιμος, άγρυπνος ήταν ο πυράρχης ο Κασελούρης… Αυτό δεν πάει  να πει  ότι όλοι οι άλλοι δεν ήταν στα πυροβόλα τους μέρα -νύχτα. Είχαμε,  έτσι νομίζω γύρω στα δεκαπέντε έρλιγκον και μερικά  μπράουνιγκ πάνω στην ταράτσα ενός κτιρίου. Αυτοί, οι χειριστές, ήταν  γύρω στα τρία τέσσερα άτομα   και είχαν όλα έναν Υπαξ/κό επικεφαλής. Αυτά, τα πυροβόλα  παθαίνανε συχνά –  πυκνά  εμπλοκές. Μόλις παθαίνανε εμπλοκή  ειδοποιούσαν εμάς στη Σν και εμείς κάναμε ανακοίνωση, ο πυράρχης στο πυροβόλο πέντε π,χ η στο 1 η όπου αλλού……..Ο Κασελούρης είχε έδρα του στο πυραρχείο και ένα  καμιόνι,  και μόλις ανακοινώναμε βλάβη – και αυτό γινόταν τακτικά – άρχιζε να τρέχει από πυροβόλο σε πυροβόλο. Κάτι πάνω σε αυτό το οποίο επιβεβαιώνει πλήρως τον Κων/νου, δηλαδή ότι στην πρώτη φάση του πολέμου  δεν είδαμε κανέναν να κυκλοφορεί,  συμφωνώ απολύτως μαζί του. Σε μια συζήτηση   που είχα  με συναδέλφους ένα βράδυ, ήταν η τρίτη ημέρα του πολέμου,  με ρώτησαν, που είναι ρε Κώστα ο  τάδε που είναι ο άλλος κλπ… οπότε ένας λέει εγώ παιδιά  δεν βλέπω κανέναν από τους  πιο  ψηλά…   αλλά παρηγοριέμαι όσο ακούω όλη μέρα και νύχτα την φωνή του Αθανασούλη στα μεγάφωνα,  με παρηγορεί αυτό και λέω  εντάξει… Πάνω σε αυτό, επειδή κάποιοι ναύτες κυρίως αλλά και ορισμένοι συνάδελφοι τα έμπλεξαν και είπαν ο Αθανασούλης  μας έσωσε, λέω ότι, δεν είναι  σωστό. Έκανα τη  δουλειά μου  όπως την κάνανε  όλοι και με τις σωστές κινήσεις που γίνανε από την διοίκηση στον ΑΤΙΛΛΑ ΙΙ, σωθήκαμε όλοι μαζί.

-. Σημασία είχανε και η  δική σου και του Κων/νου η  μαρτυρία, διότι εσύ έζησες  τα πράγματα,  μέσα από τον ασύρματο, μέσα από την Συννενόηση, μέσα από  τις Επιχειρήσεις, ήσουνα από τους αρχαίους υπαξ\κούς…

Αθανασούλης.Ο αρχαιότερος Υπαξ/κός  αλλά αυτό δεν έχει σημασία….

.- Ανθυπασπιστης δεν ήσουνα;

Αθανασούλης.- Αρχικελευστής.

-.  Ήσουν ο αρχαιότερος  από τους…

Αθανασούλης. Κυρίως στην θέση μου στη Σν. Καμιά πληροφορία δεν περνούσε στην βάση η σήμα, τηλέφωνα…  ένας μικρός,  ας τον πούμε,  θάλαμος επιχειρήσεων, όλα ήταν εκεί, βάλτε και τρεις δέκτες που ακούγαμε BBC,ΡΙΚ ΚΑΙ ΜΠΑΥΡΑΚ. Απλά, δεν ήταν δυνατόν να υπάρχει κάποιος μέσα στην βάση που να  είναι περισσότερο ενημερωμένος από εμάς στην  Σν. Στην συνέχεια της ιστορίας, έτσι πληροφοριακά το λέω, αυτός ο μικρός χώρος ήταν ο στόχος  για τα πυροβόλα  του ενενήντα τοις εκατό των αεροπλάνων, γι’ αυτό εκεί σε εμάς  δεν ερχόταν σχεδόν κανείς. Οι Τούρκοι όπως ήταν φυσικό σε όλο το Νησί βομβάρδισαν όλες τις κεραίες της CΥΤΑ, της τηλεόρασης, ραδιοφωνικών σταθμών… για να δημιουργήσουν κομφούζιο στις επικοινωνίες κλπ…..

-. Και αυτές τις έβγαζες  εσύ συμπυκνώνοντας  ότι άκουγες  από     ραδιόφωνα, SSB, ασύρματο… και ενημέρωνες…

Αθανασούλης.-  Όλα αυτά για να είμαστε ενημερωμένοι. Κανένας μα κανένας δεν έμπαινε στον κόπο από το  ΓΕΕΦ την ΝΔΚ να  μας πει τι γίνεται. Θα σας πω δυο μικρές ιστορίες. Τ ο ΜΠΑΥΡΑΚ εκτός από αυτό που σας είπα ότι σας μιλάμε από το βυθό  της θάλασσας που μας ρίξατε χτες βράδυ…    επαναλάμβανε  πολλές φορές στα Ελληνικά βέβαια, Έλληνες μην πολεμάτε το ειρηνευτικό εκστρατευτικό σώμα των Τούρκων, τα ηρωικά ΜΕΧΜΕΤΖΙΚ, ήταν οι πεζοναύτες αν θυμάμαι καλά την λέξη, ήρθαν για ειρηνευτικούς σκοπούς, το  επόμενο ειρωνικό σχόλιο, που συνήθιζε να λέει το BAYRAK ήταν:  Έλληνες μην πολεμάτε γιατί στο τέλος θα πάθετε ότι πάθατε στην Μικρά Ασία και η ιστορία σας το αναφέρει σαν Μικρασιατική καταστροφή.

-. Σαν τις σημερινές ειρηνευτικές που γίνονται και πάνε και σακατεύουν τον κόσμο.

Αθανασούλης.- Τι άλλο να πω… αυτά,  δεν  θυμάμαι κάτι άλλο…κάτι σπουδαίο που  να μου διαφεύγει. Νομίζω ότι το καλύψαμε όλο το Κυπριακό. Δεν ξέρω κάτι που  να….

-. Άρα εκτιμάς  ότι το πραξικόπημα έπαιξε σοβαρό ρόλο και στα συναισθήματα των Κυπρίων  απέναντι των Ελλήνων και βέβαια στην εισβολή  των Τούρκων. Το είπες μόνος σου.

Αθανασούλης.- Δεν  εκτιμώ ότι έπαιξε ένα  ρόλο, εκτιμώ  ότι  έπαιξε τον κύριο  ρόλο και κυριολεκτώ. Οι Κύπριοι των καιρό που  πήγα εγώ κάτω καλοκαίρι ‘73 δεν μας συμπαθούσαν απλώς,  αλλά ένοιωθαν κάτι περισσότερο από συμπάθεια   για όλους τους Ελλαδίτες. Τώρα όσον αφορά  την εισβολή των  Τούρκων τι να πω.  Είναι για  εμένα, σίγουρο ότι  το πραξικόπημα έφερε τους Τούρκους. Οι Τούρκοι  είπαν ότι πάμε να εισβάλουμε στην Κύπρο διότι με το πραξικόπημα διαταράχθηκε η ισορροπία στο Νησί και ότι τους έδιναν αυτό το δικαίωμα  σαν εγγυήτρια Δύναμη οι συνθήκες της Γενεύης, Λοζάνης κλπ. Δεν ξέρω, πιθανόν να το έκαναν, κάποια άλλη φορά. όμως το αποπειράθηκαν το 1964 και δεν το τόλμησαν, επίσης το 1967 και πάλι δεν το τόλμησαν. Το 1967 η Ελλάδα είχε   ισχυρό στράτευμα επάνω στο Νησί, το οποίο το φέραμε πίσω. Τώρα που χτύπησαν ήξεραν ότι το Νησί ήταν άοπλο, ότι η Εθν. Φρουρά κυνηγούσε τον Μακάριο, η Ελλάδα δεν είχε ουσιαστικά Κυβέρνηση, οι Αμερικανοί τους βεβαίωσαν ότι δεν θα ενοχληθούν από  την Ελλάδα, όπως και έγινε οι Ρώσοι δεν υποστήριζαν  άλλο τον Μακάριο  όπως παλιά. Επί τη ευκαιρία να σας πω κάτι με τους Ρωσικές τορπιλακάτους, που είχαμε στην Κύπρο, είχαμε πέντε  ναι πέντε  και είχαμε διαλύσει τη μία για να  επισκευάσουν οι μηχανικοί τις άλλες, διότι οι Ρώσοι δεν  έστελναν ανταλακτικά, όπως είχα ακούσει, αυτό μπορούν να το βεβαιώσουν η να το διαψεύσουν άλλοι κυρίως τα συνεργεία και οι μηχανικοί. Η κυβέρνηση της Κύπρου έδινε με το σταγονόμετρο τον τελευταίο καιρό η και καθόλου χρήματα  για υλικά και ανταλακτικά, περισσότερο την Κυβέρνηση την ενδιέφερε  να φύγουμε εμείς οι Ελλαδίτες από την Κύπρο, γιατί ήξερε με σιγουριά ότι της ετοιμάζουν πραξικόπημα, παρά η Εθνική Φρουρά που ανήκαμε, όπως βλέπετε  κατά την δική μου ταπεινή γνώμη συγκεντρώθηκαν πολλοί παράγοντες  για να κάνουν οι Τούρκοι ένα στρατιωτικό περίπατο, που για πολλά χρόνια το σχεδίαζαν αλλά δεν τολμούσαν.

.-Πιστεύεις ότι η τότε ηγεσία  που ήτανε εδώ, δηλαδή όχι η ηγεσία αλλά ο Ιωαννίδης συγκεκριμένα και με τους Αρχηγούς των όπλων  με τον Αραπάκη και με τους άλλους δύο του στρατού και τον Παπανικολάου της Αεροπορίας,  αυτοί οι τρεις ξέροντας, έχοντας οργανώσει και υλοποιώντας το πραξικόπημα ήξεραν  και είχαν συμφωνήσει για την εισβολή των Τούρκων; Γιατί υπάρχει και αυτή η εκτίμηση.

Αθανασούλης.-  Κοιτάχτε να δείτε, για  τον Ιωαννίδη δεν ξέρω, όταν λέω δεν ξέρω, εννοώ,  τίποτα. Τώρα για τους Αρχηγούς των Όπλων πάλι  από την θέση μου  δεν θα μπορούσα να ξέρω έστω και λίγα πράγματα. Μόνο να υποθέσω μπορώ. Και αυτό που υποθέτω είναι ότι οι Αμερικανοί βεβαίωσαν τους Τούρκους ότι η Ελλάδα δεν θα τους χτυπήσει αν πάνε για απόβαση στην Κύπρο, και τους Έλληνες κάνετε το πραξικόπημα και οι Τούρκοι δεν θα αντιδράσουν. Εννοώντας ότι δεν πρόκειται να επέμβουν. Μα αυτό βγαίνει καθαρά, ότι κάποιον δούλευαν και αυτός που δούλευαν δεν ήταν οι Τούρκοι  και ο Υφυπουργός τους, που έκανε δρομολόγια Αθήνα – ‘Άγκυρα συνέχεια, ήταν σκέτη κοροϊδία. Πιστεύω ότι το παιγνίδι ήταν στημένο.

-. Το θέμα είναι μήπως τους είπανε κάτι άλλο. Ότι  κάντε εσείς  το πραξικόπημα  να βρούμε εμείς  αφορμή  να κάνουμε ένα προγεφύρωμα  και εκεί θα κάτσει…

Αθανασούλης. Όπως και να έχει  εμείς δεν είχαμε καμία δουλειά να πάμε να ρίξουμε τον εκλεγμένο πρόεδρο της Κύπρου. Εδώ στην Ελλάδα  όταν έγινε   το πραξικόπημα, όπως είπαν ήταν μια Συνταγματική  εκτροπή. Το να κάνεις πραξικόπημα σε ένα άλλο κράτος τι ήταν; Γιατί  μπορεί  να λέγαμε ότι η Ε.Φ έκανε το πραξικόπημα, αλλά η Εθνική Φρουρά που ήταν  ο στρατός της Κύπρου, τα στελέχη της ήταν Ελλαδίτες  από την κορυφή έως κάτω, μόνο στον στρατό ξηράς είχανε  νομίζω ελάχιστους Κύπριους μονίμους και αυτοί χαμηλόβαθμοι. Άρα μην πει  κανένας ότι το πραξικόπημα το έκανε η Ε.Φ. Το κάναμε εμείς και εμείς το κατευθύναμε και εμείς προκαλέσαμε την Τουρκική εισβολή. Κύριε  Κακαρά συγνώμη, τώρα θυμήθηκα  μια άλλη περίπτωση. Το είχα ξεχάσει τελείως, δεν ξέρω  πόσο σπουδαίο είναι, αξιολογήστε το εσείς .’Όπως ξέρετε εμείς ανήκαμε στην Εθνική Φρουρά. Στην Επαρχία Αμμοχώστου έδρευε η 4η Ανωτέρα Διοίκηση της περιοχής με Διοικητή Συνταγματάρχη. Μην νομίσει κανείς ότι στην πραγματικότητα παίρναμε εντολές από  εκεί, απλώς  υπήρχε  κάποια συνεργασία και θεωρείτο η πιο πάνω από εμάς στρατιωτική Αρχή στην περιοχή. Μία ημέρα μας επισκέφθηκε   ο Διοικητής της 4ης Ανωτέρας  Διοίκησης και πήγε στον δικό μας Διοικητή δεν ξέρω τι είπαν, αυτό δεν μας ενδιαφέρει, αλλά αργότερα κάποια στιγμή βγήκαν από το γραφείο του Διοικητού μας και με φωνάζει ο δικός μας Αθανασούλη, πάρε χαρτί και μολύβι και έλα μαζί μας. Πήρα αυτά  που είπε και μπήκαμε οι τρεις μας σε ένα τζιπ και κάναμε μια επιθεώρηση θα έλεγα πάνω -κάτω  στην ακτή από την βάση. Επισκεφθήκαμε 3-4 χώρους,  περισσότερους -λιγότερους δεν θυμάμαι, που υπήρχαν πυροβολεία υπόγεια  με τσιμέντο όπως βλέπουμε στα έργα, στην Νορμανδία. Μου έλεγαν  τι έβλεπαν και  εγώ σημείωνα τις παρατηρήσεις τους. Αυτό  που μου έκανε εντύπωση ήταν ότι όλα αυτά ήταν άδεια και έδειχναν εγκατάλειψη. Ρώτησα μετά  γιατί να είναι άδεια  και άχρηστα αυτά τα αμυντικά εργαλεία και αν ήταν πάντα έτσι. Έμαθα λοιπόν ότι τα άδειασαν, όταν το 1967  η μήπως 1968, πήραμε  την μεραρχία που είχαμε στο Νησί, τότε τα  εγκατέλειψαν άδεια. Αν αυτό σας λέει κάτι  σε σχέση με  αυτά που με ρωτήσατε πριν για τους Αρχηγούς και κυρίως αυτούς που Κυβερνούσαν την Ελλάδα αυτήν  την εποχή, έχει καλώς. Εγώ σαν άσχετος  βλέπω ότι για πολλά χρόνια εργαζόμαστε μαζί με τους Τούρκους πριν την εισβολή για να έρθουν οι Τούρκοι να καταλάβουν όσο πιο άνετα μπορούσαν την Κύπρο!

-. Επιθεώρηση κάνατε δηλαδή;

Αθανασούλης.- Ναι.

-. Πόσο καιρό πριν από την  εισβολή;

Αθανασούλης.- Αρκετό καιρό,  εννοώ   2-3 μήνες  νωρίτερα. Ήταν εντυπωσιακό,  στις πλαγιές  και στις  ακτές στο Μπογάζι  που ήταν  υψηλά από την θάλασσα, ήταν υπόγεια και   ήταν φτιαγμένα με τόνους  από μπετόν και σίδερα.

-. Τι άλλο θέλεις  να πεις για το Υποβρύχιο  και τον Παπαδάκη;

Αθανασούλης.- Ναι, για το Υποβρύχιο  που σας έλεγα προηγουμένως, και  για το υπερωκεάνιο. Μπορούσε να γράψει ιστορία ο Κυβερνήτης   του αν  έριχνε, με μια-δυο τορπίλες και έστελνε στον πάτο  το υπερωκεάνιο με τις χιλιάδες,   έτσι μας είπαν από την Κυρήνεια την λέξη χιλιάδες, στρατιώτες που επέβαιναν, όμως μπορεί να ήταν και αρνητικό το αποτέλεσμα, δεν έριξε και  με το εάν δεν κάνουμε τίποτα. Για τον Παπαδάκη  και  αυτά που είπα  πολλά του πέφτουν και δεν αξίζει να ασχοληθεί κάποιος περισσότερο  με αυτόν.

-.. ‘Αμα λέμε  για το υπερωκεάνιο, ήταν εκεί, εννοούμε σε πόση απόσταση από την Κυρήνεια;

Αθανασούλης.- Ήταν ανοικτά και όταν  στις 2 η ώρα της Δευτέρας έγινε  κατάπαυση του πυρός, οι Τούρκοι  τότε χτύπησαν και πήραν την Κυρήνεια όπως σας έχω πει. Μετά που πήραν  την πόλη της Κυρήνειας  και  το λιμάνι φυσικά,  ήρθε και έπεσε  δίπλα στο λιμάνι και αποβίβασε στρατό. Αυτό φυσικά δεν το είδα από το Μπογάζι, μας τα είπαν οι δικοί μας που ήρθαν από εκεί.

-. Δεν έριξε  και δεν  έγινε ιστορία;

Αθανασούλης.- Ναι δεν…οπότε ας το αφήσουμε.

-. Στην ιστορία κανείς δεν  μιλάει με το εάν. Δεν έγινε. Δυστυχώς. Δεν πήρε διαταγή, δεν πήρε το ρίσκο, δεν  έγινε.

Αθανασούλης.- Εντάξει, αυτό που λέμε είναι  η μια πλευρά η άλλη είναι ένας Κυβερνήτης Υ/Β  με μια τέτοια πράξη  του θα έβαζε αυτός την Ελλάδα υποχρεωτικά σε πόλεμο, βαριές πολύ βαριές ευθύνες  για έναν πλωτάρχη, ασήκωτες. Δεν την πήραν  αυτήν την απόφαση αυτοί που έπρεπε να την πάρουν, θα την έπαιρνε ο Κυβερνήτης του Υ/Β;

-. Πότε αποστρατεύθηκες κύριε  Αθανασούλη;

Αθανασούλης.- Αποστρατεύθηκα  το1981 με τις εκλογές, ήμουν υποψήφιος  με την ΕΔΗΚ και υποχρεωτικά με απέλυσαν, γιατί δεν με απέλυαν τη αιτήσει μου. Με την ευκαιρία να σας πω με δύο λόγια πως   έφυγα. Μας απέλυσαν μόλις ανακοινώθηκαν οι υποψηφιότητές μας και μας πήραν πάλι πίσω σαν εφέδρους μετά τις εκλογές. Υπηρετούσα για δεύτερη φορά στο ΣΔΑΜ. Εμείς που γυρίσαμε  στο Ναυτικό πάλι ήμασταν κάπου 60 άτομα, και κάθε ημέρα δημοσιεύαμε στον τύπο κριτικές και διαμαρτυρίες κλπ γιατί το να μας φέρουν πίσω ήταν παράνομο και κυρίως άδικο, ενώ ταυτόχρονα γινότανε πολλές επερωτήσεις στην Βουλή.  Μετά 3-4  μήνες έρχεται ένα σήμα εγώ και ένας άλλος συνάδελφος μου σαν μεγαλύτεροι στον Βαθμό να παρουσιαστούμε στο γραφείο του ΑΓΕΝ την… Πήγαμε λοιπόν τρεις, πήραμε  μαζί μας έναν Αρχικελευστή που είχε τελειώσει Νομική……..Μας λέει ο ΑΓΕΝ μας έχετε ζαλίσει με τον Τύπο και τη Βουλή, το  Ναυτικό έκανε μια βλακεία που σας πήρε πίσω, τώρα κοιτάμε να βρούμε τρόπο να απολυθείτε. Ο αρχικελευστής τότε λέει, κύριε Αρχηγέ, αυτή τη στιγμή γίνεται μία     άσκηση και έχετε πάρει πολλούς εφέδρους, σε δέκα περίπου ημέρες αυτοί θα απολυθούν, γιατί δεν μα ς απολύετε και εμάς μαζί; Ο Α/ΓΕΝ λέει,  βέβαια, είναι μιά καλή ιδέα αυτό θα γίνει αλλά  σε αυτές τις δέκα μέρες δεν θέλω να δω τίποτα στον Τύπο για το πρόβλημα σας, τότε εγώ ρώτησα,ο υπουργός άμυνας όμως κύριε αρχηγέ τι λέει; Και μου απαντά, άκου να σου πω, όταν έχεις τον Θεό μαζί σου τι τους θέλεις τους Αγίους; Έτσι ακριβώς όπως μας τα είπε έγιναν όλα. Αυτόν τον Αρχηγό τον έλεγαν Νίκο Παππά.

-..έτσι για το…   σου είχανε προτείνει, σε είχανε βάλει σε καμιά από τις ομάδες  που είχε πάει  ο Κωνσταντίνου και άλλοι, για συλλήψεις στην διάρκεια  του πραξικοπήματος;

Αθανασούλης.- Όχι δεν με  είχανε βάλει, όχι, ούτε καμιά προσέγγιση, ήμουν στην βάση και δεν  υπήρχε περίπτωση  να πάω, μου φαίνεται για γέλια να κάνω συλλήψεις, δεν μου πάει καθόλου. αλλά και για να με προσεγγίσουν  για να συμμετάσχω  δεν μπορούσε να το κάνει κάποιος  όπως σας είπα και πιο πάνω, είχα πει αμέτρητες φορές από πριν δημόσια, ότι δεν με ενδιαφέρει  ποιος είναι πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι αυτός που ψήφισαν οι Κύπριοι, και αυτοί ξέρουν καλύτερα από εμάς. Αυτό δεν το έλεγα έτσι ξεκάρφωτα, τον τελευταίο καιρό  ήταν το κύριο θέμα συζήτησης στην τραπεζαρία και στο καρέ. Με αυτή  την  θέση μου σε αυτό το θέμα δεν ήταν  δυνατόν να με  πλησιάσει κάποιος για να συμμετάσχω σε συνωμοσίες και πραξικοπήματα. Από όλο το Ναυτικό, γιατί όπως έμαθα μετά πολύ λίγοι η ελάχιστοι  ήσαν μυημένοι,  οι πιο πολλοί πήγαν  υποχρεωτικά και άλλοι ακόμη χειρότερα με το ζόρι όπως ο Κωνσταντίνου.

-. Τον Αγιασοφίτη τον Ήξερες;

Αθανασούλης. Ναι, τον ήξερα. Δεν είχα καταλάβει ότι ανήκε  στους συνωμότες,  τους πραξικοπηματίες ήταν βοηθός του Ντάνου και  πιστεύω  ότι από εκεί είχε επηρεαστεί. Δεν είχα  σχέσεις μαζί του. Ο Κων/νου  που εργαζόταν  με τον  Ντάνο στο ίδιο γραφείο πρέπει να είχε γερές αντιστάσεις για  να κατορθώσει  να μείνει έξω από  αυτή την κλίκα των πραξικοπηματιών. Στη Λεμεσό στο γυμνάσιο που μέναμε δυο Αξιωματικοί που ήταν στον πυρήνα των πραξικοπηματιών  φώναζαν πόλεμος, ρεεε πόλεμος πολλές φορές  την ημέρα. Όλοι ήξεραν  γιατί το φώναζαν.

-. Τον Ταβλαρίδη τον ήξερες;

Αθανασούλης. Όχι, καθόλου, καμία σχέση. Ήταν  Κυβερνήτης στο ΛΕΒΕΝΤΗΣ με βάση το λιμάνι της Αμμοχώστου. Μετά το πραξικόπημα ήρθε στην ναυτική βάση με το πλοίο, όταν  εγκαταλείψαμε τη βάση, με το πλήρωμα του ενσωματώθηκε  στο πλήρωμα της ΝΒΧ μέχρι το τέλος, δεν ξέρω τίποτα άλλο….

-. Ο Παπαργύρης ήτανε εκεί;

Αθανασούλης.- Ο Παπαργύρης ήταν στην Λευκωσία  στην ΝΔΚ. Επί έναν χρόνο και δύο μήνες που ήμουν εκεί δεν τον συνάντησα ποτέ. Δεν έμαθα  ποτέ  κύριε Κακαρά, αν πήγε φυλακή κανένας από τους πραξικοπηματίες – προδότες, αν έχετε  ακούσει εσείς  κάτι πείτε μου  σας παρακαλώ. Τελικά την  ιστορία εμείς οι Έλληνες την  επαναλαμβάνουμε  κάνοντας με ακρίβεια τα ίδια λάθη. Και  την αντιγράφουμε, πάντα  από την αρνητική της πλευρά. Και κλείνω  με την φράση του  ΜΠΑΥΡΑΚ Πάθατε  ακριβώς ότι  η ιστορία σας λέει σαν Μικρασιατική καταστροφή!!!

 

………………………………………………………………………………………………………….

 

---

[1] Στη συνέντευξη του Αθανασούλη ήταν παρών και ο Δημητρης Κωνσταντίνου με τον οποίο είχε προηγηθεί στις 2 Ιουν 2011 άλλη παρόμοια συζήτηση για το Κυπριακό και η οποία ήδη έχει αναρτηθεί.

Advertisement

Μιλάει ο Γουλέας, Διοικητής των ΟΥΚ στην Κυπρο το ’74

ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟ ΓΟΥΛΕΑ ΔΙΟΙΚΗΤΗ ΤΩΝ ΟΥΚ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ  (Αθήνα 2 Ιουνίου 2002)

Ο Γουλέας αποκαλύπτει, χωρίς να διστάζει, στοιχεία για σύμπραξη ενάντια της δικτατορίας 1967-1974 με στελέχη του ναυτικού που τα πρώτα χρόνια ήταν τοποθετημένοι ως φίλοι του Απριλιανού καθεστώτος. Χρειάζεται κουράγιο να μιλήσει κανείς με τον τρόπο που αναφέρεται στον Ταβλαρίδη. Εναντίον του οποίου καταλογίζονται δράσεις στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, που λίγοι είχαν από το ναυτικό, ενώ παράλληλα σημειώνει πως γνώριζε και τα της οργάνωσης για κίνημα στο ναυτικό. Τονίζεται στο σημείο αυτό πως η εξάρθρωση της οργάνωσης για κίνημα το Μάιο 1973, έχει προηγηθεί του πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου, όπου στελέχη και του ναυτικού συμμετέχουν εκτελώντας διαταγές της χούντας. Αναφέρει στοιχεία για Κιοσσέ, Σταματελόπουλο, Πετρόπουλο, Γκιόκεζα και άλλους. Εκφράζει την έμμεση αποδοκιμασία του επειδή στελέχη μικρότερων βαθμών που είχαν κάποιας μορφής σύμπραξη στην προετοιμασία του κινήματος (όπως ο Ισμαηλάκος) δεν προβλήθηκαν. Θεωρεί πως οι βασιλόφρονες στο ναυτικό ήταν πέντε τοις εκατό περίπου. Ενάντιος στις διαδοχικές και πολλές ΄΄αποκαταστάσεις΄΄ όπως και οι περισσότεροι ερωτηθέντες κατά την έρευνα ό,που ανήκει και η παρούσα συζήτηση..

———————————————————————–
Κ. Κύριε Γουλέα, επειδή αναφέρατε τον Ταβλαρίδη μου θυμίσατε ότι στην αναφορά που κάνατε και μου είχατε δώσει, λέγοντάς μου ότι έχει εξαφανιστεί από τα αρχεία του ΓΕΝ, γράφατε ότι … ή μάλλον είναι εμφανής η προσπάθειά σας να αποδυναμώσετε την κακή εντύπωση που είχε δημιουργηθεί τότε για τον Ταβλαρίδη. Πώς το εξηγείτε αυτό;
Γ. Είναι πολύ απλό το θέμα. Όταν ο Παπαγιάννης ήρθε και μάζεψε τους αξιωματικούς στη βάση της Σούσου, στο Μπουγάζι, για να τους ενημερώσει για τις μέλλουσες κινήσεις που ήταν οι εναντίον της κυβέρνησης του Μακαρίου, αντιμετώπισε την καθολική αντίδραση των αξιωματικών της βάσης. Σε αυτή την συνάντηση έλειπε ο Ταβλαρίδης γιατί ήταν κυβερνήτης στο «ΛΕΒΕΝΤΗ», στο «Π.Π. ΛΕΒΕΝΤΗ» που έχει έδρα την Αμμόχωστο. Δεν τον είχε καλέσει να λάβει μέρος στην ενημέρωση. Εγώ πήγα, περίπου……είχε τελειώσει η ενημέρωση γιατί είχα, όπως γράφω στην αναφορά μου, είχα επιδείξεις με τους βατραχανθρώπους στο ΡΙΚ, Το Ραδιοφωνικό Ίδρυμα Κύπρου. Και πήγα εκεί μέσα περίπου μιάμιση ώρα μετά τη συγκέντρωση των αξιωματικών. Ο Ταβλαρίδης δεν ήταν. Όταν έφυγε ο Παπαγιάννης και πλέον όλοι οι αξιωματικοί είπαμε ότι δεν θα λάβουμε μέρος σε αυτό το πραξικόπημα, και κατάλαβα ότι ανεξάρτητα δεν μπορούσε κανείς να αντιδράσει εκείνη τη στιγμή αλλά περίμενε να υπάρξει μια πιο κατάλληλη ατμόσφαιρα για να στηριχτεί ο ένας στον άλλον, δεν ξέρω αν αντιλαμβάνεσαι, αν πω εγώ όχι με μπαγλαρώνουν, εκείνη τη στιγμή σκέφτεσαι πολλά πράγματα. Δεν σηκώθηκαν σύσσωμοι οι αξιωματικοί παρά μόλις έφυγε ο Παπαγιάννης διερωτήθηκαν όλοι και είπαν όχι εν απουσία του Παπαγιάννη και τον ξανακαλέσαμε να έρθει την άλλη μέρα και του είπαμε όχι, πλέον είχαμε συμφωνήσει, πλην του Ντάνου και του Αρμενιάκου, μάλλον όχι, ο Αρμενιάκος δεν εξέφρασε γνώμη, ο Ντάνος είπε ότι «αν εγώ διαταχθώ να εκτελέσω κινήσεις θα εκτελέσω», το είπε πολύ ξερά.
Κ. Ο Ταβλαρίδης τώρα……..
Γ. Ας έρθουμε τώρα στον Ταβλαρίδη. Ο Ταβλαρίδης ήταν απών από όλη αυτή την κατάσταση. Η εκτίμηση η δική μου είναι η εξής : ο Παπαγιάννης όταν είδε όλη αυτή την συντριπτική αντίδραση των αξιωματικών, φοβήθηκε να πει στον Ταβλαρίδη, ή να τον φωνάξει και να του πει τα ίδια πράγματα. Τι έκανε; Του έδωσε διαταγή μια μέρα πριν το πραξικόπημα, αφού εμάς μας είχε καθησυχάσει ότι δεν θα γινόταν πραξικόπημα. Στη δεύτερη δηλαδή συνάντηση ο Παπαγιάννης μας είπε «ξεχάστε το δεν πρόκειται να γίνει πραξικόπημα, και ετοιμασθείτε να φύγετε εντός δεκαπέντε είκοσι ημερών γιατί όλοι οι αξιωματικοί θα επαναπατρισθούν». Αν θυμάσαι υπήρχε αλληλογραφία Μακαρίου με Γκιζίκη και είχε ζητήσει ο Μακάριος την απομάκρυνση των Ελλήνων αξιωματικών, γιατί υπήρχαν πληροφορίες για το πραξικόπημα, της κινήσεως καταργήσεως της νόμιμης τάξης. Ερχόμαστε λοιπόν στον Ταβλαρίδη. Τον παίρνει τηλέφωνο τον Ταβλαρίδη, μια μέρα πριν το πραξικόπημα και του λέει «φύγε χωρίς να δώσεις απόπλου΄΄ (στη ναυτική βάση της Σούδας, στην οποία υπαγόταν διοικητικά), ΄΄και πήγαινε στην Πάφο». Ο Ταβλαρίδης έψαξε να με βρει γιατί είχαμε κατέβει από το ίδιο καράβι και είχαμε κοινωνικές σχέσεις, ήμασταν στην ίδια ποδοσφαιρική ομάδα στη Σχολή Δοκίμων….δε με βρήκε, γιατί εγώ με το Δούκα ήμαστε σε ένα φιλικό σπίτι. Αυτά μου τα διηγείται ο Ταβλαρίδης από θέση ισχύος μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος. Δε μου τα διηγείται δηλαδή από θέση που προσπαθούσε να δικαιολογηθεί, τα διηγείται τότε που το πραξικόπημα είχε επικρατήσει και ήταν οι ήρωες της υπόθεσης… πριν την εισβολή. Αυτά γίνονται δεκαπέντε δεκαέξι του μηνός, η εισβολή γίνεται στις είκοσι. Φεύγει λοιπόν ο Ταβλαρίδης με το καράβι και πάει στην Πάφο και περιμένει. Και γίνεται το πραξικόπημα τη Δευτέρα, αυτό έγινε την Κυριακή. Είδε δε… αυτό μου το διηγείται ο ίδιος, επαναλαμβάνω από κάποια θέση όταν θεωρείται ένας από τους ήρωες του πραξικοπήματος γιατί με το πλοίο του είχε αποκλείσει τη διαφυγή του Μακαρίου δια θαλάσσης από την Πάφο, ας το πούμε έτσι θεωρητικά, και είχε διαταχθεί να βάλει και εναντίον της Πάφου, που δεν έβαλε εναντίον της Πάφου αλλά εναντίον του ναυτικού σταθμού της Πάφου που είχε καταληφθεί από το εφεδρικό Σώμα. Πάει λοιπόν στην Πάφο, ευρισκόμενος στην Πάφο τη Δευτέρα το πρωί, και ακούει εμβατήρια ο Ταβλαρίδης στο ραδιόφωνο. Εν τω μεταξύ η Πάφος είχε ασυνήθη ησυχία από πλευράς κινήσεως, και παίρνει τηλέφωνο την πέμπτη νομίζω ανωτέρα ναυτική διοίκηση, το κομμάτι του στρατού της Πάφου, διοικητικά διαιρεμένη η Κύπρος, και βγαίνει ένας, όπως μου λέει, Ελληνοκύπριος λοχαγός και του λέει «ναι κύριε κυβερνήτα εδώ είναι ο διοικητής, ελάτε πάνω σας θέλει, ο διοικητής αυτή τη στιγμή δε μπορεί να σας μιλήσει». Αντί να πάει ο Ταβλαρίδης, στέλνει ένα αξιωματικό. Δεν πρόλαβε ο αξιωματικός να ετοιμαστεί να φύγει και βλέπει εφεδρικούς, δηλαδή του εφεδρικού Σώματος της αστυνομίας του Μακαρίου, να έρχονται με πολεμικές ας πούμε προθέσεις, επιθετικές, και να προσπαθούν να μπούνε και να καταλάβουν το ναυτικό σταθμό της Πάφου, που πλησίον ήταν αυτός παραβεβλημένος.
Κ. Εννοείτε αυτοκίνητα και κόσμο οπλισμένο;
Γ. Εφεδρικούς με αυτόματα και λοιπά. Και βλέπει τους αξιωματικούς της βάσεως, μάλιστα ένας είχε και τη γυναίκα του με το μωρό τους, να τρέχουν προς το καράβι για να αποφύγουν αυτή την επίθεση και παράλληλα του βάλουν, τον πυροβολούν.
Κ. Και εκεί απαντάει ο Ταβλαρίδης. Τα λέτε και στην αναφορά σας. Αυτή ήταν μια καλή πράξη για τον Ταβλαρίδη, κάτω από αυτές τις συνθήκες προσπαθεί να διασώσει κάποιο κόσμο και τους φέρνει πίσω. Ο Ταβλαρίδης, μη γελιόμαστε τώρα, για όλο το ναυτικό εξακολουθεί να είναι ένα κόκκινο πανί στην υπόθεση της Κύπρου. Και είστε ο μόνος με τον οποίο εγώ συζητάω για δεύτερη φορά, και προς τιμήν σας, κάνετε μια προσπάθεια να αποδυναμώσετε τις δυσμενείς εντυπώσεις για τον Ταβλαρίδη σε αυτή τη φάση.
Γ. Σε αυτή τη φάση είμαι πεπεισμένος ότι έτσι ήταν τα πράγματα, γιατί δεν είχε κανένα λόγο να καλύψει τις κινήσεις του.
Κ. Η ρήση του για την αγορά και εξόφληση του αυτοκινήτου είναι γεγονός;
Γ. Θα τα πω όλα, και πως έγινε και πως εξελίχθηκε η συζήτηση. Αυτό ήταν αντίδραση στη δράση, δηλαδή ήταν αντίδραση σε αιχμές και ερωτήσεις άλλων συναδέλφων που του κάναν μετά την επικράτηση του πραξικοπήματος. Και αυτά όλα γινόντουσαν στη λέσχη των αξιωματικών μεταξύ δεκαπέντε και είκοσι Ιουλίου. Φεύγει και έρχεται το βράδυ στην Πάφο, καταπλέει. Και όπως λέω στην αναφορά μου, χτύπησε και μια προπέλα. Διατάσσεται… ο Μακάριος βρισκόταν στην Πάφο, είχε διαφύγει, είχε βγάλει και το διάγγελμά του το ραδιοφωνικό, ο κόσμος ήξερε ότι ο Μακάριος βρίσκεται στην Πάφο. Διατάσσεται αμέσως να αποπλεύσει, να καταπλεύσει στην Πάφο και να αποκλείσει τη διαφυγή του Μακαρίου δια θαλάσσης. Διατάσσεται να πάει με τον Ταβλαρίδη ο Κανδαλέπας επειδή ο Ταβλαρίδης ήταν ξύπνιος. Πρόσεχε όμως να δεις. Όταν ήρθε στην ακτή … μετά την διαφυγή του από την Πάφο, μετά τη σώα διαφυγή του από τις επιθέσεις των εφεδρικών, ήταν σε έξαλλη κατάσταση, δηλαδή ήταν εξαγριωμένος εναντίον αυτής της κίνησης, είχε αρχίσει δηλαδή να γιγαντώνεται μέσα του η αντιμακαριακή πρόθεση. Αυτά όμως δεν είναι τελείως ξεκομμένα από την προ του πραξικοπήματος περίοδο (όταν οι τεταμένες σχέσεις Μακαρίου – ελληνικής κυβέρνησης σε παρένθεση), της χούντας του Παπαδόπουλου, είχαν φέρει το εφεδρικό αστυνομικό τμήμα του Μακαρίου να κάνει εξονυχιστικούς ελέγχους στους Έλληνες αξιωματικούς όταν έφευγαν από τις βάσεις τους, πολλές φορές. Εμάς μας είχαν σταματήσει να ελέγξουν τα αυτοκίνητά μας και λοιπά, δηλαδή υπήρχε … και καταλαβαίνεις ότι στο άτομο δημιουργείται μια αντίδραση που είναι απέξω, όταν δεν έχει καμιά σχέση άμεση, και στο κάτω κάτω της γραφής όπως απεδείχθη, οι περισσότεροι στο ναυτικό δεν είχαν καμία σχέση με τη χούντα.
Κ. Θέλω να σας ρωτήσω κάτι, γιατί μπήκατε ακριβώς στο κλίμα που αφορά εκείνη την περίοδο εκεί, και αναφερθήκατε ότι οι εφεδρικές δυνάμεις οι λεγόμενες, οι οπαδοί του Μακαρίου οι ένοπλοι, αντιστρατεύονται όλους τους αξιωματικούς τους Έλληνες που ήταν εκεί κάτω.
Γ. Γιατί προφανώς υπήρχαν οι πληροφορίες, υπήρχαν οι κινήσεις ότι κάτι δεν πάει καλά με τους Έλληνες αξιωματικούς, οργανώνονται βάσει άλλων διαταγών, και ποιοι ήταν οι εγκέφαλοι του πραξικοπήματος στην Κύπρο εναντίον του Μακαρίου…
Κ. Γιατί όμως; Εγώ θα συνεχίσω το ερώτημα.
Γ. Γιατί να γίνει το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου; Εδώ μπαίνουμε σε άλλα πεδία, δεν τελειώσαμε με τον Ταβλαρίδη……..
Κ. Το ξέρω ότι δεν τελειώσαμε, αλλά μου λέτε πράγματα που τα λέτε και στην αναφορά σας και τα έχει και ο Μεταλληνός, είναι σαφές για μένα τώρα ότι ο Ταβλαρίδης εξελικτικά τοποθετείται υπέρ του πραξικοπήματος και συμμετέχει υλοποιώντας διαταγές χωρίς να έχει και πλήρη γνώση, μην ξεχνάμε τις ηλικίες, το βαθμό, τη θέση. Αυτά είναι καθαρά για μένα.
Γ. Συμφωνώ απόλυτα, δεν έχω καμιά αντίρρηση…
Κ. Τώρα για το αυτοκίνητο…
Γ. Καλά, στο αυτοκίνητο θα έρθουμε. Τώρα γιατί το κλίμα έτσι… υπήρχε η δράση της ΕΟΚΑ Β κάτω, είναι γνωστό, η αντιμακαριακή δράση, το κλίμα ήταν άθλιο. Το εφεδρικό Σώμα όταν το έφτιαξε ο Μακάριος, το έφτιαξε ο άνθρωπος για να υπερασπίσει τις νόμιμες καταστάσεις, όσο άσχημο και αν φαινόταν σε εμάς που τότε ούτε είχαμε εμβαθύνει στις καταστάσεις, είπες και το νεαρό της ηλικίας, και δεν είχαμε και καμία παιδεία, ας μην κρυβόμαστε πίσω από το δάχτυλό μας…
Κ. Αυτά θέλω κύριε Γουλέα…
Γ. Μα αυτά είναι γνωστά Αντώνη…
Κ. Δεν είναι γνωστά …
Γ. Την εποχή εκείνη, αν θα πάρεις τις τάξεις που είχαν μπει στις στρατιωτικές σχολές, ναι μεν υπήρχαν ορισμένες εξαιρέσεις για τον άλφα ή βήτα λόγο, οικογενειακή παράδοση, οικογενειακές ας το πούμε εμπειρίες και πείρα του περιβάλλοντος στο οποίο μεγάλωσαν τους ανέπτυξαν ή τους έδωσαν και άλλες γνώσεις ούτως ώστε να έχουν μια καλύτερη θέση από μένα, ή από τον κάθε άλλο δεκαοχτάχρονο που έμπαινε σε μια στρατιωτική σχολή, που δεν άκουγες τίποτα άλλο τότε μετεμφυλιακή κατάσταση : ποιοι ήταν οι σφάχτες και ποιοι ήταν οι νικητές, αυτό άκουγες. Έχεις στο ερωτηματολόγιό σου αν υπήρχε προπαγάνδα αντικομουνιστική… και το πνεύμα που καλλιεργούσαν… δεν ερχόντουσαν και μας έκαναν διαλέξεις εναντίον του κομμουνισμού; Αυτά είναι γνωστά…
Κ. Δεν είναι γνωστά. Ακούστε, στην έρευνα το τι γράφουν οι εφημερίδες οι διάφορες και τι λένε τα κόμματα είναι άλλη ιστορία…
Γ. Νομίζω ότι αν ρωτήσεις τη συντριπτική πλειοψηφία των αξιωματικών που μπήκαν στις σχολές τότε, αυτό θα σου πουν, δεν θα σου πουν τίποτα άλλο.
Κ. Οι επιλογές για την Κύπρο πως γινόντουσαν τότε στους αξιωματικούς, έστω στους νεαρούς αξιωματικούς που πήγαιναν κάτω;
Γ. Βασικά οι θέσεις χρειαζόταν να πληρωθούν, έτσι δεν είναι; Υπήρχε μια προτεραιότητα στην επετηρίδα του ΓΕΝ, ποιος πήγε, ποιος δεν πήγε, ποιανού είναι η σειρά, ποιος θα μπορέσει να ανταπεξέλθει στο έργο. Και αν δεις και από τις αντιδράσεις δηλαδή, δεν πάει στο μυαλό μου ότι οργανώθηκε στο επίπεδο το δικό μας, δηλαδή στο επίπεδο του ανθυποπλοιάρχου – υποπλοιάρχου, (αν και υποπλοίαρχος τότε ήταν μεγάλο βαθμός, ανθυποπλοίαρχοι ήμασταν η συντριπτική αριθμητική πλειοψηφία που ήμασταν εκεί), ότι οργανώθηκε με κάποιο σκεπτικό ειδικά για να φέρουν σε πέρας κάποιο άλλο έργο, ειδικά στο ναυτικό. Δεν ξέρω τι έγινε στο στρατό, πόσο μάλλον στην αεροπορία, που η αεροπορία ήταν το τρίτο, τέταρτο, δεν έπαιξε κανένα ρόλο ιδιαίτερο. Το βασικό ήταν οι ειδικές δυνάμεις που ήταν στην Κύπρο, οι καταδρομείς, τα υποτυπώδη τεθωρακισμένα που υπήρχαν τότε… μια προετοιμασία μιας κίνησης εναντίον του Μακαρίου, όπως εξελίχθηκε…
Κ. Μια και το λέτε, στην ΕΔΕ αναφέρεται ότι εσείς είχατε ενημερωθεί για το πραξικόπημα τρεις μήνες νωρίτερα …
Γ. Εγώ Αντώνη κατέβηκα στην Κύπρο, ήθελα να φύγω το συντομότερο από την ατμόσφαιρα που επικρατούσε στην Ελλάδα μετά το κίνημα του ναυτικού….
Κ. Εξηγείστε το, δεν το καταλαβαίνω.
Γ. Γιατί εγώ ήμουν μπλεγμένος στο κίνημα του ναυτικού…
Κ. Μου λέτε πολλά σοβαρά πράγματα μαζί, ξεκαθαρίστε μου ένα ένα, γιατί υπήρχε…
Γ. Αυτά είναι προσωπικά θέματα…
Κ. Δεν είναι προσωπικά θέματα, είναι ιστορικά και πρέπει να τα ξεκαθαρίζουμε ένα ένα. Γιατί θέλατε να φύγετε και τι ήταν το κλίμα που δημιουργήθηκε μετά από το κίνημα του ναυτικού;
Γ. Ήταν αφόρητο το κλίμα μέσα στο ναυτικό, κοιτούσε ο ένας τον άλλο. Εγώ υπηρετούσα στο «ΑΣΠΙΣ», ο κυβερνήτης ο Γκιόκεζας συνελήφθη, ο Μανουσόπουλος συνελήφθη. Όλοι οι άλλοι τη γλιτώσανε γιατί μέσα στο κίνημα του ναυτικού οι μπλεγμένοι, ανεξάρτητα αν συνελήφθησαν ή όχι, και μάλιστα σε ένα άρθρο που έχω εδώ του «Βήματος» δεν αναφέρει το όνομα του Μιχάλη του Ισμαϊλάκου, ήταν και αυτός …
Κ. Έχουμε μπλέξει πολλά πράγματα μαζί, ολοκληρώστε τα ο κλίμα που υπήρξε στο ναυτικό μετά από το κίνημα του ναυτικού εξαιτίας του οποίου θέλατε να πάτε στην Κύπρο.
Γ. Το κλίμα ήταν πολύ άσχημο. Πρώτον είχαν συλληφθεί 59 – 60 συνάδελφοι και είχαν αποταχθεί, αυτοί που δεν συνελήφθησαν….
Κ. Ποιοι ήταν αυτοί που δεν συνελήφθησαν και δεν είναι γνωστοί, πείτε τα ονόματα αυτά.
Γ. Από το καράβι το δικό μου ήταν : ο Μηνόγιαννης πρώτος μηχανικός, ο Γαρδικιώτης ο Νίκος, δεύτερος μηχανικός, εγώ, ο Ταβλαρίδης, όσο παράξενο και αν σου φαίνεται, ο Μιχούδης ο Αριστείδης, όλοι ξέραμε, εγώ είχα ενημερωθεί και είχα μυηθεί στο κίνημα από τον ίδιο τον κυβερνήτη, τον Γκιόκεζα, προϋπήρξε άλλη ιστορία πώς πήγα εγώ στο «ΑΣΠΙΣ». Στο «ΑΣΠΙΣ» πήγα μετά από ένα χρόνο υποδιοικητής στη ΜΥΚ. Δεν έχει αναφερθεί παρά μονάχα από τη «Βραδινή», έγραψα ένα άρθρο, ίσως είναι και καινούριο στοιχείο για σένα, είχαν υπάρξει συναντήσεις βατραχανθρώπων αξιωματικών με πρωτοστάτη το Νίκο τον Κιοσσέ, στο γραφείο το δικό μου που ήμουν τότε υποδιοικητής, για εξουδετέρωση του Παπαδόπουλου όταν θα ερχόταν στο «Παλάσκα» για το Πάσχα το 1971. Εγώ μετά τη ΓΕ τοποθετήθηκα υποδιοικητής στη ΜΥΚ το 1971, ήμουν υποδιοικητής, στην ουσία διοικητής (γιατί ο διοικητής ήταν ο πλοίαρχος Πουλίδης του ΚΕΚΑΝ, ερχόταν ο άνθρωπος, δεν είχε σχέση με το αντικείμενο των υποβρύχιων καταστροφών, έβλεπε την αλληλογραφία, μου έδινε οδηγίες, του ανέφερα βέβαια, τον επισκεπτόμουν καθημερινά στο ΚΕΚΑΝ, αλλά τη διοίκηση της μονάδας την εξασκούσα εγώ), και υπήρξε προσέγγιση του Κιοσσέ…
Κ. Από ποιόν προσέγγιση;
Γ. Προσέγγιση σε εμένα από τον Κιοσσέ…
Κ. Και ποιος τον είχε μυήσει στο κίνημα;
Γ. Το συμπέρασμα το δικό μου… όχι στο κίνημα του ναυτικού, μιλάμε για άλλη κίνηση…
Κ. Ξεχωριστή κίνηση;
Γ. Εάν θυμάσαι, κάποτε είχε αρχίσει ο Σταματελλόπουλος να αρθρογραφεί στη «Βραδινή» εναντίον του Παπαδόπουλου, «Αποφασίζουμε και διατάζουμε» κάτι άρθρα και τα λοιπά. Φαίνεται λοιπόν ότι αυτός είχε οργανώσει κάποια κίνηση και στον στρατό ξηράς, και από την πλευρά του ναυτικού ο βασικός ήταν ο Νίκος ο Κιοσσές να οργανώσει κίνηση αντιπαπαδοπουλική.
Κ. Ο Πετρόπουλος ήταν σε αυτή την κίνηση;
Γ. Βεβαίως, ο Στάθης ο Πετρόπουλος… συναντήθηκα εγώ με τον Κιοσσέ και τον Στάθη τον Πετρόπουλο σε ταβέρνα. Γιατί εμένα; Γιατί εγώ ήμουν υποδιοικητής στους βατραχανθρώπους και είχα τη δύναμη στα χέρια μου.
Κ. Ποια χρονιά έγινε αυτό;
Γ. Το 71.
Κ. Θυμάστε μήνα και λοιπά;
Γ. Ήταν χειμώνας του 71, πρέπει να ήταν Γενάρης, Φλεβάρης, Μάρτης κάπου εκεί.
Κ. Ο Πετρόπουλος ήταν απότακτος;
Γ. Είχε αποταχθεί ο Πετρόπουλος.
Κ. Ο Γκιόκεζας ήταν στην κίνηση;
Γ. Αυτό δεν το ξέρω, ούτε τον ρώτησα παρότι τον είχα κυβερνήτη…
Κ. Ο Αναγνωστόπουλος ήταν στην κίνηση του Σταματελόπουλου;
Γ. Δεν μπορώ να βγάλω συμπέρασμα, γιατί ο Αναγνωστόπουλος ήταν φίλος με το Νίκο τον Κιοσσέ, πρέπει να ήταν… δεν ξέρω, τι να πω… ο Στάθης ο Πετρόπουλος ήταν σαφέστατα. Συναντηθήκαμε τέσσερις φορές στο γραφείο μου οι εξής: ο Δούμουρας, εγώ, ο Κανελλόπουλος και ο Κιοσσές με σκοπό να οργανώσουμε την εξουδετέρωση του Παπαδόπουλου το Πάσχα που θα τους επισκεπτόταν …
Κ. Τι σχεδιάζατε σε αυτή τη συνάντηση;
Γ. Ήταν στα αρχικά στάδια της συνάντησης η σκέψη, να απομονώναμε την περιοχή με τους βατραχανθρώπους καλώς, να υπήρχε και κάποια συνδρομή με μυημένους του στρατού ξηράς για την ευρύτερη περιοχή του Σχιστού και τα λοιπά…
Κ. Από το στρατό τι κάλυψη είχατε, εκτός του Σταματελόπουλου;
Γ. Δεν ξέρω, δεν είχα άμεση γνώση, δεν μου είχαν αναφερθεί εμένα στοιχεία, εξάλλου σου είπα ότι ήταν αρχικές ακόμα οι συζητήσεις και μάλιστα με πολλές αμφιβολίες. Τι συμπέρασμα είχα βγάλει εγώ τότε που ήμουν μικρός….
Κ. Τι αμφιβολίες, ποιανού αμφιβολίες;
Γ. Εγώ, τις δικές μου. Οι αμφιβολίες ήταν ότι «πήγε να αλλάξει ο Μανωλιός και να βάλει το σώβρακο του αλλιώς», δηλαδή κάποιος άλλος από την παρέα της υποτίθεται 21ης Απριλίου να αναλάμβανε τα ηνία, αυτή την άποψη είχα σχηματίσει χωρίς να είμαι τελείως σίγουρος. Είχε αναφερθεί το όνομα του Καραμανλή, δηλαδή μια πολιτική κατάσταση… αν υπήρξαν επαφές με τον Καραμανλή εγώ αμφιβάλω, αλλά πιθανώς για δελεασμό ανθρώπων που θέλαν μια δημοκρατική εξέλιξη της κατάστασης να θέλαν να είναι και ο πιο…
Κ. Από ποιον αναφέρθηκε το όνομα του Καραμανλή;
Γ. Δεν θυμάμαι, πρέπει να είναι ή από τον Κιοσσέ ή από τον Στάθη τον Πετρόπουλο.
Κ. Σήμερα έχετε την εντύπωση ότι αυτές οι συναντήσεις που είχατε εσείς τότε, γινόντουσαν και κάτω από κάποια ομπρέλα του Σταματελόπουλου, είπατε ότι συναντήσατε το Σταματελόπουλο.
Γ. Ναι, αυτό μπορώ να το συμπεράνω, γιατί υπήρχε η αντίθεση πλέον σε δημόσιο χώρο, σε δημόσια έντυπα, του Σταματελόπουλου που αρθρογραφούσε εναντίον του Παπαδόπουλου.
Κ. Τον οποίο και συναντήσατε τρεις φορές, ε;
Γ. Το Σταματελόπουλου ποτέ, τον Στάθη τον Πετρόπουλο μια φορά. Τον Σταματελόπουλο ποτέ δεν τον συνάντησα εγώ. Απλώς αυτοί προσπαθούσαν να προσεταιριστούν τους βατραχανθρώπους επειδή επέκειτο το Πάσχα και είχε προγραμματιστεί ή ξέρω γω θα προγραμμάτιζαν την επίσκεψη του Παπαδόπουλου στο Παλάσκα.
Κ. Πως εξηγείτε το γεγονός ότι…
Γ. Δεν τέλειωσα όμως. Αυτή η κίνηση τα ανέφερε με χαρτί και καλαμάρι.
Κ. Τι εννοείτε;
Γ. Ότι λέγαμε οι τέσσερις μας στο γραφείο, δηλαδή ότι έλεγε ο Κιοσσές, ο Γουλέας, ο Δούμουρας και Κανελόπουλος ήταν γνωστό στην χούντα.
Κ. Ποιος το ανέφερε δηλαδή από τους τέσσερις;
Γ. Δεν έχω μάθει ποτέ το όνομά του.
Κ. Το ξέρετε το όνομα απλά δεν το λέτε τώρα.
Γ. Δεν το έχω ………..
Κ. Έτσι μένει η υποψία στους άλλους τρεις όμως, είναι άδικο αυτό το πράγμα. Εν πάση περιπτώσει.
Γ. Το όνομα πρέπει να το ξέρει ο Νίκος ο Κιοσσές.
Κ. Τον έχω πάρει τηλέφωνο και του έχω ζητήσει ένα ραντεβού. Παρότι μπορεί να με μισεί σε προσωπική βάση, έχω ζητήσει ένα ραντεβού και θα τον ρωτήσω. Πως εξηγείτε το …..
Γ. Να τελειώσουμε με αυτήν την κίνηση;
Κ. Να τελειώσουμε.
Γ. Ως γνωστόν με κάλεσε εμένα ο Αραπάκης στο στόλο, ο τότε διοικητής μου ήταν ο υποναύαρχος Μανωλόπουλος και Αρχηγός Αιγαίου Πελάγους (σ.σ. ΑΑΠ) ήταν ο Αραπάκης, με κάλεσε στο στόλο να με δει. Εγώ αρνήθηκα να πάω γιατί δεν είχα έγγραφο, -ήμουν και νέος τότε και λίγο ζωηρός- με πήρε ο ίδιος τελικά, αφού τρεις φορές αρνήθηκα να πάω, έβαζε τον Ρίτσο και με έπαιρνε, εγώ κάτι υποψιάστηκα και τελικά με πήρε ο ίδιος, δεν μπορούσα να αρνηθώ στον τότε ΑΑΠ, εν απουσία του Μανωλόπουλου, έλειπε ο Μανωλόπουλος κάπου είχε πάει. Όταν πήγα στο γραφείο του μου είπε αυτά τα πράγματα, λέει «συναντιέστε στο γραφείο υπό τύπον οργανώσεως», κατά τη διάρκεια που περνούσα το δίαυλο, έφευγε ο Νίκος ο Κιοσσές με άλλη βάρκα, Μου έκανε ορισμένα νοήματα και κατάλαβα.
Κ. Τον είχε φωνάξει ο Αραπάκης τον Κιοσσέ για τον ίδιο λόγο. Ο Αραπάκης με τι αρμοδιότητα ; Ήταν αρχηγός του στόλου.
Γ. Ξέρω γω τι ήταν……
Κ. Κύριε Γουλέα να μην ξεφύγουμε από τον Αραπάκη. Το 1971 ήταν αρχηγός του στόλου. Δεν έχει ούτε ανακριτικές αρμοδιότητες ούτε προϊστάμενός σας είναι, εσείς υπάγεστε στον Διοικητή Ναυτικής Εκπαίδευσης και επιχειρησιακά στο ΓΕΝ στο ΑΝ. Κανείς από αυτούς τους δύο, δηλαδή ούτε το ΓΕΝ ούτε ο προϊστάμενός σας δεν σας κάλεσε, αλλά σας κάλεσε ο αρχηγός του στόλου, ο Αραπάκης. Και πού καταλήξατε τελικά;
Γ. Τίποτα, του είπα ότι μιλούσαμε για ποδοσφαιρικά θέματα, βατραχάνθρωποι είμαστε και συναντιόμαστε πατροπαράδοτα, έρχονται, πίνουμε καφέ…..Μου είπε ότι κάτι ακούστηκε για κάτι κινήσεις, για κάποιες μονάδες να κινηθούνε και εγώ βέβαια έκανα τον ανήξερο, δεν παραδέχθηκα τίποτα από όλα αυτά. Μου είπε μάλιστα ότι υπάρχει άνθρωπος από εκεί, που μπορεί να βεβαιώσει όλα εκείνα, «ήταν» μου λέει «μέσα στις συζητήσεις σας»…..
Κ. Στην τετράδα, και το είπε ο Αραπάκης;
Γ. Ναι, του λέω «ας έρθει ο άνθρωπος αυτός να τον δούμε, ποιος είναι»………..από κει και πέρα πήραν μετάθεση οι πάντες……..
Κ. Και εσείς;
Γ. Βεβαίως, εγώ πήγα στο «ΑΣΠΙΣ», μόλις είχα κλείσει χρόνο στη ΜΥΚ, ο Νίκος έφυγε στην Κρήτη, ο Δούμουρας πήγε κυβερνήτης σε ένα οχηματαγωγό και ο Κανελόπουλος πήγε στη Θεσσαλονίκη και μετά από τρεις μήνες γύρισε υποδιοικητής στη ΜΥΚ.
Κ. Ο Κανελόπουλος πήγε υποδιοικητής στη ΜΥΚ μετά από τρεις μήνες, ο Δούμουρας που πήγε;
Γ. Σε οχηματαγωγό.
Κ Αυτό φωτίζει αμέσως τον Κανελόπουλο σαν τον άλλο που…
Γ. Αυτό σα συμπέρασμα πιθανώς μπορεί να βγει.
Γ. Άρα αυτή η κίνηση σταματάει εκεί και κλείνει…Ένα λεπτό για να ολοκληρώσουμε με τον Κιοσσέ, τις σχέσεις. Τα επόμενα χρόνια μέχρι τη μεταπολίτευση ή τα προηγούμενα χρόνια, γιατί και ο Κιοσσές και οι δύο συνάδελφοι που αναφέρατε ήσαστε όλοι των ΟΥΚ, είχατε ειδική εκπαίδευση στην Αμερική και είχατε πάρει ειδικό πτυχίο, ήσαστε άνθρωποι με ειδικές γνώσεις και ειδικές ικανότητες…
Γ. Στο ναυτικό.
Κ. Στο ναυτικό μέσα. Χρησιμοποιηθήκατε ποτέ εσείς προσωπικά ή οποιοσδήποτε από τους υπόλοιπους ή οι μονάδες των ΟΥΚ για σκοπούς εκτός της αποστολής των ΟΥΚ;
Γ. Ναι, προφανώς ήταν γνωστά ότι χρησιμοποιήθηκαν οι ΟΥΚ και βασικά οι μόνιμοι υπαξιωματικοί, οι οποίοι κατά τη γνώμη μου ήταν αφελείς στην εποχή τους, με το θέμα των ανακρίσεων των υπαξιωματικών στο «ΕΛΛΗ».
Κ. Αυτά είναι γνωστά δεν θέλω επ’ αυτού…
Γ. Πέραν τούτου εγώ δεν έχω άλλα για τους βατραχανθρώπους ειδικά…
Κ. Εσείς κληθήκατε ποτέ επικεφαλής ΟΥΚ ή μεμονωμένα να παίξετε κάποιο ρόλο ή να δράσετε υπέρ της δικτατορίας εκείνα τα χρόνια;
Γ. Όχι.
Κ. Πως εξηγείτε τώρα το γεγονός ότι δύο άνθρωποι, όπως ο Πετρόπουλος που αναφέρατε, είναι για το ναυτικό, για τους παλιούς του ναυτικού μια περίπτωση ξεχωριστή, μια ιδιάζουσα περίπτωση και ένας άνθρωπος που τον θαύμασαν και τον αγάπησαν πολλοί αξιωματικοί και εξακολουθούν να τον αγαπούν, αυτός λοιπόν ο άνθρωπος και ο Κιοσσές πάλι, και ο Κιοσσές μια ιδιάζουσα περίπτωση, πως εξηγείτε ότι συνέδεσαν τη σταδιοδρομία τους τα πρώτα χρόνια μετά το 67 με τη δικτατορία, με το καθεστώς, και από ένα σημείο και μετά έχουμε πλήρη και κάθετη διαφοροποίηση, όπως ήδη αναφέρατε για τον Κιοσσέ και για τον Πετρόπουλο;
Γ. Εγώ για την περίπτωση του Νίκου του Κιοσσέ, που είναι ένας άριστος οικογενειάρχης, θρησκευόμενος, αλλά δεν ήταν θα έλεγα οπορτουνιστής, από στρατιωτική οικογένεια, ο πατέρας του ήταν αρχηγός του ναυτικού, με ιστορία, έχει αφήσει και καλό όνομα στο ναυτικό, ο Δημήτρης ο Κιοσσές, και με όλες αυτές τις καταστάσεις τις παρελθούσες…
Κ. Τι εννοείτε, δεν κατάλαβα.
Γ. Από επιπολαιότητα………
Κ. Τι εννοείτε για το παρελθόν;
Γ. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο επικράτησε μια παράταξη η οποία στα πρώτα χρόνια καταπίεσε τους ηττημένους. Από κει και πέρα ο καθένας μπορεί να βγάλει τα συμπεράσματά του. Πού δεν συμβαίνει αυτό σε έναν εμφύλιο πόλεμο, η χειρότερη κατάσταση που μπορεί να συμβεί, έτσι δεν είναι; Και επικράτησε η δεξιά παράταξη, οι ούτω καλούμενοι «εθνικόφρονες». Ο Κιοσσές μεγάλωσε σε αυτό το περιβάλλον, και όχι μόνο ο Κιοσσές, χιλιάδες άνθρωποι και πολλοί οι οποίοι υπηρέτησαν τις ένοπλες δυνάμεις, και γαλουχήθηκαν. Αυτή ήταν η ιστορία της νεότερης Ελλάδος, της μετεμφυλιακής. Θέλω να πω λοιπόν, κατ’ εμέ ο Κιοσσές από επιπολαιότητα, αφελή ενθουσιασμό, μπήκε τουλάχιστον στα αρχικά στάδια σε αυτό το δρόμο. Γιατί αργότερα, πιθανόν να έπαιξαν ρόλο και προσωπικοί λόγοι…
Κ. Σας θυμίζω ότι ο πεθερός του Κιοσσέ ήταν αρχηγός του ναυτικού……ο Περβενάς ήταν αρχηγός του ναυτικού όταν διατάσσεται ο Κιοσσές να γίνει μέλος ανακριτικής επιτροπής υπό τον Ευαγγελόπουλο για τις ανακρίσεις του «ΕΛΛΗ» μαζί με Σωμαρίπα και κάποιον άλλο. Εκεί έγινε ότι έγινε….
Γ. …στα πρόσωπα και ανθρώπους αφιερωμένους να φέρουν σε πέρας ότι έπρεπε να φέρουν…
Κ. Ερχόμαστε στο 71 να ΄΄συνωμοτεί΄΄ σε εισαγωγικά ο Κιοσσές μαζί σας και με άλλους δύο για να συλλάβετε τον Παπαδόπουλο. Ξέρετε άλλες δραστηριότητες του Κιοσσέ;
Γ. Όχι ξέρω ότι ήταν μυημένος στο κίνημα του ναυτικού.
Κ. Από ποιόν ήταν μυημένος;
Γ. Από τον Γκιόκεζα.
Κ. Στην ίδια ομάδα λοιπόν του Σταματελόπουλου έχουμε μια αύξουσα δραστηριότητα αξιωματικών και μέσα στο κίνημα.
Γ. Αυτό είναι συμπέρασμα δικό μου. Ότι πρέπει να ήταν στο κίνημα.
Κ. Δεν είναι μόνο δικό σας κύριε Γουλέα, έχει κατατεθεί στις ανακρίσεις που έγιναν τότε στο ΕΑΤ – ΕΣΑ. Το όνομά του αναφέρεται εμμέσως και αμέσως ως μυημένου στο κίνημα. Τώρα να έρθουμε στην περίπτωση σας. Φεύγετε μετά το κίνημα του ναυτικού, όπου είπατε ότι σας έχει μυήσει ποιος;
Γ. Ο κυβερνήτης μου.
Κ. Πόσο καιρό πριν τις 23 Μαΐου;
Γ. Εγώ πήγα στο «ΑΣΠΙΣ» μετά από αυτά τα γεγονότα, την αποκάλυψη αυτής της κίνησης που μας διέσπειραν εμάς τους τρεις, πήγα στο «ΑΣΠΙΣ».
Κ. Το 71.
Γ. Το 72. Όπου μετά από ένα χρονικό διάστημα στο γραφείο του…
Κ. Τι σας είπε, μπορείτε να θυμηθείτε αυτό το διάλογο;
Γ. Το διάλογο δε μπορώ να τον θυμηθώ κατά λέξη Αντώνη, απλώς μπορώ να θυμηθώ ποιες ήταν οι προθέσεις μου σε περίπτωση που αναλάβω δράση εναντίον της επταετίας.
Κ. Αυτό ήταν το ερώτημα του κυβερνήτη σας, του Γκιόκεζα; Του απαντήσατε ότι θα είσαστε μαζί του;
Γ. Ναι.
Κ. Είπατε ότι και ο Ταβλαρίδης είχε μυηθεί.
Γ. Θα σου πω γιατί… ο Ταβλαρίδης ή το είχε πάρει χαμπάρι μέσα από το καράβι, (δεν ξέρω αν φώναξε ιδιαίτερα τον Ταβλαρίδη να του κάνει την ίδια συζήτηση, που ίσως το αμφιβάλω), αλλά από διάφορους υπαινιγμούς μεταξύ σοβαρού και αστείου, κατά τη διάρκεια πλόων και ασκήσεων. Αν θυμάσαι, υπήρξε μια ημερομηνία που θα εκινείτο το ναυτικό κατά τη διάρκεια της άσκησης «Αστραπή», όπου ο Μαργαρίτης θα έμπαινε στο δικό μας το καράβι, το «ΑΣΠΙΣ». Εκεί υπήρξε μια προετοιμασία με το να δοθεί το τελικό ΟΚ για να συλλάβουμε τον Μαργαρίτη.
Κ. Αρχές του 73.
Γ. Ναι. Ήταν σε «Αστραπή». Πριν το Μάιο του 73.
Κ. Με τον Ταβλαρίδη, εκτίμησή σας ήταν ότι ή το είχε πάρει χαμπάρι ή κάποιος του είχε μιλήσει. Εν τούτοις δεν μίλησε αυτός ποτέ για το κίνημα πριν εκδηλωθεί, πριν τις 23 Μαΐου;
Γ. Όχι, ο Ταβλαρίδης βασιλικών συναισθημάτων, πιστεύω αυτό πρέπει να το ξέρεις…
Κ. Όχι δεν το ξέρω. Μιας και φτάσαμε στο κίνημα να το καλύψουμε πριν πάμε στα της Κύπρου πάλι. Υπάρχει μια επισήμανση, πληροφορία, ότι ένα με ενάμιση μήνα πριν γίνουν οι συλλήψεις στις 23 Μαΐου του κινήματος…
Γ. Πριν γίνει το κίνημα…
Κ. Πριν γίνει το κίνημα, έτσι και αλλιώς δεν έγινε το κίνημα, έγιναν συλλήψεις, κατεστάλη το κίνημα…..
Γ. Το κίνημα κατεστάλη την ημερομηνία που θα εκδηλωνόταν, το βράδυ που θα εκδηλωνόταν, όταν μας συλλάβανε εμάς, μας συνέλαβαν στο «ΠΑΛΑΣΚΑ», σχεδόν το μισό επιτελείο των αξιωματικών του «ΑΣΠΙΣ», γνωστό, και μας φύτεψαν και τον Πατίλη μέσα για να ακούει τι λέμε……
Κ. Τι εννοείτε, αυτό είναι καινούριο…..
Γ. Μεταξύ των συλληφθέντων των αξιωματικών του «Ασπίς». Εμείς θα φεύγαμε την επόμενη μέρα για να κάνουμε δήθεν δοκιμή του πορειογράφου. Ο Νίκος ο Παππάς με το «ΒΕΛΟΣ» ήταν στη νατοϊκή άσκηση, ο «ΚΑΝΑΡΗΣ» με τον Κώστα το Ζωγράφο θα ήταν σε κάποια άλλη άσκηση, ο Παπαδόγγονας με το ΝΑΥΑΡΙΝΟ και το Μάλιαρη θα έφευγε και αυτός, όλοι θα φεύγαμε για κάποιο λόγο ασκήσεων, δοκιμών. Και γελούσαμε μέχρι το βράδυ γιατί θα φεύγαμε κάπου έξι ώρα το πρωί, ήταν ο απόπλους με βάρδια… το Μιχούδη τον Αριστείδη. Εγώ κατέβαινα με τον Μανουσόπουλο και τον Ισμαϊλάκο και μας σταματάνε στην πύλη του «ΠΑΛΑΣΚΑ», είχαν ήδη σταματήσει και τον Μηνόγιαννη, και μας πάνε στη Λέσχη αξιωματικών και λένε «δεν μπορείτε να…..υπάρχει κάποιο θέμα, θεωρείτε τους εαυτούς σας φιλοξενούμενους του ΚΕΠΑΛ» μας λέει ο τότε διοικητής του ΠΑΛΑΣΚΑ …
Κ. Ποιος;
Γ. Τσιμπάμπας, δεν θυμάμαι το όνομά του. Και διανυκτερεύσαμε στο «ΠΑΛΑΣΚΑ». Μαζί ήταν όλοι οι αξιωματικοί του «Ασπίς» και ήταν και ο Πατίλης. Ο Πατίλης άσχετος με εμάς, και το καταλάβαμε αμέσως, ότι τον είχαν στείλει να δουν τι συζητήσεις θα κάναμε μεταξύ μας. Οφθαλμοφανές.
Κ. Επανέρχομαι στο ερώτημα που άρχισα να σας κάνω. Ποια είναι η γνώμη σας, η εκτίμησή σας για το πώς προδόθηκε σε εισαγωγικά το κίνημα;
Γ. Αυτό δεν το ξέρω καθόλου.
Κ. Γνωρίζετε αν ένα – ενάμιση μήνα πριν τις 23 Μαΐου ενημερώθηκαν οι αρμόδιες υπηρεσίες τότε για το κίνημα;
Γ. Τι μπορώ να πω εγώ. Μπορώ να πω το εξής. Όταν κάναμε την μεθόρμιση το μεσημέρι της 22ας, πηγαίναμε στη τσαμαδούρα με το «ΑΣΠΙΣ» εγώ στο Ναύσταθμο Κρήτης σε όλες τις κινήσεις μεθορμίσεως ο κυβερνήτης μου είχε δώσει το καράβι να το πηγαίνω……..φεύγαμε από το «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ», εμείς ήμασταν ενδιάμεσο καράβι, ήταν το «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ» απ’ έξω και ανοίξαμε το «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ» για να φύγουμε. Αποκρινόμασταν από την προβλήτα, απλώς ήρθε μια διαίσθηση, από τα βλέμματα των αξιωματικών του «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ», κατάλαβα ότι κάτι συμβαίνει. Μόνο όπως μας κοίταζαν.
Κ. Του «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ». Ποιών αξιωματικών του «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ»;
Γ. Δεν θυμάμαι τα ονόματά τους.
Κ. Θέλετε να πείτε ότι οι αξιωματικοί του «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗ» ήξεραν ότι εσείς ξεκινάτε για κίνημα;
Γ. Εγώ θα στο πω αλλά θα σε παρακαλέσω να μην το χρησιμοποιήσεις το όνομα.
Κ. Δεν θα το χρησιμοποιήσω.
Γ. Κλείστο…
Κ. Άνθρωποι του κινήματος κύριε Γουλέα, ο Κολιγιάννης, είχε ενημερωθεί ενάμιση μήνα πριν την εκδήλωση του κινήματος τουλάχιστον με την κατάθεση κάποιου τότε συναδέλφου ότι «σας παρακολουθεί η χούντα». Δεν μιλάμε λοιπόν για προδοσία του κινήματος την παραμονή ή δύο μέρες πριν τις 23 Μαΐου. Μιλάμε ότι το κίνημα είχε προδοθεί, ήταν γνωστό στις υπηρεσίες της δικτατορίας πολύ πριν εκδηλωθεί και το άφησαν να φτάσει εκείνη την ημέρα.
Γ. Εγώ δεν ξέρω καθόλου για το θέμα της προδοσίας, δηλαδή ποιοι; Αυτές τις θεωρίες για κάποιους υπαξιωματικούς, κάποιος Οικονομίδης;
Κ. Όχι Οικονομίδης…
Γ. Δεν ξέρω, δεν έχω καθόλου…
Κ. Ερχόμαστε στην περίπτωση τη δική σας, ο οποίος κάτω από εκείνο το κλίμα όπως το περιγράψατε, θέλετε να φύγετε και φεύγετε και πάτε Κύπρο. Τι αισθήματα έχουν οι αξιωματικοί, οι Έλληνες που υπηρετούν στην Κύπρο απέναντι στο Μακάριο;
Γ. Απέναντι στο Μακάριο προσωπικά μπορεί να είχαν επί προσωπικής βάσης τις κρίσεις και τις απόψεις τους, αλλά απέναντι στην κυβέρνηση του Μακαρίου ήταν νομοταγείς, δεν υπήρχε δηλαδή αμφιβολία ότι έπρεπε να υπηρετήσουν τον σκοπό για τον οποίο πήγαν εκεί πέρα. Τουλάχιστον από πλευράς της συντριπτικής πλειοψηφίας των αξιωματικών του ναυτικού.
Κ. Αναφέρεστε στο ναυτικό τώρα;
Γ. Σε ότι αφορά το στρατό, η προσωπική μου άποψη και η διαίσθηση που είχα αποκομίσει ήταν ότι ήταν αντιμακαριακοί σαφώς.
Κ. Πως εξηγείται ότι στη διάρκεια του πραξικοπήματος έχουμε ληστείες και δηώσεις σπιτιών από πλευράς Ελλήνων αξιωματικών και υπαξιωματικών και στρατευσίμων του ναυτικού, δεν σας λέω εγώ του στρατού, του ναυτικό {σας λέω}. Τα λένε αυτά οι ΕΔΕ και οι καταθέσεις. Πως το εξηγείτε αυτό το πράγμα;
Γ. Προσωπική άποψη με άμεση αντίληψη δεν μπορώ να εκφράσω. Τα αποτελέσματα μπορώ να δω που ορισμένοι από αυτούς μετά την επικράτηση του, γύρισαν στη βάση με ορισμένα δώρα…
Κ. Είναι γνωστά αυτά.
Γ. Τι να εξηγήσω τώρα…
Κ. Έχει μείνει μια ασάφεια για το δικό σας ρόλο, την αφήνει στην ΕΔΕ του ο Μεταληνός …
Γ. Δεν με ρώτησε ποτέ του…
Κ. Δεν σας κάλεσε, δεν σας ρώτησε και το γράφει …
Γ. Και ήταν αφορμή παρατήρησης του Εγκολφόπουλου προσωπικά προς τον Μεταληνό ενώπιον εμού.
Κ. Γιατί δεν σας κάλεσε;
Γ. Γιατί ήμουν μακριά.
Κ. Πού ήσασταν;
Γ. Στην Κύπρο. Ήμουν ο μόνος αξιωματικός που παρέμεινε στην Κύπρο μετά το πραξικόπημα. Μετά το πραξικόπημα και τον πόλεμο δεν υπήρξε μόνιμος αξιωματικός σε κανένα όπλο που να μείνει στην Κύπρο. Ο μόνος που παρέμεινε ήμουν εγώ. Μέχρι το 76.
Κ. Κάνει λοιπόν την ΕΔΕ ο Μεταληνός και δεν σας καλεί. Και εν τούτοις το πόρισμά του λέει ότι θα πρέπει να ληφθεί υπόψη μελλοντικά μία κατάθεση του Γουλέα ο οποίος θα φωτίσει…
Γ. Αναφορά…….
Κ. Αναφορά η οποία θα φωτίσει τι σκοτεινές πλευρές; Αφού τα πάντα φαινόντουσαν εκεί μέσα. Τι δε φαινόταν στην ΕΔΕ του Μεταληνού που έπρεπε εσείς να φωτίσετε;
Γ. Του Μεταληνού δεν ξέρω. Πώς να σου απαντήσω. Όταν γύρισα με άδεια μετά την μεταπολίτευση, και μάλιστα γύρισα για να κάνω συντήρηση σαν αλεξιπτωτιστής που ήμουν, ήμουνα στο ΓΕΝ. Και έτυχε να βρεθώ στο γραφείο του υπαρχηγού ο οποίος ήταν τότε ο υποναύαρχος Καψάλης. Απέξω από το γραφείο του.
Κ. Δεν έχει φύγει ο Καψάλης ακόμα;
Γ. Όχι. Τον είχα κυβερνήτη εγώ τον Καψάλη το ‘65 – ‘66 στον «ΙΕΡΑΚΑ». Και με είδε απέξω και με φώναξε μέσα και τα λοιπά «τι κάνεις;», του εξιστόρησα δυο τρία πράγματα και με πήρε αμέσως και με πήγε στον Εγκολφόπουλο. Τον ενημέρωσε τον αρχηγό. Και του είπα του αρχηγού, του Εγκολφόπουλου, εν συντομία. Λέει: «τα κατέθεσες αυτά που λέει στην ΕΔΕ;», του λέω: «όχι», «δεν σε φωνάξαν να καταθέσεις;», λέω εγώ «όχι». Και φωνάζει το Μεταληνό και ο άνθρωπος είπε ότι ήμουν στην Κύπρο και δεν μπορούσα, είτε ο χρόνος είτε … ίσως εφόσον όλα τα άλλα είχαν λεχθεί και πιθανώς να έλεγα εγώ τα ίδια πράγματα, δεν ξέρω, δεν έκρινε τότε σκόπιμο να καταθέσω.
Κ. Κύριε Γουλέα να ξεκαθαρίσουμε ένα πράγμα, ο Μεταληνός μπορεί στην ΕΔΕ του, στο πόρισμα, να αφήνει ένα ερωτηματικό για το τι θα καταθέσει ο Γουλέας και δεν το έχει καταθέσει και πρέπει μελλοντικά… Εντούτοις κάποιος που διαβάζει τις καταθέσεις και ακούει σήμερα εσάς να λέτε αυτά που λέτε, δεν βλέπει να υπάρχει κενό. Εγώ να σας κάνω δύο απλές ερωτήσεις. Τις ώρες που γινόντουσαν οι συλλήψεις και δρούσαν οι χουντικοί ας το πούμε έτσι, και κάναν επιχειρήσεις μες στην Κύπρο, εσείς είχατε εντολή μαζί με το Δούκα να είστε στη βάση;
Γ. Όχι, ο Δούκας δεν ήταν στη βάση, ο Δούκας είχε αναλάβει την προστασία των θέρετρων των αξιωματικών στην Αμμόχωστο.
Κ. Εσείς που ήσασταν;
Γ. Ο μόνος που έμεινε στη βάση ήμουν εγώ.
Κ. Με εντολή;
Γ. Εμένα δεν τολμούσαν να βγάλουν έξω.
Κ. Με εντολή «Κάθισε εκεί και φύλαξε τη βάση»; Πρώτον αυτό. Ξεκαθαρίσατε το ένα ερώτημα: τι κάνατε εσείς όταν οι άλλοι κάνανε συλλήψεις και λοιπά. Το δεύτερο: Έχετε την εντολή να υπονομεύσετε τη βάση τις πολύ δύσκολες εκείνες στιγμές που αναχωρεί το κλιμάκιο από τη βάση και όλος ο κόσμος. Μένετε τελευταίος με τον κόσμο σας, με τους ανθρώπους σας, τους ΟΥΚ. Το γράφετε στην αναφορά σας. Δίνετε εντολές, υπονομεύονται τα πλοία… Γιατί δεν ανατινάχτηκαν;
Γ. Πώς να ανατιναχτούν; Ποιος το λέει αυτό; Τα πλοία; Όλα; Ποιος το λέει αυτό;
Κ. Ποια πλοία είναι σήμερα σε κάποιες εκθέσεις τουρκικές;
Γ. Ποιο πλοίο, όχι ποια πλοία.
Κ. Άρα η βάση κύριε Γουλέα ανατινάχτηκε;
Γ. Τα πλοία της βάσης ανατινάχτηκαν, δεν υπάρχει αμφιβολία επ’ αυτού. Και οι τρεις τορπιλάκατοι που ήταν μέσα, με βλάβη η μία, ανατινάχτηκαν. Η τορπιλάκατος που είναι σήμερα στα τουρκικά χέρια, είναι η τορπιλάκατος που είχε προσαράξει στην περιοχή του ξενοδοχείου «Salamis Bay»…
Κ. Με τον Παπαδάκη και τον…;Ποιόν κυβερνήτη; Ο Τσατταλός ή ο Κανδαλέπας επάνω; Θα έρθουμε σ’ αυτά. Να ξεμπλέξουμε με τις δικές μου απορίες για αυτά που προκύπτουν από τα γραπτά της εποχής. Άλλο ένα ερωτηματικό…
Γ. Ο σημαιοφόρος του Ριζοκάρπασου, του ραντάρ του Ριζοκαρπασίου, χαρά στο κουράγιο του, έφεδρος σημαιοφόρος, πήρε το ραντάρ και πέρασε από το Μπογάζι γύρω στις πεντέμισι το απόγευμα, έξι η ώρα. Και φλεγόταν το Μπογάζι από την υπονόμευση των βατραχανθρώπων. Η δε εκκένωση της βάσεως έγινε γύρω στη μία παρά δέκα το μεσημέρι, φύγαν όλοι. Και έμεινα εγώ ο οποίος έφυγε στις τρεις. Και έφυγα στις τρεις κατόπιν εντολής του Τζεφεράκου που ήταν στη… νόμιζε ότι είχα φύγει και εγώ και η υπονόμευση…γιατί η εγκατάλειψη της βάσεως ήταν σίγουρη, είχαν σπάσει τη γραμμή αμύνης από τις εννιά η ώρα το πρωί οι Τούρκοι και προέλαυναν στην Αμμόχωστο, είχα χωρίς καμία εντολή προετοιμάσει τα εκρηκτικά, με πρωτοβουλία, με όποια μυστικότητα μπορούσε να τηρηθεί στο περιβάλλον με τους αξιωματικούς που είχα.
Κ. Για να μην υπάρξει πανικός;
Γ. Για να μην υπάρξει πανικός, προφανώς. Και όταν εδόθη εντολή επίσημη να εκκενώσουν τη βάση, έμεινα εγώ πίσω με εντολή να την υπονομεύσω και να αποχωρήσω κατόπιν εντολής… πρόσεξε, κατόπιν Ναυτικού Διοικητή Κρήτης (σ.σ. ΝΔΚ), τότε ήταν ΝΔΚ ο Παπαγιάννης, δεν είχε φύγει ακόμη. Συγγνώμη, είχε φύγει. Ο Παπαδάκης ήταν. Είχε φύγει ο Παπαγιάννης μεταξύ πρώτης και δεύτερης εισβολής και παρέλαβε ο Παπαδάκης Ναυτικός Διοικητής. Και με παίρνει τηλέφωνο ο Τζεφεράκος, ενώ μου είχαν πει θα φύγεις κατόπιν εντολής, και μου λέει «ακόμα;», εν εξάλλω καταστάση, «σήκω φύγε αμέσως».
Κ. Και μεταβιβάζει την εντολή του διοικητού σε εσάς να φύγετε;
Γ. Φαντάζομαι. Ήταν προσωπική εντολή; Δεν ξέρω.
Κ. Εσείς με πόσους ΟΥΚ ήσασταν εκεί;
Γ. Θα ήταν η ομάδα καμία εικοσαριά άτομα.
Κ. Φεύγετε λοιπόν, υπονομεύετε…
Γ. Με ένα Land Rover, με ένα επιταγμένο και με τα ΙΧ μας…
Κ. Αρχίζετε τις ανατινάξεις και φεύγετε…
Γ. Πήραμε τα κλείστρα όλα από τα πυροβόλα, αχρηστέψαμε τα πυροβόλα, ανατινάξαμε ραντάρ…..
Γ. Ο σημαιοφόρος που αναφέρατε τι είδε; Γιατί τον αναφέρατε;
Γ. Είδε τις φωτιές και τους καπνούς, που εφλέγετο το λιμάνι.
Κ. Επανερχόμαστε λοιπόν στο Μεταληνό. Και στις καταθέσεις υπάρχει ένα σημείο που λέει ότι ο Γουλέας, ο Παπαγιάννης και ένας ακόμα, ενημερώνονται για το επικείμενο πραξικόπημα τρεις μήνες πριν το πραξικόπημα …
Γ. Όχι, αυτό είναι στην αναφορά του Κανδαλέπα ο οποίος ισχυρίζεται ότι εγώ, ο Παπαδάκης και ο Δούκας – και την αναφορά του Κανδαλέπα μου την είχαν δώσει – ήμασταν εν γνώσει, λέει, του πραξικοπήματος τρεις μήνες πριν επέλθει. Ασύστολη ανακρίβεια. Το ότι συναισθήματα του Παπαγιάννη είχαν εκδηλωθεί αντιμακαριακά, ο άνθρωπος το φώναζε δεν το έκρυβε…
Κ. Κύριε Γουλέα, έχουμε τη σχεδίαση ενός πραξικοπήματος κατά του Μακαρίου και της κυβέρνησής του, η οποία σχεδίαση είναι γνωστό ότι έγινε μήνες πριν εκδηλωθεί. Και μάλιστα έχουν πάει όλα τα σημειώματα και οι διαταγές κάτω και έχουν πάει έως {επίπεδο} ναυτικού κλιμακίου του πολεμικού ναυτικού εκεί πέρα. Έχουν φτάσει δηλαδή κοντά αυτά τα σημειώματα και έχουν μπει μέσα στα φοριαμό ασφαλείας. Ένα πραξικόπημα της δικτατορίας κατά του Μακαρίου, μιας κυβέρνησης εκεί, μήνες πριν γίνει το πραξικόπημα. Ποια ήταν εκείνη η σιγουριά του καθεστώτος τότε ότι ένας από τους δεκάδες, αν όχι εκατοντάδες αξιωματικούς, δεν θα άνοιγε ένα φάκελο και να δει και να ανακοινώσει το σχεδιαζόμενο πραξικόπημα; Που στηριζόντουσαν;
Γ. Στηριζόντουσαν σε αυτούς οι οποίοι χειρίζονταν αυτά τα χαρτιά, δηλαδή τα χαρτιά τα χειριζόταν ο διοικητής ο ίδιος, ο υποδιοικητής του πιθανώς, δηλαδή ο υποδιοικητής τότε ήταν μηχανικός αξιωματικός, ο Παπαργύρης, χειριζόταν τα χαρτιά. Δεν ξέρω αν είχαν και κανένα υπαξιωματικό γιατί μην ξεχνάς ότι οι υπαξιωματικοί ήταν dedicated στη χούντα……
Κ. Τι εννοείτε με αυτό;
Γ. Υπήρξαν αφιερωμένοι, πιστεύανε.
Κ. Οι υπαξιωματικοί γενικά;
Γ. Όχι, ορισμένος αριθμός υπαξιωματικών, πολύ μικρός φαντάζομαι.
Κ. Γιατί;
Γ. Για τους δικούς τους λόγους… τώρα τι θέλεις να σου πω… για μένα ιδεολογικοί λόγοι, δυστυχώς ή ευτυχώς, δεν υπήρξαν, μόνο λόγοι συμφέροντος. Ήταν αυτοί οι οποίοι κοιτάζουν να πάρουν κάποια θέση, να περάσουν κάπως καλύτερα. Δεν υπήρξε η εμπιστοσύνη ας πούμε μιας οργάνωσης με την «αναβάθμιση», ας το πούμε εντός εισαγωγικών, ως τις αποδοχές ως και σε άλλα θέματα των υπαξιωματικών εκ μέρους του Αραπάκη; Ήταν γνωστό αυτό το πράγμα.
Κ. Είχε έρθει ο Σταμούλης την περίοδο που ήσασταν κάτω στην Κύπρο, τι είχε κάνει;
Γ. Δεν ξέρω. Αυτός στη βάση είχε έρθει ως επισκέπτης.
Κ. Κύριε Γουλέα ξέρετε για δραστηριότητες του Κιοσσέ πριν το 1967 στην Κύπρο;
Γ. Αντώνη, ξέρω ότι ξέρεις και εσύ. Φαντάζομαι ότι πολλά είναι ολίγον τι …
Κ. Ο μύθος ότι ο άνθρωπος αυτός είχε επικηρυχθεί από τους Τούρκους γιατί είχε δράσει με εντεταλμένες…
Γ. Δεν έχω προσωπική και άμεση γνώση των θεμάτων. Ξέρω ό,τι έχεις ακούσει.
Κ. Το οποίο για να ολοκληρώσω το ερώτημά μου…
Γ. Τι μπορώ να σου πω… την εποχή που υπηρέτησε ο Κιοσσές, όπως υπηρέτησε και ο Μανώλης ο Παπαγρηγοράκης, ήταν η εποχή που κατέβαιναν όλα τα πολεμοφόδια και η μεραρχία που κατέβασε η κυβέρνηση του Παπανδρέου στην Κύπρο. Και τότε έπαιξαν κάποιο ρόλο και ο Κανελόπουλος… από πλευράς βατραχανθρώπων τώρα μιλάω. Και μην ξεχνάμε τότε διοικητές εκεί ήταν και ο Νικολόπουλος στην οργάνωση και ο Νικολόπουλος και ο Αραπάκης.
Γ. Εγώ π.χ. όταν διατάχθηκε ο Ταβλαρίδης να πάει για δεύτερη φορά στην Πάφο, παίρνω τον Κανδαλέτα και τον πάω στο «ΛΕΒΕΝΤΗ» να τον συναντήσει, τον παίρνω, πήρε ο Κανδαλέτας τη βαλίτσα και πάμε στον «ΛΕΒΕΝΤΗ». Και του εξιστόρησε ο Ταβλαρίδης ότι εκεί τα πράγματα είναι λίγο άγρια, μπορεί να χρειαστεί να πολεμήσουμε και τα λοιπά, λέει ο Κανδαλέτας «δεν πάω». Τον ξαναπαίρνω, τον βγάζω έξω.
Κ. Εννοείτε ότι φοβήθηκε;
Γ. Δεν ξέρω, είπε «δεν πάω».
Κ. Μήπως το είπε αυτό γιατί δεν ήθελε να είναι…
Γ. Γιατί δεν ήταν καλό να εμπλακεί σε μια τέτοια κατάσταση…
Κ. Να εμπλακεί σε κατάσταση που ενείχε κινδύνους ή να υπηρετήσει σε ένα πλοίο υπό νεότερό του κυβερνήτη;
Γ. Αυτό είναι κατά βάση και η όλη γαλούχηση που έχουμε στο ναυτικό. Είναι δυνατό τώρα ο αρχαιότερος να βοηθήσει το νεότερο; Εκείνο το οποίο δεν κατάλαβα ήταν γιατί ήρθε μέχρι το καράβι που τον πήγα…μετά διατάσσεται να πάει ο Τσατταλός ο Στάθης ο οποίος αρνήθηκε, «δεν πάω». Μετά μου το λέγαν εμένα. Εγώ είχα τη μαούνα αυτή, δηλαδή το σκάφος των βατραχανθρώπων που επικοινωνούσε με το «Λεβέντη», που ήταν αγκυροβολημένος, επειδή ήταν παραβεβλημένος ο «Λεβέντης» όταν γύρισε από την Πάφο. Και του λέω του Ταβλαρίδη, όταν πλέον πήγε κάποιος Ιωάννου, έφεδρος σημαιοφόρος, Κύπριος – Ελληνοκύπριος, του λέω «πρόσεξε αυτό που πας να κάνεις» επί λέξει, «πρόσεξε γιατί η ιστορία και η μέρα δεν τελειώνει σήμερα ή αύριο» και μετά μου τα ‘λεγε από θέση ισχύος, που μου είπες για το αυτοκίνητο…
Κ. Ολοκληρώστε για το αυτοκίνητο …
Γ. Δε μιλήσαμε ποτέ για το αυτοκίνητο, όχι μόνο το αυτοκίνητο, έπρεπε να κουβαλήσει και το φάκελο, γιατί όταν επικράτησε το πραξικόπημα, γύρισε ο Ταβλαρίδης, ανέλαβαν ορισμένα συνεργεία να επισκευάσουν το καράβι και είχε παραβάλει εξωτερικά στην προβλήτα στο Μπογάζι… στις συζητήσεις, γιατί παρόλη την κατάσταση ξέραμε πλέον ποιοι είχαν αντισταθεί στο πραξικόπημα, όλοι είχαμε αντισταθεί στο πραξικόπημα πλην του Ντάνου, ο οποίος το είχε … και χρησιμοποιήθηκε ο Ντάνος στη Λευκωσία, μαζί με τον Αρμενάκιο, και αυτός νεαρός αξιωματικός είναι, τον πήρε ο Ντάνος, είναι όπως λες εσύ, το «νεαρόν της ηλικίας», δικαιολογείται – δεν δικαιολογείται, βγάλε τα συμπεράσματα ανάλογα τι παιδεία έχεις. Στις συζητήσεις λοιπόν με τον Ταβλαρίδη… ήρωας από θέση ισχύος, στις συζητήσεις και ο Τσατταλός και ο Αντρέας ο Κανδαλέπας που είχαν έντονες συζητήσεις για τη στάση του Ταβλαρίδη, σε κάποια φάση του είπαν «και πόσες λίρες πήρες;» Γιατί ορισμένοι είχαν γυρίσει με δώρα, φωτογραφικές μηχανές, όπλα και λοιπά. Στη συζήτηση δηλαδή, μεταξύ σοβαρού και αστείου προσπαθούσαν να του σηκώσουν την πίεση που λένε, λέγοντας του ότι «μπορεί να πήρες και λεφτά που βομβάρδισες», και στην αντίδρασή του αυτός λέει «ναι ρε, πήρα και λεφτά και αν έπαιρνα και παραπάνω μπορεί και να βομβάρδιζα και το Φάληρο». Αλλά αυτά όλα ο Ταβλαρίδης δεν τα λέει σοβαρά. Είναι σαν να λέμε εμείς σε μια συζήτηση που βρισκόμαστε, προσπαθούμε να υποστηρίξουμε την άποψή μας και δε βρίσκουμε άλλες διεξόδους, και το λες για να τον πειράξεις παραπάνω τον συνομιλητή σου, για να βγει από τα ρούχα του.
Κ. Γνωρίζετε αν από τις δραστηριότητες στο πραξικόπημα των συγκεκριμένων αξιωματικών και υπαξιωματικών που πήραν μέρος, υπήρξαν ανθρώπινα θύματα;
Γ. Όχι δεν ξέρω.
Κ. Από τον βομβαρδισμό του σταθμού της Πάφου από τον Ταβλαρίδη και από τις δραστηριότητες του Ντάνου και Αρμενιάκου στη Λευκωσία;
Γ. Το δεύτερο δεν το ξέρω, αλλά από το βομβαρδισμό της Πάφου ήταν σε ευήκοον ους οι διαταγές που έδινε η ΝΔΚ στο «Λεβέντη» να βομβαρδίσει το ραδιοφωνικό σταθμό, που βρισκόταν σε κατοικημένη περιοχή. Ο Ταβλαρίδης αρνιόταν κατηγορηματικά.
Κ. Εννοείτε το «βάρα βάρα» και ο Ταβλαρίδης αρνιόταν γιατί υπήρχε κόσμος σε σπίτια;
Γ. Τελικά όμως έριξε, όχι στο ραδιοφωνικό σταθμό, και αυτά μου τα λέει ο ίδιος πάλι από θέση ισχύος, δεν έχει λόγο να πει … γιατί έχει πει άλλα πράγματα που τον έχουν εκθέσει. Στο σταθμό το ναυτικό της Πάφου, όπου είχε καταληφθεί υποτίθεται από μακαριακούς για το θεαθήναι, δηλαδή ο Ταβλαρίδης αυτό που λέει «βάρεσε» και λοιπά, κατ’ εμέ δεν είναι η σωστή άποψη και η αλήθεια. Είχε πολύ μεγάλους ενδοιασμούς και δεν ήθελε ο Ταβλαρίδης να βομβαρδίσει το ραδιοφωνικό σταθμό.
Κ. Άρα ο ρόλος του Ταβλαρίδη σαν κυβερνήτη της τορπιλακάτου διογκώθηκε τότε στο «Λεβέντη», διογκώθηκε χωρίς να ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα;
Γ. Διογκώθηκε, ναι. Όλα αυτά βέβαια ξέρεις πότε βγήκαν στη δημοσιότητα… δημοσιεύτηκαν στα «ΝΕΑ» από τον Γιώργο τον Καράγιωργα, ο οποίος ήρθε στην Κύπρο αμέσως μετά τα γεγονότα, τον φιλοξένησα εγώ, ήμασταν φίλοι.
Κ. Δημοσιογράφος.
Γ. Ναι και γνώστης της κίνησης που σου είπα: Κιοσσέ – Παπαδόπουλου, Κιοσσέ – Κανελόπουλου…….
Κ. Υπό τον Σταματελόπουλο.
Γ. Γιατί τότε ο Γιώργος ο Καράγιωργας ερχόταν σχεδόν κάθε μέρα στην… ήταν τότε στην «Ελληνική Θαλασσία Ένωση», και ήξερε και τις απόψεις μου από τότε.
Κ. Υπηρετούσε στην «ΕΘΕ» ή ήταν δημοσιογράφος;
Γ. Ήταν ο διευθυντής της «ΕΘΕ». Δημοσιεύτηκαν στα «ΝΕΑ» και τότε πλέον ο Ταβλαρίδης …
Κ. Ας πάμε λίγο στη δική σας την προσωπική περίπτωση πριν μπείτε στη Σχολή Δοκίμων. Μπήκατε στη Σχολή Δοκίμων με μέσον ή όχι;
Γ. Ναι, με μέσον μπήκα. Κοίταξε Αντώνη, δεν υπήρχε κανείς που να μην μπει με μέσο, βέβαια εγώ τύχαινα να είμαι και πρωταθλητής Ελλάδος στις καταδύσεις, όπως ξέρεις, και μέσον … απ’ ότι μου ‘λεγε ο πατέρας μου, είχε μιλήσει σε κάποιο στρατηγό, αλλά αυτό δεν έπαιξε τόσο σημαντικό ρόλο να μπω στη Σχολή.
Κ. Το 1960.
Γ. Το ‘60. Το ‘59 είχα δώσει με την πρώτη και δεν είχα περάσει και πέρασα το ‘60.
Κ. Ο πατέρας σας ήταν;
Γ. Ο πατέρας μου ήταν αξιωματικός του στρατού.
Κ. Άρα κατάγεστε από μια στρατιωτική οικογένεια.
Γ. Από πλευράς πατέρα. Ο αδερφός όμως ήταν αντάρτης, φυλακισθείς και μέλος του ΚΚΕ. Ο δεύτερος αδερφός του εκτελέστηκε από τους Γερμανούς στην πλατεία του χωριού.
Κ. Αυτά τι επιπτώσεις είχαν πάνω στον χαρακτήρα σας, έτσι όπως τα περιγράψατε, με δυο κουβέντες;
Γ. Στο οικογενειακό μου περιβάλλον δεν είχα καμιά επιρροή ποτέ από τον πατέρα μου. Ο πατέρας μου ήταν απότακτος του 35 από το κίνημα του Βενιζέλου. Και επανήλθε στο στράτευμα με τον πόλεμο του 40. Απετάχθη με το κίνημα του Βενιζέλου, σαν βενιζελικός, και γύρισε το 40.
Κ. Κατεβαίνει στη Μέση Ανατολή;
Γ. Όχι.
Κ. Εδώ οργανώνεται σε κάποια…
Γ. Από ότι ξέρω όχι. Ο πατέρας μου βοήθησε πολύ στον εξοπλισμό της ΕΟΚΑ διότι ο πρώτος του ξάδερφος ήταν μπατζανάκης του Γρίβα και την εποχή που οργανωνόταν η αντίσταση εναντίον των Άγγλων, της ΕΟΚΑ, και ήταν τότε διαχειριστής στις αποθήκες του στρατού ξηράς, εδώ στο Μπογιάτι, ό,τι όπλα μπορούσε να εξοικονομήσει από πλευράς… με τα επίσημα κανάλια, επίσημα – ανεπίσημα κανάλια, τα προωθούσε στην Κύπρο.
Κ. Με πρωτοβουλία δική του;
Γ. Ναι.
Κ. Άρα έχουμε εσάς να μεγαλώνετε… γεννηθήκατε στις αρχές της δεκαετίας του 1940, μεγαλώνετε σε ένα στρατιωτικό περιβάλλον, στην οικογένειά σας έχουμε τον πατέρα σας βενιζελικής επιρροής, ο αδερφός του κομμουνιστής, οργανωμένος στο κομμουνιστικό κόμμα, κάποια μηνύματα έρχονται σίγουρα και σε σας, οι οικογένειες δεν είχαν στεγανά…
Γ. Πρώτος ξάδερφος πολιτικός πρόσφυγας στην Πολωνία με την αεροπορία, Γουλέας στο όνομα…
Κ. Άρα δεν έχετε μόνο επίδραση από ένα χώρο συντηρητικό όπως είναι ο στρατιωτικός χώρος…
Γ. Ούτε προσπάθησε ο πατέρας μου να με γαλουχήσει σε τέτοιου είδους θέματα.
Κ. Μόλις τώρα δα μου είπατε, ότι μετά το κίνημα όπου αναφέρεστε και λέτε, και καλά κάνετε, ότι τον Ισμαηλάκο δεν τον αναφέρω πουθενά εγώ προσωπικά και ούτε και κανείς άλλος, και θα μου πείτε γιατί επιμένετε για τον Ισμαηλάκο; Μου λέτε λοιπόν ότι εκτός από το ΄΄κίνημα του ναυτικού΄΄ γίνεται και κάποια άλλη κίνηση. Μπορείτε να μου τα ξεκαθαρίσετε αυτά; Ο Ισμαηλάκος πρώτα.
Γ. Ο Ισμαηλάκος ήταν βαθιά μυημένος στο κίνημα και μάλιστα είχε φροντίσει να πάρουμε και τα… στο «Ασπίς» να αλλάξουμε τα τηλέτυπα των πρώτων αριθμών… που είχαν τότε τα καράβια ούτως, ώστε να μπορούμε να παίρνουμε τα ειδησεογραφικά πρακτορεία με τη συχνότητα και τους αριθμούς που αυτοί μετέδιδαν. Και είχε με τον Ηλεκτρονικό του ναυστάθμου, που ήταν νομίζω ο Μπακόπουλος, καταφέρει να πάρει ένα τηλέτυπο που είχε ο ναύσταθμος τότε και για εκπαιδευτικούς λόγους, να τον πάρουμε στο καράβι.
Κ. Από ποιόν είχε μυηθεί;
Γ. Πρέπει να είχε μυηθεί από τον Γκιόκεζα, δεν ξέρω. Ήταν και κουμπάροι με τον Γκιόκεζα.
Κ. Η κίνηση τώρα που είπατε μετά το κίνημα του ναυτικού, τι πράγμα ήταν αυτό;
Γ. Αφού είχαν ήδη αρχίσει οι συλλήψεις… όταν είχαν συλληφθεί όλοι οι αξιωματικοί, με συναντάει εμένα ο Βασίλης ο Γιαννακάκος, ο οποίος ήταν μυημένος μέσα στο κίνημα και [είχε] ευθύνη, και λόγω ειδικότητος αλλά και λόγω στενής φιλίας που είχαμε, να μου πει ότι ήθελε να με δει ο Παλούμπης γιατί ετοιμαζόταν μια άλλη κίνηση σε συνέχεια της προηγούμενης. Και συναντηθήκαμε στο σπίτι, εδώ στο σπίτι οι τρεις μας…
Κ. Σε ποιο σπίτι;
Γ. Στο δικό μου. Εγώ, ο Παλούμπης, ο Γιανακάκος. Βρεθήκαμε στα Πατήσια, εκεί που έμενε πρώτα ο Γιανακάκος, πήραμε τον Παλούμπη, κάναμε ολόκληρο κύκλο μπας και μας παρακολουθούσαν και καταλήξαμε στου Παππάγου. Και ήθελε να με ρωτήσει ο Παλούμπης αν ήμουν διατεθειμένος να συμμετάσχω σε μια κίνηση σε συνέχεια της άλλης, με τους υπάρχους που είχαν μείνει στα καράβια, και λοιπά. Υπάρχουν από ότι μου είπε και κάποιες μονάδες του στρατού ξηράς, αξιωματικοί του στρατού ξηράς που ήταν και αυτοί μυημένοι για κάποια συνέχεια. Και βεβαίως είπα «ναι». Την επομένη συναντήθηκε ο Γιαννακάκος και ο Παλούμπης και ανέλαβε τη δική μου μύηση. Και μας καλεί ο Αραπάκης την επομένη – μεθεπομένη στο αμφιθέατρο της Σαλαμίνος και είπε ότι σταματάνε οι συλλήψεις και λοιπά……..
Κ. Ποια λοιπά; Τι σας είπε εκεί ο Αραπάκης;
Γ. Θυμάμαι την ομιλία του Αραπάκη. Απλώς μίλησε εκεί για το κίνημα του ναυτικού και ότι το ναυτικό πρέπει να…
Κ. Αναφέρατε ότι ο Αραπάκης είπε εκεί ότι σταματούν οι συλλήψεις. Τι εννοείτε; Ότι ήξεραν πως υπήρχαν και άλλοι και δεν τους συλλαμβάνουν;
Γ. Είναι γνωστό ότι ήξεραν, γιατί οι άνθρωποι οι οποίοι συνελήφθησαν είχε δοθεί εντολή να αναφέρουν όσα ονόματα ήξεραν ότι είναι μυημένοι στο κίνημα του ναυτικού, για να δοθεί μεγαλύτερη έμφαση της αντιστασιακής δράσης των στελεχών του πολεμικού ναυτικού, της αντιδικτατορικής στάσης.
Κ. Τι ποσοστά κύριε Γουλέα δίνετε σε φιλοχουντικούς, αντιχουντικούς και ουδέτερους;
Γ. Φιλοχουντικούς στο ναυτικό; Ένα δέκα τα εκατό.
Κ. Και δραστηριοποιημένους υπέρ της δικτατορίας;
Γ. Δε μπορώ να πω ότι ξέρω ποσοστά αλλά τα συναισθήματα ήταν αντιδικτατορικά στο ναυτικό. Εγώ δεν ήμουν όταν έγινε το πραξικόπημα αλλά όταν γύρισα, αυτό συνειδητοποίησα. Το ναυτικό δεν ήταν ποτέ φιλοδικτατορικό. Υπήρξαν στελέχη τα οποία για τους λόγους τους δικούς τους πίστευαν σε αυτήν την κατάσταση.
Κ. Βασιλόφρονες στο ναυτικό;
Γ. Αρκετά μεγάλο το ποσοστό.
Κ. Πίστευαν στο θεσμό, ήταν οπαδοί ιδεολογικά της βασιλείας;
Γ. Ναι.
Κ Τι ποσοστό θα δίνατε
Γ. Τους μισούς.
Κ. Οι μισοί αξιωματικοί του ναυτικού λέτε ότι ήταν φιλοβασιλικοί;
Γ. Και αρκετοί αδιάφοροι. Με την έννοια ότι δεν θα τους πείραζε ούτε η …ούτε η βασιλευομένη δημοκρατία, δηλαδή δεν είχαν καμία ιδιαίτερη…
Κ. Οι αξιωματικοί του ναυτικού πως έβλεπαν τους υπαξιωματικούς εκείνα τα χρόνια; Τα χρόνια της δικτατορίας λίγο μετά που εσείς βγαίνετε από τη Σχολή Δοκίμων και είστε αξιωματικός. Βγήκατε το 64.
Γ. Κοίταξε να δεις εγώ έβλεπα τους υπαξιωματικούς με σεβασμό γιατί έβλεπα τη δουλειά που κάνανε στα καράβια. Τα καράβια δούλευαν επειδή δούλευαν οι υπαξιωματικοί. Ακόμη και τώρα αυτό πρέπει να ισχύει, παρότι έχω φύγει πέντε χρόνια από το ναυτικό. Οι συνθήκες διαβίωσης βέβαια του πληρώματος υπαγορεύοντο και καθοδηγούντο από τη δομή των πολεμικών καραβιών. Τα καράβια ήταν δομημένα, αν θυμηθούμε τουλάχιστον αυτά που πρόλαβα και εγώ, στα Harpen, αγγλικού τύπου καράβια, το κατώτερο πλήρωμα ζούσε σε άθλιες συνθήκες, μπραντώνανε για να κοιμηθούνε.
Κ. Τι εννοείτε μπραντώνανε;
Γ. Στήνανε τις μπράντες, τις αιώρες για να κοιμηθούν και το πρωί τις μαζεύανε για να γίνει ο χώρος τραπεζαρία, για να φάνε ή να γίνει χώρος ψυχαγωγίας, αν μπορούμε να το πούμε, όταν δεν είχαν βάρδια. Και οι αξιωματικοί είχαν τα διαμερίσματά τους. Αλλά η δομή των πλοίων δεν είναι ελληνική επινόηση. Και έτσι συνεχίστηκε. Τα αμερικάνικα καράβια είναι λίγο πιο ανθρώπινα στη διαβίωση, αυτή είναι η ιστορική εξέλιξη της δομής των πολεμικών καραβιών και σήμερα είναι όπως λέμε fully air conditioned, ακόμα και ο ναύτης έχει το air condition του.
Κ. Υπήρχε ελιτίστικη νοοτροπία στους αξιωματικούς απέναντι στους υπαξιωματικούς του πολεμικού ναυτικού; Υπήρχε κοινωνική διάκριση; Κοινωνικές σχέσεις είχαν οι αξιωματικοί με τους υπαξιωματικούς; Πώς τους αντιμετώπιζαν;
Γ. Μα κοινωνικές σχέσεις δεν μπορούσες να έχεις από την ιεραρχία, και δεν ξέρω αν σήμερα που μιλάμε επιτρέπονται οι κοινωνικές σχέσεις όπως μου το λες, γιατί έρχονται σε αντίθεση με την ιεραρχία. Και σε κανένα χώρο ενόπλων δυνάμεων δεν υπάρχει η άμεση κοινωνική σχέση των υπαξιωματικών με τους υπαξιωματικούς, των αξιωματικών με τους ναύτες ή τους στρατεύσιμους.
Κ. Εκπαιδευτήκατε ένα χρόνο περίπου στην Αμερική σε αυτή τη σκληρή εκπαίδευση των ΟΥΚ. Υπήρξε προσπάθεια από πλευράς αμερικανικών υπηρεσιών να σας προσεταιρισθούν;
Γ. Όχι.
Κ. Γνωρίζετε αν η εκπαίδευση των Ελλήνων αξιωματικών στην Αμερική καταλήγει στο να στρατολογηθούν μερικοί από τους αξιωματικούς από αμερικανικές υπηρεσίες;
Γ. Αντώνη δεν έχω προσωπική άποψη, ούτε έχω πληροφορίες. Συμπεράσματα μπορούν να βγουν ή θεωρίες ότι «ναι, πρέπει να υπάρχουν».
Κ. Έχουμε την 21η Απριλίου, είναι η ημερομηνία του πραξικοπήματος. Είναι γνωστό από ποιους έγινε. Επίσης είναι γνωστό, και το έχουν παραδεχτεί οι Αμερικανοί και είχαμε και τη συγγνώμη του προέδρου τους για την αντιμετώπιση της δικτατορίας από την Αμερική. Γιατί έγινε η δικτατορία; Εσείς τι νομίζετε; Γιατί επιβλήθηκε η δικτατορία εκείνα τα επτά χρόνια;
Γ. Για να {μην} κερδίσει ο Παπανδρέου τις εκλογές. Και κατά κάποιο τρόπο θα υπήρχε μια πιο ας το πούμε, αυτό το βάζω σε εισαγωγικά, ΄΄ανεξάρτητη πολιτική΄΄, όσο θα μπορούσε να είναι ανεξάρτητη έναντι των συμφερόντων και των επιδιώξεων της Αμερικής την εποχή εκείνη στην χώρα μας. Γιατί αν κατάλαβα την πλήρη εξάρτηση που ήταν μετά τον εμφύλιο, θα καταλήξει μετά από πόσα χρόνια από το ‘50, μετά από δεκαπέντε χρόνια να μπορέσει να εξασκεί και μια εξωτερική πολιτική, μια πολιτική γενικά που να μην είναι και της τελειωτικής υποτέλειας στα κελεύσματα τη υπερδύναμης.
Κ. Το κυπριακό δεν έπαιξε ρόλο νομίζετε; Η τάση ανεξαρτησίας του Μακαρίου και της κυβέρνησής του;
Γ. Πρέπει να έπαιξε ρόλο.
Κ. Ο πόλεμος των έξι ημερών που ακολούθησε;
Γ. Υπάρχουν θεωρίες ότι έπαιξε το κυπριακό ρόλο. Ο πόλεμος των έξι ημερών; Εγώ ήθελα να κάνω την εξής ερώτηση γενικά; Γιατί να απασχολεί τόσο πολύ τους Αμερικανούς η Κύπρος σαν Κύπρος όταν οι Αμερικανοί με τους Εγγλέζους, με την αρτιότατη βάση ή βάσεις που διαθέτουν να είχαν ανάγκη και της κυβέρνηση της Κύπρου σε τέτοιο βαθμό που… εκεί οι Αμερικανοί και οι Εγγλέζοι είχαν και βάσεις και προωθημένες θέσεις, και το ραντάρ της Ρόδου είχε τις πληροφορίες που ήθελε. Το θέμα ήταν εδώ στην Ελλάδα, που πιθανώς να υπήρξε κάποια εμπλοκή στις απαιτήσεις με μια κυβέρνηση και να μη μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν την Κρήτη, όπως θα ήθελαν αυτοί να την χρησιμοποιήσουν.
Κ. Το γεγονός ότι ο Μακάριος ακολουθούσε μια καθαρά τριτοκοσμική πολιτική αλλά συγχρόνως…
Γ. Αυτό είναι στο ευρύτερο πλέον πλαίσιο των αμερικανικών ή γενικότερα δυτικών επιδιώξεων στη γενικότερη περιοχή της Μέσης Ανατολής.
Κ. Και είχε και καλές σχέσεις με τη Σοβιετική Ένωση…
Γ. Βέβαια, και με τις τριτοκοσμικές χώρες του τρίτου κόσμου, Γιουγκοσλαβία…….
Κ. Εν τούτοις δεν είστε πεπεισμένος απόλυτα ότι το κυπριακό ήταν ο κυρίαρχος λόγος που επιβλήθηκε η δικτατορία εδώ, ώστε να γίνει το πραξικόπημα, και να γίνει η διπλή ένωση;
Γ. Δεν θα έλεγα. Όχι.
Κ. Ο Ιωαννίδης ανατρέπει τον Παπαδόπουλο. Ο Παπαδόπουλος έχει παρουσιάσει μια τάση φιλελευθεροποίησης του καθεστώτος, έχει αρνηθεί να χορηγήσει τον εναέριο χώρο.
Γ. Το απέρριψε. Αυτά έχουν βγει ότι δεν ικανοποίησε τις απαιτήσεις των Αμερικανών.
Κ. Έχουμε λοιπόν το Πολυτεχνείο και ανατροπή του Παπαδόπουλου και έχουμε, προσέξτε το ερώτημα…
Γ. Έχουμε το κίνημα του ναυτικού που έχει υποτιμηθεί από την πολιτεία ακόμα και σήμερα…
Κ. Έχουμε λοιπόν έναν ταξίαρχο του ελληνικού στρατού ο οποίος ουσιαστικά, μετά την πτώση του Παπαδόπουλου, κυβερνάει την Ελλάδα. Πως ένας ταξίαρχος κυβερνάει την Ελλάδα από τα παρασκήνια, έχοντας από πάνω του εκατοντάδες ανωτέρους του στο στράτευμα;
Γ. Δύσκολη ερώτηση. Είναι εξευτελισμός για μένα…
Κ. Εξευτελισμός αλλά η διαδικασία ποια είναι;
Γ. Η διαδικασία είναι ότι έχει γαλουχημένους τους μικρούς αξιωματικούς οι οποίοι έχουν τις μονάδες που μπορούν να κινηθούν και οι οποίοι γαλουχήθηκαν κατά τη διάρκεια της επταετίας στη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Αυτή ήταν η γαλούχησή τους, στα ιδεώδη ας πούμε της «Επαναστάσεως».
Κ. Γιατί όμως να τους ελέγχει ένας ταξίαρχος και όχι ο αρχηγός του Στρατού;
Γ. Γιατί ο αρχηγός του Στρατού μπορεί να μην είχε τις διαβεβαιώσεις που είχε ο ταξίαρχος και τις επαφές που είχε ο ταξίαρχος, εκεί που τις είχε.
Κ. Η ΕΣΑ δεν έπαιξε ρόλο σαν όπλο στα χέρια του Ιωαννίδη;
Γ. Έπαιξε, έτσι έχουν αποδειχθεί τα πράγματα. Ότι έπαιξε ρόλο στο θέμα του ελέγχου των προσώπων. Όλοι ξέρουμε ότι έπαιξε, δεν απονέμουμε δάφνες λέγοντας ότι έπαιξε ρόλο η στρατιωτική αστυνομία τότε. Με μορφωμένα παιδιά, έτσι; Πανεπιστημιακού επιπέδου.
Κ. Εσείς πως πιστεύετε ότι ο Ιωαννίδης γαλουχούσε τους μικρούς αξιωματικούς και τους έκανε πιστούς σε αυτόν και έτσι να ελέγχει το στράτευμα με αυτούς τους αξιωματικούς; Πως;
Γ. Δεν ξέρω τον τρόπο πως, αλλά η γαλούχηση και η μονομερής γαλούχηση και η παρουσίαση των γεγονότων με προπαγάνδα, ή αν ακούς μόνο μια άποψη και όλες οι άλλες οι απόψεις σου παρουσιάζονται όπως θέλουν αυτοί που σε γαλουχούν να τις παρουσιάσουν, είναι πολύ εύκολο να … δηλαδή σήμερα στην ελληνική κοινωνία βλέποντας ορισμένα κουτιά εδώ πέρα τι συμπεράσματα μπορούμε να βγάλουμε; Πού το πάμε; Ότι η γνώμη όπως διαμορφώνεται, ας το πάρουμε στη δημοκρατική Ελλάδα όπου ζούμε, οι δημοκρατικές απόψεις οι απόψεις του κόσμου, του λαού ας το πούμε έτσι, από πού διαμορφώνονται; Από μένα που δεν μιλάω; Διαμορφώνονται από αυτούς που μιλάνε και ο κόσμος τους ακούει. Ανάλογα με τις επιδιώξεις τους. Πως διαμορφώνεται δηλαδή η κυρούλα που δεν έχει βγει από το χωριό της ή από την κωμόπολή της και δεν ξέρει τι είναι ο κόσμος και πάει και ψηφίζει το άλφα ή το βήτα κόμμα;
Κ. Άρα ο Ιωαννίδης εφαρμόζοντας μια πολύ προσεκτική και αποτελεσματική προπαγάνδα…
Γ. Είχε και το υπόβαθρο της προηγούμενης επταετίας, έτσι δεν είναι; Προφανώς. Κατόρθωσε να… τόσοι στρατηγοί και οι άλλοι…
Κ. Πως υπάκουαν στον Ιωαννίδη οι στρατηγοί;
Γ. Ρώτα αυτούς, τι να σου πω εγώ. Ποιοι στρατηγοί Αντώνη, αυτούς που θέλαν να κάνουν στρατηγούς; Την 21η Απριλίου πρώτα απ’ όλα ξερίζωσε τους υγιείς σκεπτόμενους αξιωματικούς από το στράτευμα. Ποιος κλάδος της ελληνικής κοινωνίας υπέφερε τόσο πολύ από πλευράς ξεριζώματος, ας πάρουμε τους αριθμούς που αποστρατεύθηκαν, τα πρόσωπα που αποστρατεύθηκαν με τις ικανότητες και τις ιδέες που είχαν και ποιοι επιβίωσαν.
Κ. Τελειώνει η δικτατορία και ερχόμαστε στη μεταπολίτευση. Η έκφραση «φούντα» τι σας λέει;
Γ. Υπάρχει ο πόλεμος στην Κύπρο για τον οποίο δεν μιλήσαμε καθόλου. Στην Κύπρο έγιναν πολεμικές επιχειρήσεις. Το ενδιαφέρον μπορεί να είναι οι πολιτικές, αλλά υπήρξε και κάποια πολεμική δράση…
Κ. Με τους Τούρκους εννοείτε;
Γ. Με τους Τούρκους.
Κ. Καλύψτε το κύριε Γουλέα.
Γ. Τι θες να σου απαντήσω;
Κ. Πως πολέμησαν οι Έλληνες εκεί κάτω;
Γ. Εκεί πολέμησαν οι Έλληνες. Και το παραδέχθηκαν όλοι ότι πολέμησαν. Όταν είδαν ότι δεν υπήρχε βοήθεια από εδώ, τότε πετούσαν τα όπλα και έφευγαν, και Ελληνοκύπριοι, όχι Έλληνες, οι ελληνικές μονάδες ποτέ δεν πέταξαν τα όπλα. Απογοητεύτηκαν, έπεσε το ηθικό, θέλω να πω τις δύο πρώτες μέρες οι πολεμικές επιχειρήσεις ήταν σαφώς υπέρ της ελληνικής {πλευράς} παρ’ όλο ότι οι Τούρκοι είχαν βάλει πόδι εκεί πέρα, δεν είχαν κατορθώσει να κατακτήσουν έδαφος. Ήταν περιορισμένοι στο θύλακα Λευκωσίας, που ήταν ενωμένος με την Κυρήνεια. Εκεί ήταν περιορισμένοι. Όλα τα άλλα τα χωριά τουρκοκυπριακά χωριά, μικρά χωριά, ήταν στα χέρια των ελληνοκυπριακών δυνάμεων.
Κ. Το ναυτικό πολέμησε στην Κύπρο; Όχι, δεν κλείνω τίποτα. Τα ξέρω τα του Κανδαλέπα και του Τσατταλού. Θέλω να μου πείτε τι έγινε με το ναυτικό στην Κύπρο.
Γ. Με το ναυτικό στην Κύπρο πολέμησε ο Τσομάκης, ο οποίος πήγε … εξετέλεσε διαταγές, δεν πρόλαβε … και ήταν κατά τη γνώμη μου τελείως απροειδοποίητος για τον κίνδυνο που αντιμετώπιζε, γιατί η εντολή που πήρε ήταν να πάει να αναγνωρίσει τι καράβια ήταν αυτά, πέφτανε οι αλεξιπτωτιστές και οι άλλοι ήταν έτοιμοι να κάνουν αποβατική ενέργεια. Και η πρώτη και η δεύτερη τορπιλάκατος. Πολέμησε το ναυτικό.
Κ. Η πρώτη λοιπόν ήταν του Τσομάκη;
Γ. Βεβαίως, πεντέμισι η ώρα το πρωί.
Κ. Η δεύτερη;
Γ. Του σημαιοφόρου που ήταν στην Κυρήνεια…το όνομά του…
Κ. Θα το βρούμε. Δεν το θυμάστε; Είναι γνωστό αυτό.
Γ. Βερύκιος.
Κ. Μετά τι έγινε;
Γ. Μετά αραιώθηκαν οι τορπιλάκατοι της … θα σου πω κάτι το οποίο αξίζει να σημειώσω. Όσον αφορά τη ναυτική βάση που ήμουν εγώ. Η ναυτική βάση πήρε σήμα από τη ΝΔΚ τρεισήμισι η ώρα το πρωί «τα πυροβόλα είναι ελεύθερα», τρεισήμισι ώρα της 20ης Απριλίου. Εμείς δηλαδή με το πρώτο φως είχαμε δικαίωμα να ρίξουμε εναντίον στόχων που θα πρόσβαλαν ή θα προσπαθούσαν να προσβάλουν τη ναυτική βάση και αυτό από ότι ελέχθη και εγνώσθη από συζητήσεις, ήταν πρωτοβουλία του Παπαγιάννη. Ενώ όπως απεδείχθη άλλες μονάδες του στρατού ξηράς δεν είχαν τέτοια εντολή.
Κ. Δεν είχαν απελευθερωθεί να χτυπήσουν τους Τούρκους;
Γ. Εμείς είχαμε πυροβόλα ελεύθερα, ήμασταν σε κατάσταση συναγερμού διότι οι προετοιμασίες των Τούρκων πρέπει να ήταν γνωστές. Παρακολούθηση όλης της αποβατικής δύναμης επί μιάμιση μέρα, τον απόπλου από την Μερσίνη …
Κ. Με αυτό που λέτε αφήνετε να εννοηθεί ότι ο Παπαγιάννης, ανεξάρτητα από το ρόλο που έπαιξε στο πραξικόπημα, όταν ήρθε η ώρα της εισβολής των Τούρκων εχείρισε σωστά ως διοικητής των ναυτικών δυνάμεων εκεί;
Γ. Βέβαια.
Κ. Ξέρω ότι είχατε επιτυχίες με πτώσεις αεροσκαφών. Είναι γραμμένο στην αναφορά σας.
Γ. Τρεις.
Κ. Αυτά έχουν διαπιστωθεί και επισήμως; Όταν λέω επισήμως εννοώ και από τη μεριά των Τούρκων.
Γ. Ξέρω ότι οι Τούρκοι την πρώτη μέρα έχασαν είκοσι δύο αεροσκάφη, ελικόπτερα. Από τον υποτυπώδη αυτό οπλισμό. Η ναυτική βάση δεν ξαναενοχλήθη μετά την … άλλωστε δεν ενοχλήθηκε γιατί δεν είχε φόβο προτεραιότητας, αλλού ήταν η κύρια προσπάθεια και ο στόχος προτεραιότητας ήταν πλέον η Κυρήνεια.
Γ. Κύριε Γουλέα έχει αμφισβητηθεί το πόρισμα της ΕΔΕ Παππά για τις περιπτώσεις Κανδαλέπα και του Τσαταλού. Και είναι γνωστό αυτό στο ναυτικό, έχουν δημοσιευτεί και άρθρα. Ανεξάρτητα από το πόρισμα, η γνώμη η δική σας ποια είναι;
Γ. Σε ότι αφορά τον Τσαταλό δεν ξέρω το πόρισμα, και τι αμφισβήτηση είναι το θέμα του. Ο Αλέκος και ο Δούκας, σαν κυβερνήτες διατάχτηκαν να αποπλεύσουν, μάλλον όχι ο Δούκας, όχι, γιατί είχε βλάβη στη μια μηχανή. Αλλά απέπλευσαν οι άλλοι δύο και ο μεν Τσαταλός γύρισε πίσω σε μισή ώρα λόγω βλάβης, ο Κανδαλέπας επιβαίνοντος του Παπαδάκη, που ήταν και διοικητής, ευρέθη σε κάποιο μέρος που δεν προβλέπετο στα σχέδια. Τα σχέδια έλεγαν να προωθηθούν σε θέσεις αποκρύψεως και να διαπράξουν ανάλογα πολεμική δράση.
Κ. Η ΕΔΕ γράφει όμως, ότι λόγω της πολύωρης λειτουργίας των μηχανών σε χαμηλές στροφές και λοιπά, και υπερθερμάνσεων, εξόκειλε η τορπιλάκατος και προσάραξε.
Γ. Αυτό λέει η ΕΔΕ;
Κ. Η γνώμη σας ποια είναι;
Γ. Ότι η τορπιλάκατος εξόκειλε λόγω ναυτιλιακού σφάλματος.
Κ. Επίτηδες για να αποφύγουν τον πόλεμο;
Γ. Μπορώ να το πω Αντώνη εγώ αυτό; Είναι δυνατόν; Δεν θέλω να εκφράσω τέτοια πράγματα. Δεν θέλω να πιστέψω τέτοια γνώμη για Έλληνες αξιωματικούς. Πήγα και τους πήρα εγώ στις τρεισήμισι ώρα το πρωί, από εκεί που είχαν προσαράξει.
Κ. Το πραξικόπημα και η εισβολή στη συνέχεια και η δεύτερη επιχείρηση, έδειξαν μια στάση από πλευράς των ελληνικών αρχών στην Ελλάδα, η οποία στάση έχει λίγο πολύ καταλήξει στο ότι υπήρξε προδοσία κάθετη στην υπόθεση της Κύπρου, όχι μόνο στον τομέα του πραξικοπήματος αλλά και στην εισβολή των Τούρκων. Η προσωπική σας γνώμη ποια είναι;
Γ. Δεν μπορώ να την αποκλείσω.
Κ. Και λέγοντας προδοσία κύριε Γουλέα, για να το ξεκαθαρίσω, εννοώ ότι ο Ιωαννίδης και κάποιοι άνθρωποι του περιβάλλοντός του, των ανθρώπων του μηχανισμού ισχύος της δικτατορίας, άφησαν να εξελιχθεί η επιχείρηση της εισβολής των Τούρκων με βάση προσχέδιο που υπήρχε από αμερικανικές υπηρεσίες, αυτά πρόσφατα δημοσιεύτηκαν σε βιβλίο δύο δημοσιογράφων, ότι άφησαν να εξελιχθεί η εισβολή για να γίνει η κατοχή του συγκεκριμένου τμήματος το οποίο κατέλαβαν οι Τούρκοι. Αυτό έχει αποκαλυφθεί σήμερα. Εσείς τι νομίζετε;
Γ. Δεν αποκλείεται να είναι έτσι τα πράγματα. Τώρα δεν ξέρω αν η έκταση του τμήματος είναι αυτή που κατέχουν σήμερα οι Τούρκοι ή ήταν λιγότερη.
Κ. Ο χάρτης είναι ακριβώς ο σημερινός χάρτης της καταλήψεως.
Γ. Σταμάτησαν στην Αμμόχωστο.
Κ. Έχετε να πείτε κάτι για το ρόλο των πολιτικών εκείνης της εποχής που ήλεγχαν τα πράγματα στην Ελλάδα μεταπολιτευτικά; Καραμανλής, Αβέρωφ…
Γ. Με τη δεύτερη εισβολή; Τι να κάνουν οι πολιτικοί; Με τι δυναμικό και με ποια οργάνωση ενόπλων δυνάμεων; Να αντιμετώπιζαν τι; Δηλαδή να κάνουν πόλεμο στην Τουρκία; Πολύ σοβαρό θέμα. Γιατί όπως απεδείχθησαν τα πράγματα η Ελλάδα θα είχε υποστεί μια οδυνηρή ήττα, αν επιχειρείτο κάτι τέτοιο. Γιατί και διεθνώς δεν έχει κανένα στήριγμα, ανεξάρτητα δηλαδή από την προπαρασκευή προς πόλεμο, που δεν ήταν προπαρασκευασμένη προ πολλού, έτσι απεδείχθησαν τα πράγματα, δεν είχε και κανένα έρεισμα υποστήριξης διεθνώς, το καθεστώς του … και εμφανιστήκαμε ότι κάναμε εμείς την κίνηση για να ανατρέψουμε σαν Ελλάς πλέον και όχι σαν δικτατορία το νόμιμο καθεστώς του Μακαρίου, τη νόμιμη κυβέρνηση….
Κ. Για την προσάραξη της τορπιλακάτου του Κανδαλέπα είχε διαταχθεί ΕΔΕ από τον Παπαργύρη. Την έχετε αυτή την ΕΔΕ;
Γ. Όχι δεν την έχω.
Κ. Που είχε καταλήξει αυτή η ΕΔΕ;
Γ. Δεν ξέρω. Δεν ξέρω τι συμπέρασμα είχε βγάλει ο Παπαργύρης. Απλώς το θέμα είναι ότι μας εξέπληξε όλους ότι η τορπιλάκατος προσάραξε. Πριν προσαράξει εγώ είχα συνεχή επικοινωνία με την τορπιλάκατο, εγώ προσωπικά, με εμένα μιλούσαν. Και με πήραν γιατί ήταν συσκότιση στα πάντα, δεν υπήρχε φανάρι στην Κύπρο, και μου λέει ο Ανδρέας ο Κανδαλέπας: «ετοιμαζόμαστε να γυρίσουμε, βάλε στο λιμενοβραχίονα ένα…για να μπορέσω να μπω μέσα», μου λέει εμένα. Κατεβαίνω εγώ κάτω, ανάβω ένα φωτάκι, δεν περάσαν πέντε λεπτά, ξέρω γω δέκα λεπτά, δεν θυμάμαι τώρα, κανένα τέταρτο, πολύ σύντομα, μου λέει «Σταύρο, προσαράξαμε».
Κ. Εδώ κύριε Γουλέα μιλάμε για ναυτικό ατύχημα, για κακή χρήση ναυτιλιακών δεδομένων. Δε μιλάμε για επί τούτου προσάραξη της τορπιλακάτου.
Γ. Δε μπορώ να το φανταστώ το δεύτερο, «επί τούτου προσάραξη τορπιλακάτου».
Κ. Και για ποιο λόγο να προσαράξει η τορπιλάκατος, αφού είχαν σκοπό να επιστρέψουν στη βάση;
Γ. Σου λέω τι ελέχθη… μου λέει, είπε ο Παπαδάκης «πρέπει να γυρίσουμε, γυρνάμε πίσω, άναψε ένα νυχτερινό φανάρι γιατί είναι πλήρης συσκότιση, να μπω στο λιμάνι» και μετά το ένα τέταρτο περίπου, ούτε τέταρτο, λέει «έχουμε πρόβλημα, έχουμε προσαράξει». Βέβαια είχε προσαράξει από την ακτή, τριάντα μέτρα από την ακτή ήταν.
Κ. Κύριε Γουλέα οι χουντικοί και οι αντιχουντικοί στην Κύπρο, στον πόλεμο γενικά και στο στρατό ξηράς, – γιατί μείνατε κάτω, μπορεί να μη ζήσατε τα γεγονότα από την μεριά του στρατού ξηράς αλλά μείνατε κάτω, ακούσατε, συζητήσατε, μάθατε – ποια ήταν η συμπεριφορά τους; Των χθεσινών πραξικοπηματιών απέναντι του εχθρού στην Κύπρο;
Γ. Ήταν συμπεριφορά «υπέρ πίστεως και πατρίδος» που λέμε.
Κ. Δηλαδή;
Γ. Να πολεμήσω τον εχθρό μου.
Κ. Πολέμησαν αυτοί οι αξιωματικοί;
Γ. Βέβαια. Αν πολέμησαν; Πολέμησαν όλοι. Και μάλιστα η εχθρότης, η αντιπαλότης μεταξύ του εφεδρικού τμήματος, και μάλιστα τότε ήταν επικεφαλής ο Πανταζής, τον οποίον καταζητούσαν, δεν θυμάμαι την περίπτωση, δεν τον είχαν συλλάβει, πραξικοπηματίας, και όταν έγινε η εισβολή πήγε επικεφαλής του εφεδρικού τάγματος να πολεμήσει στη Λευκωσία, ο Πανταζής, ο Κύπριος Πανταζής. Η αντίσταση εναντίον των Τούρκων στην εισβολή δεν υπήρξε – από τα συμπεράσματα και την εικόνα που έχω – μακαριακή και αντιμακαριακή. Υπήρξε σύσσωμος εναντίον των Τούρκων.
Κ. Και των Ελλήνων;
Γ. Βεβαίως και των Ελλήνων. Μα η ΕΛΔΥΚ διέπρεψε, η οποία και υπέστη την πρώτη απροκάλυπτη επίθεση στη Λευκωσία. Την βρήκαν μέσα στο στρατόπεδο την ΕΛΔΥΚ, και ήταν αυτή που διατήρησε και το αεροδρόμιο…
Κ. Τα ονόματα Αλευρομάγειρος, Βαρδάνης και Μουστακλής, σας λένε τίποτα;
Γ. Ο Αλευρομάγειρος ήταν κάτω, δημοκρατικός αξιωματικός, έπαιξε κάποιο σημαντικό ρόλο στις δημοκρατικές διαδικασίες.
Κ. Τα άλλα δύο ονόματα σας λένε τίποτα;
Γ. Ο Μουστακλής γνωστή η ιστορία του ανθρώπου.
Κ. Κύριε Γουλέα οι ελληνικές ένοπλες δυνάμεις κατέβηκαν στην Κύπρο, θα μου πείτε εσείς σε ποια φάση. Ποια ήταν η εξέλιξη των σχέσεων του κυπριακού ελληνισμού, των Κυπρίων με τους Έλληνες, πριν, κατά και μετά τη δικτατορία;
Γ. Από την εικόνα που έχω αποκομίσει είναι μικτές οι εικόνες. Κατ’ αρχάς όταν υπήρξε προσπάθεια ενδυνάμωσης του στρατιωτικού δυναμικού της Κύπρου και κατέβηκαν οι πρώτοι Έλληνες κάτω, σύσσωμος ο Ελληνοκυπριακός πληθυσμός τους αγκάλιασε τους Ελλαδίτες αξιωματικούς και υπαξιωματικούς. Ό,τι ερχόταν από την Ελλάδα, από τον κορμό, από τη μητέρα πατρίδα το βλέπαν περισσότερο από αδέρφια. Το έβαζαν στις οικογένειες, γνωρίστηκαν, φιλίες, επιδίωκαν να έχουν σχέσεις με Έλληνες αξιωματικούς…..
Κ. Σχέσεις, τι εννοείτε;
Γ. Σχέσεις, κοινωνικές.
Κ. Γάμοι υπήρξαν;
Γ. Νομίζω ναι, υπήρξαν και περιπτώσεις γάμων. Από το ναυτικό νομίζω είναι ή δύο ή τρεις περιπτώσεις που υπήρξαν.
Κ. Το εκμεταλλεύτηκαν αυτό οι Έλληνες που είχαν κατεβεί στην Κύπρο;
Γ. Θα έλεγα σε δεύτερο στάδιο ναι. Θα έλεγα ότι υπήρξαν κάποιες περιπτώσεις εκμετάλλευσης. Από την άλλη πλευρά εξελισσομένων των γεγονότων, μεταβαλλόμενων των πολιτικών καταστάσεων στην Ελλάδα, χούντα και τα λοιπά, δικτατορία, της πολιτικής του Μακαρίου, η διαφοροποίηση της στάσεως πλέον δημιουργεί και αντιδράσεις στην κοινωνία. Οι Κύπριοι είχαν χωριστεί σε μακαριακούς και αντιμακαριακούς. Ό,τι αφορούσε τους αντιμακαριακούς, οι Ελλαδίτες αξιωματικοί ήταν σταλμένοι από τη χούντα κατά τους Κυπρίους, που δεν είναι σε όλη την έκταση αληθές, νομίζαν ότι όλοι οι αξιωματικοί που κατέβαιναν στην Κύπρο είναι αντιμακαριακοί επειδή πρόσκεινται, ή επειδή θεωρούσαν ότι μπορεί να πρόσκεινται όλοι οι αξιωματικοί στη χούντα. Ενώ σε ότι αφορά τους μακαριακούς υπήρχαν τα αντίστοιχα συναισθήματα, ήταν μικτή εικόνα, ανάλογα τι υποστήριζες. Ο φανατισμός δηλαδή μεταξύ μακαριακών και αντιμακαριακών είναι μια εμφυλιοπολεμική ατμόσφαιρα, είναι ό,τι χειρότερο μπορεί να υπάρξει και είχε αντίκτυπο σε εμάς, τους αξιωματικούς.
Κ. Αυτό είναι κατανοητό. Το ερώτημα είναι: τι υπήρχε στη συμπεριφορά των Ελλήνων αξιωματικών που κατέβηκαν στην Κύπρο πριν το πραξικόπημα, όταν πρωτοκατέβηκαν, ώστε να αλλάξει η συμπεριφορά του κόσμου απέναντί τους; Ανεξάρτητα από τη δικτατορία, πριν τη δικτατορία.
Γ. Εγώ μπορώ να πω για μένα και για την εποχή που κατέβηκα. Τώρα τι κλίμα βρήκα … εγώ κατέβηκα το 68 το Δεκέμβρη. Δε μιλάω για την ελίτ των Κυπρίων, που είτε ήταν σε ΄΄ανώτερη κοινωνική τάξη΄΄, εντός εισαγωγικών, λόγω οικονομικού δυναμικού, ή είχαν σχέσεις με την κυβέρνηση, πολιτικές επιδιώξεις ή ήταν οργανωμένοι στα πολιτικά κόμματα και τα λοιπά, αλλά μιλάω για τον απλό Κύπριο, τον άνθρωπο, ήταν συμπαθής προς τους Έλληνες αξιωματικούς. Στον αριθμό του πληθυσμού που περιέγραφα προηγουμένως, είχε αρχίσει να καλλιεργείται η κυπριακή συνείδηση, δηλαδή της πλήρους ανεξαρτησίας της Κύπρου και της μη πλέον επιθυμίας εκπληρώσεως του ονείρου για ένωση. Από εκεί και πέρα αυτός ο κύκλος, αυτός ο πληθυσμός έβλεπε και τους αξιωματικούς αδιάφορα. Ο απλός ο χωριάτης όμως, γιατί υπήρχαν και χωριάτες, έλεγαν ΄΄οι Ελλαδίτες αξιωματικοί ήρθαν εδώ να μας οργανώσουν να αποτρέψουμε την τουρκική κυριαρχία΄΄……
Κ. Έχετε ακούσει για αθέτηση λόγων σε συνοικέσια και σε αρραβώνες, για χρεώσεις μαγαζιών…
Γ. Βεβαίως, είπα ότι υπήρξαν οι περιπτώσεις αυτές, αναμφίβολα. Οι οποίες περιπτώσεις κηλίδωσαν την υπόσταση και την εικόνα των Ελλήνων αξιωματικών.
Κ. Σε τέτοιο ποσοστό ώστε να υπάρξει …
Γ. Δεν θα έλεγα ότι το ποσοστό ήταν ιδιάζοντος μεγέθους, βεβαίως υπήρξαν… αλλά η γενική εικόνα… υπήρξαν περιπτώσεις και κατά τη γνώμη μου υπήρξαν σε αδικαιολόγητο αριθμό σε σχέση με αυτούς που υπηρετούσαν κάτω. Θα έλεγα ότι ήταν ίσως… δυστυχώς.
Κ. Κύριε Γουλέα θα έλεγα ότι με τη Μεταπολίτευση έχουμε στην ηγεσία του πολεμικού ναυτικού, για μια μεγάλη σειρά χρόνων, αξιωματικούς επανελθόντες του κινήματος. Θέλω να το σχολιάσετε αυτό. Και δεύτερον πως βλέπετε τις λεγόμενες αποκαταστάσεις των αξιωματικών, που είχαν εμπλοκή κατά της δικτατορίας, τις αλλεπάλληλες αποκαταστάσεις. Και η έκφραση «φούντα» τι σας λέει. Αυτά τα τρία.
Γ. Τι μου ζητάς τώρα; Κατ’ αρχάς το βλέπω φυσιολογικό ότι μετά τη μεταπολίτευση οι άνθρωποι οι οποίοι έπρεπε να καταλάβουν ηγετικές θέσεις, ήταν άνθρωποι οι οποίοι ήταν εγνωσμένων δημοκρατικών πεποιθήσεων. Δεν μπορούσε να υπάρξει άλλη οδός κατά τη γνώμη μου. Αυτό βέβαια έχει και το αδύνατο σημείο, ότι άνθρωποι οι οποίοι για τον άλφα ή βήτα λόγο δεν συμμετείχαν στην κίνηση του ναυτικού, ή δεν συνελήφθησαν θα έλεγα περισσότερο, παρ’ όλο ότι ήταν μυημένοι στο κίνημα, παρηγκωνίσθησαν. Αξιόλογα πρόσωπα και αξιόλογα άτομα.
Κ. Οι αλλεπάλληλες αποκαταστάσεις;
Γ. Ήταν για μένα απαράδεκτες. Ιδίως οι αποκαταστάσεις με διοικητικές πράξεις, που φτάσαν μέχρι το βαθμό ο σημαιοφόρος να γίνει ναύαρχος. Είναι για μένα ηθική καταρράκωση των ανθρώπων που δεν έμειναν στο στράτευμα μέχρι της αποστρατείας τους και ίσως πολλοί από αυτούς αποστρατεύθηκαν με το βαθμό του συνταγματάρχου, δηλαδή πλοιάρχου, αρχιπλοιάρχου. Ενώ άλλοι που είχαν φύγει έγιναν ναύαρχοι, αντιναύαρχοι και δεν υπηρέτησαν καθόλου.
Κ. Ξέρετε τέτοιες περιπτώσεις;
Γ. Είναι γνωστές. Από τα αρχεία αν πας στο ΓΕΝ Β3, στο οποίο ήσουν και τμηματάρχης, θα τις δεις όλες. Για μένα είναι απαράδεκτο αυτό. Να γίνει μια διοικητική αποκατάσταση σε ανθρώπους που εγνωσμένα φύγανε από το στράτευμα για τις πεποιθήσεις τους και δεν πρόλαβαν να σταδιοδρομήσουν, το αντιλαμβάνομαι ότι υπήρχαν αυτές οι περιπτώσεις, αλλά άτομα που φύγαν οικειοθελώς μετά τη μεταπολίτευση, υπήρχαν άτομα που σηκωθήκαν και φύγαν, βάλαν μέσον, που λένε, να φύγουν υποπλοίαρχοι, πλωτάρχες και εμφανίστηκαν μετά από είκοσι χρόνια, δέκα χρόνια, και διεκδίκησαν βαθμούς ναυάρχων και αντιναυάρχων!
Κ. Το λάθος είναι δικό τους ή της πολιτείας που θέσπισε τους νόμους;
Γ. Της πολιτείας ακέραια. Δεν μπορείς από …
Κ. Δεν είναι υπεύθυνη και αυτή η διαδικασία των αλλεπάλληλων αποκαταστάσεων με βάση νόμους στην απαξία των στρατιωτικών σήμερα;
Γ. Τώρα μπαίνουμε σε άλλο τομέα, στην ελληνική κοινωνία πως εξελίσσεται και ποια είναι η επιδίωξη της ελληνικής κοινωνίας, ή μάλλον αυτοί που διαφεντεύουν την ελληνική κοινωνία έναντι του Σώματος των Ελλήνων αξιωματικών, που για μένα είναι ντροπή.
Κ. Άρα και τις αποκαταστάσεις τις εντάσσετε εκεί, στην απαξίωση αυτών των ανθρώπων. Στο να τους καταρρακώσουν;
Γ. «Και τι είναι ένας ναύαρχος; Κάνε τον και αυτόν ναύαρχο να πάρει τριακόσιες χιλιάδες σύνταξη».
Κ. Η έκφραση «φούντα» σας λέει τίποτα;
Γ. Η «φούντα» είναι μια περίοδος, όπως αυτή που είπα προηγουμένως, όπου όλες τις διοικητικές και ηγετικές θέσεις τις {καλύπτουν}… αξιωματικοί του κινήματος του ναυτικού που συνελήφθησαν. Με τις επιπτώσεις που είπα προηγουμένως, ότι αποστρατεύθηκαν αξιωματικοί ικανοί όχι κατ’ ανάγκην μη δημοκρατικών πεποιθήσεων, για λόγους υποστήριξης των ατόμων που είχαν συλληφθεί με το κίνημα του ναυτικού. Αυτά είναι γνωστά τώρα, μη μου λες ότι δεν είναι γνωστά.
Κ. Η έκφραση «φούντα» επίσημα δεν έχει πουθενά διατυπωθεί…
Γ. Επίσημα από ποιόν; Από κανέναν υπουργό;
Κ. Από εσάς.
Γ. Εγώ δεν είμαι κανένας επίσημος.
Κ. Πως δεν είστε. Υπήρξατε ναύαρχος, διοικητής ναυτικής εκπαίδευσης. Από εκεί αποστρατευτήκατε;
Γ. Από εκεί.
Κ. Η εκπαίδευση στο ναυτικό κύριε ναύαρχε, λέτε εσείς, μεταδικτατορικά, να μην αναφερθούμε προδικτατορικά γιατί το σχολιάσατε, λέτε εσείς …
Γ. Την προδικτατορική εκπαίδευση στο ναυτικό; Αυτήν που πήρα εσύ και εγώ;
Κ. Ναι, λίγο πολύ τη σχολιάσατε, είπατε για προπαγάνδα και λοιπά.
Γ. Σε αυτόν τον τομέα, σε ότι αφορά το θέμα του αντικομουνισμού.
Κ. Όχι, στο επαγγελματικό δεν αναφέρομαι… δεν έχει νόημα…
Γ. Έχει νόημα και στο επαγγελματικό. Γιατί δεν έχει…
Κ. Σχολιάστε το…
Γ. Νομίζω η προδικτατορική εκπαίδευση για την επαγγελματική κατάρτιση ήταν αυστηρότερη από ότι είναι σήμερα. Η μέθοδος, το σύστημα…
Κ. Το πιστεύετε αυτό; Η νέα δομή που σχεδιάζεται σήμερα;
Γ. Η νέα δομή δεν την έχω υπόψη μου, ούτε έπεσε στην αντίληψή μου, η νέα δομή λένε, .είναι και οι ιδέες του Αγγελή, έτσι;
Κ. Μα θα επηρεάσει;
Γ. Η νέα δομή είναι και οι ιδέες του Αγγελή, να μην το ξεχνάμε.
Κ. Ως Αρχηγού Ενόπλων Δυνάμεων (σ.σ.ΑΕΔ);
Γ. Ως ΑΕΔ. Αυτή είναι μια εξήγηση που δίνουν οι μη…
Κ. Κύριε Γουλέα, μην ξεχνάμε τις απειλές. Άλλες απειλές ήταν τότε ή θεωρούσαν ότι είναι οι τότε ηγεσίες, και άλλες είναι οι σημερινές. Θέλετε να σχολιάσετε τις ασύμμετρες απειλές; Γιατί η νέα δομή γίνεται για να αντιμετωπίσει τις ασύμμετρες απειλές.
Γ. Δεν έχω εμβαθύνει, ούτε είμαι επί του θέματος {αρμόδιος}, δεν μπορώ να εκφράσω καμιά άποψη που να έχει βαρύτητα, απλώς λέω ότι σχολιάζεται γενικά σε αυτούς που έχουν αντίρρηση για τη νέα δομή της διοίκησης, δηλαδή τη συγκεντρωτική εξουσία. Φοβάμαι δηλαδή ότι θα υποβαθμίσει τους ρόλους των όπλων, των αρχηγών των επιτελείων.
Κ. Αυτό φαίνεται ότι θα είναι άμεσης… το θέμα είναι αν το ηθικό…
Γ. Τότε δεν θα μπορέσεις ποτέ να βγάλεις συμπέρασμα, αν δεν το δεις στην πράξη. Αν γίνει πόλεμος δηλαδή, μετά θα ψάχνουμε να δούμε ποιός έκανε τη νέα δομή;
Κ. Μα γι’ αυτό κάνεις τις εκτιμήσεις, τις κάνεις πριν δεν τις κάνει μετά.
Γ. Ας βάλουν ένα πρόγραμμα, ένα simulation, να βγουν με μια κατάσταση, με ένα σενάριο … σήμερα τα μέσα είναι…και να το παίξουν σωστά, να δούμε τι συμπεράσματα θα βγάλουν.
Κ. Συνάδελφός μας από το ναυτικό έγραψε κάπου ότι, δεν μπορεί να πολεμήσει στην πρώτη γραμμή τριάντα και τριανταπέντε χρόνων ένοπλος…
Αθήνα 2 Ιουνίου 2002