Ποιον υπηρετούν οι στρατιωτικοί; (Επιτέλους ας ακουστεί και η δική μας γνώμη!)

ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ – ΟΙ ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΚΑΙ ΤΟ ΚΚΕ
(Μια υποψηφιότητα με σημασία)

Προχωρούμε για καινούργια αυτοδιοίκηση και νέα Ευρωβουλή. Με εκλογές σοβαρές κι αυτές, αφού ανάλογα με το αποτέλεσμα θα επηρεάζονται τα συμφέροντά μας και ως κρατικής οντότητας και ως πολιτών αυτής της χώρας. Ας προσεγγίσουμε λοιπόν το θέμα από μια σκοπιά, που για τον γράφοντα είναι πιο οικεία. Αυτήν που αφορά τις Ένοπλες Δυνάμεις του τόπου και το Κόμμα που ο ίδιος ανεπιφύλακτα υποστηρίζει για λόγους που θα φανούν στη συνέχεια.
Τούτες οι σκέψεις καταγράφονται ανήμερα της 21ης Απρίλη. Με βαριά τη μνήμη εκείνης της μέρας του 1967 που λίγοι στρατιωτικοί φέροντες όπλα – με τα οποία είχαν ορκιστεί να «φυλάττουν πίστην εις την πατρίδα…» – καταβρώμισαν τις περί Δημοκρατίας και Ελευθερίας ιδέες. Τις ίδιες που στον τόπο τούτο άλλοι πριν απ’ αυτούς είχαν υπερασπιστεί με τις ζωές τους. Με το λαό να είναι περήφανος γι’ αυτήν του την ιστορία και έκτοτε να αισθάνεται ντροπή για τον ευτελισμό μιας ακόμα δικτατορίας.
Αργότερα ο λαός σταδιακά ανέκτησε την εμπιστοσύνη του στις Ένοπλες Δυνάμεις και τα στελέχη τους. Αλλά οι μνήμες ακόμα είναι νωπές, και κάμποσοι που τους συμφέρει συνεχίζουν να τροφοδοτούν την απαξίωση που προέκυψε με βάση την αρχή της συλλογικής ευθύνης από το πραξικόπημα του ’67 και το άλλο κατά της Μεγαλονήσου.
Ακόμα η χώρα ταλανίζεται και ο λαός της Κύπρου υφίσταται τα δεινά της εισβολής με αφορμή το πραξικόπημα των χουντικών. Και της κατοχής μεγάλου τμήματός της από τους Τούρκους, καθοδηγούμενους και υποστηριζόμενους από Άγγλους και Αμερικανούς. Είναι ξεκάθαρες οι απαράδεκτες μεθοδεύσεις όπου συμμετέχει και ενισχύει η ΕΕ με στόχο να υποχρεώσει το νησί σε παγιοποίηση της διχοτόμησης με τη νέα εκδοχή του σχεδίου Ανάν.
Παράλληλα κανείς δεν μπορεί να παραβλέπει τα αφορούντα τις γκρίζες ζώνες του Αιγαίου, την αμφισβήτηση κυριαρχικών μας δικαιωμάτων, τους κινδύνους που ελλοχεύουν πίσω από μεθοδεύσεις για εκμεταλλεύσεις του θαλάσσιου πλούτου της χώρας μας, της άρνησης να ορισθεί η ΑΟΖ και να ασκηθεί το δικαίωμα στα 12 μίλια χωρικής θάλασσας.
Αυτά ακριβώς είναι τα δικαιώματα που θα ‘πρεπε να προστατεύονται από τις Ένοπλες Δυνάμεις μας. Δικαιώματα για την εκχώρηση των οποίων καμία απολύτως ευθύνη δεν μπορεί να αποδοθεί στο ένοπλο τμήμα του λαού μας, απ’ τον οποίο και μόνον προέρχονται και οι στρατευόμενοι αλλά και οι μόνιμοι στρατιωτικοί και κανένας από την αποκαλούμενη άρχουσα Τάξη.
Έχει σημασία το τελευταίο, αφού αυτή η Τάξη θεωρεί το Στρώμα των μονίμων στελεχών ως υπεύθυνο και αρμόδιο να προστατεύει τα δικά της συμφέροντα. Και όχι τα κυριαρχικά δικαιώματα του τόπου που ταυτίζονται απόλυτα με του λαού. Ποσώς την ενδιαφέρει να προστατεύεται το έδαφος, η θάλασσα, ο αέρας, το υπέδαφος της πατρίδας όσο τα απομυζά ασύστολα. Ενώ αυτό ακριβώς είναι ο καθαρός και ανόθευτος πατριωτισμός και τίποτε άλλο. Τουτέστιν ό,τι συμφέρει το λαό. Αλλού αποβλέπουν τα συμφέροντα της πλουτοκρατίας, των λαμόγιων, των μεγαλεμπόρων όπλων, των μεγαλοχρηματιστών…
Έτσι μπορεί να ερμηνεύσει σωστά ο οποιοσδήποτε γιατί οι κυβερνώντες μέχρι σήμερα (και από κοντά μερικοί της αντιπολίτευσης πλην του Κομμουνιστικού Κόμματος), συμφωνούν με τις συμμετοχές του στρατού μας στις επεμβάσεις και επιδρομές των «προθύμων» (ΗΠΑ, ΕΕ, ΝΑΤΟ, λοιπών «συμμάχων»).
Κοινός παράγοντας στους χώρους των επεμβάσεων (Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Λιβύη, Συρία, χώρες της Αφρικής…) είναι ή η στρατηγική σημασία τους (χώροι διέλευσης οδών μεταφοράς ενεργειακών υλικών) ή και πιο συνηθέστερα πως το υπέδαφος κρύβει ορυκτό πλούτο, που θεωρούν ωμά και ανερυθρίαστα νιτερέσο τους εκείνοι προς όφελος των οποίων εξαπολύονται οι επιθέσεις.
Κάποιοι και στη χώρα μας ( της Τάξης που ήδη αναφέραμε ως κυρίαρχη) έχουν επίσης συμφέροντα από τις επεμβάσεις. Άνθρωποι απάτριδες, υπεράνω των νόμων, της ηθικής, άνθρωποι που πάνω απ’ όλα βλέπουν το προσωπικό τους συμφέρον και μπρος σ’ αυτό τίποτα δεν αφήνουν όρθιο να σταθεί εμπόδιο.
Τίποτα δεν κέρδισε η χώρα μας από το ΝΑΤΟ και τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Προσωπικά δεν βρήκα κανένα όφελος μέχρι σήμερα, δεν βλέπω κανένα κέρδος για το λαό μας, ούτε στο μέλλον. Τίποτα απολύτως δεν ωφελήθηκε η Ελλάδα από τις επιδρομές και επεμβάσεις. Αντίθετα, με τη συμμετοχή στα εγκλήματα χάνει συνεχώς φίλους λαούς, εγγράφει αρνητικές υποθήκες, αιμορραγεί οικονομικά, εκμαυλίζει συνειδήσεις των παιδιών της. Ας το πάρουμε επιτέλους απόφαση πως τούτα συμβαίνουν για τα συμφέροντα των λίγων, των ιμπεριαλιστών, των εκμεταλλευτών των λαών. Τίποτα δεν είναι τυχαίο και όλα συγκλίνουν μ’ αυτήν τη λογική στην εξυπηρέτησή τπους.
Εκατομμύρια άνθρωποι πεινάνε, δυστυχούν, αρρωσταίνουν και πεθαίνουν χωρίς βοήθεια, σκοτώνονται στις επιδρομές, υποφέρουν από τα ναρκωτικά, σταμάτησαν να ελπίζουν, διότι αυτή η Τάξη είναι αδίστακτη, τα θέλουν όλα δικά τους, θέλουν τους υπόλοιπους να δουλεύουν γι’ αυτούς, έχουν υπό τον έλεγχό τους κυβερνήσεις και επιθετικούς οργανισμούς, και αρμάδες πολεμικές που στέλνουν όπου χρειάζεται για να επιβάλλουν την ανελέητη αιματηρή λογική τους. Με το ΝΑΤΟ, με τους στρατιωτικούς και αστυνομικούς μηχανισμούς της ΕΕ, με τις αμφιβόλου και ανύπαρκτης δικαιοσύνης αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Και η χώρα μας μέσα σ’ όλα, πρώτη και προθυμότατη.
Για τις επερχόμενες εκλογές έχουν τοποθετηθεί τα Κόμματα που συμμετέχουν διεκδικώντας την ψήφο και την υποστήριξή μας. Κάποια με γκρίζες κυλιόμενες ιδεολογίες και θέσεις, με ψεύτικα λόγια και μεγάλες υποσχέσεις, με αποφυγή να τοποθετηθούν καθαρά σε κυρίαρχης σημασίας ζητήματα, όπως τι κέρδισε η Ελλάδα και ο λαός μας από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέχρι σήμερα. Γιατί και πώς διαλύθηκε ο γεωργικός τομέας, η παιδεία, η υγεία, γιατί ξεπουλιέται ο πλούτος της χώρας και μάλιστα αντί πινακίου φακής στην κυριολεξία, γιατί τα δυόμιση (και όχι ενάμιση) εκατομμύρια άνεργοι, γιατί οι χιλιάδες αυτόχειρες, τι τους οδήγησε στο απελπισμένο μοιραίο διάβημα; Γιατί ο απίστευτος πλούτος δεν φορολογείται σε τούτο τον τόπο; Πώς πολλαπλασιάστηκε αυτά τα χρόνια της κρίσης για τους ελάχιστους ενώ υποπολλαπλασιάστηκε για τους πολλούς μη έχοντες που αυξήθηκαν κάθετα σε αριθμό;
Αναρωτιέται κανείς, πώς περιέλαβαν και τους στρατιωτικούς και τα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας στους υπό οικονομική καθίζηση (γύρω στο 60% μειώσεις αποδοχών, ναι, τόσο πολύ!!) ενώ την ίδια στιγμή βάζουν το στρατό να ασκείται ανοιχτά για αντιμετώπιση λαϊκών εκδηλώσεων; Και μην μας πει κανείς πως ξεχνάμε τους άνεργους, έχουμε και μείς παιδιά στην ανεργία, απολυμένους, φευγάτους στην ξενιτιά, είμαστε και μείς στην ίδια όχθη μ’ όλους που υποφέρουν.
Τι είναι αυτό που τους κάνει να αισθάνονται τόσο σίγουροι πως ο στρατιώτης θα στραφεί κατά του πατέρα και του αδελφού του και θα πυροβολήσει εάν και όταν διαταχθεί από τον αξιωματικό να πράξει έτσι στη διαδήλωση, στην κατάληψη ενός κτηρίου; Πώς τολμούν και σχεδιάζουν, και εκπαιδεύουν το ένοπλο τμήμα του λαού να είναι έτοιμο να στραφεί ενάντια σ’ αυτούς που ανήκει και οφείλει και αισθάνεται πως πρέπει να υπηρετεί;
Το Κομμουνιστικό Κόμμα έχει ξεκαθαρίσει τις θέσεις σε όλα αυτά, όχι μόνον τώρα προεκλογικά, όχι τώρα στα πλαίσια της οικονομικής κρίσης, όχι τώρα που ο καπιταλισμός και ο ανελέητος ιμπεριαλισμός έχει δείξει τα δόντια του με την ανοιχτή υποστήριξη των κυβερνήσεών μας και τη συμμετοχή και δικών μας στρατιωτών και στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων. Το ΚΚΕ, Κόμμα πατριωτικό αγωνίζεται γι’ αυτά ανοιχτά, καθαρά, ντόμπρα. Το διατυμπανίζει, το δηλώνει, αγωνίζεται να γίνουν γνωστές στο λαό οι αιτίες της δυστυχίας, της κρίσης, να σταματήσει τον κατήφορο της συντριβής των κεκτημένων δικαιωμάτων που με αίμα επέτυχαν οι εργαζόμενοι. Το αποδεικνύει κάθε μέρα στους δρόμους, στους χώρους εργασίας, στα συλλαλητήρια…
Οι εκλογές που έρχονται θα αναδείξουν αυτοδιοικητικούς άρχοντες που θα συμφωνούν ή διαφωνούν με την παραπάνω λογική. Θα αναδείξουν και μέλη της Ευρωβουλής που μάλιστα θα είναι με αυξημένες αρμοδιότητες, επομένως ακόμα πιο σοβαρό τι θα επιλέξουμε.
Ο γράφων πιστεύει χωρίς καμία επιφύλαξη πως κάθε ψήφος που θα στηρίζει το ΚΚΕ θα έχει πολλαπλάσια ισχύ και θα είναι πολύ πιο αποτελεσματική. Πιστεύει, και το έπραξε μέχρι σήμερα αδιάλειπτα, πως η στήριξη του ΚΚΕ, επιστρέφει προς όφελος του λαού και του τόπου μας. Πιστεύει πως και οι στρατιωτικοί έχουμε κάθε λόγο να στηρίξουμε και να υποστηρίξουμε το ΚΚΕ, πως και τα δικά μας συμφέροντα, συνυφασμένα με του λαού απ’ όπου προερχόμαστε, επιτρέπουν/επιβάλλουν χωρίς δισταγμό μια τέτοια πράξη και θα δικαιωθούμε γι’ αυτό. Επιτέλους γιατί όχι, γιατί να μην είναι και η δική μας ψήφος δυνατή, επιθετική, ΄΄δαγκωτή΄΄, όχι με το συναίσθημα ως πράξη εκδίκησης, ναι ως κίνηση οργής αλλά με βάση τη λογική!
Το ΚΚΕ συμπεριέλαβε στο ψηφοδέλτιο για την Ευρωβουλή τον απόστρατο Υποναύαρχο του Πολεμικού Ναυτικού Γιάννη Ντουνιαδάκη. Με την προτίμηση αυτή τιμά το γνήσιο πατριωτισμό που διαχρονικά υπάρχει μέσα στις Ένοπλες Δυνάμεις. Είναι μήνυμα ιδιαίτερης σημασίας. Είναι βέβαιο πως ο αξιωματικός θα ανταποκριθεί σωστά και θα δικαιώσει με τον αγώνα του τους λόγους που το ΚΚΕ τον επέλεξε για υποψήφιο. Θα γράψει τη δική του θετική ιστορία, θα υπερασπιστεί τα δικαιώματα της πατρίδας μας, των εργαζομένων, των στρατιωτικών μεταξύ των άλλων, θα τα αναδείξει με πάθος, με συνέπεια, με γνώση που κατέχει ως εκ της ιδιότητάς του.
Ο γράφων αισθάνεται για πρώτη φορά δικαιωμένος και ικανοποιημένος, διότι αυτό το Κόμμα τιμά το χώρο που υπηρέτησε στον εργάσιμο βίο του ως στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού.

Advertisement

21-4-1967 δικτατορία… μην την ξεχνάμε, είναι επικίνδυνο, είναι λάθος.

ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ ΕΝ ΟΝΟΜΑΤΙ ΤΟΥ ΑΝΤΙΚΟΜΜΟΥΝΙΣΜΟΥ

Δεν πήγαν χαμένες οι επενδύσεις των Αμερικανών στα στελέχη των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων (ΕΔ) μεταπολεμικά. Αποδείχθηκε πως σύντομα θα χρειάζονταν αυτές οι επενδύσεις. Φάνηκε από τις αρχές της δεκαετίας του 1960 πως τα πράγματα δεν πήγαιναν όπως θα ήθελαν οι υπερατλαντικοί σύμμαχοί μας.
Η κάλυψη τμήματος του ιδεολογικο- πολιτικού χώρου της αριστεράς από αντίστοιχο της Ενώσεως Κέντρου υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου (με ανάλογη φρασεολογία και ικανότητα συνέγερσης), προκάλεσε τον πανικό της άρχουσας τάξης στην Ελλάδα.
Οι επεμβάσεις του Κωνσταντίνου και ο εξαναγκασμός σε παραίτηση του Πρωθυπουργού Γεωργίου Παπανδρέου, δεν αποσόβησαν τον ΄΄κίνδυνο΄΄, η ριζοσπαστικοποίηση μεγάλου τμήματος του λαού να εκφραστεί ανάλογα και στις εκλογές. Δεν ήταν η μόνη αιτία της επιβολής της δικτατορίας. Εξίσου ως ΄΄κίνδυνο΄΄ θεωρούσαν την απώλεια του μονοπωλίου της εξουσίας από τη Δεξιά. Ρεαλιστική όμως είναι και η άποψη, σύμφωνα με την οποία διαφαινόταν και ΄΄κίνδυνος΄΄ της αναβάθμισης του ρόλου της Βουλής.
Το σχέδιο που εφάρμοσαν στις 21 Απριλίου ήταν εκείνο που ονομαζόταν ΄΄ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ΄΄ αλλά τροποποιημένο. Άλλοι σχεδίαζαν (η φυσική ηγεσία του στρατού ξηράς) και άλλοι το υλοποίησαν. Αυτοί που το συνέτασσαν με εντολή του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού (Α/ΓΕΣ), δηλαδή οι πραξικοπηματίες, χρησιμοποίησαν τους πλέον απαραίτητους από τους στρατηγούς. Γι’ αυτό και το ονόμασαν ΄΄ πραξικόπημα των συνταγματαρχών΄΄. Εξ άλλου ποτέ δεν θα μάθουμε εάν ο Α/ΓΕΣ Σπαντιδάκης (που είχε και την εξουσιοδότηση του Ανωτάτου Στρατιωτικού Συμβουλίου -ΑΣΣ) θα προέβαινε στην υλοποίηση του σχεδίου πραξικοπήματος (με την έγκριση του βασιλιά ο οποίος, ήταν συνεχώς ενήμερος και ενέκρινε την κάθε φάση του σχεδίου που του προσκόμιζε ο Α/ΓΕΣ).
Αυτοί που επενέβησαν το 1967 δεν ήταν άσχετοι με τα συμβαίνοντα στη χώρα. Γνώριζαν άριστα, εάν κινδύνευε η Ελλάδα από τον κομμουνισμό. Όπως και ήταν σε θέση να εκτιμήσουν, και πάλι σωστά, τους κινδύνους από την πιθανή άσκηση της εξουσίας μετά τις εκλογές από την κεντροαριστερά υπό τον Ανδρέα Παπανδρέου.
Δεν ήταν αυτοί οι κίνδυνοι που τους ανησυχούσαν. Εξ άλλου γρήγορα φάνηκαν και οι ριζοσπαστικοί μέσα στην ομάδα εξουσίας των συνταγματαρχών. Οι θέσεις των ΄΄Κανταφικών΄΄ ή και των ΄΄Νασερικών΄΄, (όπως διάφοροι αρέσκονταν να αυτοαποκαλούνται), σε αρκετά σημεία ήσαν κοντά στις απόψεις του Ανδρέα Παπανδρέου. Ο τελευταίος κάθε άλλο παρά επικίνδυνος αποδείχθηκε για την άρχουσα τάξη και τις ΗΠΑ, όταν πήρε από το 1981 την εξουσία.
Δεν είναι μόνον το σχέδιο ΄΄ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ΄΄ που προκαλεί την απορία, σε όσους δε γνωρίζουν τη μεθοδολογία των σχεδίων των ΕΔ. Είναι σωστό να υπάρχουν σχέδια έτοιμα που θα υλοποιηθούν για αντιμετώπιση εχθρού, σεισμών, πυρκαγιών και γενικά χρήσεων των ΕΔ για παροχή βοήθειας σε περιπτώσεις θεομηνίας, καταστροφών κ.ο.κ.
Το θέμα δεν είναι αυτά τα σχέδια, αλλά τα άλλα που δίνουν τη δυνατότητα στους χειριστές και γνώστες τους να τα προσαρμόζουν έτσι, όπως βολεύει τους ίδιους και τους σκοπούς τους. Τέτοια σχέδια έχουν εφαρμοστεί μεταπολεμικά στην Ελλάδα και πάντα από τις ΕΔ ή συνδυασμό των ΕΔ με τα Σώματα Ασφαλείας (ΣΑ) και άλλους φορείς. Όπως π.χ. στις εκλογές του 1961 με την εφαρμογή του σχεδίου (δήθεν άσκηση) ΠΕΡΙΚΛΗΣ. Αργότερα ήρθε το ΠΡΟΜΗΘΕΥΣ της 21ης Απριλίου 1967, το ΘΕΜΙΣ του Πολυτεχνείου, του πραξικοπήματος στην Κύπρο.
Ως κύρια αιτία της επέμβασης της χούντας το 1967 μπορούμε να δούμε την απαίτηση υλοποίησης μέτρων, στα οποία δυσκολευόταν να προχωρήσει μια κοινοβουλευτική κυβέρνηση. Ιδιαίτερα εάν επρόκειτο για τέτοια κεντροαριστερής απόκλισης, όπως διαφαινόταν ότι θα προκύψει από τις επερχόμενες εκλογές του Μαΐου 1967. Δηλαδή:
• -η ένταξη με κάθε τρόπο της Κύπρου στο Δυτικό στρατόπεδο,
• -η παροχή διευκολύνσεων στις αμερικανικές δυνάμεις του 6ου στόλου της Μεσογείου,
• -η υπογραφή νέων συμφωνιών για βάσεις των ΗΠΑ και τέλος
• -η διευκόλυνση των επιχειρήσεων στην επερχόμενη σύγκρουση Ισραήλ- Αράβων.
Παρατηρείται πως δεν αναφέρονται ως αίτια του πραξικοπήματος λόγοι επαγγελματικοί και συμφερόντων των σχεδιαστών του. Ο γράφων έχει την τάση να συμφωνήσει με την άποψη, πως πεποίθηση των στελεχών των ΕΔ είναι, ότι έχουν ως αποστολή την ΄΄φρούρηση του καθεστώτος΄΄. Η οποία ερμηνεύεται από τους στρατιωτικούς ως ΄΄φύλαξη του Έθνους΄΄. Το έθνος όμως πιστεύουν, πως υπηρετείται από ένα κράτος δομημένο σύμφωνα με τις δικές τους αντιλήψεις περί εθνικοφροσύνης, που προστατεύουν και φυλάγουν οι ίδιοι. Εάν λοιπόν θεωρούν πως κινδυνεύει να καταλυθεί το κράτος, τότε κινδυνεύει το έθνος, επομένως οφείλουν να παρέμβουν. Έχουν ενστερνισθεί/ αποδεχτεί την πρακτική ενός κράτους, που υπηρετεί όχι την τάξη απ’ την οποία προέρχονται (αγρότες, μικροαστοί, ελεύθεροι επαγγελματίες, υπάλληλοι), αλλά την αστική και μεγαλοαστική τάξη. Που δεν εκπροσωπείται στο σώμα των στελεχών των ΕΔ, αλλά δεν το θεωρούν οι ίδιοι απαραίτητο, και τους περισσότερους δεν τους απασχολεί ή ακόμα μπορεί και να το αγνοούν.
Ως επιχειρήματα των συνωμοτών στελεχών των ΕΔ που επενέβησαν στις 21 Απριλίου 1967 αρκούσαν:
• ο κομμουνιστικός κίνδυνος που θα επέφερε (όπως έλεγαν) τη δικτατορία του ΚΚΕ και πιθανή απώλεια ελληνικών εδαφών ,
• η πολιτική αναταραχή και τα φαινόμενα μη υγιούς πολιτικού βίου (΄΄φαυλοκρατία΄΄ κατά τους πραξικοπηματίες),
• η επίλυση των εθνικών θεμάτων και ιδιαίτερα του Κυπριακού ΄΄εδώ και τώρα΄΄, με την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.

Επέτυχαν και επέβαλλαν εκείνα ακριβώς που διακήρυσσαν πως ήρθαν να προλάβουν, δηλαδή:
• μία δικτατορία (όχι βέβαια του προλεταριάτου, αλλά) στρατιωτική,
• ένα δημόσιο βίο χαμηλού πολιτιστικού και ανύπαρκτου πολιτικού επιπέδου, από τις πλέον ντροπιασμένες περιόδους της φυλής μας,
• την γέννηση νέων θεμάτων και την απώλεια εδάφους στην Κύπρο, μετά το πραξικόπημα, και τη συνακόλουθη εισβολή των Τούρκων υποστηριζόμενη από Αγγλία, ΗΠΑ, ΝΑΤΟ. Δεν γίνεται να μη μιλήσει κανείς και για στρατιωτική ήττα ανάλογη του 1897 ανεξάρτητα των συνθηκών. Οι Τούρκοι δε θα περίμεναν να ανασυνταχθούν οι διαλυμένες ελληνικές και ελληνοκυπριακές δυνάμεις στο νησί για να είναι καθαρή η στρατιωτική σύγκρουση.
Η δικτατορία 1967-1974 είχε και μία ακόμα συνέπεια που ταλανίζει έκτοτε το χώρο των ΕΔ. Την απαξίωση των μονίμων στελεχών (αξιωματικών και υπαξιωματικών) από σημαντικές μερίδες της ελληνικής κοινωνίας. Το φαινόμενο δεν περνάει απαρατήρητο από τους ίδιους και προκαλεί πικρία αφού από τους υπηρετούντες σήμερα στις ΕΔ κανείς δεν υπηρετούσε το 1967 ούτε τα επόμενα χρόνια. Ούτε είχαν καταλάβει τι γινόταν στη χώρα ούτε το έζησαν. Κανείς απ’ αυτούς δεν φέρει ευθύνη για ότι έγινε τότε. Το Σώμα των αξιωματικών και υπαξιωματικών πρέπει να μένει αλώβητο από συνέπειες απαξίωσης εξ αιτίας της δικτατορίας.
Όσο για το ζήτημα των ημερών, τις επερχόμενες εκλογές, θα τα πούμε, ελπίζω, σε λίγες μέρες. Η απαξίωση που αναφέραμε πιο πάνω δεν αφορά και το ΚΚΕ. Δηλαδή το Κόμμα εκείνο και την ιδεολογία του που αποκαλώντας το «εθνικό κίνδυνο» φαύλοι και επίορκοι στρατιωτικοί έδρασαν την 21η Απριλίου. Ακριβώς αυτό το Κόμμα έρχεται σήμερα να τιμήσει τις Ένοπλες Δυνάμεις και το Σώμα των μονίμων στρατιωτικών συμπεριλαμβάνοντας στο ψηφοδέλτιό του για την Ευρωβουλή ένα στέλεχος του Πολεμικού Ναυτικού ως υποψήφιό του. Τον Γιάννη Ντουνιαδάκη, Υποναύαρχο ε.α.

Βετεράνος και… ξερό ψωμί!

VETERANUS

«Βετεράνος»: Παλιός, πεπειραμένος πολεμιστής, παλαίμαχος αλλά και ο επαγγελματίας που λόγω ηλικίας έχει αποσυρθεί, επίσης ο εμπειροπόλεμος, ο απόμαχος, η παλιά καραβάνα…
Στον τόπο μας χρησιμοποιείται κατά συνθήκην για συμμετάσχοντες σε μακρόχρονες συρράξεις, όπως π.χ. οι στρατευμένοι και οι μόνιμοι των Βαλκανικών πολέμων που συνέχισαν πολλοί χωρίς διακοπή στον Α΄ ΠΠ, στις επιχειρήσεις Μικράς Ασίας, στην εκστρατεία στην Κριμαία. Το ίδιο και όσοι συμμετείχαν στον Ελληνοϊταλικό, στην αντίσταση, στη Μέση Ανατολή, στον εμφύλιο αργότερα, στην Κορέα. Αντίθετα δεν συναντάται η χρήση της λέξης για τον πόλεμο κατά τη διάρκεια της Τουρκικής εισβολής στην Κύπρο.
Χρησιμοποιείται επίσης στην κομματική κομμουνιστική ορολογία για παλαίμαχους του κομμουνιστικού κινήματος με μακρόχρονη όμως θητεία ως ένοπλοι στον εμφύλιο, στις εξορίες, φυλακές, και στις λοιπές δραστηριότητες του ΚΚΕ. Σήμερα ελάχιστοι ζουν και από τις δύο κατηγορίες, γι αυτό όλο και σπανιότερα ακούγεται ή γράφεται η λέξη αυτή. Αντίθετα απαντάται στα αμερικανικά δημοσιεύματα όπου ως «βετεράνος» νοείται όποιος συμμετείχε σε μακρόχρονους πολέμους/επεμβάσεις των ενόπλων τους δυνάμεων (Κορέα, Βιετνάμ). Παρατηρείται όμως η χρήση της έκφρασης, πάλι σε αμερικανικά δημοσιεύματα, για όσους συμμετέχουν σε επιχειρήσεις οπουδήποτε της υδρογείου ανεξάρτητα από διάρκεια. Έτσι ακούγονται ως «βετεράνοι» και οι ετήσιας θητείας στρατεύσιμοι του πολέμου του Βιετνάμ αλλά και οι πιλότοι των αεροσκαφών που βομβαρδίζουν οπουδήποτε οτιδήποτε (όπως π.χ. στους βομβαρδισμούς της Γιουγκοσλαβίας). Η τελευταία αυτή αναφορά γίνεται διότι προκαλεί έκπληξη η σύγκριση μεταξύ των βετεράνων, (φερ’ ειπείν του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ή και των μονίμων του εκστρατευτικού Σώματος στο Βιετνάμ με πολύχρονη συμμετοχή), με τους νεαρούς πιλότους που αναφέρθηκαν που απλά άφηναν τις βόμβες τους εκ του ασφαλούς, αγνοώντας πολλές φορές και τις συνέπειες της δράσης τους. Σε αντίθεση με τους πολεμιστές εδάφους που κινδύνευαν και πάμπολλοι έχασαν και τη ζωή τους.
Παρατηρούμε επομένως, πως όσον αφορά τους στρατιωτικούς η λέξη αναφέρεται σε πολέμους, και δη μακρόχρονης διάρκειας. Κατά την άποψη του γράφοντος θα είναι λάθος να χρησιμοποιείται σήμερα για τους αποστράτους (και αμφίβολο εάν θα καθιερωθεί). Πολύ περισσότερο εκφράζεται αμφιβολία εάν θα γίνει δεκτό από μια κοινωνία που μπορεί μέχρι πρότινος να μας θεωρούσε ως το λιγότερο διαβρωμένο Στρώμα Ελλήνων, αλλά πόρω απέχει από το να βλέπει τους μεταπολεμικούς στρατιωτικούς ως πολεμιστές (εξαιρέσει του Κυπριακού αγώνα ως προελέχθη, αλλά και εκεί δεν αφορά μακρόχρονη αλλά ολιγοήμερη διάρκεια).
Ανεξάρτητα επομένως από την καλή πρόθεση της πρότασης, (αλλά και την επέκταση της ερμηνείας του Μπαμπινιώτη ως ανωτέρω) εκτιμάται πως θα γελάσει κάθε πικραμένος εάν δημοσιοποιηθεί. Εάν λοιπόν πρέπει να διατηρηθεί κάποια σοβαρότητα, καλό είναι να μην δίνουμε λαβές για κοροϊδίες, χλεύη και γιγάντωση της απαξίωσής μας.
Το ίδιο θα έλεγα και για την καθιέρωση να φέρονται διακριτικά παρασήμων και μεταλλίων με πολιτικά ρούχα. Τι διακριτικά θα είναι αυτά και ποιους πολέμους και διακεκριμένες πράξεις θα αντιπροσωπεύουν; Χάσαμε επί εποχής μας τη μισή περίπου Κύπρο ή όχι, έχουμε απολέσει και συνεχίζουμε να χάνουμε κάμποσα από τα κυριαρχικά μας δικαιώματα ή όχι, τι κάνουμε πάνω σ’ αυτά για να φέρουμε και παράσημα; Ποιων αγώνων και μαχών; Όσοι συμμετείχαν σε μάχες να φέρουν τα πολεμικά τους παράσημα, οι υπόλοιποι τι θα προβάλλουν;
Τέλος σκεφτήκαμε πόσοι με ελάχιστα χρόνια ως εν ενεργεία στρατιωτικοί έγιναν «γιαλαντζί ανώτατοι» στους διαδρόμους των διοικητικών δικαστηρίων και με κάποιες άλλες κομματικές ή και υπερβολικές νομότυπες διαδικασίες; Κάμποσοι απ’ αυτούς είναι που θα περιφέρονται αυτοθαυμαζόμενοι ως βετεράνοι και γελοιοποιώντας την ιδιότητα. Δε θα δικαιωθεί έτσι κάποιος που παλιότερα καθύβρισε δημόσια και διά του Τύπου τους στρατιωτικούς φτύνοντας απέχθεια αν όχι μίσος με επιχείρημα τα «λιλιά και τα σιρίτια»;

ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΚΑΙ Η ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΤΟΥ ΚΚΕ

Εκλογές  2014

 

Από τη Λάρισα θα ξεκινήσει όπου να ‘ναι ο Γάλλος επικεφαλής μισθοφόρων για το κέντρο της Αφρικής όπου ανθίζουν διαμάντια και ξεχειλίζει ο πλούτος ενώ ρημάζει ο λαός της. Τι δουλειά έχει η Ελλάδα σ’ αυτήν την ιστορία, αν δεν είναι αυτό ιμπεριαλισμός της ΕΕ τι είναι;

Ρωτούν πώς και στέλεχος των Ενόπλων Δυνάμεων υποστηρίζει το ΚΚΕ, και απαντάω γιατί όχι, ρωτούν τι δεν σας αρέσει στην ΕΕ ενώ βλέπουν ότι χαΐρι δεν είδαμε αφότου μας έσυραν εκεί μέσα.

Μέχρι την κατοχή οι στρατιωτικοί δοξάζονται, τιμώνται από το λαό, τους κανακεύουν οι κυβερνήσεις γιατί πολέμησαν στο μεγάλωμα της χώρας. Όταν όμως στον μεσοπόλεμο ξέσπασε εκείνη η επανάσταση των Μπολσεβίκων που τάραξε την υδρόγειο και τρομοκράτησε τους μεγαλοαστούς, κατάλαβαν οι τελευταίοι πως είναι καιρός να προστατέψουν το στρώμα των στρατιωτικών καθώς και τα σώματα ασφαλείας από τον επερχόμενο κίνδυνο να χάσουν αυγά και πασχάλια και οργίασαν.

Επιβάλλεται ο αντικομουνισμός ως κυρίαρχη ιδεολογία στο στρατό και τη χωροφυλακή που είναι το σκέλος  όπου στηρίζεται η κυρίαρχη Τάξη για την εκμετάλλευση του άλλου που είναι οι εργαζόμενοι. Αν ένα από τα δύο κινδυνεύει τότε χάνεται ο πλούτος που αρπάζουν από τον εργάτη, το γεωργό, τον υπάλληλο εκμεταλλευόμενοι το μεγαλύτερο μέρος της εργασίας του. Στα Σώματα αυτά, όπως και στον πόλεμο δε συναντάμε κανέναν από εφοπλιστική οικογένεια, από μεγαλοεπιχειρηματίες, από μεγαλοτραπεζίτες.

Το στέλεχος των ενόπλων δυνάμεων είναι πατριώτης, έτσι ισοφαρίζει την άλλη ιδιότητα του προστάτη του πολιτικού συστήματος, της πλουτοκρατίας που απομυζά τον πατέρα και τη μάνα του, έτσι μαθαίνει να είναι περήφανος για τη δουλειά του, αγαπά την πατρίδα του, προστατεύει τα σύνορα. Τον δέχονται και στη Βουλή, μέχρι τη δεκαετία του εξήντα, γιατί αμέσως μετά τη δικτατορία απαξιώνεται. Ευτελίζουν τους ανώτατους βαθμούς σκορπώντας τους έτσι ώστε σε κάθε πολυκατοικία ναύαρχος ή πτέραρχος, κάθε όροφος να ‘χει το στρατηγό του.

Η απαξίωσή μας πάει παράλληλα με το ότι ο στρατός πλέον δεν απαιτείται να φυλάει τα σύνορα. Αυτά πρέπει να χαμηλώσουν να περνάνε, άνθρωποι, χρήμα, εμπόρευμα, δε χρειάζεται να προστατεύονται τα κυριαρχικά δικαιώματα, δεν είναι απαραίτητο να ‘ναι πατριώτης κανείς φτάνει να ‘ναι επαγγελματίας. Και μένει το ΚΚΕ να διατυμπανίζει πως πατριωτισμός είναι το συμφέρον του λαού. Αυτό δεν αφήνει ασυγκίνητο το στρατιωτικό.

Στην ΕΕ, στο ΝΑΤΟ και στις υποψήφιες για ένταξη χώρες ο στρατός πρέπει να είναι μικρός, ευέλικτος, εκπαιδευμένος για αντιμετώπιση ταραχών στη δική του και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα απαιτούν τα συμφέροντα των «διασωστών και προθύμων» (ορίστε λοιπόν το Ιράκ και το Αφγανιστάν, νωρίτερα η Λιβύη, η Γιουγκοσλαβία, η Σομαλία, τώρα πάλι η Αφρική και πάει λέγοντας). Και ιδού εκατομμύρια εξαθλιωμένων μεταναστών, δεκάδες χιλιάδες πνιγμένοι στη Μεσόγειο, στο Αιγαίο, ατέλειωτοι οι νεκροί στις αφρικανικές ερήμους από πείνα και δίψα!

Επομένως απαιτείται ψυχρή μισθοφορική νοοτροπία, κοσμοπολίτικη παγκοσμιοποιημένη συνείδηση, έτσι ώστε σαν έτοιμος από καιρό να  αντιμετωπίσει και ο Έλληνας στρατιωτικός την τρομοκρατία, τις ασύμμετρες απειλές, οπουδήποτε στην υδρόγειο, καθώς υποστηρίζουν οι συνοδοιπόροι των ιμπεριαλιστών ωμά, χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ…

Οι φίλοι του ΝΑΤΟ, οι λάτρεις της ΕΕ και δήθεν πολέμιοι της τρόικας δεν τα βλέπουν αυτά; Δεν διακρίνουν τη λυκοσυμμαχία τοκογλύφων και εμπόρων που με ιδιωτικούς υπαλλήλους έχουν στην κυριολεξία καθυποτάξει τη νομοθετική εξουσία κυβερνώντας με Νομοθετικά Διατάγματα; Λειτουργεί ανεξάρτητη εκτελεστική εξουσία στην Ελλάδα ή τρεις ωμοί εκπρόσωποι τοκογλύφων αποφασίζουν για όλα!

Η δικαστική εξουσία στην ουσία αποδυναμώνεται και απαξιώνεται με άλλον τρόπο, με την αφαίρεση ύλης, με ξεδόντιασμα δικαστικών αφού δεν εφαρμόζονται οι αποφάσεις τους όταν δεν συμφέρουν τους πάτρωνες, ή δεν είναι έτσι;

Αυτά απαιτούν να μην τα βλέπει ο στρατιωτικός, ενώ του έριξαν το ανάθεμα συλλήβδην για τη χούντα στην Ελλάδα και το πραξικόπημα στην Κύπρο.  Ακόμα ο λαός μας δεν είναι ενημερωμένος για κείνους που αντιστάθηκαν, πολέμησαν τον εισβολέα και έπεσαν μαχόμενοι, δε γίνεται να μην το διατρανώσω αυτό εδώ. Πού ήταν τότε το ΝΑΤΟ και η ΕΕ, μήπως στα εχθρικά χαρακώματα, τόση εθελοδουλία πια;

Όχι λοιπόν άλλα κόλπα και ψέματα, όχι τέτοια απαξίωση, τα βλέπουμε, τα γνωρίζουμε καλά, καθώς διακρίνουμε και το ρόλο των άλλων Κομμάτων, και να ‘ρθουμε λίγο και σ’ αυτά.

Δεν είναι οι κυβερνώντες μέχρι σήμερα υπεύθυνοι για το γεγονός πως η χώρα μας ξενέρισε στην διεθνή οικονομική κρίση ως κορυφή στο παγόβουνο, δεν είναι και αυτοί υπεύθυνοι για τη βαρβαρότητα στους εργαζόμενους, για την αθλιότητα των άνεργων, για τη διαφθορά των ίδιων των Κομμάτων εξουσίας και την κατάντια του κρατικού τομέα, δεν ευθύνεται το ΠΑΣΟΚ και η ΝΕΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ γι’ αυτήν την εξαχρείωση, για τις μίζες, τον εκμαυλισμό (η πίτα όμως βρωμάει και με λίγο σκατό, λέει ο λαός μας κι εδώ πνιγήκαμε από την μπόχα). Ποιον πείθουν πως γίνεται κάθαρση; Τ’ αυγά δε βάφονται με… ευχές.

Και τα λοιπά Κόμματα που προέκυψαν ξαφνικά στη λαίλαπα της επερχόμενης καταστροφής, αν δεν είναι πλυντήρια συνειδήσεων και νέες κερκόπορτες, τι είναι; Τώρα τους πήρε ο καημός να σώσουν τη χώρα ή ο στόχος είναι να διασωθούν οι ίδιοι; Δεν θ’ αναφερθώ περισσότερο στο ναζιστικό φασιστικό μόρφωμα Κόμματος που είναι η Χρυσή Αυγή. Για να δούμε τι θα βγάλει η δικαιοσύνη απ’ το έγκλημα που τα στελέχη της θεωρούν εθνικισμό και οι οπαδοί της λύση στην οργή τους!

Όσο για την αξιωματική αντιπολίτευση, πιστεύουν εκεί πραγματικά πως την ΕΕ των εμπόρων, των χρηματιστών και των τοκογλύφων, άρα το συνοθύλευμα του καπιταλισμού και του ιμπεριαλισμού θα το κάνουν Ευρώπη των Λαών; Θα σώσουν με ευχολόγια τη δικιά μας χώρα και το λαό ή θα μας καθυποτάξουν ακόμα περισσότερο αφού όλα αυτό δείχνουν;

Δεν είναι ηλίθιος ο αξιωματικός και ο υπαξιωματικός, θέλει να μην ξευτελίζεται η χώρα του, να μην ξεπουλάνε τον ήλιο, τη θάλασσα, τις ακτές, θέλει τα 12 μίλια για χωρική ζώνη, να διακηρυχθεί η ΑΟΖ. Δεν θέλει να δει τον ορυκτό πλούτο, τους υδρογονάνθρακες, τις ακτές, το νερό που πίνει, τα πάντα να γίνονται βορά στα χέρια των πολυεθνικών εν ονόματι δήθεν της κρίσης.

Σας θυμίζω, τα στελέχη του στρατού που αντιστάθηκαν στη δικτατορία του Μεταξά μέσα από αντιφασιστική οργάνωση. Σας θυμίζω τους πάνω από χίλιους διακόσιους που στελέχωσαν τον ΕΛΑΣ και πολέμησαν το ναζισμό και το φασισμό την κατοχή, σας θυμίζω πως πολλά απ’ τα ίδια στελέχη συνέχισαν και αμφισβήτησαν την δωσίλογη άρχουσα Τάξη στην εξουσία και την εκμετάλλευση.

Έχω, όπως και ο καθένας, υποχρέωση απέναντι στην πατρίδα μου, στο λαό απ’ όπου προέρχομαι, στην οικογένειά μου, και όπως κάθε πολίτης έχω δικαίωμα να κάνω την επιλογή μου. Έτσι οδηγούμαι στον συγκεκριμένο χώρο, το ΚΚΕ, αφού εκεί με πάει η λογική και όχι το συναίσθημα, αφού εκεί αγωνίζονται οι ασυμπίεστοι σεμνά,  καθαρά και ανόθευτοι, με μια συντριπτική ιδεολογία, κι αυτά είναι που δίνουν ελπίδες, προοπτική και όραμα. Και όχι οι υπόλοιποι, ούτε βέβαια η ΕΕ.

Αυτοί (και πολλοί ακόμα) δεν ξεπουλήθηκαν στη μεταπολίτευση

 

ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΚΑΤΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ 21-4-1967[1]

(Απαξιωμένοι σήμερα όπως και όλοι οι εν ενεργεία και απόστρατοι στρατιωτικοί, όπως όλοι οι των Σωμάτων Ασφαλείας, όπως όλοι οι εργαζόμενοι, οι άνεργοι, οι νέοι, οι συνταξιούχοι, οι υπάλληλοι, οι μη έχοντες και μή κατέχοντες…)

 

Στις 23 του Μάη γιορτάζεται και τιμάται (επί του Αντιτορπιλικού ΒΕΛΟΣ με αφορμή την επέτειο του «Κινήματος του Ναυτικού») η αντίσταση των στελεχών των Ενόπλων Δυνάμεων κατά της δικτατορίας 1967-1974. Είναι γενικά άγνωστη αυτή η αντιχουντική δραστηριότητα και κυρίως οι διώξεις που υπέστησαν όσοι στρατιωτικοί αντέδρασαν στη δικτατορία. Εκτός των δύο μαζικών κινημάτων του Βασιλιά και του Ναυτικού και της υπόθεσης ΒΕΛΟΣ με τον Παππά. Επίσης της μαζικής οργάνωσης «Ελεύθεροι Έλληνες». Παρακάτω παρουσιάζονται σε περίληψη οι περιπτώσεις αντιστασιακής δραστηριότητας και διώξεων στελεχών κυρίως του πολεμικού ναυτικού και των πλέον γνωστών των δύο άλλων όπλων.

 

Η ΑΝΤΙΚΑΘΕΣΤΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ

 

Εκτός του κινήματος του Βασιλιά το 1967 που συμμετέχουν  αξιωματικοί και μονάδες όλων των όπλων, συναντάμε και συλληφθέντες αξιωματικούς της αεροπορίας και του στρατού και για την οργάνωση του κινήματος του ναυτικού. Επίσης και άλλους σε μικτές οργανώσεις που αναφέρονται στη συνέχεια  (ΕΑΝ, Οπρόπουλου, ΑΑΑ). Υπήρξε όμως και ικανός αριθμός αντιχουντικών αξιωματικών του στρατού που αποδυναμώνεται με αποστρατείες και αποτάξεις. Το ίδιο και της αεροπορίας.

Η Διεύθυνση Αλλοδαπών του Υπουργείου Δημοσίας Τάξεως κοινοποιεί τον Οκτώβριο του 1968 ΄΄Απόρρητη και Κατεπείγουσα΄΄ διαταγή προς ΄΄Άπαντας Ελέγχους Διαβατηρίων΄΄ της οποίας θέμα είναι η «Απαγόρευσις αποδημίας αποστράτων και αποτάκτων Αξιωματικών των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας». Η διαταγή περιλαμβάνει διακόσιους τρεις αξιωματικούς όλων των βαθμών και ειδικοτήτων του στρατού ξηράς και είκοσι έναν της ΕΒΑ (Ελληνικής Βασιλικής Αεροπορίας). Δεν περιλαμβάνονται υπαξιωματικοί χωρίς να διευκρινίζει γιατί, ενώ θα υπήρχαν περιπτώσεις αντιχουντικών υπαξιωματικών και του στρατού και της αεροπορίας. (Το ναυτικό είχε ήδη αποτάκτους υπαξιωματικούς από την υπόθεση Δημοκρατική Άμυνα). Διευκρινίζει πως δεν περιλαμβάνονται στελέχη του πολεμικού ναυτικού, της ΕΒΧ και του λιμενικού σώματος, διότι ισχύει προηγούμενο έγγραφο. Για την αστυνομία πόλεων και το πυροσβεστικό σώμα περιλαμβάνει πίνακα, που δεν βρέθηκε με το έγγραφο. Η ύπαρξη στελεχών και των σωμάτων ασφαλείας στους οποίους απαγορευόταν η αποδημία ως «..Εθνικώς ασύμφορη..» όπως αναφέρει το έγγραφο, σημαίνει πως και αυτές οι κατηγορίες περιλάμβαναν αντιχουντικούς που τους είχε εντοπίσει το καθεστώς και τους είχε αποτάξει ή αποστρατεύσει. Η απαγόρευση  με πάνω από διακόσιους αξιωματικούς του ΣΞ να πάνε στο εξωτερικό, σημαίνει πως τους κρίνει ως αντιπάλους του και ο αριθμός δεν είναι μικρός. Πολύ περισσότερο που πρόκειται για αποτάκτους-αποστράτους ενάμισι μόλις χρόνο μετά το πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου.

ΤΑ ΣΤΕΛΕΧΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ

 

Το Πολεμικό Ναυτικό  παρουσίαζε μαζικά τις προτιμήσεις του κατά της δικτατορίας και με τη μορφή ΄΄κινημάτων΄΄. Και συχνά με ομαδοποιήσεις, οργανώσεις και ανολοκλήρωτα σχέδια για επιχειρήσεις σύλληψης των πρωτεργατών, καταλήψεις νησιών κ.λ.π. Η κατάληψη της Κρήτης αποτελεί κοινό παράγοντα σε όλα τα σχέδια δυναμικής αντίστασης. Οι μαζικές αντιχουντικές οργανώσεις ήταν τρεις στο ΠΝ. Το ΄΄κίνημα του Βασιλιά, η οργάνωση της Δημοκρατικής Άμυνας με υπαξιωματικούς και η οργάνωση για κίνημα το Μάϊο του 1973 που εκδηλώθηκε με την ΄΄ανταρσία του Α/Τ ΒΕΛΟΣ. Οι λοιπές περιπτώσεις ήταν μεμονωμένες αντιδράσεις με συγκεκριμένες πράξεις, με παραιτήσεις και ΄΄λιποταξίες΄΄ στο εξωτερικό.

 

ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ ΣΤΟ ΄΄ΚΙΝΗΜΑ΄΄ ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΙΑ ΣΤΙΣ 13 ΔΕΚΕΜΒΡΗ 1967

 

Με το κίνημα αυτό κινητοποιήθηκαν και τα τρία όπλα των ενόπλων δυνάμεων είτε υπέρ του Βασιλιά είτε εναντίον του.  Στοιχεία παρουσιάζονται εδώ μόνο για το πολεμικό ναυτικό.

Τα πλοία του ναυτικού είναι μοιρασμένα στα τρία. Δώδεκα βρίσκονται στο ναύσταθμο Σούδας στην Κρήτη, τριάντα πέντε είναι στο ναύσταθμο Σαλαμίνας και τα υπόλοιπα επτά εν πλω. Οι αριθμοί αυτοί αφορούν τα Αντιτορπιλικά και Κ/Β (σύνολο 16), τα Υποβρύχια (σύνολο 2), τα Αρματαγωγά, Οχηματαγωγά και βοηθητικά (σύνολο 16) τις Τορπιλακάτους (σύνολο 7) και τα Ναρκαλιευτικά (σύνολο 14). Στον ΑΚΙΠ (Ροζάκη) ανήκουν διοικητικά δώδεκα πλοία και στον ΑΑΠ (Πανά) σαράντα τρία.

Οι αριθμοί εν προκειμένω δεν παίζουν ανάλογο ρόλο, διότι η δύναμη πυρός δεν είναι συνάρτηση τους, αλλά σχετίζεται με το είδος των πλοίων. Στην περίπτωση όμως του ΄΄κινήματος΄΄, όπου δεν υπήρξαν συγκρούσεις, οι αριθμοί δηλώνουν συμμετοχή ή όχι σε σχέση και με εκείνα, που δεν μπορούσαν να κινηθούν λόγω ακινησίας από βλάβες, επισκευές κ.λ.π.

Ο Α/ΓΕΝ Δέδες τάσσεται από την πρώτη στιγμή με το μέρος του Βασιλιά και κάνει το λάθος να φύγει από το αρχηγείο του για τον υπουργό άμυνας της χούντας που τον είχε καλέσει. Όλοι στο ΓΕΝ υπακούουν στις εντολές των ανωτέρων τους, μέχρις ότου καταφτάνει ο νέος Α/ΓΕΝ Περβαινάς και τα πράγματα παίρνουν άλλη τροπή. Αποδεικνύεται πως τα στελέχη των ΕΔ είναι εκπαιδευμένα στην υπακοή ανωτέρου, που έχει τη σφραγίδα της εξουσίας ή σε εκείνου, που σταθερά και απαρέγκλιτα θα τους πείσει γι’ αυτό. Η απουσία του Δέδε, που εκπροσωπούσε την εξουσία με εντολή του βασιλιά, έπαιξε σημαντικό ρόλο στη στροφή των πολλών υπέρ του Περβαινά. Ο οποίος έρχεται με την εντολή της άλλης εξουσίας, της ΄΄επαναστάσεως΄΄ και είναι παρών, τον βλέπουν, τον ακούν και υπακούουν. Το ότι δεν υπήρχε εκ των προτέρων σχεδίαση με αποφασισμένους να δράσουν μέχρι τέλους πάνω σε συγκεκριμένη γραμμή και με σαφείς στόχους, έφερε τη σύγχυση, την απώλεια του πρώτου ενθουσιασμού και την άμεση υποταγή στο νέο αρχηγό.

Στην Κρήτη με αρχηγό του εκεί  μισού στόλου τον Ροζάκη, όλοι υπακούουν σ’ αυτόν που εκτελεί τις εντολές του Κωνσταντίνου.  Επί είκοσι τέσσερις ώρες ακριβώς, πλοία του ναυτικού υπό τον Ροζάκη έπλεαν στο Αιγαίο μη υπακούοντας στη χούντα των Αθηνών. Το ΄΄κίνημα του βασιλιά΄΄ είχε λήξει, με τον Κωνσταντίνο να το έχει εγκαταλείψει προ πολλού και χωρίς καμία ουσιαστική από πλευράς του δυναμική κίνηση πλην της έναρξης. Ο Κωνσταντίνος είχε χάσει, γιατί δεν είχε πιστέψει σ’ αυτό που έκανε και γιατί δεν είχε ικανούς συμβούλους. Μαζί με το ΄΄κίνημα΄΄ χάνει έκτοτε και το θρόνο του.

Ο ουσιαστικότερος πόλος συγκεντρωμένης δύναμης για το ναυτικό είναι το Αρχηγείο Στόλου, ή ΑΑΠ, ή ΣΤΌΛΟΣ, όπως κατά καιρούς ονομάζεται. Είναι η υπηρεσία που με υποναύαρχο (τότε) επικεφαλής, ελέγχει το μεγαλύτερο τμήμα του στόλου. Στις 13 Δεκέμβρη 1967 ο Πάνας δεν ανεβαίνει σε πλοίο και δεν ακολουθεί τις μονάδες του αρχηγείου του. Τις βλέπει μία μετά την άλλη να εγκαταλείπουν τη Σαλαμίνα, όπου βρίσκονται οι περισσότερες, και μένει στο κτήριο του αρχηγείου του. Χάνει σταδιακά τον έλεγχο των πλοίων και σε λίγο και τη θέση του, αφού ο νεώτερος των υποναυάρχων χρίζεται αρχηγός του ναυτικού, στέλνοντας τους υπόλοιπους στην αποστρατεία.

Ο Περβαινάς που είναι ο νέος Α/ΓΕΝ δεν προχωρά σε ευρείες εκκαθαρίσεις στο Ναυτικό. Λιγότεροι από δέκα αξιωματικοί αποστρατεύονται και κύρια όποιοι έπαιξαν πρωτεύοντα ρόλο στο κίνημα αυτό.

Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΜΥΝΑ ΣΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

Ο Πρωτοπαππάς συνελήφθη στις 22, ο Σοφούλης στις 23 και ο Νοταράς στις 26 Οκτωβρίου 1967. Η Δημοκρατική Άμυνα, που από τις πρώτες μέρες της δικτατορίας άρχισε να οργανώνεται και να δρα, έχει τα πρώτα της στελέχη στα χέρια της ασφάλειας. Σε λίγο θ’ αρχίσουν οι συλλήψεις και στο ναυτικό. Ο Νοταράς, που ήταν φυλακισμένος στις δικαστικές φυλακές Αβέρωφ, παραδίδεται με εντολή του βασιλικού επιτρόπου του Έκτακτου Στρατοδικείου Αθηνών Κων. Αναστασόπουλου στην Δ.Μ.Χ. Αθηνών για μεταγωγή προς ανάκριση στο ναυτικό «… και θέλει επαναμεταχθή εις φυλακάς, μετά το πέρας της ανακρίσεως». Ο Νοταράς μεταφέρεται στο ΕΛΛΗ, όπου συγκεντρώνονται οι υπαξιωματικοί, του κλιμακίου της Δημοκρατικής Άμυνας. Το σκησικό επομένως στήνεται σε ΄΄κατάλληλο΄΄ χώρο με απόφαση να χρησιμοποιηθεί βία και βασανιστήρια στην ανάκριση, όπως και συνέβη.

Οι υπόλοιπες συλλήψεις αρχίζουν στις 23 Ιανουαρίου και ολοκληρώνονται στις 17 Φεβρουαρίου 1968. Στην προανάκριση αποκαλύφθηκε, πως η οργάνωση διευθυνόταν από πολίτες και τα αδικήματα υπάγονται στην αρμοδιότητα των εκτάκτων στρατοδικείων σύμφωνα με το νόμο ΔΞΘ/12. Στο ΙΣΤΟΡΙΚΟ της υπόθεσης αναφέρει πως με σκοπό την ΄΄ανατροπή της μετεπαναστατικής τάξεως΄΄ οι συνωμότες θα χρησιμοποιούσαν ως μέσα τη διαφώτιση και προπαγάνδα, βίαιες ενέργειες, προσβολή δημοσίων κτηρίων, ακινητοποίηση Βασιλικών Πλοίων, και δολιοφθορές.

 

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΓΙΑ ΄΄ΚΙΝΗΜΑ ΣΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ΄΄

Το πρώτο κύμα συλλήψεων ξεκινά στις 23 και σταματά στις 27 Μαίου 1973. Συλλαμβάνονται σαράντα τέσσερις. Οι υπόλοιποι συλλαμβάνονται κλιμακωτά με τους περισσότερους (δέκα οκτώ) στις 16/6. Τελευταίον αξιωματικό του ναυτικού, συλλαμβάνουν τον Μπουζάκη στις 20/6, του στρατού τον Αλεξάκη στις 21/6 και τους Αβέρωφ, Αποσκίτη Χρ. και Αποσκίτη Κ. στις 2/7/1973 που σταματούν οι συλλήψεις. Ο Αβέρωφ συλλαμβάνεται, παρά το γεγονός πως είναι ανοιχτά και χωρίς να το κρύβει ΄΄συνομιλητής΄΄ της χούντας, και άτυπα ΄΄σύμβουλος΄΄ επί θεμάτων εξωτερικής πολιτικής, επί του Κυπριακού κ.λ.π.

Όσοι φρόντισαν, με πρώτον το Μαργαρίτη, να δοθεί η υπόθεση στο στρατό, γνώριζαν πολύ καλά πως το ΕΑΤ/ΕΣΑ θα βασάνιζε, θα τρομοκρατούσε και θα ταλαιπωρούσε τους ΄΄συνωμότες΄΄ όπως και έγινε. Ο Αραπάκης σε ένα χρόνο από τα γεγονότα αυτά στέλνει συγχαρητήρια στους επανερχόμενους αξιωματικούς με τη μεταπολίτευση, που ο ίδιος παρέδιδε στα χέρια βασανιστών του καθεστώτος.

Μία εβδομάδα μετά την αποκάλυψη της οργάνωσης αποστρατεύθηκε ο Μαργαρίτης από Α/ΓΕΝ και ανέλαβε ο Αραπάκης. Ο τελευταίος παρέμεινε Αρχηγός του Ναυτικού και έξι μήνες μετά τη μεταπολίτευση, προς επιβράβευση του ρόλου που έπαιξε τις ημέρες της κρίσης του Κυπριακού και της πτώσης της χούντας.

Από τους  ενεχόμενους στην οργάνωση προκύπτει πως  οι 45 οργανωμένοι μάχιμοι αξιωματικοί αποτελούν το 17% περίπου των εν ενεργεία συναδέλφων τους των αντιστοίχων τάξεων. Παράλληλα από την πλευρά των οργανωμένων μηχανικών έχουμε το ίδιο ποσοστό μυημένων, ήτοι 16%. Το ποσοστό είναι μεγάλο για παράνομη οργάνωση, εάν μάλιστα ληφθεί υπόψη πως σ’ αυτό δεν περιλαμβάνονται εκείνοι, που δεν συνελήφθησαν, ούτε ήταν γνωστοί και καταχωρημένοι σε βιβλία, άρθρα κ.λ.π.

Η αμνηστία ήταν απαραίτητη για το καθεστώς. Δεν μπορούσε να πάει σε δίκη, με τέτοιο αριθμό αξιωματικών στο ακροατήριο και την ελληνική και διεθνή κοινότητα να μαθαίνει τι συμβαίνει στις ΕΔ στην Ελλάδα. Επομένως το μέτρο ήταν προς όφελος του καθεστώτος.

ΤΟ ΑΝΤΙΤΟΡΠΙΛΙΚΟ ΄΄ΒΕΛΟΣ΄΄

 

Η υπόθεση του Α/Τ ΒΕΛΟΣ αποτελεί τμήμα και μάλιστα το δυναμικό μέρος του αποκαλούμενου ΄΄ΚΙΝΗΜΑ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΜΑΙΟΥ 1973΄΄. Είναι η ΄΄ανταρσία΄΄ του πληρώματός του υπό τον Κυβερνήτη αντιπλοίαρχο Ν.Παππά, που αφήρεσε από τις ανακοινώσεις του Απριλιανού καθεστώτος την έκφραση ΄΄οπερετικό΄΄. Έτσι είχαν αποκαλέσει το σχεδιαζόμενο κίνημα τις πρώτες ώρες της εξάρθρωσης της οργάνωσης των στελεχών, που θα απέπλεαν στις 23 Μαίου με το μεγαλύτερο μέρος του στόλου ενάντια της δικτατορίας. Το εγχείρημα του Παππά και όσων είχαν επιλεγεί να τον ακολουθήσουν (όλοι άγαμοι, χωρίς οικογενειακές υποχρεώσεις, νεαρής ηλικίας και μόνιμοι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί) είχε τα εξής αποτελέσματα:

• να ακουστούν σε όλο τον κόσμο οι καταγγελίες τους για τις συλλήψεις και τους βασανισμούς των συναδέλφων τους,
• να καταδειχτεί πως, το καθεστώς των Αθηνών δεν στηριζόταν σε όλες τις Ένοπλες Δυνάμεις,
• να προβληματιστούν οι σύμμαχοι και κυρίως οι ΗΠΑ στα πλαίσια του ΝΑΤΟ, για την ικανότητα του καθεστώτος να κρατά την ενότητα της Ν/Α πτέρυγας συμπαγή,
• να καταλάβουν οι έχοντες συμφέροντα από την κρατούσα πολιτική κατάσταση στην Ελλάδα, πως ούτε ηρεμία επικρατεί, ούτε ελέγχεται η αντικαθεστωτική μερίδα των ΕΔ και της κοινωνίας γενικότερα,
• να συντηρηθεί το αντιδικτατορικό κλίμα και οι ελπίδες στην αντίστοιχη μερίδα των ΕΔ και του ελληνικού λαού,
• να συμπράξουν με τους αντιχουντικούς του εξωτερικού ως ομάδα με χαρακτηριστικά, που δεν αλλοιώνονται από τις επικρατούσες συνθήκες εκτός Ελλάδας,
• να γίνει αντιληπτή η ταυτότητά τους ως στελεχών των ΕΔ της Ελλάδας, πιστών στις προδικτατορικές δεσμεύσεις και πεποιθήσεις τους

 

Διαφαίνεται πως ο τελευταίος αυτός στόχος απασχόλησε την ομάδα, όπως και η απόφασή τους να εμφανίζονται συνεχώς ως ομάδα αδιατάρακτη και συμπαγής ιδεολογικά και πολιτικά. Δεν ήταν δύσκολο αυτό λόγω της ηλικίας τους. Όλοι εκτός του Παππά ήταν κάτω των τριάντα ετών και οι περισσότεροι κάτω και των είκοσι πέντε. Σε συνδυασμό και με τις συνθήκες κάτω απ’ τις οποίες είχαν ανδρωθεί μέσα στις παραγωγικές σχολές του ναυτικού, είναι εύπλαστοι, ήδη προσανατολισμένοι στη νομιμότητα, που την εξέφραζε το προδικτατορικό καθεστώς άρα και η βασιλεία υπό κοινοβουλευτικό μανδύα χωρίς περίπλοκες εκφάνσεις και κύρια παρεκκλίσεις προς την αριστερά.

 

΄΄ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ SAINT RAFAEL΄΄

 

Η προσπάθεια για ΄΄ρεσάλτο΄΄ της ομάδας Παππά στις 12 Ιουλίου 1973 και κατάληψη δύο αντιτορπιλικών, βγάζουν στην επιφάνεια ΄΄πειρατικές΄΄ ιδιότητες και θυμίζουν δραστηριότητες περασμένων γενεών Ελλήνων ναυτικών. Αλλά και το εγχείρημα του Α/Τ ΒΕΛΟΣ παρόμοιο είναι από την αντίστροφη πλευρά.

Η προσπάθεια αφορούσε στο να καταλάβουν τα Α/Τ ΙΕΡΑΞ και ΑΕΤΟΣ, που ήταν τα δύο μικρά αντιτορπιλικά που μετέφεραν τους ναυτικούς δοκίμους στο καλοκαιρινό τους ταξίδι. Δεν πέτυχε όσον αφορά τον αντικειμενικό σκοπό, αλλά δημιούργησε πρόβλημα στη χούντα.

 ΠΑΡΑΙΤΗΣΕΙΣ- ΛΙΠΟΤΑΞΙΕΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΔ ΣΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ

 

Η υποβολή παραίτησης από στέλεχος των ΕΔ, είναι περίπλοκη υπόθεση. Ειδικά στη διάρκεια της δικτατορίας. Οι συνήθεις γραπτές παραιτήσεις με προβολή άλλων λόγων γίνονταν δεκτές, εφ’ όσον πληρούνταν οι προϋποθέσεις του νόμου για προβλεπόμενο ελάχιστο χρόνο υπηρεσίας. Διαφορετικά η απάντηση ήταν αρνητική. Κάποιοι από τα στελέχη των ΕΔ που δεν ήθελαν να συνδέεται η άσκηση εξουσίας της χούντας με τους ίδιους, υπέβαλλαν τις παραιτήσεις τους προβάλλοντας και τους λόγους.

Η αντίδραση της ηγεσίας των ΕΔ, δηλαδή του καθεστώτος, ήταν ανάλογη με το περιεχόμενο των αναφορών παραίτησης και του τρόπου με τον οποίο ο καθένας ανέπτυσσε τους λόγους του.

Υπήρξαν και περιπτώσεις, που προτίμησαν το σίγουρο τρόπο της φυγής στο εξωτερικό και της αίτησης πολιτικού ασύλου. Τα στελέχη αυτά κηρύχθηκαν λιποτάκτες με διάφορες συνέπειες. Μέχρι και αφαίρεση της ιθαγένειας, εκτός της άσκησης πειθαρχικής (δηλαδή απόταξης) και ποινικής δίωξης ήτοι παραπομπής στο ακροατήριο και καταδίκης. Εξετάζονται παρακάτω αυτές οι περιπτώσεις.

Κάποιες από τις παραιτήσεις ήταν απλές δηλώσεις πως δεν συμπράττουν, επομένως αποχωρούν, όπως π.χ. του αρχηγού του ναυτικού Εγκολφόπουλου, αργότερα του Σούτσου, του Κονοφάου ή προφορικές (Τζανετάκης που δεν ολοκληρώθηκε).

Η ουσία είναι πως τα γραπτά κείμενα, οι δηλώσεις των ίδιων, οι συνέπειες, η απήχηση στα μέσα ενημέρωσης και στην κοινή γνώμη, έφερε αυτά τα στελέχη (για οποιονδήποτε λόγο και εάν έδρασαν), αντίθετα στο καθεστώς. Και επέφεραν και πλήγμα σ’ αυτό αφού, με τις ενέργειές τους απέδειχναν πως υπήρχαν και διαφωνούντες στρατιωτικοί μέσα στις ΕΔ. Υπήρξαν και στα τρία όπλα τέτοιες περιπτώσεις, αλλά μόνον για το ναυτικό διατίθενται στοιχεία και παρουσιάζονται. εδώ μόνον τα ονόματα των παραιτηθέντων που είναι οι, Αντιναύαρχος Εγκολφόπουλος Κ, ο  Πλωτάρχης Τζανετάκης Τζανήμπεης, ο  Υποπλοίαρχος (Μ) Ι. Κάντας, ο Αντιπλοίαρχος Μ.Βερροιόπουλος και ο Υποπλοίαρχος Δ. Βασιλομανώλης.

Οι κηρυχθέντες ως ΄΄λιποτάκτες΄΄ που ζήτησαν και πολιτικό άσυλο σε χώρες του εξωτερικού είναι οι εξής πάλι από το ΠΝ: Η περίπτωση του πληρώματος του Α/Τ.ΒΕΛΟΣ  είναι  η μόνη ομαδική. Οι άλλες περιπτώσεις ΄΄λιποταξίας΄΄ αφορούν μεμονωμένα άτομα και συγκεκριμένα τον ανθυποπλοίαρχο Κ. Μαρώτη – Λάνα, τον κελευστής (Διαχ.)Κ. Κωστάκη, τον πλωτάρχη Κ. Βάρφη, τον επικελευστή (ΜΗΧ) Γ. Ράνο, τον ανθυποπλοίαρχο (Μ) Δ. Καλούλη, τον πλωτάρχης Κ. Βλαχοδήμο, τον ανθυποπλοίαρχο Κ. Τριανταφυλλίδη και  τον ανθυποπλοίαρχο (Μ) Ν. Μπάρδη.

ΛΟΙΠΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΠΝ

 

Υποπλοίαρχος Λ. Βασιλικόπουλος.

• Συνελήφθη την 2-8-1969 ως ενεχόμενος στην οργάνωση «ΦΙΛΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ» και παραδόθηκε στο ΕΑΤ/ΕΣΑ.  Στην ΕΣΑ ο Βασιλικόπουλος βασανίζεται από 2-8 μέχρι 3-9-1969. Για την ίδια υπόθεση εκτοπίζεται στις 28-6-71
• Συλλαμβάνεται για την οργάνωση «ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ – ΕΕ», προφυλακίζεται στις φυλακές Κορυδαλλού από ‘που αποφυλακίσθηκε στις 14 Ιουλίου 1972,

• Τίθεται σε απομόνωση στο ξενοδοχείο – κρατητήριο ΠΕΥΚΑΚΙΑ, στη Δροσιά, από 4 Σεπτεμβρίου 1969 μέχρι 21 Απριλίου 1970 και εκτοπίζεται  στη συνέχεια στη Σαμοθράκη, από 21/4/70 μέχρι 8/4/71, για την ίδια οργάνωση.

• Η απομόνωσή του σε νοσοκομείο (όπου βρίσκεται για εγχείρηση) από 21 Μαΐου μέχρι 15 Ιουνίου ’73, με αφορμή τις συλλήψεις για κίνημα στο ναυτικό.
• Καταδικάζεται στη δίκη της ΕΑΝ (9-11 Αυγούστου 1973) σε  δυόμισι χρόνια φυλάκιση. Αποφυλακίζεται στις 21 Αυγούστου 1973 με την αμνηστία.
• Διαγράφεται από τα στελέχη εφεδρείας από ανακριτικό συμβούλιο για τη συμμετοχή του στην «ΕΑΝ».

Αρχικελευστές Κ. Παπαντωνίου και Α. Στεργίου

Στις 27 Δεκεμβρίου 1971, ο Διοικητής του τμήματος χωροφυλακής Λαμίας αναφέρει με έγγραφό του στη Διοίκηση Χωροφυλακής Λαμίας συμβάν μεταξύ πληρώματος περιπολικού (επικεφαλής ενωμοτάρχης Ίσερης) και δύο υπαξιωματικών του ναυτικού (αρχικελευστών Παπαντωνίου Κ. και Στεργίου Α.) Οι υπαξιωματικοί ΄΄εν ευθυμία΄΄ προκάλεσαν επεισόδιο και ο Στεργίου εκτός των άλλων είχε ζητωκραυγάσει υπέρ του Ανδρέα Παπανδρέου και αυτό ήταν το έγκλημα. Το ναυτοδικείο επιβάλλει δύο μήνες φυλάκιση στο Στεργίου, αθώωσε όμως τον Παπαντωνίου .

Πλοίαρχος Κ. Ζερβός

Ο Ζερβός βρέθηκε εκτός Ναυτικού, παρ’ ότι πουθενά στη δικογραφία δεν προέκυψε κάτι, που να δικαιολογεί τη δίωξη. Αρκούσε η πολιτική του τοποθέτηση και το ότι αναφέρθηκε από τον προϊστάμενό του μετά καταγγελία.  Ήθελαν το Ζερβό εκτός των ΕΔ, επειδή κάποιος τον κατάγγειλε και εάν δεν έπαιρναν μέτρα, τότε ο χαφιές και κάθε χαφιές θα δίσταζε να συνεχίσει τη δουλειά αυτή.

Κελευστής (ΔΙΑΧ) Κ. Σισμανίδης

Στην ίδια υπόθεση με τον Ζερβό, αλλά με τα πράγματα πιο δύσκολα, βρέθηκε και ο κελευστής Κ. Σισμανίδης, που υπηρετούσε και αυτός στη Νεάπολη. Το πόρισμα όμως αποφαίνεται διαφορετικά για τον Σισμανίδη, διότι κατατέθηκαν επιβαρυντικά στοιχεία. Μετά την ΄΄επανάσταση΄΄, παραλλήλισε τη νέα πολιτική κατάσταση με τον κομμουνισμό, και διατύπωσε την άποψη πως δεν υπάρχει ελευθερία, έχει παραβιαστεί το σύνταγμα και το οικογενειακό άσυλο, είναι ψεύτικα τα τηλεγραφήματα με συγχαρητήρια στην κυβέρνηση, υπαγορεύονται από την αστυνομία.

Ν. δόκιμος Αναστασάκης Γ.

Αν εξαιρέσουμε τις αποστρατείες των πρώτων ημερών μετά το πραξικόπημα, το πρώτο θύμα της δικτατορίας ήταν ένας ναυτικός δόκιμος, που διώχθηκε ακόμα και ποινικά, στην ηλικία των είκοσι χρόνων, επειδή τόλμησε να αποκαλέσει το βασιλικό στέμμα ΄΄μαλακία΄΄.

Η τετράμηνη φυλάκιση του ναυτοδικείου, λήγει στις 30-11-67, και την εκτίει στην Ψυτάλλεια όπου βρίσκονται οι ναυτικές φυλακές με την ονομασία Β.Π. ΑΡΗΣ. Παραπέμπεται παράλληλα σε Ανακριτικό Συμβούλιο και αποτάσσεται απολυόμενος και της ΣΝΔ.

Υποπλοίαρχος (Ι) Γ. Γρηγοριάδης

Έχουμε με τον Γρηγοριάδη τη μοναδική γνωστή περίπτωση αξιωματικού (απόστρατου) του Ναυτικού, που συλλαμβάνεται επί δικτατορίας και δικάζεται ως μέλος Κομουνιστικού Κόμματος. Η δίκη στο πενταμελές εφετείο παίρνει μεγάλη δημοσιότητα, γιατί μέσα απ’ αυτήν φωτίζεται ιδιαίτερα η διάσπαση του ΚΚΕ το 1968.

 Πλωτάρχης Β. Βαρδινογιάννης

Και ο Βαρδινογιάννης πήρε το πρώτο μήνυμα με την αποστρατεία του, στις 24 Αυγούστου 1967. Έτσι εξηγείται η σύλληψή του τον Ιανουάριο 1968 και στη συνέχεια η εκτόπισή του μαζί με άλλους, από 23 Φεβρουαρίου στην Αμοργό. Η εκτόπιση παρατείνεται μέχρι την 24^η Σεπτεμβρίου 1968.

Ανθυποπλοίαρχος (Μ) Ι. Ζάκκας

Ο Ζάκκας κλήθηκε στο γραφείο του Διοικητού Εκπαιδεύσεως και ρωτήθηκε από τον Σκιαδόπουλο, εάν επιμένει στις απόψεις του κατά του νομίμου καθεστώτος, «…ως είχεν διατυπώσει εις αυτόν προ 10ημέρου περίπου, ότε είχεν ερωτηθεί …» Ανέφερε ότι, κατόπιν πολλής σκέψεως, συνεχίζει να εμμένει στην αντίθεσή του κατά της 21^ης Απριλίου, επιπλέον δε ότι, πιστεύει στο ναυτικό «… και ο Κύριος Ναύαρχος να κάνη ότι νομίζει…». Με ταχύτατη διαδικασία, που κράτησε μόλις δεκαπέντε ημέρες, ο Ζάκκας βρέθηκε εκτός Ναυτικού.

Πλοίαρχος Σ.Σούλης

Στις 29 Ιουλίου 1970 αποστρατεύεται με δυσμενή κρίση διότι «(…) προέβη εις ενέργειαν μη δικαιολογημένην υπό του βαθμού του ήτις ηδύνατο να δημιουργήση εντύπωσιν, θέτουσαν εν αμφιβόλω την πίστην του προς την νόμιμον εξουσίαν». Η ποινή φυλάκισης τριάντα ημερών (σοβαρή πειθαρχική ποινή για πλοίαρχο) και η αποστρατεία του συνδέονται   με τα σχέδια, που έκαναν από  νωρίς οι οργανωμένοι αξιωματικοί του Ναυτικού για διάφορες επιχειρήσεις κατά της χούντας, με αποκορύφωμα το Κίνημα του ’73. Η κυριότερη απ’ αυτές αφορούσε την απαγωγή του δικτάτορα και της αφρόκρεμας της «επαναστάσεως» κατά τη διάρκεια άσκησης του Στόλου, το 1969, με την επωνυμία «ΘΡΙΑΜΒΟΣ 3/69».

Υποπλοίαρχος (Μ) Ν.Λίτινας

Η άρνηση του υποπλοιάρχου μηχανικού Ν. Λίτινα να αναπτύξει διάλεξη στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας με τον τίτλο «Κράτος και Λαός, Στρατός και Επανάστασις» υπήρξε η αφορμή, να οδηγηθεί  σε απόταξη.

Ανθυποπλοίαρχος (Μ) Α. Κακαράς

Τον Σεπτέμβριο 1972, καταδικάζεται από το Ναυτοδικείο σε δυόμισι χρόνια φυλάκιση, για περιύβριση αρχής και προσβολή του Στρατού.

Είχε προηγηθεί επεισόδιο που αναφέρθηκε από τους μάρτυρες, σύμφωνα με τους οποίους ο κατηγορούμενος, στις 18/3/72, σε συζήτηση για την «επανάσταση» στο καρέ αξιωματικών του Α/Τ ΒΕΛΟΣ, έσπασε ένα τάβλι και το «φόρεσε κολάρο» στο πουλί της δικτατορίας, (τον αναγεννώμενο φοίνικα με το φαντάρο). Η ουσία της υπόθεσης, ήταν η αιτιολογία παραίτησής του, όπως διατυπώθηκε σε τρεις διαδοχικές αναφορές  με περιεχόμενο που ερμηνεύθηκε ΄΄υβριστικό΄΄ για την ΄΄επανάσταση΄΄.

Πλοίαρχος (ε.α.) Κ. Λούνδρας

Ο Λούνδρας ήταν έφεδρος πλοίαρχος και φυλακίζεται στον Κορυδαλλό, μέχρι τον Αύγουστο του 1969, αφού καταδικάζεται από στρατοδικείο για παράνομη οπλοφορία. Αντιναύαρχος (ε.α.) Α.

 

Ανθυποπλοίαρχος (Μ) Δ. Πατσίλιας

Στρέφεται κατά του στρατιωτικού «κατεστημένου», αναστατώνει την εγκάθετη ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού, συμμετέχει στο Κίνημα του Βασιλιά υπό τον Κυβερνήτη του Ροζάκη, δείχνει με κάθε τρόπο πως δεν τον «χωράει» το στρατιωτικό περιβάλλον, λοιδορεί τον Αρχηγό του Ναυτικού, συλλαμβάνεται, προκαλεί με πλήθος «αντιστρατιωτικών» συμπεριφορών καταδικάζεται σε φυλάκιση,  παραμένει στις φυλακές περισσότερο από ένα χρόνο, αποτάσσεται και παρόλα αυτά δεν αποκαθίσταται στη μεταπολίτευση.

Ανθυποπλοίαρχος (Μ) Γ. Κούμης

Εμπλέκεται με χουντικούς προϊσταμένους σε ατέρμονες γραφειοκρατικές διαδικασίες με αναφορές και καταγγελίες που «απάδουν» κατ’ αυτούς σε στρατιωτικούς, προβαίνει σε μηνύσεις εναντίον τους για παραβάσεις καθήκοντος κ.ά. διώκεται πειθαρχικά και ποινικά, καταδικάζεται και εκτίει ποινή στις στρατιωτικές φυλακές, όλοι αναγνωρίζουν πως η δραστηριότητά του είναι καθαρή αντιχουντική, έτσι χαρακτηρίζεται και από αρμόδιο Συμβούλιο αποκαταστάσεων στη μεταπολίτευση και εν τούτοις ο Υπουργός Εθνικής Άμυνας διαφωνεί με αστήρικτη αιτιολογία την ίδια στιγμή που αποκαθιστά άλλες περιπτώσεις πολύ αδύναμες μέχρι απαράδεκτες.

 

Η ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΟΙ ΔΙΩΞΕΙΣ ΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΗ ΧΟΥΝΤΑ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΥΣ

Από συγκέντρωση όλων των περιπτώσεων που ενεπλάκησαν εναντίον της δικτατορίας από το Πολεμικό Ναυτικό  με οποιονδήποτε τρόπο, προκύπτουν σε αριθμούς τα στοιχεία του Πίνακα  που ακολουθεί.

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΟΥ Π.Ν. ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ

ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ	ΣΥΝ	ΜΑΧ	ΜΗΧ	ΟΙΚ	ΓΙΑΤΡΟΙ	ΔΙΚΑΣΤΙΚΟΙ	ΑΞ/ΚΟΙ ΠΥ/ΠΤ	ΥΠΑΞ
ΠΑΡΑΙΤΗΣΕΙΣ	3	1	2	–	–	–	–	–
«ΑΝΤΑΡΣΙΑ – ΛΙΠΟΤΑΞΙΑ» ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΑΣΥΛΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ	38	7	6	–	–	–	–	25
ΕΝΤΑΞΗ ΣΕ ΑΝΤΙΧΟΥΝΤΙΚΕΣ ΟΡΓΑΝΩΣΕΙΣ	107	65	21	–	2	1	1	17
ΑΡΝΗΣΗ ΠΙΣΤΗΣ ΣΤΗ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑ	3	–	3	–	–	–	–	–
ΣΥΝΟΛΟ	151	73	32	–	2	1	1	42

Την εποχή της δικτατορίας τα στελέχη όλων των βαθμών, ειδικοτήτων και κατηγοριών του Πολεμικού Ναυτικού ήταν δυόμισι χιλιάδες περίπου αξιωματικοί και τέσσερις χιλιάδες υπαξιωματικοί και ανθυπασπιστές. Επομένως στους υπαξιωματικούς το 1% περίπου παρουσιάζει με δυναμικό τρόπο, να αντιστέκεται στη δικτατορία (οι 42 στις 4.000) ενώ στους αξιωματικούς εξ υπαξιωματικών μόνον ένας (ο Διονύσης Κασιμάτης της οργάνωσης για κίνημα). Στους μάχιμους αντιστέκονται 73 στους 472 επομένως το 15% και στους μηχανικούς οι 32 στους 245 ήτοι το 14%. Οι αριθμοί αφορούν στο σύνολο των υπηρετούντων στις 20-4-1967 για την οποία ημερομηνία υπολογίσθηκαν τα στοιχεία.

ΔΙΩΞΕΙΣ ΣΤΟ ΝΑΥΤΙΚΟ

 

ΕΙΔΟΣ ΔΙΩΞΕΩΝ	ΣΥΝΟΛΟ	ΜΑΧΙΜΟΙ	ΜΗΧ	ΟΙΚΟΝ	ΓΙΑΤΡΟΙ	ΔΙΚΑΣΤ	ΠΥ/ΠΤ	ΥΠΑΞ
ΑΠΟΣΤΡΑΤΕΙΕΣ	80	41	10	7	4	1	4	13
ΑΠΟΤΑΞΕΙΣ	112	49	18	–	–	1	1	43
ΕΚΤΟΠΙΣΕΙΣ (ΑΠΟΣΤΡΑΤΩΝ)	8	8	–	–	–	–	–	–
ΦΥΛΑΚΙΣΕΙΣ	65	50	11	–	1	1	1	1
ΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ	25	2	4	–	1	–	–	18
ΚΑΤΑΔΙΚΑΣΤΗΚΑΝ	13	2	4	–	–	–	–	7

 

Σημειώνεται η μεγάλη διαφορά μεταξύ όσων αντέδρασαν (σύνολο 151) και όσων καταδικάσθηκαν (σύνολο 13). Το καθεστώς προτιμούσε τα βασανιστήρια, τις κρατήσεις για μεγάλο διάστημα και τις προφυλακίσεις από την παραπομπή σε δικαστήρια όπου και η δημοσιότητα ήταν μεγαλύτερη. Ειδικά για περιπτώσεις εν ενεργεία στελεχών, αυτό ήταν κάτι που το απέφευγε, αφού έτσι θα φαινόταν πως, ήταν έωλο το επιχείρημα, ότι η ΄΄επανάσταση΄΄ στηριζόταν στο σύνολο των ΕΔ.

Η άποψη που ενίοτε ακούγεται πως, αποφεύγονται οι ποινικές διώξεις, επειδή στην ουσία διώκτες και διωκόμενοι προέρχονται (τουλάχιστον η πλειοψηφία των τελευταίων) από την ίδια δεξαμενή του συντηρητικού πολιτικού χώρου, δεν πρέπει να ευσταθεί. Αντίθετα έχουμε παραδείγματα, όπου οι κατασταλτικοί μηχανισμοί υπήρξαν ιδιαίτερα σκληροί.

 

ΑΛΛΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ ΑΠΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΥΣ

 

Η ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΑΑΑ (΄΄ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ-ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ-ΑΝΕΞΑΡΤΗΣΙΑ΄΄)

 

Ο αξιωματικός της αεροπορίας Τάσος Μήνης έχοντας πολεμήσει τη δεκαετία του 1940, γνώριζε πως για να επιβιώσει μια αντιστασιακή οργάνωση, δεν πρέπει το ένα μέλος να γνωρίζει τους άλλους και τι κάνουν. Όταν η οργάνωση του Καράγιωργα στη δικτατορία ζητάει εκρηκτικούς μηχανισμούς, κατασκευάζει δέκα τρεις, τους παραδίδει στον απόστρατο υποναύαρχο Ι. Μασουρίδη και δεν μαθαίνει ποιος τις παρέλαβε. Λίγα έγιναν τότε γνωστά για την οργάνωση αυτή  με την πολύκροτη (στην κυριολεξία λόγω βομβών) δράση. Και ο λόγος είναι πως συνελήφθησαν μεν οι Μήνης, Παντελάκης και Ζάνος, αλλά η οργάνωση δεν ΄΄ξηλώθηκε΄΄ ούτε έγιναν γνωστά τα υπόλοιπα μέλη της. Το έκτακτο στρατοδικείο Αθηνών συνεδριάζει στις 19 και 20 Φεβρουαρίου 1973 και καταδικάζει τον Μήνη σε εννέα χρόνια και δέκα μήνες κάθειρξη και τον Παντελάκη σε επτά χρόνια και οκτώ μήνες. Επίσης σε πέντε και τέσσερα χρόνια στέρηση αντίστοιχα των πολιτικών τους δικαιωμάτων.

Δεν υπάρχει άλλη οργάνωση με στρατιωτικούς γνωστή που να μην εξαρθρώθηκε παρ’ ότι συνελήφθησαν μερικά από τα μέλη της. Τούτο σημαίνει, πως είχε κάτι ιδιαίτερο αυτή η ομάδα. Ήταν τα στεγανά μεταξύ των μελών της. Έτσι εξηγείται γιατί ο εν αποστρατεία τότε υποναύαρχος Ι. Μασουρίδης, είναι σε λίγους γνωστός ως αντιστασιακός αξιωματικός μέλος της ΑΑΑ. Επίσης ο Μιχάλης  Βαρδάνης και ο Σπύρος Μουστακλής και οι δύο αξιωματικοί του στρατού.

ΕΕ (΄΄ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ΄΄)

 

Σε πίνακα που συντάσσει  ο στρατηγός Πανουργιάς, αναφέρει μεγάλο αριθμό αξιωματικών που είχαν και από τα τρία όπλα στην οργάνωση ΄΄Ελεύθεροι Έλληνες΄΄. Αναφέρει επίσης πως είχε επαφές με πολλούς τέως πολιτικούς και άλλα πρόσωπα της δημόσια ζωής. Καταχωρεί από μεν την αεροπορία εννέα (9) αξιωματικούς ως μέλη,  από δε τον στρατό έξη (6) στρατηγούς με ΄΄επαφές και συνεργασίες΄΄ και εβδομήντα επτά (77) κανονικά μέλη. Στα μέλη περιλαμβάνονται και οι της Διοικούσας Επιτροπής που ήταν οι αντιστράτηγοι Τζανετής, Παπαγεωργίου, Πανουργιάς και Μπάλκος και ο υποστράτηγος Περιβολιώτης Γεώργιος (΄΄μόνον στις αρχές΄΄). Για τον Βαρδουλάκη σημειώνει πως ΄΄υπήρξε διάστημα υπαρχηγός΄΄.

Για την δραστηριότητα των Ελευθέρων Ελλήνων έχει δημοσιευθεί Έκθεση του Αρχηγού της οργανώσεως αντιστράτηγου Σοφ. Τζανετή, με την οποία ο Τζανετής παρουσιάζει συνοπτικό ιστορικό της ίδρυσης, σκοπών, διοικητικής εσωτερικής οργάνωσης και δράσης. Επίσης παρουσιάζει τις συλλήψεις και διάλυση της οργάνωσης (΄΄…οι συλληφθέντες ανήλθον σε 50 και τελικώς σε πλέον των 100…΄΄) και τις εκτοπίσεις και εξορίες που ακολούθησαν.

Το χαρακτηριστικό για την πολυπρόσωπη οργάνωση των ΕΕ είναι πως δεν πρόλαβε να παρουσιάσει ανάλογη δραστηριότητα. Η ύπαρξη της οργάνωσης αυτής έδειξε πως σημαντικός αριθμός στελεχών του στρατού ήταν ενάντιος της στρατιωτικής κυβέρνησης.

Η ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑΡΧΗ ΟΠΡΟΠΟΥΛΟΥ

 

Στην ομάδα ΄΄Οπρόπουλου΄΄ συμμετείχε και  ο Αλέκος Αρχάκης, . Είχε συλληφθεί γιατί βρέθηκαν όπλα στο σπίτι των πεθερικών του στην Ξάνθη. Στην πρώτη του σύλληψη που είναι το καλοκαίρι του 68 δικάζεται και καταδικάζεται σε 9μηνη φυλάκιση στο έκτακτο στρατοδικείο. Στη συνέχεια προβαίνει σε βομβιστικές ενέργειες, και συλλαμβάνεται το 69. Η ομάδα Οπρόπουλου σχεδίαζε την κατάληψη της ΑΣΔΕΝ στα πλαίσια του κινήματος του βασιλιά στις 13 Δεκέμβρη 1967. Πλήν του Οπρόπουλου και Αρχάκη, συμμετέχουν οι Ν.Λύτρας,, Μ. Βαρδάνης, Σ. Μουστακλής, Τσίχλης Γεώργιος,  Γιώργος Καρούσος., Λ.Βασιλικόπουλος. Αυτά συμβαίνουν πριν τον Δεκέμβρη του 1967 οπότε μυείται και ο Βαρδουλάκης από τον Οπρόπουλο εν όψει του κινήματος του Βασιλιά. Σχεδιάζουν τη συμμετοχή τους, ώστε «… ως διοικητές ταγμάτων …στις 13 να καταλάβουμε το αρχηγείο και… τη φρουρά γενικά των Αθηνών…» .

Όσον αφορά την αποτυχία του εγχειρήματος κατάληψης της ΑΣΔΕΝ, εντάσσεται και αυτή στη γενικότερη αποτυχία της κίνησης του βασιλιά.

Η ομάδα Οπρόπουλου δεν εμφανίζει δραστηριότητα εκτός της συντήρησης επαφών μεταξύ των μελών της και με άλλους αποστράτους αξιωματικούς.

Ο Οπρόπουλος αναχωρεί στο εξωτερικό μετά από ατύχημα στην εξορία, που τον αφήνει παράλυτο κάτω από τη μέση και δραστηριοποιείται εκτός Ελλάδας με τους υπολοίπους αντιχουντικούς στο Λονδίνο κυρίως.

 

ΕΑΝ (΄΄ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΗ ΝΕΟΛΑΙΑ΄΄)

 

Στρατιωτικοί συλλαμβάνονται με την οργάνωση ΕΑΝ (Ελληνική Αντιδικτατορική Νεολαία) Από έγγραφο της Υπηρεσίας Πληροφοριών του αστυνόμου Σπύρου Μιχελή, που στέλνει στον ΑΠΑΕΣΑ, ως συνοδευτικό των δέκα συλληφθέντων, προκύπτουν τα ονόματά και οι κατηγορίες που αφορούν τους : Σαββούρα Ιπποκράτη, Σπυριούνη Κυριάκο, Ρούμπο Ιωάννη, Παπανικολάου Νικόλαο, Μουστακλή Σπυρίδωνα, Ζαρκάδα Αλέξανδρο, Βασιλικόπουλο Λεωνίδα, Πανουργιά Πανουργιά, Βαρδουλάκη Ανδρέα και Μπερλεμπέ Αναστασία. Για τους Βαρδουλάκη, Πανουργιά και Μπερλεμπέ τα στοιχεία δεν θεωρούνται ικανά για κατηγορία, η σύλληψη του Ροζάκη Αντωνίου δεν επετεύχθη, ενώ οι συλληφθέντες Μυλωνάς Εμμανουήλ, Λαζαρόγκωνας Μιχαήλ, Σοφικίτης Νικόλαος και Μαντούδης Παύλος αφέθηκαν ελεύθεροι καθ’ όσον δεν προέκυψαν ενδείξεις ενοχής.

Οι υπόλοιποι κατηγορούμενοι για την ΕΑΝ (Σαββούρας, Σπυριούνης, Ρούμπος, Παπανικολάου, Ζαρκάδας και Βασιλικόπουλος) δικάζονται στο έκτακτο στρατοδικείο από 9 μέχρι 11 Αυγούστου 1973. Ο ποινές που τους υποβλήθηκαν ήταν για το Σαβούρα κάθειρξη 18 ετών, στο Ρούμπο κάθειρξη 15 ετών και στους τέως αξιωματικούς Παπανικολάου, Βασιλικόπουλο, Ζαρκάδα και Σπυριούνη φυλάκιση δυόμισι ετών.

Για τους φερόμενους ως μέλη της ΕΑΝ αποστράτους αξιωματικούς δεν διατίθενται ισχυρά στοιχεία για ανάμειξη κάποιου απ’ αυτούς σε δυναμικές ενέργειες. Τουλάχιστον οι Βασιλικόπουλος, Βαρδάνης και Παπανικολάου δεν προβάλλουν τέτοια δραστηριότητα. Διαφαίνεται όμως πως ένα τμήμα από την ιστορία της ΕΑΝ έχει χτιστεί και από τον Σπύρο Μουστακλή.

 

 

 

 

 

Η ΑΝΤΙΚΑΘΕΣΤΩΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΤΗΣ ΠΑ

 

Η Πολεμική αεροπορία είχε ανάμειξη αναλογικά μικρότερη των δύο άλλων κλάδων των ΕΔ στην περίοδο 1967-1974 με αντιδικτατορικές οργανώσεις, και αντικαθεστωτικές δραστηριότητες. Γνωστή είναι η εμπλοκή μερικών στελεχών της με την οργάνωση για το ΄΄κίνημα του ναυτικού΄΄, όπως και στην οργάνωση ΄΄ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ΄΄.

Συναντάμε μεταδικτατορικά και δημοσίευμα  σχετικό με καταδίκη σε 9 μήνες φυλάκιση με αναστολή από το Αεροδικείο Αθηνών του ταξιάρχου Δ. Αγγελέτου. Αφορούσε υπόθεση παρακολουθήσεως τον Απρίλιο του 1973 των τηλεφώνων πέντε αξιωματικών της αεροπορίας, που υπηρετούσαν στην 111 ΠΜ και «…απέβλεπε στην παγίδευση αξιωματικών του Όπλου, οι οποίοι ήταν αντίθετοι στην δικτατορία…».

Από άλλο δημοσίευμα εφημερίδας εντοπίσθηκε πίνακας με δέκα εννέα αξιωματικούς της αεροπορίας, που αποτάχθηκαν στην εφταετία.

Καταγράφονται επίσης από τον απόστρατο αντιπτέραρχο Σ.Πετρουλάκη και τα στελέχη της πολεμικής αεροπορίας, που είχαν με τον ίδιο αποφασίσει και προ του κινήματος του ναυτικού, «…να μην προσβάλλομε με τα όπλα μας οποιονδήποτε ελληνικό στόχο, παρά την τυχόν διαταγή της χούντας. Αντίθετα θα απορρίπτομε τα όπλα μας μακριά των στόχων...».

Στις 13 Δεκέμβρη του 1967 με αρχηγό τον Αντιπτέραρχο Αντωνάκο η αεροπορία τάσσεται με τον βασιλιά Κωνσταντίνο. Οι βάσεις Ελευσίνας και Τανάγρας περικυκλώνονται και καταλαμβάνονται με νεκρούς στην Ελευσίνα από πυρά άρματος έναν δόκιμο και τους σμηνίτες ενός φυλακίου. Είναι τα μόνα θύματα στρατεύσιμοι σε όλη την επταετία από χρήση όπλων. Χτυπημένοι από υποστηρίζοντες την ΄΄επανάσταση΄΄ στρατιωτικούς. Η Βάση της Αγχιάλου με τον Διακουμάκο διοικητή, που επίσης τάσσεται με τον βασιλιά δεν καταλαμβάνεται μέχρι τέλους των γεγονότων εκείνου του εικοσιτετραώρου.

Εκτός του Τάσου Μήνη που έδρασε με την οργάνωσή του ΑΑΑ έχουμε τους συλληφθέντες και βασανισθέντες για την οργάνωση του ναυτικού για κίνημα το Μάϊο του 1973 ήτοι τους Δ.Αποστολάκη, Κ.Κοκκινήδη, Δ.Χρηστάκη Γ.Παπαδόπουλο και Νίκο Στάππα.

 

 

Α. Κακαράς, αρχιπλοίαρχος (ε.α.) συγγραφέας

 

---

[1] Τα στοιχεία περιλαμβάνονται με λεπτομέρειες  στην τρίτομη έκδοση του Α. Κακαρά, Οι Έλληνες Στρατιωτικοί, εκδόσεις Παπαζήση, Αθήνα 2006, και στηρίζονται στη διδακτορική διατριβή του ίδιου με θέμα «Οι Επαγγελματίες Στρατιωτικοί υπό Αυταρχικά Καθεστώτα»

Το Σύνταγμα – οι Ένοπλες Δυνάμεις και ο Βασιλιάς

ΑΝΩΤΑΤΟΣ ΑΡΧΩΝ ΚΑΙ  ΕΝΟΠΛΕΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ

(ΤΑ ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ)

Εάν εξαιρέσουμε τα δύο Συντάγματα του 1968 και 1973 της δικτατορίας, που αφιερώνουν τέσσερα άρθρα για τις ΕΔ, κανένα από όλα τα υπόλοιπα[1] του σύγχρονου ελληνικού κράτους δεν ασχολείται εκτενώς μ’ αυτές, ούτε με τα στελέχη τους (οσάκις απαιτείτο καλύπτονταν από τις προβλέψεις για τους υπαλλήλους του δημοσίου που η διασταλτική ερμηνεία τους χρησιμοποιείτο κατά το δοκούν). Εκτός από τον καθορισμό  ποιος ΄΄άρχει΄΄ ή και ποιος ΄΄διοικεί΄΄. Καθώς και ορισμένες απαγορευτικές διατάξεις που παρεισφρύουν, ώστε να αποκλείονται με πρόβλεψη του καταστατικού χάρτη δραστηριότητες όπως η πολιτική και ο συνδικαλισμός. Αντίθετα δεν επεκτείνονται τα Συντάγματα σε λεπτομέρειες και ρυθμίσεις των στρατιωτικών, όπως για τους δικαστικούς ή τους δημοσίους υπαλλήλους γενικά. Ο λόγος προφανώς οφείλεται στο ότι η εκάστοτε εξουσία, κοινοβουλευτική ή μη, προτιμούσε να ελέγχει τα αφορούντα τους στρατιωτικούς και τις ΕΔ με νόμους, προεδρικά ή βασιλικά διατάγματα και κανονισμούς.

Συμπεραίνουμε πως όταν το Σύνταγμα προνοεί για κάποιον μόνον να ΄΄άρχει΄΄, χωρίς να ξεχωρίζει τη διοίκηση, τότε η εξουσία του είναι πολύ ισχυρότερη και όχι διακριτή. Εάν το Σύνταγμα προβλέπει άλλον να ΄΄άρχει΄΄ και άλλον να ΄΄διοικεί΄΄ είναι προφανές πως ο συντάκτης του δε θέλει ουσιαστική αρμοδιότητα και εξουσία στον πρώτο αλλά σε εκείνον που διοικεί. Ανάλογα με το συσχετισμό δυνάμεων στις Κυβερνήσεις και τους ΄΄ανώτατους άρχοντες΄΄ βασιλείς ή προέδρους, έχουμε και την πρόβλεψη στον αντίστοιχο καταστατικό χάρτη. Έτσι εξηγείται γιατί οι δικτάτορες επιδιώκουν να ελέγχουν τις ΕΔ και γιατί ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος αλλά και οι προκάτοχοί του ήθελαν και θεωρούσαν τις ΕΔ δικές τους.

Παρατηρούμε ότι τα Συντάγματα του 1844,1864 όπως και του 1911 προβλέπουν ότι « … ο Βασιλεύς … άρχει των κατά ξηράν και θάλασσαν δυνάμεων(…)» χωρίς να του αφαιρεί τη διοίκηση. Έτσι προέκυψε και η βασιλική δόξα στους βαλκανικούς πολέμους.

Το 1925 και το 1927 η βασιλεία έχει παύσει να υπάρχει ενώ τα αντίστοιχα Συντάγματα στο άρθρο 78 το ένα και 81 το δεύτερο διατηρούν στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας πλέον την εξουσία «…να άρχει των κατά ξηράν και θάλασσαν δυνάμεων τας οποίας όμως ουδέποτε δύναται να διοικήσει(…)» ενώ ο ίδιος και όχι η Κυβέρνηση «(…)απονέμει κατά νόμον τους στρατιωτικούς και ναυτικούς βαθμούς…». Το Σύνταγμα μάλιστα του 1925 αναθέτει (με το άρθρο 117) στα στρατοδικεία – ήτοι σε δικαστήρια σκοπιμότητας με δικαστές, που είναι βεβαίως αξιωματικοί των ΕΔ – την αρμοδιότητα να αντιμετωπίζουν «… αδικήματα αποσκοπούντα την ανατροπήν του πολιτεύματος …».

Δεν σταματά κανείς στη σκοπιμότητα προστασίας του πολιτεύματος, που από εκεί και μετά αποτελεί μέριμνα των Συνταγμάτων και ειδικών νόμων, αλλά στο ότι ανατίθεται σε στρατοδικεία αυτή η αρμοδιότητα. Της αντιμετώπισης δηλαδή όποιων στρέφονται κατά του πολιτεύματος, το οποίο εν προκειμένω είναι Προεδρικό. Άρα ο συνταγματικός νομοθέτης έχει κατά νου ως πιθανούς αντιπάλους του τους βασιλόφρονες. Εκτός από τους κομμουνιστές που έχουν αρχίσει να εμφανίζονται από το 1917. Η εμπειρία θα χρησιμοποιηθεί αργότερα για να καλύψει τον ΄΄κίνδυνο΄΄ για το ΄΄ισχύον κοινωνικόν καθεστώς΄΄. Αλλά και το πολίτευμα που μπορεί να είναι κατά περίπτωση προεδρικό, προεδρευόμενο, βασιλικό, κοινοβουλευτικό..

Το Σχέδιο Συντάγματος του 1948 αφορά πάλι βασιλεία. Εδώ αναθέτει στο βασιλιά να άρχει των ΕΔ (άρθρο 80) χωρίς να ξεχωρίζει τη διοίκηση και «(…)να απονέμει κατά νόμον τους στρατιωτικούς και ναυτικούς βαθμούς…» (άρθρο 82). Η χώρα βρίσκεται σε εμφύλιο πόλεμο, και το σχέδιο αυτό προετοιμασμένο από την κυβερνητική παράταξη, περιλαμβάνει πρόβλεψη ασυμβίβαστων ιδεολογιών με την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου (επομένως και των στρατιωτικών). Οι οποίες ιδεολογίες (άρθρο 107) «…σκοπούσαι την δια βιαίων μέσων ανατροπήν του υφισταμένου πολιτειακού ή κοινωνικού καθεστώτος, αντίκεινται απολύτως προς την ιδιότητα του δημοσίου υπαλλήλου».

Το 1952 έχουμε το πρώτο μεταπολεμικό και μετεμφυλιακό Σύνταγμα. Οι προβλέψεις του σχεδίου Συντάγματος του 1948 για το ποιος ΄΄άρχει΄΄ των ΕΔ και ποιος απονέμει τους βαθμούς στα στελέχη τους, δεν αλλάζουν (άρθρα 32 και 34). Ούτε η απαγορευτική διάταξη για τις ιδεολογίες, που αντίκεινται στην ιδιότητα των δημοσίων υπαλλήλων (άρθρο 100).

Στο προ- δικτατορικό Σύνταγμα ο ρόλος των ΕΔ είναι αρκετά αυτονομημένος με έντονη τη σκιά του παλατιού, που τις θεωρούσε δικό του φέουδο και δεν το έκρυβε. Παράλληλα η αμερικανική αποστολή JUSMAPG (Joint US Military Advisory and Planning Group) είχε στις δικές της   αποστολές την ενασχόληση και στην ουσία τον έλεγχο στις ελληνικές ΕΔ. Το Σύνταγμα δεν προέβλεπε ούτε αναμενόταν κάτι τέτοιο για Υπηρεσίες ξένων κρατών, αλλά η εξάρτηση των ΕΔ ήταν μεγάλη, οι σχέσεις οργανικές, πολύ σφιχτά δεμένες. Σε όλες τις σοβαρές υπηρεσίες και τα επιτελεία λειτουργούσαν παράλληλοι δίαυλοι επικοινωνίας, το ΝΑΤΟ (North Atlantic Treaty Organization) έδινε πρόσθετες ευκαιρίες γι’ αυτό.

Η δικτατορία ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τις ΕΔ και τους στρατιωτικούς στα δύο Συντάγματά της. Αναβαθμίζοντας το ρόλο- αρμοδιότητές τους και αυξάνοντας σημαντικά την ανεξαρτοποίησή τους από τη Βουλή. Όχι όμως και από τον ισχυρό πόλο, ανάλογα με το ποιος είναι κάθε φορά αυτός. Στο πρώτο Σύνταγμα του 1968 ο ισχυρός είναι η Κυβέρνηση (ο Παπαδόπουλος και η ομάδα ισχύος της χούντας) και όχι ο Βασιλιάς, ενώ στο επόμενο του 1973 είναι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας (πάλι ο Παπαδόπουλος) και όχι η Βουλή ή η Κυβέρνηση. Ανάλογα ανατίθεται και ο έλεγχος των ΕΔ.

Οι στρατιωτικοί αναβαθμίζονται επίσης. Και όσοι μέχρι τότε διαμαρτύρονταν διότι οι δικαστικοί ήταν σε καλύτερη μοίρα απ’ αυτούς, όχι μόνο μισθολογικά αλλά και ως Σώμα, ικανοποιούνται. Αφού και το Σύνταγμα πλέον ασχολείται μαζί τους αρκετά, όπως και με τους δικαστικούς. Στο πρώτο του 1968 υπήρχε ακόμα η βασιλεία, με το βασιλιά Κωνσταντίνο όμως να βρίσκεται στο εξωτερικό μετά της υπολοίπου οικογενείας του. Υπάρχουν διαφορές στην εξουσία, που παρέχει το επόμενο  του 1973 στον πρόεδρο της δημοκρατίας, με ό,τι προβλέπει για το βασιλιά το 1968 στα θέματα Εθνικής Άμυνας, Δημόσιας Τάξης- Ασφάλειας και Ενόπλων Δυνάμεων.

Ο Βασιλιάς άρχει αλλά η Κυβέρνηση διοικεί τις ΕΔ στο πρώτο. Επίσης ο Αρχηγός των ΕΔ συμμετέχει στο Συμβούλιο του Έθνους αναβαθμιζόμενος και όχι μόνον με αυτόν τον τρόπο (αρθρ.54 παρ 2). Το καινοφανές και κατανοητό για μια χούντα είναι πως στη Βουλή δεν επιτρέπεται η σύσταση εξεταστικών επιτροπών «(…)επί ζητημάτων αναγομένων εις την εξωτερικήν πολιτικήν ή εις την Εθνικήν Άμυναν(…)»(άρθρ.77 παρ 2).[2] Για πρώτη φορά σε Σύνταγμα, ανεξάρτητα από το καθεστώς έκδοσής του, συναντάμε τόση έκταση σε ενασχόληση με τις ΕΔ και τα στελέχη τους. Τέσσερα άρθρα (129 μέχρι και 132) είναι αφιερωμένα σ’ αυτές. Με επέκταση και στα Σώματα ασφαλείας και λεπτομέρειες που, μέχρι τότε αλλά και αργότερα ρυθμίζουν ειδικοί νόμοι.

Οι προβλέψεις αυτές διατηρούνται και στο επόμενο Σύνταγμα της δικτατορίας το 1973 (άρθρα 128 μέχρι και 132) εκτός των διαφορών εξουσίας και αρμοδιοτήτων Βασιλιά και Προέδρου Δημοκρατίας Το 1973 με τον Παπαδόπουλο Πρόεδρο τα αφορούντα Εθνική Άμυνα και Ένοπλες Δυνάμεις, καθώς επίσης Δημόσια Τάξη και Ασφάλεια, ρυθμίζονται απ’ αυτόν με Προεδρικά Διατάγματα «(…)εχόντων τυπικήν ισχύν νόμου…τη προτάσσει του οικείου Υπουργού…» (άρθρο 47 παρ.2). Εκτός ελάχιστων που αφορούν δευτερεύοντα θέματα και για τα οποία δε γίνεται διαφορετικά (άρθρο47 παρ.1^α). Οι αξιωματικοί αυτοί μέσα από τις προβλέψεις των Συνταγμάτων του 1968 και του 1973 έχουν την τάση να υπερβάλλουν σε διακρίσεις υπέρ του εαυτού τους, όσον αφορά τις εξουσίες.

Δεν έλειπαν οι πολύστροφοι από τη χούντα, ούτε είχαν πρόβλημα έμπειρων και αρμόδιων συνεργατών σ’ αυτά (δηλαδή Καθηγητών Πανεπιστημίων). Εν τούτοις δεν άντεχαν στους πειρασμούς της απόλυτης εξουσίας, οι άνθρωποι δεν είχαν παιδεία δημοκρατική επομένως ούτε ελεύθερη σκέψη και αντίστοιχη κουλτούρα.

Δεν επεκτεινόμαστε στις προβλέψεις του Συντάγματος επί του θέματος μετά τη δικτατορία. Μια παρατήρηση μόνο σε σχέση με την ονομασία σε αξιωματικό και την απονομή του βαθμού που γίνεται με διάταγμα, υπογραφόμενο από το Βασιλιά ή τον Πρόεδρο, ανάλογα με το καθεστώς που ισχύει. Ο ίδιος, ή εάν κωλύεται, ο αντιπρόσωπός του, δίνει και τα ξίφη. Όχι όμως σε όλους, αφού στους αξιωματικούς εξ υπαξιωματικών η απονομή δεν γίνεται κάτω από τις ίδιες διαδικασίες.

Η μέχρι σήμερα πρακτική θέλει την κυβέρνηση (ή τον εκάστοτε ισχυρό δικτάτορα ή βασιλιά) να επιλέγει τη στρατιωτική ηγεσία της αρεσκείας της. Μέσω δε του Υπουργού Εθνικής Άμυνας να επεμβαίνει και στις κρίσεις των υπολοίπων ανωτάτων αξιωματικών, με κάποιας μορφής συνεργασία με τον αντίστοιχο Αρχηγό. Συνήθως ο τελευταίος είναι ταυτισμένος με τον ΥΕΘΑ και δεν προκύπτουν προβλήματα στις επιλογές. Εν τούτοις δεν λείπουν οι διαφωνίες που οδηγούν σε σύγκρουση και απομάκρυνση του Αρχηγού με παραίτηση (περίπτωση προ δεκαετίας του Θεοδωρουλάκη με τον Παπαντωνίου, και παλαιότερα του Καπέτου με τον Δροσογιάννη). Ανεξάρτητα από το ποιος είχε δίκιο και ποιος όχι, οι δύο αυτές περιπτώσεις έδειξαν, πως η πολιτική ηγεσία μεταδικτατορικά έχει την ισχύ, να επιβάλλει την θέλησή της. Αλλά η χρήση αυτής της ισχύος υπήρξε και παράλογη όπως προ έτους με την αποστρατεία του συνόλου σχεδόν της ηγεσίας με τα έωλα επιχειρήματα πως ετοιμάζεται πραξικόπημα. Η σφαγή, καθόσον περί σφαγής επρόκειτο στιγματίστηκε απ’ όλους εν μέσω μάλιστα μιας σε εξέλιξη απαξίωσης των ενόπλων δυνάμεων και του Σώματος των στρατιωτικών για την οποία κανείς λόγος πλέον δεν υπάρχει αφού το επιχείρημα της συλλογικής ευθύνης για τη δικτατορία 1967-1974 έχει προ πολλού αδυνατίσει.

Στη δικτατορία την ισχύ κατείχε ο φανερός δικτάτορας (Παπαδόπουλος) ή ο κρυφός (Ιωαννίδης) που προφανώς αντέγραφαν τις βασιλικές μεθοδεύσεις περί ιδιοκτησίας των ΕΔ, ενώ δεν ήταν και λίγη η δύναμη που είχε από τους Αρχηγούς των τριών όπλων μόνον ο Αρχηγός Στρατού και κυρίως των Ενόπλων Δυνάμεων (ΑΕΔ τότε, Α/ΓΕΕΘΑ στη συνέχεια). Μήπως κάτι τέτοιο ζήλεψαν και οι πιο πάνω περιγραφέντες της προηγούμενης κυβέρνησης;

 

---

[1] ΜΑΥΡΙΑ Κ, ΠΑΝΤΕΛΗ Α, Συνταγματικά Κείμενα Ελληνικά και Ξένα, Σάκκουλα, Αθήνα 1990.

[2] Βλ. Θ. ΒΕΡΕΜΗ, Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και οι Αξιωματικοί 1909-1924, στο Μελετήματα Γύρω από τον Βενιζέλο και την Εποχή του, Φιλιππότης, Αθήνα 1980, επίσης Ο Στρατός στην Ελληνική Πολιτική, Από την ανεξαρτησία έως τη δημοκρατία, Κούριερ, Εκδοτική, Αθήνα 2000 και του ίδιου Οι Επεμβάσεις του Στρατού στην Ελληνική Πολιτική 1916-1936, Οδυσσέας, Αθήνα 1983.

Οι Στρατιωτικοί ως Λογοτέχνες/Συγγραφείς

ΟΙ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ ΚΑΤΕΧΟΥΝ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΑΛΗ ΓΡΑΦΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ

 

Δεν είναι πολλοί που γνωρίζουν πως ο Παντελής Χορν, ο μεγάλος θεατρικός συγγραφέας, ήταν αξιωματικός του Πολεμικού Ναυτικού και του Λιμενικού Σώματος. Οι ίδιοι θ’ απορούσαν ακούγοντας πως και ο Καρκαβίτσας ήταν γιατρός στο στρατό ξηράς, ο Βασίλης Ρώτας το ίδιο καθώς και ο Παύλος Νιρβάνας στο Ναυτικό. Τονίζεται το σημείο αυτό γιατί είναι εντυπωσιακό και για σημερινούς εν ενεργεία και απόστρατους γιατρούς των Ενόπλων Δυνάμεων. Στους τελευταίους συγκαταλέγονται και οι Αρ. Γιαννόπουλος  από το Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ), Η. Παπαδημητρακόπουλος, Γ. Πολυράκης, Θ. Τσοχαλής, Αρ. Χαραλαμπάκης του Στρατού Ξηράς (ΣΞ) για να αναφερθούν μόνον οι γνωστοί στον γράφοντα.

Οφείλουμε όμως να μνημονεύσουμε και άλλων ειδικοτήτων όπως τους Κ. Βάρφη, Δ. Γιακουμάκη, Τ. Κόρφη (Ρομποτή), Δ. Τσιτσιπή (ΣΞ),  εκ των λογοτεχνών που δε βρίσκονται πλέον μεταξύ μας ενώ πολλοί συνεχίζουν εν ζωή να προσφέρουν με έργα τους. Απ’ τους τελευταίους σημειώνουμε κυρίως από το ΠΝ, τους Κ. Καταγά, Γ. Παπαγεωργίου, Α. Χατζηνάκη, Γ. Μενουδάκη ενώ δεν πρέπει να παραληφθούν οι Α. Δημητρακόπουλος, Π. Καραμανώλης, Κ. Δημητριάδης, Τ. Μασούρας, Δ. Λισμάνης, Μ. Μάστρακας, Ι. Παλούμπης, Μ. Μπουζάκης, Αλ. Μαδωνής, Δ. Πατσίλιας, Η. Προκοπάκης, Κ. Γκορτζής, Ι. Σταθόπουλος … Από ΣΞ σημειώνουμε τους Γ. Νταβαρίνο, Ε. Γκιτέρτσο, Ι. Πριόβολο και της Πολεμικής Αεροπορίας (ΠΑ) τους Η. Σβάρνα, Τάσο Μήνη, Νίκο Στάπα, Ν. Κουρή…

Πρόσφατα η Εταιρεία Ελλήνων Λογοτεχνών (ΕΕΛ) οργάνωσε μία ιδιαίτερης σημασίας εκδήλωση, προς τιμήν αυτής της κατηγορίας των στρατιωτικών που εντρυφούν στη λογοτεχνία και γενικότερα περί την ιστορία, την τεχνολογία, την έρευνα… και συναφή. Οι ομιλίες και η έκθεση των βιβλίων εμφάνισαν μεγάλο αριθμό τέτοιων εκδόσεων και ακούστηκαν τα παραπάνω ονόματα λογοτεχνών καλύπτοντας τους προερχόμενους από το Πολεμικό Ναυτικό και ελάχιστους (λόγω έλλειψης στοιχείων) εκ του Στρατού Ξηράς και της Αεροπορίας.

Τονίστηκε από ομιλητή πως ως στρατιωτικός στην εκδήλωση αυτή «θεωρείται κάθε ένοπλος πολύχρονης θητείας οργανωμένος σε σύνολο ομοίων και υποκείμενος σε σταθερό κώδικα συμπεριφοράς, με ομοιόμορφη εμφάνιση (στολή), με το αυτό Πνεύμα Σώματος, κοινούς στόχους και πιστό σε κανόνες και κώδικες υπακοής σε εξ αρχής διαμορφωμένη ιεραρχία βαθμών και τίτλων».

Για τον τόπο μας, συνέχισε ο ομιλητής, ως τέτοιους ξεχωρίζουμε τους επαναστατημένους Έλληνες στην απαρχή του σύγχρονου κράτους, τους οργανωμένους σε ομάδες και στρατό αντίστασης στην κατοχή, τους οργανωμένους σε στρατό αντάρτικο και στη συνέχεια σε τακτικό που διεκδίκησε ενόπλως την εξουσία, και βέβαια τον τακτικό κυβερνητικό στρατό, με συζητήσιμα τα σώματα ασφαλείας καίτοι η αλήστου μνήμης Χωροφυλακή θα μπορούσε να ενταχθεί σε παραπλήσια κατηγορία χωρίς βάσανο. Οι χώροι αυτοί είναι επομένως αντικείμενο έρευνας στο θέμα αυτό.

Οι ομιλητές παρουσίασαν τα αίτια που οδήγησαν σημαντικό αριθμό να εντρυφήσουν στη γοητεία της λογοτεχνίας σε όλες τις εκφάνσεις της και της συγγραφής γενικότερα. Τόνισαν πως δεν είναι ξένο στους στρατιωτικούς και το πεδίο των λοιπών καλών τεχνών, αλλά απέφυγαν τον πειρασμό να επεκταθούν.

Προσεγγίστηκαν οι ιδιαιτερότητες των στρατιωτικών σε σύγκριση με τους λοιπούς πολίτες, σε εκπαίδευση, απαιτήσεις, άρα και σε χαρακτήρα, τρόπο σκέψης… Προκύπτει επομένως το ερώτημα, ποιο είναι το πλεονέκτημα από τη διαφορετικότητα, ποιο το μειονέκτημα που επηρεάζει τη λογοτεχνική και συγγραφική δεινότητα και δόθηκαν απαντήσεις. Παίζει ρόλο η απομόνωση του ενός και δη τα χρόνια τα τρυφερά της άνδρωσής του ώστε οι τριγμοί της κοινωνίας ν’ ακούγονται απόμακροι και σα να μην τον αφορούν, βαραίνει η διαδικασία της εκπαίδευσης στην ορμή του κάποτε να πει, να γράψει, να ξεσπάσει;

Σε ξερή γλώσσα και χωρίς ανάλυση αναπτύχθηκε πως το προνόμιο δεν προέρχεται από τη φύση του επαγγέλματος. Αλλά εκ της παιδείας που απαιτεί η αποστολή του ως μονίμου στρατιωτικού. Σ’ αυτήν οφείλεται ότι εξελίσσεται σε ιδιόρρυθμο ειδικού χειρισμού, σταθερής συμπεριφοράς και πεποιθήσεων και κατά συνθήκην συντηρητικής δομής.

Επομένως, συμπέρανε ο ένας ομιλητής, εξελίσσεται σε άνθρωπο καταπιεσμένης προσωπικότητας, περιορισμένης ελευθερίας έκφρασης, συμπεριφοράς, εκδηλώσεων, κατευθυνόμενης ενίοτε σκέψης, καθορισμένης διαδικασίας λήψεως αποφάσεων, περιορισμένου βαθμού πρωτοβουλιών κλπ. Οι Έλληνες στρατιωτικοί, είπε, υποκείμεθα σ’ όλες μας τις εκφάνσεις σε προκαθορισμένους κανόνες είναι δε συχνότατη η ποινή «διότι συμπεριεφέρθη ως μη έδει» ή «προέβη σε ενέργειες μη προβλεπόμενες», άρα ο συγκεκριμένος πρέπει να δρα με βάση ό,τι προβλέπεται και όχι όπως ο ίδιος θα ‘θελε!

Συνάγεται επομένως, κατέληξε ο ίδιος, πως ο άνθρωπος αυτός σωρεύει επιθυμίες ανεκπλήρωτες, ενέργεια παραγωγική μιας άλλης υφής όπως η υπηρετούσα την καλή τέχνη, ικανή πλην αναγκαία συνθήκη για να είναι τέτοιος, δηλαδή άνθρωπος. Αυτή η ανεκπλήρωτη επιθυμία για τους τιμώμενους σήμερα στρατιωτικούς έρχεται η στιγμή που αναβλύζει και δεν τον συγκρατεί τίποτε. Έτσι εξηγείται ο μεγάλος αριθμός έργων γραφής καλής περί την Τέχνη του Λόγου και ο ακόμα μεγαλύτερος της συγγραφής περί την στρατιωτική ιστορία.

Στην ΕΕΛ τιμήθηκε ένα στρώμα Ελλήνων που ενώ δοξαζόταν όσο η Ελλάδα μεγάλωνε, ήτοι μέχρι και το τέλος του εμφυλίου, απαξιώνεται όσο η χώρα μας δοκιμάζεται ή ακόμα και συρρικνούται.  Αυτό δε συνέβη κατά τη δικτατορία εκτός των άλλων και με την αρπαγή εδάφους της μαρτυρικής Κύπρου αλλά και τώρα με την απώλεια κυριαρχικών μας δικαιωμάτων ;

Η σχέση που έχει η λογοτεχνία, άρα και οι στρατιωτικοί λογοτέχνες / συγγραφείς, με τα προαναφερθέντα είναι η ίδια που έχει ο σκεπτόμενος και υπεύθυνος άνθρωπος με την υπεράσπιση της θέσης του στη φύση, στη δομημένη κοινωνία, στο σύνολο αξιών που συνθέτουν τον πολιτισμό μας. Όσο περισσότερο περιορίζεται η ελεύθερη έκφραση τόσο αυξάνεται και η επιθυμία γι’ αυτήν, τι καλύτερο λοιπόν από τη διέξοδο της γραφής και του Λόγου και ιδού ο Καρκαβίτσας, ο Ρώτας, ο Νιρβάνας και οι…

Γνωρίζουν μερικοί, πως ο Παντελής Χορν παραπέμφθηκε στο ναυτοδικείο (ευτυχώς δεν καταδικάσθηκε) για το Ανεχτίμητο, καθόσον προκάλεσε δήθεν σκάνδαλο με τις τολμηρές για την εποχή εκφράσεις που χρησιμοποιούσε. Σε εκτόπιση όμως εκτοξεύθηκε στη Μυτιλήνη και ο Καρκαβίτσας, σε στρατόπεδο στο Γκαίρλιτς κλείστηκε ο Ρώτας, και ας μην αναφέρουμε κάποιους σύγχρονους, διωχθέντες επίσης, όχι για τη συγγραφή τους αλλά γι’ άλλα παρόμοια με τα δρώμενα του Καρκαβίτσα και του Ρώτα! Αρκετοί απ’ αυτούς βρίσκονταν στην αίθουσα την ώρα της εκδήλωσης!

Στο σημείο αυτό αναφέρθηκε ο ομιλητής σε θαυμάσια κείμενα που συναντά κανείς σε υπηρεσιακά έγγραφα, κείμενα που θα μπορούσαν κάλλιστα να σταθούν ως λογοτεχνικά κοσμήματα. Σαν τέτοιο επέμεινε πως είναι επί παραδείγματι το έγγραφο υποστήριξης της πρότασης για αποκατάσταση των καταδικασθέντων και εκτελεσθέντων κατά τον εμφύλιο στην ιστορική, πλην γενικά άγνωστη, Δίκη του Ναυτικού το 1948. Το περί ου ο λόγος έγγραφο γραμμένο σαράντα χρόνια μετά φέρει τη σφραγίδα και τον καταιγιστικό θαυμάσιο λόγο του Πλοιάρχου τότε Λεωνίδα Βασιλικόπουλου, γνωστού αντιστασιακού και μετέπειτα Αρχηγού του Ναυτικού. Ο Τάσος Μπουρνιάς ήταν ένας απ’ αυτούς που γλύτωσαν το θάνατο σ’ εκείνη την τραγωδία των σαράντα θανατοποινιτών, και βρισκόταν στην αίθουσα της ΕΕΛ ως τιμώμενος συγγραφέας μεταξύ των άλλων. Είκοσι όμως δεν είχαν γλυτώσει την εκτέλεση!

Από πού όμως πηγάζουν και πλεονεκτήματα στην ιδιότητα του στρατιωτικού που τον οδηγούν στη συγγραφή; Ο εν λόγω υποχρεούται να γράφει λιγόλογες διαταγές μα και πολυσέλιδες αναλύσεις, μελέτες, ημερολόγια, ποινές, ανακριτικές πράξεις, παραπομπές στη δικαιοσύνη, υποστηρικτικά κείμενα για λήψη αποφάσεων, όλα πρέπει να είναι λιτά, δωρικά, κατανοητά, πλήρη, χωρίς φιοριτούρες και καλολογικά στοιχεία. Διαφαίνεται λοιπόν πως ένα βήμα, έστω μεγάλο, χωρίζει τον προικισμένο και ανήσυχο για να εισβάλλει στη λογοτεχνία και απλή θέληση για το γράψιμο γενικότερα, εφόσον αρωγός είναι ο πλούτος της γλώσσας μας για άνετη επιλογή των λέξεων.

Απαιτείται και κάποια φαντασία, απαραίτητο και το κάτι τις που θα νοστιμίσει το αποτέλεσμα, ποιος λέει όμως πως δεν απαντώνται και τέτοια στον καθημερινή γραφή τους, στο συχνό λόγο που επίσης υποχρεούνται να χρησιμοποιούν για να πείσουν, να αναλύσουν, να παρουσιάσουν, να εκπαιδεύσουν. Λείπουν, οφείλουν να λείπουν από τα γραπτά ή προφορικά κείμενά τους οι περιττές λέξεις, οι υπερβολές, τα επίθετα, οι ωραιοποιήσεις, η κολακεία, οι πλατειασμοί…άρα; Ρίξτε μια ματιά στο διαδίκτυο, δέστε τις οργισμένες παρεμβάσεις μερικών από το χώρο τούτες τις μέρες της πολύπλευρης κρίσης του συστήματος και της τσέπης μας!

Μια λέξη ακόμα για τους «ναυταίους», δε μπορεί να μην τους επηρεάζει η θάλασσα, τι να λεχθεί παραπάνω αφού το ‘χει χιλιοτραγουδήσει ο λαός μας, το χει σμιλέψει αυτό ένας Ελύτης, γίνεται να μην παίζει ρόλο η φρεσκαδούρα σαν απολαμβάνει ή παλεύει με την πλανεύτρα;

Για τους συναδέλφους του στρατού ξηράς δε θ’ αναφερθώ αφού ελάχιστα κατέχω το χώρο. Δυο λόγια όμως θα προσθέσω για όσους στελέχωσαν το στρατό των ανταρτών και τις αντιστασιακές οργανώσεις κατά την κατοχή και στη συνέχεια κάποιοι εξ αυτών πήραν μέρος στον αιμοβόρο εμφύλιο σπαραγμό.

Πολύ πάνω από δυο χιλιάδες οι μόνιμοι των παραγωγικών σχολών του κράτους που εντάχθηκαν στις κύριες αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ και άλλες μικρότερες. Πολλά λογοτεχνήματα κάθε είδους, από θεατρικά, δοκίμια, μυθιστορήματα, διηγήματα, ιστορία, ποιήματα, αυτοβιογραφίες, κοκ γεννήθηκαν και μέσα στον πόλεμο από το συγκεκριμένο χώρο και περισσότερα στη συνέχεια. Είναι στρατιωτικοί, είναι λογοτέχνες και συγγραφείς, τιμήθηκαν στην εκδήλωση όπως τους τιμά και ο λαός μαζί με τους λοιπούς λογοτέχνες/συγγραφείς του μονίμου στρατού της χώρας που προέκυψε από τη νικήτρια πλευρά του εμφυλίου. Μία η γιορτή και για τις δυο πλευρές, καιρός είναι!

Δεν παραλείπουμε τους «συγγραφείς» της τελευταίας δικτατορίας, πιθανότατα να υπήρξαν και των προηγουμένων του μεσοπολέμου. Είναι άραγε τυχαίο πως η ποιότητα των συγγραφέων αυτών και ειδικά των πρωτεργατών της χιλιόχρονης, όπως αρέσκοντο να την παρουσιάζουν, επανάστασης, είναι τόσο χαμηλού επιπέδου; Για να βγάλει συμπεράσματα πρέπει να ξεφυλλίσει κανείς τα πονήματα του Παττακού και του πολυδιαφημισμένου ως πτυχιούχου Μακαρέζου και κύρια το Πιστεύω του Παπαδόπουλου.  Ναι, εκείνου του παραληρηματικού ανθρώπου που τυράγνησε τούτον τον τόπο, εκτός των άλλων με το λόγο και τη γραφή, επί έξη χρόνια ντροπής. Δυστυχώς για την πολύπαθη, πλούσια ιστορία μας ο επόμενος δικτάτορας δε συνέγραψε τίποτα για κάλυψη του θλιβερού έστω μέρους της!

Μας ενημερώνει ο ακάματος ναύαρχος Τάσος Δημητρακόπουλος πως, από δυο χιλιάδες αποφοίτους μέχρι το 1973 της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, οι διακόσιοι είκοσι τέσσερις έχουν συγγράψει εφτακόσια εξήντα δύο καταμετρημένα έργα. Τα λογοτεχνικά είναι περισσότερα από ενενήντα δύο, ενώ εκατόν ογδόντα είναι ιστορικά και αναμνήσεων, οι αρμόδιοι θα κρίνουν πόσα και απ’ αυτά χαρακτηρίζονται άνετα και ως λογοτεχνικά. Και τούτα μόνο για το Πολεμικό Ναυτικό. Αν και από τον Στρατό Ξηράς και την Πολεμική Αεροπορία υπάρχει αντίστοιχη εργασία θα καταφαινόταν αμέσως πως οι στρατιωτικοί ξέρουν να χρησιμοποιούν καλά και τη γραφίδα και το λόγο, υποχρεωτικά θα ‘παυε η απαξίωσή τους από μερίδες όχι του λαού που τους αποδέχεται και ξεχωρίζει αλλά και από τους άλλους, τους υπόλοιπους.

Και να θυμούνται οι μη στρατιωτικοί πως είμαστε και του λόγου μας άνθρωποι … κάποιοι κι’ από μας βέβαια δεν πρέπει να το ξεχνούμε αυτό ποτές μας, κι άμα λάχει να προκύψει και κάνας λογοτέχνης, έ τότε καλές χαρές να κάνουμε όλοι μας.

Οι Λογοτέχνες Τιμούν τους Λογοτέχνες/Συγγραφείς Στρατιωτικούς

ΟΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΕΣ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΟΙ

(ΟΜΙΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΤΗΣ 18^ης ΟΚΤ 2012 ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΕΛΛΗΝΩΝ ΛΟΓΟΤΕΧΝΩΝ)

Θα παραθέσω κάποια στοιχεία σε αριθμούς, του ακάματου ερευνητή ναυάρχου  Τάσο Δημητρακόπουλου, δικός του κόπος είναι μέσα από το πλήθος των πολύτιμων βιβλίων του. Μπορείτε να θαυμάσετε τα τελευταία μαζί μ’ όλα τ’ άλλα στην έκθεση που μόλις προλάβαμε να συγκροτήσουμε, μικρό δείγμα γραφής των στρατιωτικών που είναι συγγραφείς και λογοτέχνες. Μας εξηγεί ο καλός ναύαρχος πως, από δυο χιλιάδες αποφοίτους μέχρι το 1973 της Σχολής Ναυτικών Δοκίμων, οι διακόσιοι είκοσι τέσσερις έχουν συγγράψει εφτακόσια εξήντα δύο καταμετρημένα έργα. Τα λογοτεχνικά είναι περισσότερα από ενενήντα δύο ενώ εκατόν ογδόντα είναι ιστορικά και αναμνήσεων, οι αρμόδιοι θα κρίνουν πόσα και απ’ αυτά χαρακτηρίζονται άνετα και ως λογοτεχνικά. Και τούτα μόνο για το Πολεμικό Ναυτικό.

Ως στρατιωτικούς στην παρούσα προσέγγιση θεωρούμε κάθε ένοπλο πολύχρονης θητείας οργανωμένο σε σύνολο ομοίων και υποκείμενο σε σταθερό κώδικα συμπεριφοράς, ομοιόμορφη εμφάνιση (στολή), απαιτήσεων δημόσιου βίου, κοινών στόχων και πιστό σε κανόνες και κώδικες υπακοής σε εξ αρχής διαμορφωμένη ιεραρχία βαθμών και τίτλων.

Για τον τόπο μας ως τέτοιους αναγνωρίζουμε τους επαναστατημένους Έλληνες στην απαρχή του σύγχρονου κράτους μας, τους οργανωμένους σε ομάδες και στρατό αντίστασης στην κατοχή, τους οργανωμένους σε στρατό αντάρτικο και στη συνέχεια σε τακτικό που αμφισβήτησε ενόπλως την εξουσία της άρχουσας τάξης, όπως καθιερώθηκε να αποκαλείται ακόμα μέχρι σήμερα, και φυσικά τον τακτικό κυβερνητικό στρατό, με συζητήσιμα τα σώματα ασφαλείας καίτοι η αλήστου μνήμης Χωροφυλακή θα μπορούσε να ενταχθεί σε παραπλήσια κατηγορία χωρίς βάσανο. Οι χώροι αυτοί είναι επομένως αντικείμενο έρευνας για μας σήμερα.

Ο ομιλών αμφισβητεί για τον εαυτό του την αποτελεσματικότητα της βραχύβιας προσέγγισης του μεγάλου θέματος. Θα περιοριστούμε λοιπόν στην προσπάθεια για εξέταση μικρού φάσματος και δη της φύσης και των αιτίων που οδήγησαν σημαντικό αριθμό αυτών των κατηγοριών να εντρυφήσουν στη γοητεία της λογοτεχνίας σε όλες τις εκφάνσεις της και της συγγραφής γενικότερα. Εν παρενθέσει τονίζεται πως δεν είναι ξένο στους στρατιωτικούς και το πεδίο των λοιπών καλών τεχνών, αλλά αποφεύγουμε τον πειρασμό να επεκταθούμε.

Κρίσιμο ερώτημα είναι εάν οι εν λόγω διαφοροποιούνται από τους λοιπούς κατοίκους της χώρας μας. Χωρίς πολλή σκέψη εκφράζω την άποψη πως η φύση και ο τόπος δεν ξεχωρίζουν, ευτυχώς, τους κατοίκους στους μεν όπου χαρίζεται και στους δε που τους απαξιώνει, και ο λόγος είναι απλός. Η σοφία της δεν επιμερίζει τους δέκτες των αγαθών του τόπου, όσο κι αν κάποιοι θέλουν να τη διυλίζουν υποστηρίζοντας πως υπάρχουν εύνοιες του περιβάλλοντος, ο ήλιος ναι, ξενερίζει από την ίδια πάντα μεριά αλλά δεν προσφέρεται το ίδιο σ’ όλους, ο αέρας ναι, είναι καθαρός και ξέχωρος αλλά αλλιώτικος ανάλογα με τους εισπνέοντες, τα βουνά ναι, είναι κατοικία των θεών προσιτά όμως μόνον στους λάτρεις τους, οι μνήμες δε μπορεί να ‘ναι δεκτικές των πάντων… κάνουν λάθος λοιπόν οι διανομείς των «αγαθών». Εδώ μεστώνουν και οι στρατιωτικοί και οι τσαγκάρηδες, και οι προνομιούχοι οικονομικά κι οι διπλανοί.

Υπάρχουν όμως διαφορές που θα δούμε παρακάτω, σε χαρακτήρα, σε τρόπο σκέψης, σε … πολλά, Ποιο είναι το πλεονέκτημα από τη διαφορετικότητα, ποιο το μειονέκτημα που επηρεάζει τη λογοτεχνική και συγγραφική δεινότητα του ενός και του άλλου; Παίζει ρόλο η απομόνωση του ενός και δη τα χρόνια τα τρυφερά της άνδρωσής του ώστε οι τριγμοί της κοινωνίας ν’ ακούγονται απόμακροι και σα να μην τον αφορούν, βαραίνει η όλη διαδικασία της εκπαίδευσής του στην ορμή του κάποτε να πει, να γράψει, να ξεσπάσει;

Σε ξερή γλώσσα και χωρίς ανάλυση διασαφηνίζεται πως το προνόμιο δεν προέρχεται από τη φύση του επαγγέλματος. Αλλά εκ της εκπαίδευσης που απαιτεί η αποστολή του ως μονίμου στρατιωτικού. Σ’ αυτήν οφείλεται ότι εξελίσσεται σε ιδιόρρυθμο ειδικού χειρισμού, σταθερής συμπεριφοράς και πεποιθήσεων και κατά συνθήκην συντηρητικής δομής.

Επομένως, προσθέτουμε, σε άνθρωπο καταπιεσμένης προσωπικότητας, περιορισμένης ελευθερίας έκφρασης, συμπεριφοράς, εκδηλώσεων, στρεβλής ενίοτε και κατευθυνόμενης σκέψης, καθορισμένης διαδικασίας λήψεως αποφάσεων, περιορισμένου βαθμού πρωτοβουλιών κλπ. Σημειώνεται πως οι Έλληνες στρατιωτικοί υποκείμεθα σε όλες μας τις εκφάνσεις σε προκαθορισμένους κανόνες είναι δε συχνότατη η ποινή «διότι συμπεριεφέρθη ως μη έδει» ή «προέβη σε ενέργειες μη προβλεπόμενες», άρα ο εξεταζόμενος πρέπει να δρα με βάση ότι προβλέπεται και όχι όπως ο ίδιος θα ‘θελε!

Άμεσο συμπέρασμα πως ο άνθρωπος αυτός σωρεύει μάζα επιθυμιών ανεκπλήρωτων, ενέργεια παραγωγική συγκεκριμένης υφής όπως η υπηρετούσα την καλή τέχνη, ικανή πλην αναγκαία συνθήκη για να είναι τέτοιος, δηλαδή άνθρωπος. Αυτή η ανεκπλήρωτη επιθυμία στους τιμώμενους σήμερα στρατιωτικούς έρχεται η στιγμή που αναβλύζει και δεν τον συγκρατεί τίποτε. Έτσι εξηγείται ο μεγάλος αριθμός έργων γραφής καλής περί την Τέχνη του Λόγου και ο ακόμα μεγαλύτερος της συγγραφής περί την στρατιωτική ιστορία.

Ήταν από τους στόχους της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών να τιμήσει ένα στρώμα Ελλήνων που ενώ δοξαζόταν όσο η Ελλάδα μεγάλωνε, ήτοι μέχρι και το τέλος του εμφυλίου, απαξιώνεται όσο η χώρα μας δοκιμάζεται ή ακόμα και συρρικνούται.  Αυτό δε συνέβη κατά τη δικτατορία εκτός των άλλων και με την αρπαγή εδάφους της μαρτυρικής Κύπρου αλλά και τώρα με την απώλεια κυριαρχικών μας δικαιωμάτων ;

Η σχέση που έχει η λογοτεχνία άρα και οι στρατιωτικοί λογοτέχνες/συγγραφείς με τα προαναφερθέντα είναι η ίδια που έχει ο σκεπτόμενος και υπεύθυνος άνθρωπος με τη υπεράσπιση της θέσης του στη φύση, στη δομημένη κοινωνία, στο σύνολο αξιών που συνθέτουν τον πολιτισμό μας. Όσο περισσότερο περιορίζεται η ελεύθερη έκφραση τόσο αυξάνεται και η επιθυμία γι’ αυτήν, τι καλύτερο λοιπόν από τη διέξοδο της γραφής και του Λόγου και ιδού ο Καρκαβίτσας, ο Ρώτας, ο Τάσος Κόρφης (Ρομποτής για τους γνωρίζοντες τα του Πολεμικού Ναυτικού), ο Παντελής Χορν για να αναφερθώ μόνο σε μη ζώντες μεγάλους λογοτέχνες στρατιωτικούς.

Γνωρίζουν μερικοί, πως ο Παντελής Χορν παραπέμφθηκε στο ναυτοδικείο και ευτυχώς δεν καταδικάσθηκε για το Ανεχτίμητο, καθόσον προκάλεσε δήθεν σκάνδαλο με τις τολμηρές για την εποχή εκφράσεις που χρησιμοποιούσε. Σε εκτόπιση όμως εκτοξεύθηκε στη Μυτιλήνη και ο Καρκαβίτσας, σε στρατόπεδο στο Γκαίρλιτς κλείστηκε ο Ρώτας, και ας μην αναφέρουμε κάποιους σύγχρονους, διωχθέντες επίσης, όχι για τη συγγραφή τους αλλά γι’ άλλα παρόμοια με τα δρώμενα του Καρκαβίτσα και του Ρώτα.

Στο σημείο αυτό οφείλω να αναφερθώ σε θαυμάσια κείμενα που συναντά κανείς σε υπηρεσιακά έγγραφα, κείμενα που θα μπορούσαν κάλλιστα να σταθούν ως λογοτεχνικά κοσμήματα. Σαν τέτοιο επιμένω πως είναι επί παραδείγματι το έγγραφο υποστήριξης της πρότασης για αποκατάσταση των καταδικασθέντων και εκτελεσθέντων κατά τον εμφύλιο στην ιστορική, πλην γενικά άγνωστη, Δίκη του Ναυτικού. Το περί ου ο λόγος κείμενο γραμμένο σαράντα χρόνια μετά φέρει τη σφραγίδα και τον καταιγιστικό θαυμάσιο λόγο του Πλοιάρχου τότε Λεωνίδα Βασιλικόπουλου, γνωστού αντιστασιακού και μετέπειτα Αρχηγού του Ναυτικού.

Το φέρνω ως παράδειγμα του επιχειρήματος πως δεν είναι μόνο η δεινότητα της παιδείας και το εσωτερικό χάρισμα που οδηγεί στην εκφορά λόγου καλού, είναι και η συγκεκριμένη εκπαίδευση που απαιτεί κείμενο σαφές, λιτό, περιεκτικό λόγο που με όπλο την αφαίρεση μπορεί εύκολα να τον φέρει στην απόδοση ολοκληρωμένων εννοιών με τις λιγότερες δυνατές λέξεις. Μ’ άλλα λόγια σε παραπλήσιο του Χαϊκού, στο είδος ποιήματος που ανθεί σχεδόν καθημερινά στην στρατιωτική ορολογία όσο καινοφανές και να φαίνεται τούτο.

Ο στρατιωτικός υποχρεούται να γράφει διαταγές λιγόλογες μα και πολυσέλιδες αναλύσεις, μελέτες, ημερολόγια, ποινές, ανακριτικές πράξεις, παραπομπές στη δικαιοσύνη, υποστηρικτικά κείμενα για λήψη αποφάσεων, όλα πρέπει να είναι λιτά, δωρικά, κατανοητά, πλήρη, χωρίς φιοριτούρες και καλολογικά στοιχεία. Διαφαίνεται λοιπόν πως ένα βήμα, έστω μεγάλο, χωρίζει τον προικισμένο και ανήσυχο για να εισβάλλει στη λογοτεχνία και απλή θέληση στη συγγραφή γενικότερα, εφόσον αρωγός είναι ο πλούτος της γλώσσας μας για άνετη επιλογή των λέξεων.

Απαιτείται και κάποια φαντασία, απαραίτητο και το κάτι τις που θα νοστιμίσει το αποτέλεσμα, ποιος λέει όμως πως δεν απαντώνται και τέτοια στον καθημερινή γραφή τους, στο συχνό λόγο που επίσης υποχρεούνται να χρησιμοποιούν για να πείσουν, να αναλύσουν, να παρουσιάσουν, να εκπαιδεύσουν. Λείπουν, οφείλουν να λείπουν από τα γραπτά ή προφορικά κείμενα οι περιττές λέξεις, οι υπερβολές, τα επίθετα, οι ωραιοποιήσεις, η κολακεία, οι πλατειασμοί…άρα; Ρίξτε μια ματιά στο διαδίκτυο, δέστε τα οργισμένα κείμενα μερικών από το χώρο!

Μια μόνο λέξη για τους του Πολεμικού Ναυτικού όπου για τον ομιλούντα είναι υποχρέωση η μη παράλειψή της. Δεν μπορεί να μην τους επηρεάζει η θάλασσα, τι να πω παραπάνω που το ‘χει χιλιοτραγουδήσει ο λαός μας, το χει σμιλέψει αυτό ένας Ελύτης, γίνεται να μην παίζει ρόλο η φρεσκαδούρα σαν απολαμβάνει ή παλεύει με την πλανεύτρα;

Χρειάζονται λοιπόν πρόσθετες εξηγήσεις γιατί οι της λάμπουσας πενίας όπως από το μεσοπόλεμο αποκαλούνται οι στρατιωτικοί, στράφηκαν και στη λογοτεχνία;

Για τους συναδέλφους του στρατού ξηράς δε θ’ αναφερθώ αφού ελάχιστα κατέχω το χώρο. Δυο λόγια όμως θα προσθέσω για όσους στελέχωσαν τον στρατό των ανταρτών και τις αντιστασιακές οργανώσεις κατά την κατοχή και στη συνέχεια κάποιοι εξ αυτών πήραν μέρος στον αιμοβόρο εμφύλιο σπαραγμό, χωρίς να μπω σε επιμερισμούς ευθυνών, ρόλους ξένων παραγόντων κοκ

Πολύ πάνω από χίλιοι οι μόνιμοι των παραγωγικών σχολών του κράτους που εντάχθηκαν στις κύριες αντιστασιακές οργανώσεις ΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΔΕΣ και άλλες μικρότερες. Όλοι προέρχονται από τον προπολεμικό Στρατό Ξηράς αφού το Ναυτικό και η Αεροπορία είχαν διαφύγει σύσσωμα σχεδόν στη Μέση Ανατολή. Προέκυψαν όμως και πάμπολλοι από τις στρατιωτικές σχολές ταχύρρυθμης εκπαίδευσης  που λειτούργησαν στο βουνό, αναδείχθηκαν σε στελέχη και πολέμησαν για χρόνια εκείνη τη δεκαετία. Ρίξτε μια ματιά στο σχετικό βιβλίο του συναδέλφου Πριόβολου, είναι στην έκθεση, αναζητείστε και τα υπόλοιπα του ίδιου σεμνού συγγραφέα/λογοτέχνη  στρατηγού.

Πολλά λογοτεχνήματα κάθε είδους, από θεατρικά, δοκίμια, μυθιστορήματα, διηγήματα, ιστορία, ποιήματα, αυτοβιογραφίες, κοκ γεννήθηκαν και μέσα στον πόλεμο από το συγκεκριμένο χώρο και περισσότερο στη συνέχεια. Οι συγγραφείς τους πολέμησαν για χρόνια φορώντας την ίδια στολή, υπάκουσαν σε διαταγές ανωτέρων και στη συνείδησή τους υποκείμενοι σε κανονισμούς, σεβόμενοι στρατιωτική ιεραρχία, παίρνοντας βαθμούς στο πεδίο της μάχης; Είναι στρατιωτικοί, είναι λογοτέχνες και συγγραφείς, τιμώνται σήμερα μαζί με τους λοιπούς του μονίμου στρατού της χώρας που προέκυψε από τη νικήτρια πλευρά του εμφυλίου. Μία η γιορτή και για τις δυο πλευρές, καιρός είναι!

Μνημονεύω εν τούτοις μόνον τους Βασίλη Βενετσανόπουλο, Στέφανο Παπαγιάννη και Δημήτρη Τσιτσιπή μέλος της Εταιρείας μας μέχρι το θάνατό του,  ως προερχόμενων και από τις δυο όχθες, αφού απόφοιτοι της Σχολής Ευελπίδων πολέμησαν τους εισβολείς Ιταλούς και τους Γερμανούς υπό τον τακτικό στρατό και τις ίδιες δυνάμεις κατοχής υπό το ΕΑΜ και τον ΕΛΑΣ, ενώ πήραν μέρος και στον εμφύλιο με την πλευρά που πίστευαν σωστή. Ρίξτε μια ματιά στα βιβλία τους, ρίξτε μια ματιά στο Ημερολόγιο, Όσο Σώθηκε του αντάρτη Καρατζά απ’ την Πάνω  Αγόριαννη, αυτό το κόσμημα δε θάβεται;  Ο Ρώτας να το θυμόμαστε ήταν κι αυτός ΕΑΜίτης.

Δε θ’ αναφερθώ σε πονήματα και λογοτέχνες της Πολεμικής Αεροπορίας πλην του Κουρή ως συγγραφέα και επίσης του Στάπα και τούτο γιατί το χρωστάμε στον τελευταίο που βασανίσθηκε για τη συμμετοχή του στο Κίνημα του Ναυτικού και μας δίδαξε να λέμε όχι, όπως μας έμαθε και ο Μήνης ο πολεμιστής αεροπόρος, ο ασυμπίεστος, ο πολυβασανισμένος μαχητής της δημοκρατίας.

Δεν γίνεται να παραληφθούν οι «συγγραφείς» της τελευταίας δικτατορίας πιθανότατα δε και των προηγουμένων του μεσοπολέμου. Είναι άραγε τυχαίο πως η ποιότητα των συγγραφέων αυτών και ειδικά των πρωτεργατών της χιλιόχρονης, όπως αρέσκοντο να την παρουσιάζουν, επανάστασης, είναι τόσο χαμηλού επιπέδου, έχετε ξεφυλλίσει τα πονήματα του Παττακού και του πολυδιαφημισμένου ως πτυχιούχου Μακαρέζου και κύρια το Πιστεύω του Παπαδόπουλου; Ναι, εκείνου του παραληρηματικού ανθρώπου που τυράγνησε τούτον τον τόπο, εκτός των άλλων και με το λόγο και τη γραφή του, επί έξη χρόνια ντροπής. Δυστυχώς για την πολύπαθη, πλούσια ιστορία μας ο επόμενος δικτάτορας δε συνέγραψε τίποτα για κάλυψη του θλιβερού έστω μέρους της!

Πιο καλογραμμένα είναι των Αραπάκη και Μπονάνου, όσο δε για την αξιοπιστία των δύο τελευταίων αξίζει να περιοριστεί κανείς στις κραυγαλέες μεταξύ των αντικρούσεις για τα ίδια γεγονότα, ώστε να βγάλει το ανάλογο συμπέρασμα. Η αυτοπροβολή δεν είναι, δεν πρέπει να είναι ίδιον του συγγραφέα, ας αφήσουμε τον αναγνώστη να μας βάλει σε βάθρο, είναι πιο επιτυχημένη πρακτική, κάτι που αγνοούσαν οι πιο πάνω συγγραφείς της χούντας αλλά δυστυχώς όχι μόνον εκείνοι. Ας μην ξεχνάμε τι συμβαίνει όσο σκαρφαλώνει στα δέντρα η μαϊμού! Αυτή όμως γνωρίζει το θέαμα που προσφέρει!

Έρχομαι τώρα σε ελάχιστη ονοματολογία λογοτεχνών που μας άφησαν έργο μεγάλο αλλά και κάποιων σύγχρονων. Ανέφερα ήδη τον Τάσο Κόρφη, το ναύαρχο Ρομποτή παλιό μου Κυβερνήτη. Είμαστε περήφανοι οι του Ναυτικού για τον Κόρφη, σάμπως όμως δεν είναι περήφανη όλη η χώρα για το Θεατρικό συγγραφέα τον Παντελή Χορν του Πολεμικού Ναυτικού αλλά και του Λιμενικού Σώματος, τι να προσθέσω εδώ γι’ αυτόν! Γίνεται να παραλείψω τον Γιακουμάκη, το Βάρφη, και ξέχωρα βέβαια ως ολοζώντανους τον Μενουδάκη, το Γήση τον Παπαγεωργίου, κι άμα το παρακάνω με τους του Ναυτικού τι να πουν οι στρατιωτικοί γιατροί για τον Καρκαβίτσα απ’ τους αθάνατους αλλά και τον Παπαδημητρακόπουλο, τον Πολυράκη, τον Τσοχαλή, τον Χαραλαμπάκη, τον Γιαννόπουλο που κοσμούν τη λογοτεχνική ζωή του τόπου μας…

Τόσους και τόσους παραλείπουμε εδώ, αλλά δε μπορώ να μην αναφέρω και τον Πριόβολο και τον Χατζηνάκη μέλος της ΕΕΛ και τέλος, έτσι ως χαρακτηριστικούς αντιπροσώπους εκείνης της γενιάς, τον Τσιτσιπή του ΔΣ απ’ τη ΣΣΕ πλάι στο μεγάλο Βασίλη Ρώτα .

Και να θυμούνται οι μη στρατιωτικοί πως είμαστε και του λόγου μας άνθρωποι … κάποιοι κι’ από μας βέβαια δεν πρέπει να το ξεχνούμε αυτό ποτές μας, κι άμα λάχει να προκύψει και κάνας λογοτέχνης, έ τότε καλές χαρές να κάνουμε οι υπόλοιποι.

Ο Κωστάκης, ο Μάκης, όσοι φύγανε…. όλοι μαζί… (Απευθυσμένο και Reunion?)

Βασσάνειο 2012

Ο ΚΩΣΤΑΚΗΣ, Ο ΜΑΚΗΣ, ΟΣΟΙ ΦΥΓΑΝΕ… ΟΛΟΙ ΜΑΖΙ

 

Και που λέτε ξαφνικά σταμάτησε να δουλεύει, Κάτσε ρε Κωστάκη, δηλαδή δε μάζεψες με την κρίση και πως κατάλαβες ότι τα ‘φτυσε το μηχανάκι σου, Γιατί ρε χάχα, αν εσύ δεν την ακούς να κάνει ντουπ ντουπ δε σημαίνει πως σταμάτησε να χτυπάει, έ λοιπόν έτσι και μένα, μου ‘πεσε το ρελέ, έκανε απεργία η κορμάρα μου, πώς το λένε, Κι ύστερα τι έγινε ρε Κωστάκη, Τι να ‘γινε, με κόψανε στη μέση γύρω γύρω, μονάχα τη σπονδυλική στήλη αφήσανε, απλώσανε στο μάρμαρο ότι βρήκανε μέσα κι αρχινήσανε το ξεδιάλεγμα, πετάξανε μερικά, κόψανε κάποια άλλα κι ότι περίσσεψε το ξαναβάλανε και… να αυτό κάνανε…

Το διηγούτανε ο Τσιγγάνος και τον άκουγαν όλοι με κατανόηση, στο τέλος του τράβηξε μια ελαφριά ο Δάσκαλος, Σκάσε Κωστάκη, Μα… Σκάσε είπα και κόψε το φουμάρισμα είσαι μια βδομάδα μόλις με τα μισά σωθικά κι ο μόνος που καπνίζεις χαμένε, έ χαμένε, θα πας ρε συ να βρεις το Φουκαριάρη, χθες βγήκες απ’ το χειρουργείο και στρίβεις τσιγάρα, μαλάκα, έ μαλάκα και δώστου δεύτερη σβερκιά, στο μαλακό όμως…

Κύριοι, παρακαλώ, φώναζε το κορίτσι, κανένας δεν άκουγε, οπότε άρχισε κι αυτή, τράβαγε τον έναν απ’ το μανίκι έσπρωχνε τον άλλον στη θέση του, τακτοποιούσε λίγο πιο κει τον πατέρα της, τους ρύθμισε όλους, είκοσι ακριβώς τα παιδιά και κανείς δεν έβγαλε άχνα, Μα δε μ’ ακούτε, στεντόρεια η φωνή ξαφνικά, μέχρι κι οι προπαιδευόμενοι που κραύγαζαν στην πλατεία την άκουσαν και κοκάλωσαν, καθίστε στις θέσεις σας, τώρα αμέσως είπα, ύστερα ό,τι τους έλεγε την άκουγαν με κάποια καθυστέρηση βέβαια αλλά υπάκουαν, οι φαλακροί, οι ασπρομάλληδες (κάνα δυο μονάχα οι χρωματισμένοι είναι η αλήθεια), όλοι τους εκεί κοντά στα εβδομήντα, Ό,τι πει η Δανάη μαλάκες, πρόσταξε ο Δάσκαλος, μη στενοχωρηθεί το παιδί θα ‘χετε να κάνετε με μένα, δε φτάνει που άφησε τα δικά της η κούκλα να ‘ρθει να μας φωτογραφήσει… Κλικ, κλακ η φωτογραφική, Τώρα όλοι τζιζζζζζ, και να κάτι χαμόγελα σα να τους καθαρίζουν αυγά, κάμποσοι με μασέλες, ο Μάκης με τα μισά δόντια, φαφούτης μια ζωή βλέπεις, Ρε παιδάκι μου ακόμα να μου φτιάξει τη γέφυρα η σκρόφα, θα της βάλω μπόμπα να δείτε σεις που κοροϊδεύετε…

Μάκη, κλείσε τώρα δα το στόμα σου, κτήνος τρέχουν τα σάλια σου, Μα δε βλέπεις το κουκλί με τη μηχανή, να μη τρέχουν τα σάλια μου, Βρε ξεκούτη είναι η θυγατέρα του Αντώνη, μόμολο, εγγονή σου είναι ρε χούφταλο, Έ όχι και χούφταλο ρε Τάκη, όχι και χούφταλο, εμένα που με βλέπεις ξέρεις πόσες φορές … άκου χούφταλο, ξεράθηκαν στα γέλια όσοι άκουγαν, Μάκη, κόψε κάτι καρντάση…

Ανύπαντρος από πεποίθηση και… επάγγελμα καμάκι ο Μάκης με τη χρυσή καρδιά που τον ξέρουνε όλα τα λουλουδάδικα της Αθήνας – εκεί ξόδευε το μισθό εκεί και τη σύνταξή του τώρα – ατέλειωτα τα μπουκέτα ο μεγάλος, τον συμπαθούνε όλες, προσοχή και χειροφίλημα να δουν  τα μάτια σου και να θυμηθείς παλιές μέρες καλές… τέτοιος ωραίος είναι ο εραστής της Τάξης, ποιος δεν τον αγαπάει, άσε που ‘κανε και βουτιά στο λεβητοστάσιο με τον υπέρθερμο να σώσει τους άλλους… το θυμάστε αδέρφια;

Τότε ρε συ που κρεμάσαμε το κρεβάτι του Νίκου του Τσιμινιέρα έξω απ’ το θάλαμο κι αφήσαμε μόνο το στρώμα με τις παντόφλες στο πάτωμα, θυμάσαι τι έγινε… Αυτό λες εσύ, αμ το άλλο σα δίναμε εξετάσεις κι έπιασε κόψιμο τον Ψηλέα, απαγορευότανε να βγεις την ώρα που γράφαμε, θα ‘χανε τις εισαγωγικές και κοίτα πλάκα,  του βάλανε έναν κουβά πίσω απ’ τη γωνία κι ύστερα φίλε μου… πήγε ο Λαθρέμπορος να δει αν πράγματι είχε ευκοιλιότητα… Όχι, όχι, δεν ήταν ο λαθρέμπορος ο Αρχάγγελος ήταν, άκου να τσεκάρει ο άνθρωπος!

Σιγά το πράμα, εδώ μου τρύπησε το χέρι με τη ξιφολόγχη ο Ηλίας ο ψυχάκιας όταν με προκάλεσε κι αντί να πω Ναι το τρυπάτε,  μην πιστεύοντας ο βλάκας πως θα το κάνει, μπαμ, το κάρφωσε στο τραπέζι, τι να πεις γι’ αυτό, Αμ τον ουλαμό με οπλισμό στο γήπεδο που μας έκανε ποιος, ρωτάω ποιος θυμάται, εδώ σας θέλω… Σιγά το πράμα, ο Αντώνης ο Χαρίθεος ήτανε, ο καλύτερος αξιωματικός που πέρασε απ’ τη σχολή, τον είχαμε κι  ένα φεγγάρι επιτηρητή, Όχι δεν τον είχαμε, Ναι τον είχαμε, Δεν τον είχαμε στη σχολή λέω, εσύ δε θυμάσαι να κλείνεις τα μαγαζιά σου, στο καλοκαιρινό τον είχαμε για λίγο ξύπνα Νεάντερταλ…

Και είναι καλαμπούρια ρε σεις αυτά που λέτε, καλαμπούρια είναι,  άντε πάγαινε από δω, μαρτύριο ήτανε, τα τέσσερα χειρότερα χρόνια της ζωής μου πέρασα εδώ μέσα, εκατόν είκοσι μέρες φυλάκιση, ενώ ο κολλητός σου ούτε μία, ακούς, ούτε μία ο μάγκας… Εγώ έπιασα εκατόν ογδόντα στη φυσική τότε που άργησα να ‘ρθω γιατί δεν είχα λεφτά ν’ αλλάξω παντελόνι που μου σκίστηκε και καθυστέρησα να δανειστώ απ’ τον αυτόν μωρέ, πώς τον λέγανε να δεις, ευτυχώς που ‘τανε άνθρωπος ο Σούτσος, τον θυμάστε, εκατόν ογδόντα πήρα, Θηρίο, μιλάμε για φυλακή όχι για φυσική, και σιγά μην πήρες τετρακόσια αγριάνθρωπε, ο Μπαμπαλούνας ήρθε πρώτος όχι εσύ, Τι λες τώρα ρε, ξεχνάς που πήρα… μη με βαράς ρε Κωστάκη θα σε ξαναδείρω κι ας είσαι μισός, το ξέχασες μου φαίνεται τότε που μου ‘ριξες τη κουτουλιά και στράβωσε η μύτη μου, ορίστε στραβή είναι ακόμα, ξέρεις πως μου ‘φυγε γκόμενα εξ αιτίας σου, μου χρωστάς ένα τέτοιο… Δε σου χρωστάω τίποτα αγάπη μου, τίποτα δε σου χρωστάω, καθόσον στο Πόρτο σου πάσαρα… Τι μου πάσαρες ρε πινέζα, δικιά σου ήτανε και μου την πάσαρες ή είχα την ανάγκη σου για γκόμενες, άκου ο Τζίπσυ που πάσαρε και γκόμενες, Ποκοπίκο, έ Ποκοπίκο, Αν δεν μου ‘χανε βγάλει τη σπλήνα και το συκώτι και δε ξέρω τι ακόμα θα σου ‘δειχνα γω, θα σου ίσιωνα τώρα τη μύτη αχάριστε άντρα… πάρε ρε και το δικό μου γλυκό να χορτάσεις μπας και στανιάρεις…

Μαζεύτηκαν όσοι είχαν απομείνει απ’ την Τάξη τους, σαράντα πέντε χρόνια μετά την έξοδό τους απ’ τη σχολή των Δοκίμων, το Βασσάνειο Ίδρυμα εκεί στο Χατζηκυριάκειο, Είναι το σπίτι σας, δήλωσε ο αρμόδιος στην υποδοχή, πήγαν κουστουμαρισμένοι άπαντες έξω ο Νικολής ο και Δάσκαλος επονομαζόμενος, Από σένα το περιμέναμε Βλάχο αλλά ο Ντόκτορας ήρθε χωρίς γραβάτα…

Στήθηκαν και φωτογραφήθηκαν σε πόζες ατέλειωτες (να θυμούνται μετά να μελαγχολούν πάλι) με εντολές της κούκλας, της θυγατέρας του μόνου που θα κατάφερνε να τους μαζέψει, όπως κι έγινε, τους κουλάντριζε μια χαρά η τσαχπίνα, θαρρετή, χαμογελαστή, αυστηρή στην αποστολή της, το χαίρονταν όλοι, καμάρωνε σα γύφτικο σκεπάρνι ο δικός της βλέποντας τους συμμαθητές του να κανακεύονται απ’ το βλαστάρι του…

Περπάτησαν μέχρι το εκκλησάκι, μπήκαν άναψαν κεριά, Κοίτα ρε, ακόμα κι ο Δραγάτης, Μπα από πότε, τον σκούντησε κάποιος, Εγώ τηρώ τις παραδόσεις, δήλωσε περισσότερο σεμνά απ’ ότι χρειαζόταν αυτός, μούχρωσαν κάμποσα μάτια στο τρισάγιο, δεν τα σκούπισαν μη φανούν, λείπανε ανάμεσά τους, τους αισθάνθηκαν εκεί δίπλα, κάνανε μνημόσυνο με τον παπά αλλά και μ’ ένα σωρό ιστορίες απ’ τον Τζο τον κωπηλάτη, το Γιώργη με τις κασκαρίκες του, τον άλλο Γιώργη το Φούτσο, τον Αντώνη τον Τούμπο, το Μίλτο τον Αφέλα, τον  Σπύρο τον Κεφάλα, το Μένη τον Χαρτοπαίχτη, το Γιώργη τον ξενιτεμένο, το Μίμη τον όμορφο Μπαμπαλούνα… κανέναν δεν ξέχασα…

Έλειπε ο Καπόνε, Άστον αυτόν, τριγυρνάει με μια Λατινοαμερικάνα ν’ αλληθωρίζεις και μια Πόρσε φίλε… πουλώντας ανταλλακτικά, σκέψου ο Καπόνε, Σιγά μην πουλάει καρπούζια, βρε τη γκόμενα θα μοστράρει, άκου ανταλλακτικά… έλειπε κι ο Σωτήρης μάλλον φευγάτος στας Ευρώπας, δε θέλει πολλά πολλά με το παρελθόν, τέλος πάντων, απών κι ο Παναγιωτάκης καθόσον ο επαναστατημένος σε λιγοήμερες διακοπές…

Στάθηκαν δυο λεπτά να δουν την καινούργια σοδειά, αγόρια και κορίτσια μαζί, Έ ρε γιαούρτι και μείς… αναστέναξε ο Μάκης και τού ‘ρθε μια μπηχτή απ’ τον Τάσο, Σκασμός, του σφύριξε,  προχώρησαν στο παλιό κτήριο, ανακαινισμένο, πλημμύρισαν καινούργιες θύμισες, Εδώ μαρτύρησα… εδωνά σκεπασμένος με κουβέρτες, σ’ αυτό το θάλαμο κρεμασμένος ανάσκελα στη ντουλάπα, Μπουρτζόβλαχε, να το κυτίον καθαριότητας τρύπιο που πυροβόλησες, παραλίγο να με καθαρίσεις φονιά, ο Βαγγέλης και καπάκι, Ακούστε δικαιολογία παιδιά, «Είμαι ρε στην σκοπευτική» μου ‘πε, «θαρρείς δεν ξέρω να πυροβολάω», Λαχταρήσαμε στο θάλαμο βλάχο, άκου να σημαδεύει την πόρτα του θαλάμου…

Τα καθολικά ποινολόγια, μα πού ήτανε ρε… εδώ ήτανε του Αρχηγού των Δοκίμων το δωμάτιο, κι εδωνά του Αξιωματικού Φυλακής… Και που λες, μόλις μου πετάει να παίξουμε μποξ, του τραβάω μία τον ανασήκωσα τον Ηλία που παρίστανε τον μποξέρ, του την κράταγα, κατάλαβες…

Ενημέρωση απ’ τον αρμόδιο της Σχολής, να και τα εργαστήρια, να οι μοντέρνοι κύκλοι σπουδών, η έρευνα, το οποίον, η εσωτερική αξιολόγηση, το Μοντερέϋ, το Πολυτεχνείο, κι αυτό και κείνο, όλοι σοβαροί ν‘ ακούνε, να θαυμάζουν, να παραδέχονται κουνώντας το κεφάλι όποιοι καταλάβαιναν, ρώταγαν μερικοί μετά, τσιμουδιά γιατί τίποτα δεν έπιανε ο γράφων, Ρε γαμώτο, αναρωτήθηκε όλο ανησυχία, θες σήμερα παγκόσμια μέρα του Αλτσχάϊμερ…

Τράβηξαν ο ένας πίσω τον άλλον γεμάτοι μνήμες, στοιχεία, εικόνες κι αφήσανε κείνα τα φυντάνια τα καινούργια που ζητωκραύγαζαν με έκδηλη την αγωνία τους να τελειώσει η ώρα της προπαίδευσης… φτάσανε στο παραλιακό στέκι του τελευταίου βασιλιά, (Γιάννη πηδαλιούχε, το πρόσεξες, δεν τον γράφω «εξαποδώ» για χάρη σου), τους έστησε πάλι η μικρά στο οιακοστρόφιο μπρος να καμαρώνουν, έφυγε το κορίτσι και κάτι από δροσιά τούς έλειπε μετά… Ορίστε όμως να τους χαιρετήσει η μάνα της, άλλο καμάρι εκείνη για τον δικό της που κίνησε τα νήματα και του βγήκε κι ο πάτος να πείσει, να οργανώσει… ένα φιλί για τον κάθε ιππότη… άρωμα γυναίκας στην αντροπαρέα…

Ήρθε καβάλα στην τεχνολογία και τα κομπιούτερ η πλημμύρα με εικόνες απ’ το παρελθόν, έφηβοι, νέοι, όμορφοι όλοι τους, παλικαράκια με καθαρά τα πρόσωπα, τα καράβια, τα καλαμπούρια, οι αγωνίες, τα λιμάνια τα έξω και τα μέσα, πρώτ’ απόλα όμως οι φευγάτοι οι δικοί τους, καινούργιες μνήμες, δάκρυα και γέλια μαζί, κοντά τούς αισθάνονταν, τους τίμησαν… ήπιαν ένα ποτήρι κρασί, μίλησαν, οργίστηκαν με τους κλεφταράδες, με την κρίση «ψαροκόκαλα να τους μπουν τα κλεμμένα στ’ απευθυσμένο», Τι ‘ναι αυτό ρε παιδιά, γέλασαν, αναστέναξαν, τους έστησε κύκλο αγκαλιασμένους να φωνάξουν τρις «Ζήτω», (Όχι Ζήτω ρε, Ζητώ θα πούμε) ο Τάσος ο μεγάλος των γηπέδων, ξεκίνησαν για τα κονάκια τους φορτωμένοι συναίσθημα μα ξαλαφρωμένοι γιατί κάνανε αυτό που πρέπει… μπράβο σου ρε Αντώνη…

Άντε παιδιά και σ’ άλλα, όλοι μαζί όμως, άντε με το καλό χωρίς απουσίες γαμώτο μου…

Οι στρατιωτικοί (που ντρέπονται τα εγγόνια τους γιατί) είναι… άνθρωποι!!

ΝΤΡΕΠΟΝΤΑΙ ΤΑ ΕΓΓΟΝΙΑ ΤΟΥΣ

(και δημόσια οφείλουν να πίνουν σαμπάνια!)

Τους είχαν παιδέψει απ’ το πρώτο λεπτό,

πως η δουλειά τους δεν είναι επάγγελμα,

πως είναι λειτούργημα,

πως κι οι γυναίκες τους πρέπει να ‘ναι αντάξιες,

να φέρνουν στο γάμο προίκα,

γιατί θα ζουν με αποδοχές μπύρας,

ενώ να δείχνουν πρέπει πως πίνουν σαμπάνια…

Είστε ξέχωροι, τους έλεγαν, ΟΦΕΊΛΕΤΕ…

Τους είχαν πείσει, ακόμα, απ’ την πρώτη μέρα,

πως  όταν χρειάζεται θα «σώζουν» το λαό, τη δημοκρατία…

κι ήταν περήφανοι για το λειτούργημα,

ήταν περήφανοι γιατί προσφέρουν ασφάλεια,

και εργάζονταν αγόγγυστα,

δεν απαιτούσαν γιατί «δεν πρέπει λόγω του λειτουργήματος»,

θα φροντίσει, τους έλεγαν, η πατρίδα,

ενώ την ξεπούλαγαν κάποιοι,

οι ίδιοι που τους ξεζούμιζαν όλους,

οι «άλλοι» που τους θεωρούσαν αυτούς φύλακές τους…

Τώρα οργίζονται που τους κορόιδεψαν,

που τα παιδιά τους δεν ελπίζουν πια,

και ανήμποροι τα βλέπουν να φεύγουν μακριά τους,

ντρέπονται γιατί δε μπορούν να φιλέψουν τα εγγόνια τους,

κατεβαίνουν στο δρόμο, διαδηλώνουν,

και τούτο είναι που φοβίζει τους «άλλους»,

που μάταια ψελλίζουν για «λειτούργημα»…

Παρότι απαξιωμένοι, συνεχίζουν τη δουλειά τους,

θέλουν να προστατεύουν τον τόπο,

γιατί είναι κομμάτι από το λαό και σ΄ αυτόν ανήκουν,

κι αυτό οργίζει τους «άλλους»…

Τους λένε στρατιωτικούς,

είναι οργισμένοι…

είναι άνθρωποι…