(Σημείωση: Και εδώ ισχύουν όσα εισαγωγικά καταγράφονται στις προηγούμενες τρεις αναρτήσεις, τις σχετικές με την ίδια εκδήλωση του Ιανού με διοργανωτή τις εκδόσεις Παπαζήση, δηλαδή αδιαφορείτε για τα εγκώμια περί τον συγγραφέα μένοντας στα υπόλοιπα)
΄΄Η Δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εις τον αιώνα» &
΄΄Το γηροκομείο του παραδείσου΄΄ &….
Παρουσίαση από την Λιάνα Κανέλλη και τον Γιάννη Κακαρά
Βιβλιοπωλείο Ιανός 29/4/2015
Παρουσίαση από την Λιάνα Κανέλλη, Βουλευτή του ΚΚΕ
Θα μιλήσω για ένα βιβλίο. Θα μιλήσω για το βιβλίο του και για τον Αντώνη και για τίποτε άλλο. Παρ’ ότι το βιβλίο προσφέρεται στον καθένα και στην καθεμιά απ’ όποια σκοπιά θέλει, ώστε να βρει προσωπικές, από ιδεολογικές μέχρι εμπειρικές, αντιστοιχίες και σχεδόν να ταυτιστεί. Που σημαίνει ότι το βιβλίο έχει μια εξαιρετική ικανότητα. Αντίστοιχη μ’ αυτήν που έχουνε τα πιο πετυχημένα φιλμ του παγκόσμιου σινεμά ανεξαρτήτως εθνικότητας – σ’ αυτό πρωτοπορούν οι Αμερικάνοι, είναι μάγκες – και τα καλύτερα ποιοτικά σίριαλ σε ολόκληρο τον κόσμο, όταν προσφέρουν ρόλους με τέτοιο τρόπο, ώστε ο κάθε ένας και η κάθε μία στην πολλαπλότητα των εναλλακτικών προσωπικοτήτων να ταυτιστούν.
Ο Κακαράς στο βιβλίο της Δικαιοσύνης μ’ έκανε να ξανασκεφτώ τον στίχο Της δικαιοσύνης ήλιε νοητέ, κι αυτό το νοητό είναι που έκανε να σφιχτεί η καρδιά μου, να πιάσω το βιβλίο, να προσπαθήσω να το διαβάσω πιο ρυθμικά και πιο ήσυχα, και να με αγχώσει σε τέτοιο βαθμό, που να θέλω οπωσδήποτε να το τελειώσω, και να το διαβάζω με τον ρυθμό που γράφει.
Ανέκαθεν ο Κακαράς, ο σύντροφος εδώ χωρίς αιδώ, ο σύντροφος Αντώνης, γράφει με τον τρόπο που γράφουν οι άνθρωποι που είναι σκασμένοι. Οι άνθρωποι που έχουνε συνηθίσει να δίνουνε περιεχόμενο στα γαλόνια τους, και όχι να δίνουνε τα γαλόνια τους περιεχόμενο στην υπόσταση τού τι κουβαλάει ο καθένας στον ώμο του.
Το βιβλίο λοιπόν λέει κάτι πάρα πολύ απλό, μα πάρα πολύ απλό. Ποιος έχει στα χέρια του το μαχαίρι και το πεπόνι της δικαιοσύνης. Ποιος φτιάχνει τους νόμους, ποιος κλείνει την δικονομία, ποιος έχει την γνώση, ποιος έχει τα μέσα, την πρόσβαση, το χρήμα, την υπομονή και την δυνατότητα να διαφεύγει της ποινής και να μην καταβάλει τίμημα για τα βαρύτερα των εγκλημάτων.
Συνέπεσε δε αυτόν τον καιρό να κυκλοφορήσει ενόψει της δίκης των, κατά Καμίνη, μη ιδεολογικώς ενοχοποιούμενων. Έτσι για να θυμόμαστε πού είμαστε και σε ποια πόλη. Είμαστε στην Αθήνα το 2015, και ενόψει της δίκης της Χρυσής Αυγής. Η γιγάντια προσπάθεια που γίνεται, είναι να αποϊδεολογικοποιηθεί και να αποπολιτικοποιηθεί η δίκη έτσι, ώστε όλα να πάνε απλά και μαλακά. Και το βιβλίο του Κακαρά μας εξηγεί πως γίνεται αυτό, χωρίς να αφορά αυτή τη δίκη.
Ο ήρωας είναι ένα καθίκι, ένα κάθαρμα που έχει ξεκινήσει από ένα χωριό, το οποίο όμως είναι και έξυπνο κάθαρμα, μπορεί και τελειώνει και το σχολείο και μπαίνει και στην Γεωπονική – ξέρω και άλλους από την Γεωπονική – γιατί έχει χωράφια. Δεν του πάει, αλλού ήθελε αλλά πάει στην Γεωπονική, γιατί ο πατέρας του έχει χωράφια. Πρέπει να αξιοποιήσουμε τα χωράφια, είναι ο ιδιοκτήτης της γης.
Και αρχίζει την ζωή του και την σεξουαλική του έκφραση, δραστηριότητα, ωριμότητα, βατεύοντας – να αρχίσω να χρησιμοποιώ τέτοιες λέξεις ώστε να είμαι και κομψή, γιατί υπάρχει και βίντεο, που θα δω στο YouTube και θα πρέπει να απολογούμαι μετά, όπως έχω απολογηθεί και για άλλες παρουσιάσεις βιβλίων, στις οποίες πηγαίνω μόνο εάν μου αρέσει το βιβλίο, δεν με ενδιαφέρει καν ενίοτε και ποιος είναι ο συγγραφέας, στην προκειμένη περίπτωση αγαπάω πάρα πολύ τον συγγραφέα, γι’ αυτό και διάβασα και το βιβλίο του και γιατί έχω διαβάσει και τα προηγούμενα, για να κλείσω τις προσωπικές παρεξηγήσεις – βατεύει {λοιπόν το καθίκι} την αδερφή του.
Η αδερφή του δεν τολμάει να μιλήσει και αφού ασκείται σεξουαλικά, (είναι και έθιμο σε πολλές περιοχές της χώρας μας, να μένει η παρθενιά μέσα στο σόι των κοριτσιών, για να μην χαλάει το αίμα και η παράδοση του αίματος, γιατί όπως λέει και ο ήρωας, «Εγώ..» λέει «δεν είμαι κακός»), περνάει το στρατό, πηγαίνει έξω, εκπροσωπεί τη χώρα, μπαίνει μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και μέσα στο εκπαιδευτικό σύστημα δεν αφήνει μαθήτρια για μαθήτρια, τις βιάζει, τις εκβιάζει, πουλάει βαθμούς, τρώει μία καταδίκη, κάτι αναβολές κάτι τούτα, κάτι εκείνα, τρώει μία δεύτερη καταδίκη, κάτι αναβολές κάτι τούτα, κάτι εκείνα, τον κυνηγάει ο Γιάγκος.
Το πρόβλημα είναι ο Γιάγκος εδώ σ’ αυτό το βιβλίο. Πόση έλλειψη δυνατότητας έχει ο καθένας από εμάς, ως πολίτης, να είναι Γιάγκος. Να κυνηγάει το κακό, κόντρα στην γραφειοκρατία, κόντρα στην … γιατί είναι και το παραπολιτικό. Είναι το επαρχιωτόπουλο που πέτυχε στην Αθήνα, κρέμασε το σώβρακο του, το κρέμασε στην Αθήνα, είχε επαρκείς σπουδές, επαρκές όνομα, επαρκή ιστορία, χίτες, εμφύλιος, ό,τι άλλο θέλετε.
Μέσα στο πολιτικό σκεπτικό, ο συγγραφέας, μιλάει για την συμβολή του κακού στον υπέροχο δυτικό καπιταλιστικό μας κόσμο. Και το κακό παίρνει συνεχώς παράταση για να μπορεί ν’ αναπαράγει τον πολιτισμό. Πώς γράφει ο Κακαράς; Γράφει όπως θα έβριζε, όπως θα σηκωνόταν οργισμένος και θα μίλαγε. Γράφει όπως το τάβλι που σβούριξε.
Η στίξη του, για να την διαβάσεις φωνακτά, είναι αφάνταστα δύσκολη, αφάνταστα δύσκολη, έχει ανατρεπτικές προτάσεις, τα κόμματα τού λείπουν… Αν ήθελα να κάνω την έξυπνη… θα την κάνω, γιατί να μην την κάνω, όλοι κάνουμε τον έξυπνο όταν διαβάζουμε ένα βιβλίο, κάνουμε και τον εαυτό μας κριτικό. Δεν είμαι κριτικός, αλλά όταν το διάβαζα είχα το αίσθημα ότι διαβάζω Τζόυς, Τζέημς Τζόυς, όταν το πρωτοδιάβασα. Γράφει σχεδόν άστικτα.
Δεν πιστεύω ότι βελτιώνει τον εαυτό του, ο Κακαράς, όταν γράφει. Και κυρίως είναι από τους ελάχιστους συγγραφείς, που δεν ξεβράζει σκελετούς και πτώματα από μέσα του. Είναι ο άνθρωπος που ξέρει τι πάει να πει, έχω αναλάβει την ευθύνη αντρών κάτω από εμένα και διαταγών πάνω από εμένα, και να παραμένω ολόκληρος ως πρόσωπο. Γράφοντας λοιπόν έτσι, πετυχαίνει κάτι που είναι εξαιρετικά σπάνιο. Αν ξέρει κάποιος ότι έχει υπάρξει στρατιωτικός, να εύχεται, άμα του λάχει ποτέ είτε να είναι σε πολιορκία, είτε να είναι σε πόλεμο, να έχει κάποιον που από μόνος του μπορεί να είναι κόκκινος στρατός και λαός σαν στο Στάλινγκραντ.
Στο Στάλινγκραντ θες Κακαράδες, δεν θες ελεύθερους σκοπευτές. Θες αυτούς οι οποίοι μπορούν να οργανώσουνε, εκτός από την αντίσταση και εκτός από τον πόλεμο, το πώς θα επιζήσει ο πληθυσμός. Και εάν χρειαστεί, να επιζεί ακούγοντας Σοστακόβιτς . Και δεν κάνει επίδειξη ούτε εμπειριών ούτε γνώσεων. Είναι αξιωματικός της γραφής, αυτό είναι σπάνιο είδος, σπάνιο είδος.
Συνήθως οι στρατιωτικοί εάν δεν καταλήξουνε ευρωβουλευτές ( για να πετάξω και εγώ στην σπόντα μου, δεν μπορώ, δεν αντέχεται) έρχονται αντιμέτωποι με το ευρωπαϊκό δίκαιο, έχει σημασία. Πάρτε το στρατιωτικό που γράφει -είμαστε στο 2015 με αυτό το παρελθόν – για την δικαιοσύνη και το σύστημά της. Έχοντας αντιμετωπίσει το γεγονός ότι υπάρχουνε βασανιστές φρικτοί γιατροί – διάβαζα προχτές – καθάρματα του ναζισμού που δεν είναι μόνο ο Μένγκελε, είναι τόσοι… Η βαρύτερη ποινή που έχει πάρει ένας από αυτούς, ήτανε έξι χρόνια και δεν τα εξέτισε. Ένας αυτοκτόνησε μόνο, και ένας εκτελέστηκε. Όλοι οι υπόλοιποι {καταδικάστηκαν σε} 2-3-5 χρονάκια, δεν κάτσανε και μέσα, βρήκανε τρόπο γλιτώσανε, βάλανε επιστημοσύνη!
Έχω έναν συνάδελφο, πρώην βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, γιατρό, ο οποίος σήμερα μου έλεγε, ο δυστυχής, πως το νοσοκομείο τον έβαλε να πηγαίνει… (από κρατικό νοσοκομείο, εδώ στην Ελλάδα), {μάρτυρας επί} δεκατέσσερα χρόνια, και τώρα θα πληρώσει και 50.000 για συκοφαντική δυσφήμηση. Θα παρουσιαστεί από τον Ιατρικό Σύλλογο μέχρι τα δικαστήρια, εναντίον ενός γιατρού ο οποίος ξετίναζε για επιστημονική πλάκα τους ανθρώπους. Για επιστημονική πλάκα. Και δεν τον διέγραψε ποτέ, ούτε ο Ιατρικός Σύλλογος! Έφτασε να κάνει μήνυση σ’ αυτούς που καταθέτανε, και από τις είκοσι εννιά υποθέσεις τις αποδεδειγμένες, στα δικαστήρια έφτασαν τρεις.
Αυτή την εμπειρία δεν υπάρχει κάποιος από εσάς {να την έχει;} Κάπου λέει μέσα ο Κακαράς, πως του είπε ένας φίλος του, και είναι εξαιρετικά καλό σ’ αυτό το μυθιστόρημα εδώ μέσα, ότι η απόφαση της δικαιοσύνης είναι σωστή, όταν τελειώνει και δεν είναι κανένας ευχαριστημένος από το αποτέλεσμα της δίκης. Είναι τόσο πικρό και τόσο αληθινό, που δεν αφήνει περιθώρια σε μία ευρωπαϊκή δικαιοσύνη. Η οποία, κακά τα ψέματα τώρα, εντάξει όταν συζητούσε για τα ανθρώπινα δικαιώματα και για την δικιά μας την φωτογραφία, για να πάω και στα media, σφάζανε τους επαναστάτες της Μαδαγασκάρης και τους πνίγανε στον Σηκουάνα!
Αντί να τα λέω, θα σας πω, θα σας διαβάσω μόνο δύο μικρά αποσπάσματα. Θα προσπαθήσω να τα διαβάσω έτσι που γράφεις, φιλάρα μου. Δηλαδή πρέπει να είμαι τουλάχιστον… τι να σου πω, η Έλλη Λαμπέτη, για να διαβάσω μονόλογο, δεν μπορώ. Είναι δύσκολο αυτό το πράγμα να το φέρεις στην επιφάνεια, είναι καταπληκτικό να το διαβάζεις ως βιβλίο. Καταπληκτικό. Και θα μπορούσε και να διδάσκεται και στα μαθήματα τής γλώσσας, τώρα που έχουν περάσει και φωνητική γραφή, ξέρεις ‘μπ’ και ‘α’ κάνει ‘μπα’ ή κάνει ‘μπουά’; Δεν ξέρω. Εξαρτάται. Λοιπόν, επειδή έτσι διδάσκεται τώρα, ναι διδάσκεται και η αλφάβητος {αλλά} ούτε τέτοια πράγματα, ούτε η ανάγνωση {διδάσκεται} στο σχολείο…, αυτά είναι περιττά πράγματα, οι απαγγελίες τώρα! Αυτά είναι ρομαντικές ηλιθιότητες παλαιών εποχών… Λοιπόν.
«Απρίλιος του 2002 και ο κύριος αυτός καταδικάζεται σε 20 μήνες φυλάκιση μετά την αγωγή και τις καταγγελίες της πρώτης φουρνιάς των κοριτσιών. Είχε αρχίσει την απολογία του με τον ψαλμό ΄΄η δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εις τον αιώνα και ο νόμος σου αλήθεια΄΄ ενώ η εισαγγελέας τον κοίταξε έκπληκτη. ΄΄Τι θέλετε να πείτε κύριε΄΄, τον ρώτησε και εκείνος ανέκραξε, ΄΄οι άνομες βλέπετε βλέψεις των συκοφαντών μου και η συνομωσία τους βρήκαν, δυστυχώς, τους δικαστές ανέτοιμους να δούνε την αλήθεια. Εντούτοις συγχωρώ τους διώκτες μου και τους συνιστώ να συμφωνήσουν, έστω κα την τελευταία στιγμή, να σταματήσουν, αν λέγω, αν είναι χριστιανοί, να κυνηγούν έναν αθώο άνθρωπο΄΄. ΄΄Δηλαδή ζητάτε να συμβιβαστείτε΄΄, συμπέρανε ο πρόεδρος, και ο δικηγόρος των μηνυτών αρνήθηκε την πρόταση. ΄΄Θα αστειεύεται ο κατηγορούμενος΄΄, δήλωσε ψυχρά. ΄΄Ταλαιπωρεί τους ανθρώπους αλλά και εμάς δώδεκα χρόνια ,κύριοι δικαστές, νισάφι πια΄΄. Η αίθουσα του τριμελούς είναι κατάμεστη, αφού όλοι γνωρίζουν, πως παίζεται η εξέλιξη μιας υπόθεσης που ταράζει από χρόνια τα νερά της πόλης, με κεντρικό πρόσωπο έναν καθηγητή, που κυνηγούσε, έδερνε, κακοποιούσε τα παιδιά του, εκβίαζε, απειλούσε, τρομοκρατούσε όποιον ερχότανε εμπόδιο στον δρόμο του. Ήτανε ο Σύμβουλος του Υπουργού που καταγότανε από την περιοχή τους, δεν γινόταν να μην μάθουν όλοι τι συνέβαινε…»
Προσέξτε όμως την ιδεολογική τοποθέτηση του Κακαρά, απέναντι στο κακό. «Κωλοσταυρίδες είναι οι καλές σαύρες στο νησί των ανέμων και των κόκκινων βράχων, ενώ ψαψαμίτες καλούνται τα δηλητηριώδη ξαδέρφια τους. Το ένα είναι χαριτωμένο σαυροειδές μικρού μήκους καλό και αγαθό και τρώει ψιλοκορφάδες και λουλούδια από τις πουρνάρες σαν ανθίζουν, είναι άκακα, επομένως αποδεκτά για παρέα απ’ όσους γουστάρουν σχετικώς, μπορούμε να τα παρουσιάσουμε με τους αντίστοιχους ανθρώπους, ενώ το άλλο είδος, το ‘χετε αντιληφθεί, είναι επιθετικά, κακότροπα, τσιμπάνε και πρέπει, λέει, να σε βάλουν σε φούρνο για να βγει το δηλητήριο, τουλάχιστον έτσι κάνανε οι παλιοί σε τέτοιες περιπτώσεις, το ίδιο και με τα τσιμπήματα από σκορπιό που ‘τανε κάτω από κάθε πέτρα, πίσω από κάθε εξάρτημα πεζούλας, πάνω σε ταβάνια, κάτω από ταβάνια κρεμασμένοι να τους βλέπεις και να σου κόβεται η ανάσα, να σου παγώνει το αίμα, να μουδιάζεις ολόκληρος, έτσι διηγούνται οι παλιοί (κι η Μενεμένη μεταξύ τους), τι άλλο χρειάζεται επομένως για να παρομοιάσουμε και τον Λάδα ως ψαψαμίτη του ανθρώπινου είδους, κακό άνθρωπο δηλαδή, βεβαίως δεν μπορούμε να φανταστούμε τον ψαψαμίτη να προσβάλει την γενετήσια αξιοπρέπεια μιας κωλοσταυρίδας, εξ ου και χάσμα χωρίζει τον άνθρωπο αυτόν από το επικίνδυνο, για λόγους ισορροπίας στη φύση, πλην αγαθό ερπετό.» Εδώ είναι η τελεία {και συνεχίζει ο συγγραφέας}.
«Αλίμονο, θα το προσβάλαμε το ζωντανό. Και αναρωτιέται κανείς, είναι και ο Λάδας, και όποιος Λάδας, απαραίτητος στην σεξουαλική και λοιπές αλυσίδες της εξέλιξης του ανθρώπου ως παράγοντα του ζωικού βασιλείου, όσο και ο ψαψαμίτης ή όπως κάθε ζώο μοχθηρό, αιμοβόρο, κακό με λίγα λόγια, ή δεν χωράει η έννοια ΄΄κακό΄΄ παρά μόνο στους έλλογους ανθρώπους; Απάντηση θα πάρουμε μόνο από τον φορέα που δικαιούται θεσμικά και εμπράκτως να αποδεικνύει αυτή την αποδοχή, ότι δηλαδή είναι απαραίτητος και ο κακός άνθρωπος τόσο, όσο είναι απαραίτητο και το κακό εν γένει. Και εξηγούμαστε. Η πάταξη του κακού και η απονομή δικαιοσύνης όσο περισσότερο κρατάει σε διάρκεια, τόσο φαίνεται πως είναι καλύτερη η απόδειξη της αναγκαιότητας του κακού. Θα υπήρχε άλλος λόγος απ’ αυτόν, δηλαδή να εμπεδώσουν όλοι τη χρησιμότητα ύπαρξης και του κακού ως στοιχείου απαραίτητου για να ξεχωρίσουμε το καλό, αν αντί των δέκα χρόνων για την πάταξή του αντιδρούσε η δικαιοσύνη άμεσα και πάτασσε το κακό στη γέννηση του με αστραπιαία ταχύτητα; Τότε θα εξαφανιζόταν τάχιστα, οπότε πώς θα γνωρίζαμε την ύπαρξη και την ομορφιά του καλού;»
Σκεφτείτε το αυτό σε περίπτωση ασφαλιστικής με τροχαίο και ασφάλιστρα που πρέπει να καταβληθούν. Τι ωραίο ε; Πώς θα ξέρει η ασφαλιστική το καλό. «Επίσης εάν γινόταν έτσι θα συνέχιζαν να είναι απαραίτητοι οι λειτουργοί της δικαιοσύνης σε όλα τα επίπεδά της με πρώτο και πολυπληθέστερο των δικηγόρων; Δεν θα είχαμε τότε φαινόμενα αντιστροφής των εννοιών και από ανάγκη επαγγελματικής ενασχόλησης σ’ αυτά τα στρώματα του πληθυσμού, φερ’ ειπείν θα ξεκινούσε ο θρίαμβος του κακού ως στοιχείου απαραίτητου, και ως εκ τούτου η δίωξη του καλού από τους ίδιους μηχανισμούς;» Αυτός είναι ο Κακαράς και αυτό είναι το μυθιστόρημα. Δεν είναι ψαψαμίτης. Δεν είναι κωλοσταυρίτης. Δεν είναι ζώο.
Το βιβλίο Η Δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εις τον αιώνα είναι από τα πολύ ωραία σύγχρονα μυθιστορήματα πραγματικότητας. Είναι απ’ αυτά που θα παρακαλούσες να τα δεις σ’ ένα σίριαλ στην τηλεόραση. Τι σημαίνει αυτό; Υποχρέωση διαφημιστική του δικαιακού μας συστήματος να προτείνει καλό διάβασμα στο κοινό λίγο πέρα από τον κώδικα Ντα Βίντσι. Εγώ το φαντάστηκα σ’ ένα σίριαλ που θα έχει και πολύ μαυρόασπρο, να θυμίζει Εκείνος κι Εκείνος, ξέρετε τι εννοώ, ένα τέτοιο πράγμα, μία τέτοια προσέγγιση. Δεν πρόκειται να έχει τέτοια τύχη. Δεν πουλάει αυτό, δηλαδή θα ξεμείνει πολύς κόσμος από δουλειά, άμα αυτά τα βιβλία διαβαστούν πάρα πολύ.
Κι έπειτα ο Γιάγκος σ’ αυτό το βιβλίο δεν είναι Γιαγκούλας και δεν είναι και μερμηγκάκι. Είναι κάποιος που το έχει πάρει απόφαση να βγάλει από το εκπαιδευτικό σύστημα, προσέξτε, όχι από την ζωή, όχι από τη δουλειά, όχι μόνο από την προσωπική κόντρα ή την διαφωνία την ηθική, να βγάλει από το εκπαιδευτικό σύστημα τον συστηματικό βιαστή και εκβιαστή. Και επομένως ο Γιάγκος είναι ο παιδαγωγός της παρέας.
Θα το σύστηνα, και θα σας το ‘λεγα απροκάλυπτα, από εφηβικό μέχρι ανάγνωσμα για κυρίες που βαριούνται, το εννοώ, στο κομμωτήριο. Δεν πειράζει στο κομμωτήριο, σαν ανάγνωσμα του κομμωτηρίου. Γιατί εγώ θα το ‘δινα και στα κομμωτήρια. Γιατί δεν υπάρχει περίπτωση να ξεκινήσει κάποια να το διαβάζει και να μη λέει «Θυμάσαι τον Μήτσο τότε που ήτανε στα δικαστήρια και σερνότανε, που δεν βρήκε το δίκιο του;» Θα πεταχτεί η διπλανή και θα πει «αυτόν που είχε να κάνει την φυλακή, και δεν πλήρωσε ποτέ, ο παλιοκερατάς, και δεν τον γάμησε ποτέ το σύστημα;» Και όλοι μαζί θα είχαν συναίσθηση ότι η δικαιοσύνη δεν είναι νοητή. Δεν είναι νοητή έννοια. Είναι μηχανισμός επιβολής της έννοιας του καλού και του κακού από το κυρίαρχο σύστημα.
Εγώ τον ευχαριστώ που παραμένει και άνεμος και κόκκινος βράχος. Να είσαι καλά να εξακολουθήσεις να γράφεις .
Η παρουσίαση από τον Καθηγητή ΤΕΙ Δρ Γιάννη Κακαρά
Αν βρίσκω κάποιο λόγο να προλογίσω την παρουσίαση του τελευταίου μυθιστορήματος του αδελφού μου με τίτλο: Η Δικαιοσύνη σου δικαιοσύνη εις τον αιώνα, αυτός είναι η ανάλυση κάποιων συμβάντων που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια της 38χρονης επαγγελματικής μου δραστηριότητας. Τα οποία δεν σχετίζονται βέβαια με το περιεχόμενο του βιβλίου αλλά ως εμπειρίες καταδεικνύουν το μέγεθος της διαχρονικής και πολύπλευρης κρίσης που περνάει ο τόπος μας στους τομείς παιδείας, του τρόπου απονομής της δικαιοσύνης, της λειτουργίας του κράτους, ενώ αποκαλύπτουν και τους ηθικούς αυτουργούς σύνθετου εγκλήματος. Αυτές οι εμπειρίες μπορούν ίσως εν μέρει να παραλληλισθούν με το περιεχόμενο του υπόψη έργου. Να με συγχωρέσετε λοιπόν για την προσωπική αναφορά, αλλά αυτό μόνο μπορώ να προσφέρω στην παρουσίαση.
Για χρόνια εργάσθηκα καταρχήν σε ιδιωτική και στη συνέχεια σε κρατική βιομηχανία. Μου δόθηκε η ευκαιρία να διαπιστώσω με πόσο άνισο τρόπο το κράτος αντιμετώπιζε τον ιδιωτικό από τον κρατικό τομέα. H κρατική βιομηχανία, λειτουργούσε με μεθόδευση των κρατούντων και στόχο την ενίσχυση του πελατειακού κομματικού κράτους. Κυριαρχούσαν η γραφειοκρατία, η ιδιοτέλεια και οι παράλογοι και αναξιοκρατικοί διορισμοί. Με τον τρόπο αυτόν οι κρατούντες και ψήφους κερδίζανε και αποδείκνυαν ότι το κράτος αποτυγχάνει στον τομέα της παραγωγής, άρα τα δίνουμε όλα στον ιδιωτικό τομέα. Σημειώνεται ενδεικτικά, ότι κάθε χρόνο έπρεπε να δίνεται μάχη για πρόσληψη αναγκαίου προσωπικού ενώ ο νομάρχης (που είχε τον τελευταίο λόγο), αντιδρούσε και επέμενε να προσλαμβάνονται οι ψηφοφόροι των βουλευτών που τον στήριζαν, οι οποίοι (ψηφοφόροι) δεν είχαν καμία σχέση με τις απαιτήσεις και το αντικείμενο.
Η αναξιοκρατία και η ιδιοτέλεια των κομμάτων εξουσίας είναι η αιτία του κακού και της συμφοράς που βιώνουμε στον τόπο μας. Στον συγγενή τομέα των συνεταιριστικών επιχειρήσεων που λειτουργούσαν την ίδια περίοδο κατασπαταλήθηκαν με σωρεία σκανδάλων πάνω από 30 δις. δραχμές για στήσιμο νέων βιομηχανιών ξύλου, οι οποίες δεν λειτούργησαν σχεδόν στο σύνολό τους ή υπολειτούργησαν, γιατί σχεδιάσθηκαν με στόχο την προμήθεια από την αγορά ακατάλληλων και πανάκριβων μηχανημάτων. Τεράστια καταστροφή για την οικονομία, για το συνεταιριστικό κίνημα, το οποίο εξαφανίσθηκε. Οι υπεύθυνοι πήγαν στον εισαγγελέα και απαλλάχθηκαν πανηγυρικά με βουλεύματα. Με αυτήν την τακτική διαλύθηκε ένα εύρωστο συνεταιριστικό σύστημα στη δασοπονία στον ορεινό όγκο της χώρας μας. Το ότι επιβίωσε ακόμα και μέχρι σήμερα η βιομηχανία όπου εργαζόμουν, οφείλεται αποκλειστικά και μόνο στο ότι κάποιοι αντιστάθηκαν στον εκμαυλισμό και την ευνοιοκρατία.
Ο συγγραφέας στο βιβλίο του ακουμπά με τον μύθο που περιγράφει τον τομέα της κακοδαιμονίας στις σχέσεις κράτους/κυβερνώντος Κόμματος, επίσης στον τρόπο άσκησης της δικαιοσύνης. Αυτός στη μυθοπλασία του, οι κρατικοί υπάλληλοι όμως στην πραγματικότητα.
Με βάση στη συνέχεια μια υπερεικοσάχρονη εμπειρία και στην εκπαίδευση, διαπιστώνω να υπάρχει απόσταση μεταξύ του μυθιστορήματος και της πραγματικότητας, με τη δεύτερη να υπερισχύει. Οι δυσκολίες στον χώρο της παιδείας μας πολλές και λίγο πολύ γνωστές. Οι κυβερνώντες ακολουθώντας την τακτική του πελατειακού κράτους, προσπάθησαν λυσσασμένα να υλοποιήσουν το δόγμα « κάθε κωμόπολη και τμήμα ΤΕΙ, κάθε πόλη και Πανεπιστήμιο». Χωρίς σχέδιο, χωρίς προγραμματισμό. Απλά υπήρχε χρηματοδότηση από την Ε.Ε. και έτσι τέθηκε ως στόχος η ικανοποίηση ψηφοφόρων σε φυλλοροούσες και παραμελημένες πόλεις και κωμοπόλεις, όπου έπρεπε να υπάρχει κίνηση, να δουλεύουν οι ταβέρνες και οι καφετέριες. Έτσι καταντήσαμε σήμερα στο σχέδιο ΑΘΗΝΑ 1 που έβαλε λουκέτο σε εξήντα τμήματα και έπεται συνέχεια.
Παράλληλα, όπως συνάγεται και από το βιβλίο, στο χώρο της εκπαίδευσης βιώνουμε για χρόνια ελλείψεις καθοριστικές και άμεσα συνδεδεμένες με την ποιότητα της παρεχόμενης μόρφωσης αλλά και της δικαιοσύνης. Κυριάρχησε φερ’ ειπείν καθεστώς ατιμωρησίας και διαφθοράς, αφού για πάνω από έξι χρόνια δεν υπήρχε νομοθετική ρύθμιση για πειθαρχική δίωξη μελών του διδακτικού προσωπικού, δηλαδή δεν προβλέπονταν σύσταση πειθαρχικών συμβουλίων. Άρα η οποιαδήποτε πράξη, όσο βαριά και αν ήταν, παραγράφονταν νομότυπα μετά παρέλευση πενταετίας!
Η σκανδαλώδης αυτή παράλειψη είχε ως συνέπεια να προστατευθούν <<ημέτεροι>> διδάσκοντες και διοικούντες τα εκπαιδευτικά ιδρύματα της χώρας. Άνθρωποι που είχαν διαπράξει σωρεία σκανδάλων κακοδιαχείρισης, κατάχρησης, μη εκτέλεσης καθήκοντος, σεξουαλικής παρενόχλησης και άλλες αξιόποινες πράξεις, για τις οποίες απέμενε μόνο η προσφυγή στα ποινικά δικαστήρια.
Εδώ ο συγγραφέας πλησιάζει την πραγματικότητα, αφού από το παράδειγμά του εύκολα προκύπτει το ερώτημα: από ποιόν θα υπήρχαν προσφυγές στην δικαιοσύνη, όταν για την απονομή της απαιτείται μέχρι και δεκαετία με ατέλειωτες αναβολές στο πλημμελειοδικείο, το εφετείο ακόμα και στον Άρειο πάγο; Όταν χρειάζεται συχνά ένας χρόνος για την καθαρογραφή της απόφασης! Και συγχρόνως να τρέχουν τα έξοδα αλλά και κάμποσες χιλιάδες ανθρωποώρες συνολικής εργασίας όσων εμπλέκονται στην περιπέτεια.
Καταγράφεται λοιπόν περίπτωση καταγγελιών σεξουαλικής παρενόχλησης εναντίον εκπαιδευτικού, η οποία τελεσιδίκησε με απόφαση του Αρείου Πάγου. Έχω προσωπική εμπειρία από παρόμοια υπόθεση. Όπου αναγκάστηκαν οι κυβερνώντες να λειτουργήσουν τα αραχνιασμένα πειθαρχικά συμβούλια, μόνον όταν εμφανίσθηκε η επάρατος τρόικα! Εν τω μεταξύ όμως πόσες αξιόποινες πράξεις είχαν παραγραφεί; Πόσοι εκπαιδευτικοί συμπλήρωσαν τα συντάξιμα χρόνια τους και συνταξιοδοτήθηκαν; Πόσοι έπραξαν το κακό χωρίς να υποστούν την παραμικρή τιμωρία;
Και κάτι ακόμη, για να προσφέρω και προσωπικά στον εκνευρισμό σας. Οι αποφάσεις των δικαστηρίων δεν κοινοποιούνταν στο εκπαιδευτικό ίδρυμα και το υπουργείο παιδείας, γιατί θίγονταν προσωπικά δεδομένα!!! Πιάσε τ’ αυγό και κούρευτο. Έτσι είναι αναγκασμένοι οι δικαστές να απονέμουν τη δικαιοσύνη στη χώρα μας!
Ένα ακόμη δείγμα της τεράστιας κρίσης στην παιδεία αλλά και σπάνιας εξαίρεσης στις αποφάσεις της διοίκησης είναι το ακόλουθο: Καθηγητής υποβάλλει φάκελο για προαγωγή στην παραπάνω βαθμίδα. Παρουσιάζει ως προσόντα, δεδομένα, μεγάλο ποσοστό των οποίων είναι ψευδή. Τα 4 μέλη της επιτροπής αξιολόγησης, για κομματικούς κυρίως λόγους, ψηφίζουν Ναι, το 5ο μέλος ψηφίζει Όχι με αποδεδειγμένη αιτιολόγηση. Τελικά η Υπουργός Παιδείας (προς τιμήν της) δεν εγκρίνει την προαγωγή.
Τα εκπαιδευτικά ιδρύματα τριτοβάθμιας εκπαίδευσης αυτοδιοικούνται και διαχειρίζονται αρκετές πιστώσεις όπου ήταν συχνές οι περιπτώσεις αδιαφάνειας και κακοδιαχείρισης. Ο χρόνος δεν επιτρέπει παράθεση παραδειγμάτων, αλλά υπάρχουν τέτοια όπως η σκανδαλώδης παραχώρηση κυλικείων με πλούσια κίνηση και υπέρογκα κέρδη, μεθοδευμένες αναθέσεις δομικών έργων σε ημετέρους, δαπάνες χιλιάδων ευρώ για προμήθειες υπερσύγχρονων συσκευών, μηχανολογικού και άλλου εξοπλισμό, ακόμα και ολόκληρων θερμοκηπίων, τα οποία είναι μεν απαραίτητα αλλά μεγάλο μέρος δεν χρησιμοποιείται, χωρίς να υπάρχει έλεγχος για την κατάσταση αυτή.
Φαινόμενα διαπλοκής στις εκλογές των διοικήσεων. Εκπρόσωποι φοιτητών στα συμβούλια διοίκησης στηρίζουν και ψηφίζουν με εντολή και με ανταλλάγματα. Είναι σχεδόν αδύνατο, να διεκδικήσει κάποιος στις εκλογές για τη διοίκηση του ΤΕΙ θέση και να το πετύχει, αν δεν στηρίζεται από συνδικαλιστική παράταξη κόμματος εξουσίας.
Καθεστώς αναξιοκρατίας, ιδιοτέλειας, μεθόδευσης και έλλειψης προγραμματισμού : Βουλευτές που γίνονται Καθηγητές ΑΕΙ και ΤΕΙ χωρίς να έχουν τα προσόντα, πρόσληψη διοικητικού προσωπικού με αδιαφανείς διαδικασίες, φωτογραφικές προκηρύξεις θέσεων Ε.Π. τεχνικού προσωπικού και οικογενειοκρατία, είναι μερικά δεδομένα που αποκαλύπτουν το καθεστώς της αναξιοκρατίας στην παιδεία.
Ενθυμούμαι ότι σχεδόν όλο το διοικητικό προσωπικό του ιδρύματος είχε διορισθεί από το παράθυρο. Διορίζονταν γραμματείς χωρίς να γνωρίζουν Η/Υ, βιβλιοθηκονόμοι που δεν είχαν καμία σχέση με τα βιβλία και την οργάνωση βιβλιοθηκών. Την ίδια ώρα έμειναν αδιόριστοι πτυχιούχοι λογιστές, βιβλιοθηκονόμοι, οικονομολόγοι κ.α.
Η εικόνα των περισσότερων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, πλην εξαιρέσεων, είναι απαράδεκτη. Διάδρομοι και κοινόχρηστοι χώροι έχουν μετατραπεί σε στέκια νεολαιών με μουσική στη διαπασών, με πωλήσεις κασετών, με κομματικά συνθήματα παντού. Τα εκπαιδευτικά προγράμματα διαμορφώνονται σύμφωνα με τα συμφέροντα των διδασκόντων και όχι των διδασκομένων. Οι φοιτητές δεν παρακολουθούν τη θεωρία (ή αυτό γίνεται σε ποσοστό 5%). Αυτό βολεύει κάποιους διδάσκοντες, και αν σκεφθεί κάποιος ότι οι μεγάλες βαθμίδες καλύπτουν το ωράριό τους μόνο με παραδόσεις, δηλαδή θεωρία, τότε αντιλαμβάνεται πως καθιερώθηκαν οι ιπτάμενοι καθηγητές σε ιδρύματα της επαρχίας. Η μεταφορά μαθημάτων στο πτυχίο αποτελεί παγκόσμια πρωτοτυπία και αρνητικό δεδομένο, που καμία κυβέρνηση δεν τόλμησε να πειράξει. Όπως άλλωστε και ο θεσμός των αιώνιων φοιτητών, τον οποίο η παρούσα κυβέρνηση φαίνεται πως επαναφέρει. Τα Πανεπιστήμια και ΤΕΙ της χώρας μετατράπηκαν σιγά-σιγά σε εξεταστικά κέντρα. Με δυο λόγια η παιδεία είναι ο μεγάλος ασθενής. Η κρίση τεράστια.
Θα μού πείτε πως με όλα αυτά καταφέρνουν τα εκπαιδευτικά ιδρύματα να λειτουργούν και να δίνουν πτυχία σε πολλές περιπτώσεις με αντίκρισμα; Είναι οι λίγοι αφανείς που παλεύουν, που πάνε κόντρα, που κάνουν σωστά τη δουλειά τους, αλλά είναι και η ελληνική οικογένεια που τα δίνει όλα για τη μόρφωση των παιδιών της. Η τεράστια ευθύνη για την κρίση στην παιδεία υπάρχει στο πολιτικό σύστημα, στους κρατούντες που επί δεκαετίες τώρα πειραματίζονται με ιδιοτέλεια, ασκούνε μια πολιτική διάλυσης της παιδείας σε όλα τα επίπεδα, με στόχο πάντοτε τη συντήρηση του πελατειακού κράτους.
Μια λέξη ακόμα για τα βιβλία που παρουσιάζονται σήμερα. Το ένα με τα διηγήματα, εν τάξει, μου άρεσε γιατί μου θυμίζει και πολλά της γενιάς μου, τι βιώσαμε και τότε και τώρα, το πώς ζούσαμε μικροί και λοιπά, για το άλλο όμως, αυτό περί τη δικαιοσύνη και την παιδεία, έχω να πω πως δεν είμαι σε θέση να αξιολογήσω την λογοτεχνική του αξία. Ο συγγραφέας πάντως προσπάθησε, κάπως κάλυψε την πραγματικότητα, η οποία όπως πιστεύω είναι χειρότερη από το μύθο του.
κακαράς 