Ο φασισμός και τα εργαλεία του

ΕΣΑ – ΕΣ ΕΣ – ΒΑΣΑΝΙΣΤΕΣ

 

Σήμερα επωάζεται το αυγό του φιδιού με τη Χρυσή Αυγή και την εγκληματική της οργάνωση, με τις ορδές των τραμπούκων που χτυπάνε, βρίζουν, τρομοκρατούν, βρωμίζουν την αρχαία και νεότερη ιστορία του τόπου μας με παραλληλισμούς, οι ανιστόρητοι. Αισθανόμαστε απατημένοι οι πολίτες από τους κυβερνώντες, είμαστε οργισμένοι από τη διαφθορά, την ανοργανωσιά, την εκμετάλλευση. Παρασύρονται κάμποσοι με τον υπερεθνικισμό, με τα ψεύτικα τα λόγια τα μεγάλα, δεν βλέπουν το φασισμό που δεν κρύβεται, που αλυχτάει, σκοτώνει, τρομοκρατεί. Η ιστορία διδάσκει, ας θυμηθούμε λοιπόν την κραυγή  ΕΣΑ, ΕΣ ΕΣ, βασανιστές και ας δούμε τι έκαναν.

Το απριλιανό καθεστώς (φασιστικό, δικτατορικό) χρειαζόταν μία αποτελεσματική μέθοδο, πρόσθετη της προπαγάνδας και της ΄΄επαναστατικής ιδεολογίας΄΄, με την οποία θα αναγκάζονταν ο λαός, ιδιαίτερα όμως οι Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) και βέβαια οι εργαζόμενοι, να συνεργαστούν, να υπακούουν, να ανέχονται. Δεν ήταν μόνον πως έπρεπε να επικρατεί δήθεν ηρεμία, ώστε να φανεί η διαφορά με την κατάσταση της ΄΄προεπαναστατικής ανώμαλης περιόδου΄΄, η χούντα όφειλε και ήθελε να τα έχει καλά με την κυρίαρχη τάξη, με την πλουτοκρατία, με το μεγάλο κεφάλαιο. Χρειαζόταν την στήριξή του, και έτσι όπως πάντα γινόταν σε επικράτηση φασιστικών- δικτατορικών καθεστώτων «…κατόρθωσε με τη δύναμη του τρόμου να εξασφαλίσει την πολυπόθητη για το μεγάλο κεφάλαιο ΄΄κοινωνική συνοχή΄΄ και έτσι να διευκολύνει τη διαδικασία ανάπτυξης, κύρια σε βάρος των εργαζομένων» (Α. Μοσχονάς). Τούτο επισημαίνεται για να μην ξεχνάμε το στόχο που έχουν αυτού του είδους τα καθεστώτα και ποιους υπηρετούν.

Έτσι εξηγείται ο ρόλος των μηχανισμών αστυνόμευσης από τις ΕΔ, που δεν υπήρχε πριν τη δικτατορία. Δηλαδή ο νέος ρόλος κύρια της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (ΕΣΑ) με την επέκταση των δραστηριοτήτων της και στους πολίτες. Τα στρατοδικεία, ο στρατιωτικός νόμος, η υπόλοιπη εργατική νομοθεσία έρχονται συμπληρωματικά στον τρόμο. Τα βασανιστήρια και ή έντεχνη διοχέτευση φρικιαστικών λεπτομερειών στην αγριότητά τους, βοηθούν σημαντικά, τρομοκρατούν, πειθαναγκάζουν σε υπακοή, αποτρέπουν την αντίσταση.

Τα φασιστικά καθεστώτα που είχαν προηγηθεί στην Ευρώπη αλλά και επί Μεταξά, δείχνουν το δρόμο. Ακόμα και σήμερα οι νοσταλγοί τους εφαρμόζουν πολλές από τις μεθόδους τους έξω από τα συνθήματα, την ιδεολογία, τα σύμβολα. Η Χρυσή Αυγή στη χώρα μας, ότι και να λένε εκ των υστέρων τα μέλη, οι οπαδοί και τα στελέχη της, παρουσιάζει το καθημερινό της πρόσωπο με δραστηριότητες και τραμπουκισμούς που δεν χρειάζονται ερμηνεία. Εδώ θα περιοριστούμε στο ρόλο και τις μεθόδους της ΕΣΑ ως εργαλείου στήριξης του φασιστικού δικτατορικού καθεστώτος της 21^ης Απριλίου 1967.

Την προσέγγιση και ανάλυση των ΕΣΑτζήδων και τον τρόπο που λειτούργησαν το διάστημα 67-74 μελετούν οι επιστήμονες.[1] Στα συμπεράσματα αναφέρονται και τα εξής. «…΄΄το ΕΑΤ/ΕΣΑ ήταν η ιθύνουσα αρχή όλων ημών …εγγυήτρια της σχέσης του φόβου η ΕΣΑ, εγγυάται πράγματι τη διατήρηση της χουντικής εξουσίας έτσι που ο ισχυρισμός των εσατζήδων ΄΄εμείς είμαστε η εξουσία΄΄ είναι, απ’ αυτήν την άποψη, απόλυτα βάσιμος…Ο ένας μετά τον άλλον οι διοικητές του ΕΑΤ/ ΕΣΑ επαναλαμβάνουν: ΄΄Θέλουμε ν’ ακούσει ο κόσμος ότι το ΕΑΤ/ΕΣΑ βασανίζει για να τρέμει΄΄ … τα βασανιστήρια είναι, ο τρόπος με τον οποίο ΄΄η ΕΣΑ στηρίζει την επανάσταση΄΄ … αποτελούν μέθοδο κυβερνήσεως …

Το φαινόμενο των ακροδεξιών, φασιστικών οργανώσεων, που για χρόνια έδρασαν μεταπολιτευτικά, δεν είναι άσχετο με τη δεξαμενή των εν δυνάμει ακροδεξιών εργαλείων τρόμου, όπως οι εσατζήδες. Εξάλλου ο φασισμός εκτρέφει δεξαμενές για να αντλεί τέτοιους υπηρέτες της τρομοκρατίας. Η εποχή μας δεν χρειάζεται ΕΣΑ για να δικαιώσει τις εκτιμήσεις περί των μηχανισμών του φασισμού-ναζισμού. Τις ΕΔ όμως τις έχει πάντα στο στόχο του όπως και τα Σώματα Ασφαλείας (ΣΑ), είναι χώρος όπου επιδιώκει να αλωνίσει με σημαία τον υπερεθνικισμό, με επιχειρήματα τη διαφθορά, τον νεποτισμό, μη βλέποντας πέρα από τη μύτη  τους οι φασίστες τι κάνουν την ίδια στιγμή οι ίδιοι στα συγκεκριμένα πεδία.

Πάντως δεν συντρίφτηκε μεταδικτατοτρικά και άμεσα το πλαίσιο των διαταγών, κλπ για τα Σώματα αυτά. Δεν υπήρξε αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου και κανονισμού της ΕΣΑ. Το μόνο που άλλαξε μετά τη δικτατορία ήταν η ονομασία, και από ΕΣΑ ονομάζεται ΄΄Στρατονομία΄΄ με το Ν.276/76 ο οποίος παρασέρνει και τις άγνωστες σχεδόν ΕΑΑ της αεροπορίας και ΕΝΑ του ναυτικού αλλάζοντάς τες σε Αερονομία και Ναυτονομία. Η τάση στην αρχή της μεταπολίτευσης δεν ήταν η συντριβή των μέχρι τότε ισχυόντων.

Επεδίωξαν ώστε η λογική που διαμόρφωσε ο εμφύλιος, να διατρέχει τη στρατιωτική αστυνομία τα επόμενα πενήντα χρόνια. Πρόκειται για το Νόμο που κυρώνει τον Κανονισμό 600-1και αφορά την «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ». Τον σεβάστηκε η δικτατορία, δεν τον άλλαξε ο Καραμανλής μεταπολιτευτικά, τον διατήρησε το ΠΑΣΟΚ για περισσότερα από είκοσι χρόνια σε ισχύ. Ο λόγος μη ουσιαστικών αλλαγών είναι, πως τα κόμματα αυτά εξυπηρετούν στην ουσία την ίδια πελατεία (΄΄κατεστημένο΄΄ την αποκαλούν όλοι).

Η ΕΣΑ δεν έγινε γνωστή για τους ευγενείς και δίκαιους που υπηρετούσαν εκεί στη δικτατορία. Για τους στρατευσίμους προβλέπεται πως «…δέον να ώσιν αρίστης σωματικής διαπλάσεως και εμφανίσεως, υψηλού αναστήματος (1,75 και άνω) μεγάλης σωματικής αντοχής, οξείας αντιλήψεως, ικανής νοημοσύνης, ενεργητικότητος και παρατηρητικότητος, προικισμένοι δι’ επιμονής και υπομονής, περιεργείας, ευσυνειδησίας και πρωτοβουλίας…υψηλόν δείκτην μορφώσεως…».

Ο διοικητικός μηχανισμός της ΕΣΑ ξεκινούσε από Διευθύνσεις στο ΓΕΣ, Στρατιά, Σώματα Στρατού και μεγάλες μονάδες. Περιλάμβανε επίσης ένα Κέντρο Εκπαίδευσης (ΚΕΣΑ σε στρατόπεδο στου Παπάγου) και ένα Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα (ΕΑΤ/ΕΣΑ κάτω από το Ναυτικό Νοσοκομείο, που αναδείχθηκε ως το κέντρο της πραγματικής εξουσίας στην Ελλάδα την επταετία 1967-74).

Οι δυνάμεις κρούσης της ΕΣΑ κλιμακώνονται σε λόχους, που προβλέπονται στους σχηματισμούς που αναφέρθηκαν, ενώ προβλέπονται και ανεξάρτητες ομάδες για μικρότερες μονάδες. Η πρόβλεψη του Νόμου επεκτείνεται «…και στον πληθυσμό…εις τας υπό στρατιωτικόν έλεγχον περιοχάς…συλλήψεις παραβατών …στρατιωτικών ή ιδιωτών…» Το μακελειό που ακολούθησε την επταετια δε θα αναλυθεί εδώ.

Αυτός ο Στρατιωτικός Κανονισμός ποτέ δεν εφαρμόσθηκε επί εχθρών εκτός χώρας. Όταν χρειάσθηκε να χρησιμοποιηθεί έτσι, οι ελέγχοντες την ΕΣΑ, όχι μόνον δεν το θυμήθηκαν, αλλά φρόντισαν να βοηθήσουν τον εχθρό στον καλούμενο ΑΝΣΚ (αντικειμενικό σκοπό) που ήταν η κατάληψη μέρους της Κύπρου. Δε βρέθηκε ούτε ένας από τους υπηρετούντες αξιωματικούς της ΕΣΑ ΄΄πιστούς μέχρι θανάτου΄΄ στον Ιωαννίδη να εκδηλωθεί δυναμικά στο έγκλημα. Αυτό θα περίμενε κανείς να κάνουν όταν διαπίστωσαν τις επιπτώσεις του πραξικοπήματος όπου είχαν βοηθήσει.

Στις αρμοδιότητες του τμήματος που ευθύνεται για τις χειρότερες βαρβαρότητες της επταετίας, δηλαδή του Ειδικού Ανακριτικού Τμήματος (ΕΑΤ/ΕΣΑ), περιλαμβάνεται η αποστολή με γενικόλογο καθορισμό την ΄΄ασφάλεια του στρατεύματος΄΄. «…Το ΕΑΤ/ΕΣΑ είναι μονάς Σ. Α. { Στρατιωτικής Αστυνομίας} υπαγομένη απ’ ευθείας εις την Δ/νσιν Σ.Α./ΓΕΣ { εκεί ήταν ο Ιωαννίδης διευθυντής, εξ ου η παντοδυναμία του με τέτοιο μηχανισμό βασανιστών} …έχει ως αποστολήν: την ανίχνευσιν, διερεύνησιν και δίωξιν παντός πειθαρχικού ή ποινικού αδικήματος ή εγκλήματος … εφ’ ολοκλήρου της Επικρατείας…».

Το προσωπικό της ΕΣΑ έχει προνόμια που δεν έχουν οι του υπολοίπου στρατεύματος. Δεν ανατίθεται σ’ αυτούς υπηρεσίες γραφέων, αγγελιαφόρων, φρουρών και σκοπών … Τα προνόμια παρέχονται και για πρακτικούς λόγους. Ειδικά το ΕΑΤ/ΕΣΑ σε τίποτα δεν θύμιζε στρατιωτική υπηρεσία από εμφάνιση, καθαριότητα, τάξη, για να αναφερθούν μόνον οι ανώδυνες πλευρές ΄΄πρόσοψης΄΄ της μονάδας. Πώς ήταν δυνατόν να ανακρίνουν, να βασανίζουν, να έχουν εμφάνιση απαράδεκτη, εάν στρατωνίζονταν με άλλες υπηρεσίες. Η εξουσία πήγαζε από τη βρωμιά, την ανηθικότητα, το σαδισμό, τα βίτσια ψυχικά άρρωστων και ανώμαλων στελεχών και στρατονόμων.

Το φως της ΄΄επαναστάσεως που καταύγαζε τα Εθνικά Ιδεώδη και τα διέσωσαν αι Ένοπλοι Δυνάμεις του Έθνους΄΄ το συντηρούσαν άνθρωποι σαν τον Χατζηζήση, το Σπανό, και τους υπόλοιπους που κατέληξαν στην υποστάθμη των στελεχών του στρατού. Άκαπνοι αξιωματικοί (πλην του Ιωαννίδη που είναι άλλη περίπτωση) χτυπούσαν και βασάνιζαν συναδέλφους τους, φροντίζοντας να μην τους βλέπουν οι ίδιοι, όταν γνωρίζονταν από το στρατό. Σακάτευαν πολεμιστές της περιόδου 1940-49 ανεξάρτητα ιδεολογικής τοποθέτησης, γιατί έτσι αισθάνονταν δυνατοί.

Όλους αυτούς φρόντισαν οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις με πρώτον τον Καραμανλή, να διασώσουν και να πέσουν στα μαλακά. Και ο λόγος ήδη αναφέρθηκε. Το ΄΄σύστημα΄΄ χρειαζόταν τη συντήρηση των ΕΔ και των ΣΑ αλώβητων και απρόσβλητων. Ακόμα και των στρεβλωτικών τους αποφύσεων όπως η ειδική ασφάλεια και το ΕΑΤ/ ΕΣΑ. Χρειάζονταν φαίνεται και οι μηχανισμοί ανάδυσης διαδικασιών, δυνατοτήτων και ομάδων εκτροπών και συνωμοσίας, όπως από το 1940 μέχρι το 1973, που ήταν η τελευταία του Ιωαννίδη. Ακριβώς γιατί ΄΄το σύστημα΄΄ δεν ήθελε να θίξει τα ΄΄παιδιά΄΄ που έπρεπε να προστατέψει γιατί τα χρειαζόταν. Το παράκαναν βέβαια με τη βία και τα βασανιστήρια αλλά ΄΄εμείς για σένα δουλεύουμε ρε μαλακισμένο» είπε ο ασφαλίτης χαστουκίζοντας έναν δεκαεξάχρονο. Ο νεαρός που έγραφε συνθήματα κατά της χούντας στο Μαρκόπουλο Αττικής την παραμονή επίσκεψης εκεί του Παττακού και τον συνέλαβαν, δεν ήταν ο οποιοσδήποτε. Γι’ αυτό και εξεράγει ο αξιωματικός της ασφάλειας μόλις διαπίστωσε πως είναι Αμερικανός υπήκοος και εγγονός εφοπλιστή.

Η διπλή ιδιότητα εξηγεί την αφοπλιστική ειλικρίνεια και τη διαμαρτυρία του αστυνομικού με το χαστούκισμα. Δείχνει συνείδηση πλήρη των καθηκόντων και της αποστολής του. Και δεν είναι σπάνιο δείγμα αυτό. ΗΠΑ και μεγάλο κεφάλαιο ήταν τα αφεντικά του μηχανισμού διαχείρισης εξουσίας. Το γνώριζαν, το παραδέχονταν και τους υπηρετούσαν. Δεν έχουν διάθεση να συντρίψουν ή αλλάξουν, ό,τι με τόσο κόπο και προσπάθεια χτίσθηκε στον τομέα Σώματα Ασφαλείας και ΕΔ μεταπολεμικά. Βελτιώσεις του συστήματος, μικροδιορθώσεις, αλλαγές ονομασιών που θυμίζουν τη δικτατορία, γίνονται. Όχι σαρωτικές αλλαγές, όχι άλλη εκπαίδευση, όχι κουλτούρα επιπέδου. Όχι ουσιαστικό εκδημοκρατισμό και πλήρη ελευθερία έκφρασης και γνώσης στους ενόπλους.

Οι βασανιστές, οι εσατζήδες, έκαναν ό,τι ήθελαν. Κατά πολιτών και στρατιωτικών. Το ίδιο και εναντίον εκείνων, που επέλεγαν να υπηρετήσουν στην ΕΣΑ και εκπαιδεύονταν στο ΚΕΣΑ. Η εκπαίδευσή τους ήταν σκληρή. Η μέχρι τότε πρακτική απέδειξε, πως το ΚΕΣΑ δεν ήταν μόνον κέντρο εκπαίδευσης, αλλά προσωρινή φυλακή, και χώρος βασανιστηρίων. Από κει μεταφέρονταν στο Ειδικό Ανακριτικό Τμήμα, όπου η «περιποίηση» ήταν φρικαλέα μέχρι να ομολογήσουν όχι μόνο ό,τι γνώριζαν αλλά ό,τι οι βασανιστές ήθελαν.

Ο ταξίαρχος Ιωαννίδης καταλαμβάνει την εξουσία πολύ εύκολα, την ασκεί με την τρομοκρατία και εμπιστευόμενος χαμηλόβαθμους Αμερικανούς πράκτορες προβαίνει στο πραξικόπημα κατά Μακαρίου.  Καταθέτει στην επιτροπή της Βουλής για το Κυπριακό και αρνείται να απαντήσει διότι «…θεωρώ ταύτην ως μη αντικειμενικήν και αμερόληπτον … » Ήταν ο μόνος τρόπος να αποφύγει το διάλογο, να κρύψει όλα εκείνα στα οποία δεν έχει απαντήσεις που να τον τιμούν.

Έχει όμως σημασία πώς τον έβλεπαν οι άλλοι και μάλιστα διαφόρων ιδεολογιών και προέλευσης. Το ερώτημα που τέθηκε σε συνεντεύξεις στα πλαίσια έρευνας για τη δικτατορία και το ρόλο των στρατιωτικών ήταν ΄΄πως ένας ταξίαρχος εν ενεργεία ήλεγχε τις ΕΔ της χώρας, όταν στην ιεραρχία ήταν πολλές θέσεις κάτω από την κορυφή της πυραμίδας΄΄. Και απαντούν ως εξής:

ΑΛΕΞΑΚΗΣ (19-6-02) «… σε αυτόν δίνανε αναφορά όλοι οι αξιωματικοί που ήταν μυημένοι, αυτός έκανε τους αρχηγούς, αυτός έκανε τους υπαρχηγούς, αυτός τους στρατηγούς και λοιπά υπάκουαν… Όλοι ανδρείκελα ήταν, πήγαιναν και τον γλύφανε, τον κολακεύανε για να γίνουν στρατηγοί…

ΒΑΡΔΑΝΗΣ (7-7-02) «…. Ήμουν έγκλειστος στο στρατόπεδο του ΚΕΣΑ. Εκεί πιο κάτω είχα δει έναν συνταγματάρχη .. και τον ρωτάω ΄΄δεν συγκινείσαι από την εμφάνιση του συνταγματάρχη;… Το Σερίφη, τον Εσατζή, αντί απαντήσεως έξυσε τ’ αχαμνά του…»

ΛΥΤΡΑΣ (20-11-02) «(…), ήτανε στον Ι.Δ.Ε.Α. (…), όπου υπήρχε καλή θέση υπήρχε και Ιωαννίδης. (…) στο κίνημα του ’51… πάει ο ίδιος ο Παπάγος και του αφαίρεσε το περίστροφο … Ήταν κουτός, τι δειλός; Κουτός ήταν…

ΜΕΝΕΝΑΚΟΣ (4-9-02) … Οι στρατηγοί πως τον υπακούανε; Τον φοβόντουσαν…  Είχε καταφέρει και είχε διαβρώσει τα πάντα. Ήλεγχε την Ε.Σ.Α., η Ε.Σ.Α. είχε γίνει κράτος εν κράτει…».

ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ (27-5-02) «…Μαριονέτες στρατηγοί, ήταν οι τύπου Γαλατσάνου, Μπονάνου, Αραπάκη…Τις μαριονέτες εύκολα τις ελέγχει κανείς… κρατούσε τα κλειδιά του συστήματος…»

Τα βασανιστήρια ξεκλείδωναν την τρομοκρατία και διάχυτη την έσπερναν είτε με έρπουσα φημολογία είτε μέσω δημοσιευμάτων που επέτρεπαν να εμφανίζονται ακριβώς γι’ αυτόν το λόγο. Ξεχωρίζουν της ΕΣΑ (αλλά και στο Μπογιάτι, και στο Διόνυσο και αλλού με πρωταγωνιστές πάντα στρατιωτικούς και στρατευσίμους ) από τα βασανιστήρια της Μπουμπουλίνας, της Μεσογείων κλπ τα προερχόμενα από τα Σώματα Ασφαλείας. Πριν το 1967 αυτό το ΄΄προνόμιο΄΄ το είχε μόνον η ασφάλεια και οι βασανιζόμενοι κατά συνθήκη ανήκαν σε συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο, αυτόν του ΚΚΕ. Με το φασισμό ανέβηκε και ο ποδηγετούμενος στρατός, η στρατιωτική αστυνομία, οι βασανιστές.

Από το Βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών μαθαίνουμε τα αποδιδόμενα στα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας περί βασανιστηρίων. Δεν διαβάζεται εύκολα αυτό το κείμενο, όσο ψυχρό κι αν είναι. Πρόκειται για το υπ’ αριθ.4347/20-12-1975 του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών ΄΄… που εξετάζει και αποφαίνεται για Δασκαλόπουλο, Λάμπρου, Μάλλιο, Μπάμπαλη, Καραπαναγιώτη, Γιαννικόπουλο, Καλύβα, Σπανό, Κραββαρίτη, Παύλου, Ντζαφέρη, Λιάπη, ….σύνολο εκατόν πενήντα τρεις ένστολοι αστυνομικοί αξιωματικοί, υπαξιωματικοί και οπλίτες οι οποίοι … εφήρμοσαν μεθόδους βασανισμού…» Εργαλεία κι αυτοί του φασισμού, της χούντας, των λατρευτών των ναζί.

 

---

[1] Βλ. ΜΑΡΙΑΣ ΔΑΡΑΚΗ-ΜΑΛΛΕ, Οι Εσατζήδες, Κέδρος, Αθήνα 1976 και ΜΙΚΑΣ ΧΑΡΙΤΟΥ-ΦΑΤΟΥΡΟΥ, Ο Βασανιστής ως Όργανο της Κρατικής Εξουσίας, Ψυχολογικές Καταβολές, Ελληνικά Γράμματα Αθήνα 2003.

 

Advertisement

Πολυτεχνείο 1973- Κρατούμενοι/βασανιζόμενοι- Τρομοκρατία ΕΑΤ/ΕΣΑ

ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

ΟΙ ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ-ΒΑΣΑΝΙΖΟΜΕΝΟΙ ΕΠΙ ΔΙΚΤΑΤΟΡΙΑΣ [1]

Με αφορμή την επικείμενη επέτειο της εξέγερσης του ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ το 1973 παρατίθενται δύο πίνακες με στοιχεία συλληφθέντων από την περιβόητη αυτή στρατιωτική αστυνομία. Η ΕΣΑ αποτέλεσε το πανίσχυρο χέρι της δικτατορίας με την τρομοκρατία του οποίου  ήλεγχε τις Ένοπλες Δυνάμεις και τον πληθυσμό.

Τα κτήρια του Ειδικού Ανακριτικού Τμήματος της Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας (ΕΑΤ/ΕΣΑ)  βρίσκονται κάτω από το Ναυτικό Νοσοκομείο (όπου πολύ συχνά ακούγονταν οι κραυγές των βασανιζόμενων τότε), πίσω από το άγαλμα του Βενιζέλου στη Βασιλίσσης Σοφίας. Παράλληλα λειτουργούσε στου ΠΑΠΑΓΟΥ το Κέντρο Εκπαίδευσης της ΕΣΑ (ΚΕΣΑ) όπου με πολύ σκληρές και συχνά απάνθρωπες συνθήκες αποκτούσαν οι «επιλεγμένοι» στρατεύσιμοι τον «τιμητικό» τίτλο του ΕΣΑτζή, υποψήφιου συχνά βασανιστή, όπως αποδείχθηκε όλα εκείνα τα χρόνια.

Στα βιβλία κρατουμένων στις πύλες των δύο στρατοπέδων καταγράφονταν τα στοιχεία που παρουσιάζονται, ενώ σε κάποια στήλη του ΚΕΣΑ (που δεν περιλαμβάνεται εδώ) σημειώνονταν πότε διατίθεται και πότε επιστρέφει ο κάθε κρατούμενος από το ανακριτικό κέντρο (όπου και οι συστηματικοί βασανισμοί).

Σήμερα σε ένα από τα κτήρια του ΕΑΤ/ΕΣΑ λειτουργεί ο Σύνδεσμος Φυλακισθέντων και Εξορισθέντων Αντιστασιακών (ΣΦΕΑ), απ’ τους οποίους πολλοί είχαν «φιλοξενηθεί» στη φωλιά της τρομοκρατίας.

Στο κολαστήριο αυτό από 16-8-72 μέχρι 2-5-1974 κρατήθηκαν και ανακρίθηκαν τουλάχιστον 227 κρατούμενοι (στις δεκατρείς περιπτώσεις γυναίκες). Τούτο προκύπτει από τον πρώτο ΠΙΝΑΚΑ  που ακολουθεί. Στο ίδιο διάστημα έχουμε την εξέγερση του πολυτεχνείου και νωρίτερα τον ίδιο χρόνο την  εξάρθρωση της οργάνωσης για Κίνημα στο Ναυτικό.

Καταγράφονται στοιχεία μεταχθέντων στο ΕΑΤ πιθανότατα όμως όχι όλων. Για το Κίνημα φερ’ ειπείν σημειώνει σε επιστολή του ο αντιναύαρχος Μανταδάκης  «…δεν έχει ο πίνακας αυτός ονόματα των συλληφθέντων αξιωματικών του ΠΝ που κρατούνταν στα υπόγεια του ΓΕΝ και του βοηθητικού κτηρίου ή στο Βοτανικό και μεταφέρονταν για ανάκριση με παραμονή 3-5 ημερών στο ΕΑΤ…εκτιμώ ότι περιλαμβάνει μόνον αυτούς που είτε κρατήθηκαν απ’ ευθείας στο ΕΑΤ ή μετήχθησαν από το ΚΕΣΑ…»

Ο πρώτος πίνακας έχει στοιχεία από τον Αύγουστο του 1972 μέχρι τέλους της δικτατορίας και καλύπτει μεγαλύτερο εύρος συλληφθέντων. Εάν συγκρίνουμε τους δύο πίνακες διαπιστώνουμε πως πολλοί ήταν εκείνοι που εγκλείονταν κατευθείαν στο ΕΑΤ και από εκεί απολύονταν, ενώ το ΚΕΣΑ το χρησιμοποιούσαν και ως πρόσθετο χώρο κράτησης. Πολλά από τα στοιχεία δεν έχουν συμπληρωθεί στο βιβλίο κρατουμένων. Η ορθογραφία δεν τηρήθηκε στην αντιγραφή, επειδή αφορά ονόματα και διευθύνσεις ενώ οι συντάκτες του βιβλίου ήταν ανορθόγραφοι.

Από τους αναγραφόμενους στον πρώτο πίνακα (εάν εξαιρεθούν οι άνευ επαγγέλματος που είναι εξήντα δύο) ξεχωρίζουν οι φοιτητές στην περίοδο των γεγονότων της Νομικής και του Πολυτεχνείου και οι αξιωματικοί της οργάνωσης για Κίνημα στο Ναυτικό. Συνολικά καταχωρούνται είκοσι έξη αξιωματικοί εν ενεργεία (του ναυτικού οι περισσότεροι), πέντε απόστρατοι, δώδεκα στρατεύσιμοι ενώ δεν απουσιάζουν οι καλλιτέχνες (Καζάκος, Μητσιάς, Υψηλάντη), τέως Βουλευτές (μεταξύ των οποίων μια γυναίκα η Τσουδερού), Καθηγητές Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείου, δημοσιογράφοι, επιχειρηματίες κ.ο.κ.

Η ΕΣΑ μέσα από τα δύο βιβλία των κρατουμένων παρουσιάζεται να παίζει ρόλο σε ευρύ πεδίο υποθέσεων. Πολλούς από τους καταγραμμένους ως κρατούμενους συναντάμε τα επόμενα χρόνια να συμμετέχουν στα δημόσια πράγματα της χώρας.

Το ΚΕΣΑ δεν περιορίζεται στο ρόλο εκπαιδευτή του προσωπικού της στρατιωτικής αστυνομίας και του ΄΄δεσμοφύλακα΄΄ των αντιπάλων του καθεστώτος. Συντάσσει ΄΄Δελτία Ψυχολογικών Επιχειρήσεων΄΄ και Π.Δ.Α.[2] Από αυτά διαπιστώνεται, πως είναι τροφοδότης άλλων υπηρεσιών του καθεστώτος και αποδέκτης πληροφοριών σε ότι αφορά «αντεπαναστατικές» ενέργειες, υπόπτους, ΄΄ψιθύρους΄΄, δημοσιεύματα…

Οι υπογράφοντες τα δελτία και τα Π.Δ.Α. φέρουν το βαθμό του ταγματάρχη, που ήταν και ο κυρίαρχος μαζί με του λοχαγού (αλλά και αντισυνταγματάρχη κατά περίπτωση) στις μονάδες της ΕΣΑ.[3]

Τους μικρούς και μεσαίους βαθμούς προτιμούσε ο Ιωαννίδης και σωστά για ΄΄σύσφιξη σχέσεων΄΄ και για στρατολόγηση στον ισχυρό πυρήνα και «κέρβερο» της ΄΄επανάστασης΄΄ που ήταν η ΕΣΑ. Αυτοί οι βαθμοί όμως είναι και οι προβλεπόμενοι για τις πιο ΄΄ευαίσθητες΄΄ επιχειρησιακές και άλλες θέσεις των Μονάδων και Επιτελείων του στρατεύματος.

Ο κανονισμός της ΕΣΑ, δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ το 1968. Είκοσι χρόνια αργότερα το 1989 έχουμε ανατύπωση, δηλαδή συνέχιση εφαρμογής του ΣΚ 600-1, χωρίς καμία απολύτως αλλαγή πλην του ονόματος. Η εφαρμογή του κανονισμού του 1951 θεωρήθηκε για σαράντα χρόνια επιτυχής και συνέχισε να εφαρμόζεται. Είδαμε σε προηγούμενο άρθρο περισσότερα για τον κανονισμό αυτόν που υπήρξε για δεκαετίες ο «κακός δαίμων» της ομαλότητας στη χώρα μας και ο οδηγός εκτροπών των οργάνων των εκάστοτε χουντικών.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ ΑΠΟ 1972 ΜΕΧΡΙ 1974

ΕΠΩΝΥΜΟ	ΟΝΟΜΑ	ΠΑΤΡΩΝΥΜΟ	ΕΤΟΣ ΓΕΝΝ	ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ	ΚΑΤΟΙΚΙΑ	ΣΥΛΛΗΨΗ	ΑΠΟΛΥΣΗ
Zores	Ernest-Ludwig	Kurt	1939		ΣΤΟΥΤΓΑΡΔΗ	16/8/1972	15/10/1972
Αναστασόπουλος	Ανδρέας	Αθανάσιος	1935		ΓΟΥΔΙ	20/11/1972	–
Ζήκος	Ντίνος	Ιωάννης	1921		ΔΑΦΝΙ	7/11/1972	15/12/1972
Σταυρουλάκης	Ανδρέας	Γεώργιος	1928		ΚΥΨΕΛΗ	13/11/1972	–
Σκουτέλης	Αθανάσιος	Δημήτρης	1946		ΖΩΓΡΑΦΟΣ	10/2/1973	6/3/1973
Μίχας	Κωνσταντίνος	Ηλίας	1942		ΦΘΙΩΤΙΔΑ	19/2/1973	6/3/1973
Κουφιώτης	Κωνσταντίνος	Στέφανος	1944		ΦΘΙΩΤΙΔΑ	19/2/1973	Μαρ-73
Βγόντζας	Αλέξανδρος	Νικόλαος	1953		ΥΜΗΤΤΟΣ	14/3/1973	6/4/1973
Βγόντζας	Αντώνιος	Νικόλαος			ΥΜΗΤΤΟΣ	27/3/1973	12/4/1973
Αλαβάνος	Κωνσταντίνος	Νικόλαος	1946		ΠΑΤΗΣΙΑ	6/4/1973	11/5/1973
Κανελλάκης	Παναγιώτης	Γεώργιος	1942	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΗΛΥΣΙΑ	6/4/1973	29/6/1973
Κουτσογιάννης	Ιωάννης	Ασημάκης	1933	ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ε.α.	ΕΞΑΡΧΙΑ	6/4/1973	20/6/1973
Μπουλούκος	Διονύσιος	Γεώργιος	1935	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	4/5/1973	29/6/1973
Τσάτσος	Δημήτριος	Θεμιστοκλής	1933	ΥΦ. ΠΑΝΕΠ ΒΟΝΝΗΣ	ΨΥΧΙΚΟ	6/5/1973	26/7/1973
Τσουδερού	Βιργινία	Ιωάννης	1924	ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ	ΑΘΗΝΑ	6/5/1973	29/5/1973
Πεπονής	Αναστάσιος	Ιωάννης	1924	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΑΘΗΝΑ	6/5/1973	18/7/1973
Μαρωνίτης	Δημήτριος	Νικόλαος	1929	ΥΦ. ΠΑΝΕΠΙΣΤ. ΘΕΣ.	ΚΟΛΩΝΑΚΙ	6/5/1973	21/8/1973
Καραμανλής	Νικόλαος	Αθανάσιος	1937	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΦΙΛΟΘΕΗ	6/5/1973	27/6/1973
Σαμπατακάκης	Μιχάλης	Θεώδορος	1949	ΦΟΙΤ ΟΔ/ΚΗΣ	ΚΑΛΛΙΘΕΑ	8/5/1973	29/6/1973
Λάζος	Χρήστος	Γεώργιος	1949	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	8/5/1973	29/6/1973
Μαντζουράνης	Ιωάννης	Κωνσταντίνος	1952	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	8/5/1973	1/6/1973
Αγιοστρατίτης	Γεώργιος	Αποστόλης	1949	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΧΑΪΔΑΡΙ	8/5/1973	29/5/1973
Κοροβέσης	Μάνος	Βασίλειος	1950	ΦΟΙΤ ΟΔ/ΚΗΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	8/5/1973	1/6/1973
Παπασταυρίδης	Ανδρέας	Γεώργιος	1949	ΦΟΙΤ ΙΑΤΡΙΚΗΣ	ΜΕΣΟΓΕΙΟΥ	8/5/1973	29/5/1973
Τσαφαράκης	Σταύρος	Στυλιανός	1950	ΦΟΙΤ ΦΥΣΙΚΟΜΑΘ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	8/5/1973	25/7/1973
Παππάς	Δημήτριος	Βίκτορας	1942	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΑΘΗΝΑ	11/5/1973
Σεργόπουλος	Ιωάννης	Γεώργιος	1950	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΜΑΡΟΥΣΙ	15/5/1973
Πεσματζόγλου	Ιωάννης- Γεώργ.	Στέφανος	1918	ΚΑΘ. ΠΑΝ ΑΘΗΝΩΝ	ΑΘΗΝΑ	13/5/1973	5/7/1973
Πάγκαλος	Περικ-Χριστ/ρος	Αγησίλαος	1942	ΠΟΛ.ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ	ΑΘΗΝΑ	15/5/1973	28/6/1973
Στρατιδάκης	Σταύρος	Γεώργιος	1932	ΙΑΤΡΟΣ	ΑΘΗΝΑ	16/5/1973	26/7/1973
Μαυρογιάννης	Διονύσιος	Ιωάννης	1946	ΦΟΙΤ ΦΑΡΜ/ΚΗΣ	ΙΛΙΣΙΑ	19/5/1973	29/5/1973
Βουτσινά	Πόπη			ΦΟΙΤ ΦΙΛΟΣΟΦ		23/5/1973	26/5/1973
Τσαφαράκης	Μανούσος	Στυλιανός	1944	ΦΟΙΤ ΦΥΣΙΟΓΝ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	22/5/1973	29/5/1973
Μπίστης	Νικόλαος			ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ		22/5/1973
Τζουμάκας	Στέφανος	Αθανάσιος	1946	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	26/5/1973	29/5/1973
Φιλιππάκης	Γεώργιος	Ιωάννης	1949	ΦΟΙΤ ΒΙΟΜΗΧ	ΚΑΛΛΙΘΕΑ	24/5/1973
Βερνίκος	Γεώργιος	Αλέξανδρος	1950	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	26/5/1973	6/6/1973
Δεμέστιχας	Γρηγόριος	Παναγιώτης	1940	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	29/5/1973	8/7/1973
Καραμήτσος	Γεώργιος	Χρήστος	1933	ΑΝΤΙΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΨΥΧΙΚΟ	29/5/1973	16/6/1973
Σταθόπουλος	Ιωάννης	Παναγιώτης	1934	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ	29/5/1973	8/7/1973
Αργυρίου	Σταύρος	Νικόλαος	1927	ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΑΧΑΡΝΩΝ	29/5/1973	17/8/1973
Θεμελίδης	Νικόλαος	Βασίλειος	1940		ΠΑΠΑΓΟΥ	29/5/1973	2/6/1973
Αβραμέας	Μιχαήλ	Σωτήρης	1928	ΤΑΓΜΡΧΗΣ ε.α.	ΚΑΛΛΙΘΕΑ	1/6/1973	21/8/1973
Γκιόγκεζας	Αθανάσιος	Δημήτρης	1931	ΑΝΤΙΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΧΟΛΑΡΓΟΣ	2/6/1973	21/8/1973
Σερεμέτης	Δημήτριος	Βασίλειος	1953	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	1/6/1973
Τσεκούρας	Ευάγγελος	Κωνσταντίνος	1953	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	2/6/1973	13/7/1973
Κονοφάος	Σπυρίδων	Κωνσταντίνος	1923	ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΚΗΦΙΣΙΑ	6/6/1973
Βασιλάκης	Νικόλαος	Ιωάννης	1944	ΝΑΥΤΙΚΟΣ	ΚΡΗΤΗ	9/6/1973	9/6/1973
Κοκινίδης	Κωνσταντίνος	Ηλίας	1931	ΣΜΗΝΑΡΧΟΣ		9/6/1973	26/6/1973
Παπαδάκης	Ιωάννης	Αντώνιος	1952	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΚΡΗΤΗ	9/6/1973	11/6/1973
Παναγιωταρέας	Πιέρρος	Αντώνιος	1931	ΑΝΤΙΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΚΗΦΙΣΙΑ	11/6/1973
Καπερώνης	Βασίλειος	Σπυρίδων	1954	ΦΟΙΤ ΙΑΤΡΙΚΗΣ	ΧΑΡΑΥΓΗ	11/6/1973	29/6/1973
Στράτος	Χριστόφορος	Σταμούλης	1924	ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΣ	ΓΛΥΦΑΔΑ	11/6/1973	30/6/1973
Κωτσαρίδας	Σπυρίδων	Γεώργιος	1920	ΕΜΠΟΡΟΣ	ΕΥΕΛΠΙΔΩΝ	11/6/1973	30/6/1973
Λαγάρας	Ευάγγελος	Σπυρίδων	1936	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΚΥΨΕΛΗ	11/6/1973
Βαρδάνης	Μιχάλης	Εμμανουήλ	1936	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ[4]	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	13/6/1973
Παρασκευόπουλος	Γεράσιμος	Άγγελος	1949	ΠΤΥΧΙΟΥΧΟΣ ΝΟΜ	ΠΥΡΓΟ ΗΛΕΙΑΣ	13/6/1973
Αποστολάκης	Δημήτριος	Εμμανουήλ	1934	ΑΝΤΣΜΝΡΧΟΣ	ΧΟΛΑΡΓΟΣ	14/6/1973	21/8/1973
Βασιλείου	Νικόλαος	Δημήτρης	1937	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΑΘΗΝΑ	14/6/1973	21/6/1973
Κορυστιάνη	Ιωάννα	Χρήστος	1952	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	15/6/1973
Πάληος	Γεώργιος	Κωνσταντίνος	1936	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΚΗΦΙΣΙΑ	16/6/1973	31/6/1973
Σέκερης	Αθανάσιος	Ευάγγελος	1932	ΑΝΤΙΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΑΘΗΝΑ	16/6/1973	21/8/1973
Στάγκας	Ιωάννης	Μάρκος	1937	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΠΑΛ. ΦΑΛΗΡΟ	17/6/1973	21/8/1973
Παπασταυρίδης	Ανδρέας	Γεώργιος	1944	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	20/6/1973	28/6/1973
Δημητρακόπουλος	Αναστάσιος	Κωνσταντίνος	1940		ΣΥΝΤΑΓΜΑ	27/6/1973
Τζουμάκας	Στέφανος	Αθανάσιος	1940		ΠΛΑΤ ΒΑΘΗΣ	28/6/1973	29/6/1973
Χρυσομάλλης	Βασίλειος	Στυλιανός	1953		ΚΥΨΕΛΗ	28/6/1973	29/6/1973
Λιοναράκης	Νικήτας	Εμμανουήλ	1950	ΣΤΡΑΤΕΥΣΙΜΟΣ	ΠΑΠΑΓΟΥ	28/6/1973	30/6/1973
Χρηστάκος	Δημήτριος	Βασιλείου	1932	ΑΝΤΣΜΡΧΟΣ	ΤΑΝΑΓΡΑ	29/6/1973
Παπαδόπουλος	Γεώργιος	Κωνσταντίνου	1929	ΣΜΗΝΑΡΧΟΣ	ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ	29/6/1973	10/7/1973
Κοκκινίδης	Κωνσταντίνος	Ηλίας	1931	ΣΜΗΝΑΡΧΟΣ		29/6/1973	21/8/1973
Βασιλειάδης	Απόστολος	Σπυρίδων	1940	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΑΘΗΝΑ	21/6/1973
Κωτσαρίδας	Σπυρίδων	Γεώργιος	1920	ΕΜΠΟΡΟΣ	ΑΘΗΝΑ	20/7/1973
Στράτος	Χριστόφορος	Σταμούλης	1924	ΒΙΟΜΗΧΑΝΟΣ	ΓΛΥΦΑΔΑ	2/7/1973	21/8/1973
Αθανασιάδης	Νικόλαος	Αθανάσιος	1920	ΚΑΘ.ΜΕΤΣ ΠΟΛΥΤ	ΙΛΙΣΙΑ	2/7/1973	14/7/1973
Καραμήτσος	Γεώργιος	Χρήστος	1933	ΑΝΤΠΛΧΟΣ	ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ	2/7/1973
Παπαδόγγονας	Αλέξανδρος			ΑΝΤΠΧΛΟΣ		2/7/1973	21/8/1973
Κονοφάος	Σπυρίδων	Κωνσταντίνος	1923	ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΚΗΦΙΣΙΑ	3/7/1973
Σωτηρόπουλος	Σωτήριος	Γεώργιος	1936		ΑΘΗΝΑ	4/7/1973
Αποσκίτης	Χρήστος	Λεωνίδας	1916	ΤΡΑΠΕΖΙΤΙΚΟΣ	ΑΧΑΡΝΩΝ	5/7/1973	21/8/1973
Αποσκίτης	Κωνσταντίνος	Λεωνίδας	1911	ΠΡΩΗΝ ΒΟΥΛΕΥΤΗΣ	ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ	6/7/1973	21/8/1973
Στάπας	Νικόλαος	Θεώδορος	1937	ΕΠΙΣΜΗΝΑΓΟΣ	ΒΟΥΛ/ΚΤΟΝΟΥ	11/7/1973	21/8/1973
Βαρδάνης[5]	Μιχαήλ	Εμμανουήλ	1936	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	13/7/1973	21/8/1973
Ματζουράνης	Ιωάννης	Κωνσταντίνος	1952	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΦΥΛΗΣ	14/7/1973	25/7/1973
Καλαϊτζάκης	Γεώργιος	Εμμανουήλ	1952	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΣΠΕΤΣΩΝ	17/7/1973	18/7/1973
Αλεξανδρής	Δημήτριος	Γεώργιος				19/7/1973
Ράπτης	Νικόλαος	Παναγιώτης	1950	ΦΟΙΤ ΜΑΘΗΜ	ΛΑΜΙΑ	24/7/1973	29/7/1973
Στέμνης	Αντώνιος	Δημήτριος	1952	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΑΝΩ ΠΕΤΡΑΛ	26/7/1973	21/8/1973
Στρατιδάκης	Σταύρος	Γεώργιος	1932	ΙΑΤΡΟΣ	ΠΑΤΡ ΙΩΑΚΕΙΜ	28/7/1973	21/8/1973
Κοροβέσης	Πάνος	Βασίλειος	1950	ΦΟΙΤ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	28/7/1973	21/8/1973
Σερεμέτης	Δημήτριος	Βασίλειος	1953	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΠΑΤΗΣΙΑ	28/7/1973	21/8/1973
Σαμπατακάκης	Μιχαήλ	Θεόδωρος	1949	ΦΟΙΤ ΟΔΟΝΤΡΙΑΤΡ	ΚΑΛΛΙΘΕΑ	28/7/1973	14/8/1973
Λιοναράκης	Νικήτας	Εμμανουήλ	1950	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΠΑΠΑΓΟΥ	28/7/1973	21/8/1973
Βουτσινά	Πόπη	Λεωνίδας	1951	ΦΟΙΤ ΦΙΛΟΣΟΦ	ΙΩΑΝΝΙΝΑ	29/7/1973	21/8/1973
Καρυστιάνη	Ιωάννα	Χρήστος	1952	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	3/8/1973
Μαυρογέννης	Διονύσιος	Ιωάννης	1946	ΦΟΙΤ ΦΑΡΜΑΚ/ΚΗΣ	ΙΛΙΣΙΑ	7/8/1973	21/8/1973
Τσαφαράκης	Μανούσος	Στυλιανός	1944	ΦΟΙΤ ΦΥΣΙΟΓΝΩΣΤ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	7/8/1973
Καπερώνης	Βασίλειος	Σπυρίδων	1954	ΦΟΙΤ ΙΑΤΡΙΚΗΣ	ΧΑΡΑΥΓΗ	7/8/1973	21/8/1973
Παριανός	Γεώργιος		1949	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	7/8/1973	14/8/1973
Λάζος	Χρήστος	Γεώργιος	1941	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΠΛΑΤ ΒΑΘΗΣ	7/8/1973	14/8/1973
Μπουζάκης	Εμμανουήλ	Γεώργιος	1943	ΥΠΟΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΖΩΓΡΑΦΟΥ	7/8/1973	21/8/1973
Γκαζής	Αντώνιος	Κωνσταντίνος	1942	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΚΡΗΤΗ	7/8/1973
Σταθόπουλος	Ιωάννης	Παναγιώτης	1934	ΠΛΩΤΑΡΧΗΣ	ΑΜΠΕΛΟΚΗΠ	29/5/1973	21/8/1973
Θεούλης	Ιωάννης	Κωνσταντίνος	1934	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΛΑΡΙΣΑ	8/8/1973	28/8/1973
Τρουπάκης	Διονύσιος	Γεράσιμος	1927	ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΠΑΛ ΨΥΧΙΚΟ	10/8/1973	14/8/1973
Σακελαρόπουλος	Θεόδωρος	Διονύσιος	1952	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ ΤΕΘ	ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ	17/8/1973	21/8/1973
Αλαβάνος	Αλέξανδρος	Νικόλαος	1950		ΚΑΛΛΙΘΕΑ		21/8/1973
Παπανικολάου	Νικόλαος	Ιωάννης	1920	ΣΥΝΤΡΧΗΣ ε.α.	ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ	18/11/1973
Αρχάκης	Αλέξανδρος	Δημήτριος	1930	ΑΞ/ΚΟΣ ε.α.	ΚΟΥΚΑΚΙ	18/11/1973
Μάτης	Απόστολος	Κωνσταντίνος	1947	ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΔΕΗ	ΜΗΧΑΛΑΚ/ΛΟΥ	16/11/1973
Λέκκας	Κωνσταντίνος	Ιωάννης	1953	ΛΟΧΙΑΣ	ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ	18/11/1973	22/11/1973
Δασκαλόπουλος	Δημήτριος	Αθανάσιος	1947	ΔΟΚΙΜΟΣ	ΗΛΥΣΙΑ	18/11/1973
Κουλούτζιος	Γεώργιος	Σπυρίδων	1951	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΑΤΤΙΚΗΣ	18/11/1973	22/11/1973
Γιαννακός	Ευάγγελος	Δημήτριος	1952	ΑΝΘΥΠΟΛΟΧΑΓΟΣ	ΚΕΡΑΣΟΥΝΤΟΣ	18/11/1973	29/11/1973
Δρόσος	Επαμεινώνδας	Χαράλαμπος	1951	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΑΓ. ΑΝΑΡΓΥΡΟΙ	18/11/1973	22/11/1973
Λιοναράκης	Αντώνιος	Εμμανουήλ	1954		ΠΑΠΑΓΟΥ	18/11/1973	21/11/1973
Πειρουνάκης	Αθανάσιος-Χαρ.	Ναπολέων	1951		ΕΞΑΡΧΙΑ	18/11/1973	22/11/1973
Αδαμόπουλος	Γρηγόριος	Απόστολος	1951	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΠΟΛΥΓΩΝΟ	19/11/1973	30/11/1973
Λαμπρόπουλος	Παναγιώτης	Αντώνιος	1953	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΜΙΚΡΑΣ ΑΣΙΑΣ	19/11/1973	30/11/1973
Αθανασίου	Τριαντάφυλλος	Γεώργιος	1954	ΤΖΑΜΑΣ	ΚΥΨΕΛΗ	19/11/1973	21/11/1973
Σμπύλιας	Πέτρος	Βασίλειος	1942		ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ	19/11/1973	20/11/1973
Βλάχος	Ευστάθιος	Ιωάννης	1951	ΦΟΙΤ ΜΑΘΗΜ	ΚΥΨΕΛΗ	19/11/1973	22/11/1973
Δραγώνας	Χαράλαμπος	Διονύσιος	1945		ΚΥΨΕΛΗ	19/11/1973	20/11/1973
Σελούλης	Δημήτριος	Αθανάσιος	1930	ΦΥΛΑΚΑΣ ΑΣΟΕΕ	ΠΑΤΗΣΙΩΝ	19/11/1973	20/11/1973
Χαλκιδάκης	Αλέξανδρος	Γρηγόριος	1951	ΝΑΥΤΗΣ	ΤΡΕΙΣ ΓΕΦΥΡΕΣ	19/11/1973	29/11/1973
Πατσαβός	Νικόλαος	Γεώργιος	1939	ΞΕΝΟΣ ΑΝΤΑΠΟΚΡ	ΚΟΛΩΝΑΚΙ	19/11/1973
Τζεφριός	Ευστάθιος	Αθανάσιος	1951	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ	19/11/1973
Τουλούπας	Δημήτριος	Ανδρέας	1912	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	19/11/1973
Δρόσος	Ιωάννης	Ζαχαρίας	1951	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ		20/11/1973
Παρασκευόπουλος	Γεράσιμος	Άγγελος	1949	ΑΣΚΟΥΜ ΔΙΚΗΓ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	20/11/1973
Κούρκουλας	Δημήτριος	Κωνσταντίνος	1954	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΧΑΛΑΝΔΡΙ	20/11/1973
Ιατρίδης	Βασίλειος	Χριστόφορος	1944	ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	20/11/1973
Παπαπέτρος	Άγγελος	Επαμεινώνδας	1950	ΦΟΙΤΗΤΗΣ	ΠΛ. ΑΜΕΡΙΚΗΣ	20/11/1973	29/11/1973
Υψηλάντη	Αιμιλία	Κωνσταντίνος	1941	ΗΘΟΠΟΙΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	20/11/1973	27/11/1973
Μπούτσικα	Χρυσούλα	Αντώνιος	1937	ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ ΟΤΕ	Κ.ΠΑΤΗΣΙΑ	20/11/1973	21/11/1973
Γροσομανίδου	Θεοδώρα	Μιχαήλ	1952	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΠΑΠΑΓΟΥ	20/11/1973	28/11/1973
Τσιλικούνας	Σταύρος	Κωνσταντίνος	1954	ΦΟΙΤ ΒΙΟΜΗΧ/ΚΗΣ	ΑΝΩ ΒΟΥΛΑ	21/11/1973
Κοκκίνης	Σωτήριος	Δημήτριος	1954	ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	Κ.ΠΑΤΗΣΙΑ	21/11/1973	29/11/1973
Καπερώνης	Βασίλειος	Σπυρίδων	1954	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ	ΧΑΡΑΥΓΗ	21/11/1973
Λαδόπουλος	Δημήτριος	Παναγιώτης	1954	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΙΛΙΣΙΑ	21/11/1973
Σαπουνάκης	Αναστάσιος	Γεώργιος	1951	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΠΑΤΗΣΙΩΝ	21/11/1973
Βερνίκος	Νικόλαος	Αλεξανδρής	1945	ΕΦΟΠΛΙΣΤΗΣ	ΑΘΗΝΑ	22/11/1973	27/11/1973
Σκουλικίδης	Θεόδωρος	Νικόλαος	1925		ΑΘΗΝΑ	22/11/1973
Πεπονής	Αναστάσιος	Ιωάννης	1924	ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ	ΑΘΗΝΑ	22/11/1973
Λίτινας	Τίτος	Σπυρίδων	1949	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΑΣΟΕΕ	ΚΟΛΩΝΑΚΙ	22/11/1973
Τσατάλα	Αγγέλα	Πάτροκλος	1947	ΠΛΕΚΤΑ	ΚΟΛΩΝΑΚΙ	23/11/1973	27/11/1973
Βέης	Γεώργιος	Κωνσταντίνος	1929	ΚΑΘΗΓ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΜΑΡΑΣΛΕΙΟ	23/11/1973	26/12/1973
Παπαδάκης	Ευάγγελος	Κωνσταντίνος	1950	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΓΚΥΖΗ	23/11/1973
Χριστουλάκης	Δημήτριος	Χαράλαμπος	1948		ΧΑΛΑΝΔΡΙ	23/11/1973
Μιχόπουλος	Δημήτριος	Βασίλειος	1950	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΒΙΚΤΟΡΙΑ	23/11/1973	27/11/1973
Μαλανδράκης	Χρήστος	Γεώργιος	1950	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΚΥΨΕΛΗ	23/11/1973
Νικολαϊδης	Ιωσήφ	Αναστάσιος	1936	ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ	ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ	24/11/1973	27/11/1973
Χαραλαμπόπουλος	Ιωάννης	Γεώργιος	1919	ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ ε.α.		25/11/1973	27/11/1973
Χρυσοφάκη	Ευαγγελία	Ματθαίος	1952	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΑΝΩ ΗΛΥΣΙΑ	24/11/1973	27/11/1973
Οικονομόπουλος	Ιωάννης	Κωνσταντίνος	1942	ΠΛΟΙΑΡΧΟΣ	ΚΥΨΕΛΗ	24/11/1973
Καρατζαφέρης	Σπυρίδων	Ιωάννης	1938		Π.ΦΑΛΗΡΟ	27/11/1973	12/12/1973
Λαλιώτης	Κωνσταντίνος	Γεώργιος	1951	ΦΟΙΤ ΟΔΟΝΤΡΙΑΤΡ	ΚΥΨΕΛΗ	27/11/1973
Καζάκος	Κωνσταντίνος	Αναστάσιος	1935	ΗΘΟΠΟΙΟΣ	ΙΛΙΣΙΑ	27/11/1973
Σταμέλος	Κυριάκος	Ελευθέριος	1952		ΚΥΨΕΛΗ	27/11/1973
Φελέκης	Ιωάννης	Ευάγγελος	1943		ΧΑΛΑΝΔΡΙ	28/11/1973	6/12/1973
Λουτσέρας	Αριστ.	Εμμανουήλ	1955	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΑΙΓΑΛΕΩ	29/11/1973
Αγγελίκας	Ηλίας	Αναστάσιος	1951	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΝΙΚΑΙΑ	30/11/1973	6/12/1973
Βλάχος	Θεόδωρος	Νικόλαος	1950	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΠΑΤΗΣΙΑ	30/11/1973
Δρόγκαλης	Γεώργιος	Κωνσταντίνος	1954	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΠΕΙΡΑΙΑΣ	30/11/1973	6/12/1973
Γιαννόπουλος	Γεώργιος	Σπυρίδων	1950	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΑΘΗΝΑ	30/11/1973
Σπηλιάκος	Σταύρος	Χαραλάμπης	1952	ΦΟΙΤ ΓΥΜΝ ΑΚΑΔ	ΚΥΨΕΛΗ	5/12/1973
Τίγκας	Ιωάννης	Αθανάσιος	1950	ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ	ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ	5/12/1973	6/12/1973
Σκιαδόπουλος	Κωνσταντίνος	Αλέξανδρος	1948	ΕΚΤΕΛΩΝΙΣΤΗΣ	ΑΛΚΑΙΟΥ	5/12/1973
Ραμαντάνης	Χρήστος	Παναγιώτης	1941	ΕΛΑΙΟΧΡΩΜ/ΤΗΣ	ΚΕΡΑΜΙΚΟ	6/12/1973
Τσαβέλας	Παντελής	Αλέξανδρος	1930	ΦΟΙΤ ΙΑΤΡΙΚΗΣ	ΚΥΨΕΛΗ	6/12/1973	14/12/1973
Σιδεράς	Γεώργιος	Ηλίας	1951	ΦΟΙΤ ΙΑΤΡΙΚΗΣ		5/12/1973
Κουμούτσος	Νικόλαος	Γεώργιος	1922	ΚΑΘΗΓ ΠΟΛΥΤΕΧ	Ν.ΨΥΧΙΚΟ	6/12/1973
Χριστόπουλος	Ιωάννης	Απόστολος	1946	ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΟΣ	ΓΚΥΖΗ	6/12/1973
Μιχόπουλος				ΦΟΙΤ ΠΟΛΥΤΕΧ
Μαγαράκης				ΦΟΙΤ ΙΑΤΡΙΚΗΣ
Ιωσηφίδης	Φίλιππος	Φίλιππος	1923	ΕΜΠΟΡ ΠΟΛΥΤΕΛ. ΜΕΤΑΛΛΩΝ	ΤΣΙΜΙΣΚΗ	11/1/1974
Καράντζος	Στυλιανός	Διονύσιος	1932	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΖΩΓΡΑΦΟΥ	11/1/1974	23/4/1974
Κωνσταντινίδης	Αντώνιος	Πέτρος	1918	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΚΥΨΕΛΗ	12/1/1974
Δίκος	Δημήτριος	Γεώργιος	1910	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	Λ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ	12/1/1974	23/4/1974
Παριανός	Γεώργιος		1949	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΑΓ ΑΡΤΕΜΙΟΣ	12/1/1974	7/3/1974
Μαργέλος	Ηλίας	Χρήστος	1911	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ		14/1/1974	15/1/1974
Τρυπαναγνωστ/λος	Κωνσταντίνος	Αθανάσιος	1912	ΕΙΣΑΓ ΚΡΕΑΤΩΝ	ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ	14/1/1974	21/2/1974
Φαφούτης	Δημήτριος	Χρήστος	1947	ΔΙΕΡΜΗΝΕΥΣ	ΚΥΨΕΛΗ	15/1/1974	17/1/1974
Ραπτόπουλος	Γεώργιος	Ηλίας	1929	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ	15/1/1974
Μαργέλος	Σωκράτης	Ηλίας	1932	ΖΩΕΜΠΟΡΑΣ	ΧΑΛΑΝΔΡΙ	16/1/1974
Γεωργάτος	Σπυρίδων	Ευάγγελος	1949	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ	ΑΙΓΑΛΕΩ	18/1/1974
Γεωργίου	Παύλος	Σωτήριος	1932	ΚΑΘΗΓ ΠΑΝΕΠ	ΑΘΗΝΑ	22/1/1974	23/1/1974
Σπηλιόπουλος	Αναστάσιος	Γεώργιος	1933	ΔΗΜΟΣ ΥΠΑΛ	ΑΓ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ	26/1/1974	23/4/1974
Παλαιολόγος	Νικόλαος	Θεόδωρος	1917	ΕΚΤΕΛΩΝΙΣΤΗΣ	ΚΑΛΛΙΘΕΑ	26/1/1974	23/4/1974
Σημάκος	Γεώργιος	Δικαίος	1946	ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ	ΚΑΤΩ ΠΕΤΡΑΛ	29/1/1974	1/2/1974
Νικολάου	Ευάγγελος	Νικόλαος	1945	ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΝΕΟ ΦΑΛΗΡΟ	31/1/1974
Αθανασίου	Αδαμάντιος	Βασιλείου		ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΑΜΑΡΟΥΣΙΟ	1/2/1974
Πουλερός	Νικόλαος	Παναγιώτης	1950	ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΠΑΤΗΣΙΩΝ	3/2/1974	5/2/1974
Σκοκίδης	Κρίτων	Κωνσταντίνος	1934	ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΑΘΗΝΑ	5/2/1974	12/2/1974
Καραντζάς	Αναστάσιος	Γεωργίου	1931	ΚΗΠΟΥΡΟΣ	ΑΝΩ ΛΙΟΣΙΑ	3/2/1974	6/2/1974
Δημητριάδης	Ιωάννης	Αιμίλιος	1946	ΕΜΠΕΙΡΟΓΝ ΤΟΥΡΙΣ	ΑΘΗΝΑ	6/2/1974	7/2/1974
Κουρήδης	Στυλιανός	Κρίτωνας	1926	ΕΡΓΟΛΑΒΟΣ	ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ	8/2/1974
Δαλαρούγκος	Παναγιώτης			ΥΠΑΛ ΑΓΡ ΤΡΑΠ	ΖΩΓΡΑΦΟΥ	8/2/1974	19/2/1974
Σαμορτανίδης	Ιωάννης	Βασίλειος	1946	ΧΟΡΕΥΤΗΣ	ΠΕΡΙΣΣΟΣ	8/2/1974	1/3/1974
Σκευάκης	Νικόλαος	Βασίλειος	1950	ΝΑΥΤΙΚΟΣ	ΗΛΙΟΥΠΟΛΗΣ	9/2/1974	16/2/1974
Τσιλιγγίρης	Λάζαρος	Χαράλαμπος	1911	ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΣ	ΛΑΡΙΣΑ	9/2/1974
Μπεκατώρος	Στέφανος	Κωνσταντίνος	1946	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ		9/2/1974	11/2/1974
Παναγιωτίδου	Πελαγία	Εμμανουήλ	1954	ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ	ΠΕΡΙΣΣΟΣ	11/2/1974
Σαμαρίδης	Βασίλειος	Κωνσταντίνος	1922	ΕΜΠΟΡΟΡΑΠΤΗΣ	ΛΑΡΙΣΑ	14/2/1974	19/2/1974
Παπαθεοδώρου	Απόστολος		1951	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΝΟΜΙΚΗΣ		20/2/1974
Ψαρράς	Θωμάς	Δημήτριος	1957	ΜΑΘΗΤΗΣ	ΗΛΥΣΙΑ	23/2/1974	27/2/1974
Καπάτσος	Κυριάκος	Ιωάννης	1924	ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΣ	ΠΕΙΡΑΙΑΣ	28/2/1974
Καπάτσος	Ευστάθιος	Ιωάννης	1924	ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΣ	ΠΕΙΡΑΙΑΣ	28/2/1974	2/3/1974
Ροζάκης	Αρτέμιος	Ιωάννης	1951	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗΣ	ΑΘΗΝΑ	1/3/1974
Εξαρχόπουλος	Νικόλαος	Λεωνίδας	1930	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΧΟΛΑΡΓΟΣ	2/8/1974	9/3/1974
Χατζησταύρος	Κωνσταντίνος	Σταύρου	1934	ΓΕΩΠΟΝΟΣ	Ν.ΣΜΥΡΝΗ	4/3/1974	19/3/1974
Σωτηρίου	Αντώνιος	Τηλέμαχος	1954	ΦΟΙΤΗΤΗΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ	ΙΛΙΣΙΑ	5/3/1974
Μοραΐτης	Αριστείδης	Ιωάννης	1928	ΕΚΤΕΛΩΝΙΣΤΗΣ	ΠΕΙΡΑΙΑΣ	7/3/1974	9/3/1974
Καραγιαννίδης	Νικόλαος	Δημήτριος	1945	ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ	ΑΘΗΝΑ	8/3/1974	9/3/1974
Δεβλέτογλου	Ευδόκιμος	Νικόλαος	1895	ΧΡΥΣΟΧΟΟΣ	Ν.ΚΗΦΙΣΙΑ	8/3/1974	12/3/1974
Λύτρας	Δημήτριος	Χρήστος	1930	ΟΔΗΓΟΣ ΤΑΧΙ	ΚΑΛΛΙΘΕΑ	14/3/1974	23/3/1974
Αθανασιάδης	Αθανάσιος	Ιωάννης	1908	ΣΥΝΤΟΝΙΣΤΗΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	15/3/1974	13/4/1974
Νάτσιος	Χρήστος	Απόστολος	1937	ΗΘΟΠΟΙΟΣ	Λ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ	15/3/1974	16/3/1974
Καθάριος	Δημήτριος	Γεώργιος	1934	ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ	ΠΑΤΗΣΙΩΝ	18/3/1974	19/3/1974
Μητσιάς	Εμμανουήλ	Μιλτιάδης	1946	ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ	Ν.ΣΜΥΡΝΗ	20/3/1974
Ζαχαρίας	Μιλτιάδης	Μιχαήλ	1951	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΣΤΑΘΜΟΣ ΛΑΡΙΣΗΣ	27/3/1974
Κωσταντάτος	Γεώργιος	Γεράσιμος	1949	ΟΔΗΓΟΣ ΤΑΧΙ	Π.ΦΑΛΗΡΟ	2/4/1974
Ζωίδης	Δημήτριος	Στέργιος	1949		Π.ΦΑΛΗΡΟ	2/4/1974
Κοντοβουνήσιου	Βιολέτα	Αλέξανδρος	1939	ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΒΥΡΩΝ	19/4/1974	23/4/1974
Αποστολά	Μαρία	Αθανάσιος	1948	ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΤ	ΥΜΗΤΤΟΣ	19/4/1974
Αποστολάς	Αθανάσιος	Γεώργιος	1948	ΦΟΙΤ ΟΔΟΝΤΙΑΤΡ	ΥΜΗΤΤΟΣ	19/4/1974
Ζωίδης	Δημήτριος	Στέργιου	1949	ΦΟΙΤΗΤΗΣ	Π.ΦΑΛΗΡΟ	19/4/1974	2/5/1974
Πασιπουλαρίδης
Γιαχανετζής	Νικόλαος					11/1/1974
Μπαλάς	Γεώργιος					11/1/1974
Ευθυβούλης	Ανανίας					11/1/1974
Λαμπρόπουλος	Ηλίας					12/1/1974
Τάγκας	Δημήτριος					12/1/1974
Δίκος	Ναούμ					14/1/1974
Καμέτης	Πολύβιος					24/1/1974
Μαυρίας	Κωνσταντίνος					26/1/1974	23/4/1974
Δέκιος	Αντώνιος					31/1/1974
Σαμσής	Αργύριος					1/2/1974
Πετρής	Κωνσταντίνος					27/2/1974
Χαρισιάδης	Ναπολέων					27/2/1974	5/3/1974
Κυπραίος	Παναγιώτης					1/3/1974
Αγγελίδης	Μηνάς					2/3/1974	9/3/1974
Στεφανής	Νικόλαος					5/3/1974
Κουτσούκος	Εμμανουήλ					8/3/1974
Αναστασίου	Αναστάσιος					9/3/1974
Γεωργαράκος	Ηλίας					18/3/1974
Αποστολίδης	Σπυρίδων					18/3/1974
Κακάτζης	Ιωάννης					18/3/1974
Πρειωτάκης	Νικόλαος					22/3/1974
Μαργέλος	Ηλίας					4/4/1974
Φουρούλης	Δημήτριος					19/4/1974
Δεσύπρης	Γεώργιος					20/4/1974
Παπαγεωργίου	Κωνσταντίνος					20/4/1974
Αλεξόπουλος	Δημήτριος					23/4/1974
Μαραβέλιας	Κωνσταντίνος					23/4/1974
Κακαβάς	Θεόδωρος					23/4/1974
Στάμος	Αλ.					24/4/1974
Τσιρώνης	Χρήστος					26/4/1974
Φίνος	Χρήστος					25/4/1974

ΚΡΑΤΟΥΜΕΝΟΙ  ΣΤΟ ΚΕΣΑ ΑΠΟ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟ ΜΕΧΡΙ ΙΟΥΛΙΟ 1974

Στον επόμενο πίνακα με τους 75 κρατούμενους στο ΚΕΣΑ στου ΠΑΠΑΓΟΥ, δύο είναι αξιωματικοί, ένας ναύτης, ένας μαθητής, εννέα στρατεύσιμοι του στρατού και όλοι οι υπόλοιποι ιδιώτες.

Τα επαγγέλματα του ζωέμπορου και του κτηνίατρου οδηγούν στην υπόθεση κρεάτων με τον συνταγματάρχη Μπαλόπουλο, που προβλήθηκε ως ΄΄απόδειξη΄΄, πως το καθεστώς του Ιωαννίδη δε χαριζόταν υποτίθεται σε κανέναν.

Η σύνθεση των κρατουμένων αποδεικνύει, πως αποστολή του ΚΕΣΑ εκτός της ανελέητης εκπαίδευσης των οπλιτών της ΕΣΑ, ήταν η κράτηση οποιωνδήποτε για τους οποίους το καθεστώς επεφύλασσε ειδική μεταχείριση.

ΟΝΟΜΑ	ΕΠΩΝΥΜΟ	ΠΑΤΡ/ΜΟ	ΕΤΟΣ ΓΕΝ	ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ	ΚΑΤΟΙΚΙΑ	ΕΙΣΟΔΟΣ	ΕΞΟΔΟΣ
Μαργέλος	Σωκράτης	Ηλίας	1932		ΧΑΛΑΝΔΡΙ	18/1/1974
Τάγκος	Δημήτριος	Αργύριος	1919	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	Π.ΦΑΛΗΡΟ	12/1/1974	29/6/1974
Μπάλλας	Γεώργιος	Κωνσταντίνος	1941	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΚΥΨΕΛΗ	11/1/1974	Ιουν-74
Μαργέλος	Ηλίας	Χρήστος	1911	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΗΛΥΣΙΑ	4/4/1974	29/6/1974
Φίνος	Χρήστος	Απόστολος	1930	ΥΠΑΛ.ΠΟΛ.ΑΕΡΟΠ	ΠΛ.ΚΟΛΙΑΤΣΟΥ	25/4/1974	30/5/1974
Μαυριάς	Κωνσταντίνος	Γεώργιος	1940	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΣΕΠΟΛΙΑ	26/1/1974	28/6/1974
Γιαχανετζής	Νικόλαος	Νικόλαος	1915	ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΣ	ΚΟΡΔΙΚΤΩΝΟΣ	11/1/1974	29/6/1974
Καπέτης	Πολύβιος	Δημήτριος	1915	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ	24/1/1974	29/6/1974
Κακαβάς	Θεόδωρος	Σπύρος	1946	ΥΠΑΛ.ΠΟΛ. ΑΕΡ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	23/4/1974
Κουτσούκος	Εμμανουήλ	Ιωάννης	1914	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	Π.ΦΑΛΗΡΟ	8/3/1974	28/6/1974
Αλεξόπουλος	Δημήτριος	Αλέξανδρος	1933	ΥΠ.ΠΟΛΙΤ.ΑΕΡΟΠ	ΚΑΛΛΙΘΕΑ	23/4/1974	30/5/1974
Δίκος	Ναούμ	Γεώργιος	1915	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΧΑΛΑΝΔΡΙ	14/1/1974	29/6/1974
Μαραβέλιας	Κωνσταντίνος	Φώτης	1934	ΥΠ.ΠΟΛΙΤ.ΑΕΡΟΠ	ΧΑΪΔΑΡΙ	23/4/1974	30/5/1974
Αναστασίου	Αναστάσιος	Χρήστος	1921	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	Λ.ΑΛΕΞΑΝΔΡΑΣ	9/3/1974	28/6/1974
Λαμπρόπουλος	Ηλίας	Ιωάννης	1937	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΕΥ.ΠΑΛΙΚΑΡΙΔΗ	12/1/1974	29/6/1974
Βέκιος	Αντώνιος	Χρίστος	1935	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΚΥΨΕΛΗ	31/1/1974	29/6/1974
Δεσύπρης	Γεώργιος	Νικόλαος	1914	ΥΠΟΣΤΡΑΤΗΓΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	20/4/1974	11/5/1974
Χαρισιάδης	Ναπολέων	Γρηγόριος	1916	ΥΠΟΥΡ.ΓΕΩΡΓΙΑΣ	ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ	27/2/1974	29/6/1974
Ζύμνης	Αργύριος	Αθανάσιος	1921	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ	1/2/1974	29/6/1974
Ραυτόπουλος	Γεώργιος	Ηλίας	1929	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ	15/1/1974	29/6/1974
Ευθυβούλης	Ανανίας	Θεόδωρος	1914	ΕΜΠΟΡΟΣ	ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ	11/1/1974	29/6/1974
Τσιρώνης	Χρήστος		1932	ΥΠ..ΠΟΛΙΤ ΑΕΡΟΠ		26/4/1974	30/5/1974
Φουρούλης	Δημήτριος	Σωτήριος	1938	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	Π.ΦΑΛΗΡΟ	19/4/1974	29/6/1974
Γεωργαράκος	Ηλίας	Παναγιώτης	1948	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΔΗΜΗΤΡ/ΛΟΥ	18/3/1974	22/5/1974
Κακάτσης	Ιωάννης	Ιωάννης	1944	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΣΟΦΟΚΛΕΟΥΣ	18/3/1974	22/5/1974
Πετρής	Κωνσταντίνος	Χρήστος	1930	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΚΥΨΕΛΗ	27/2/1974	28/6/1974
Κυπραίος	Παναγιώτης	Σωτήριος	1948	ΛΟΧΙΑΣ	ΑΛΙΜΟΣ	1/3/1974	13/5/1974
Αποστολίδης	Σπυρίδων	Κωνσταντίνος	1950	ΔΕΑ	ΚΟΛΩΝΟΣ	18/3/1974	14/5/1974
Αγγελίδης	Μηνάς	Εμμανουήλ	1950	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΚΟΛΩΝΟΣ	2/3/1974	14/5/1974
Στάμος	Αλφρέδος	Θρασύβουλος	1948	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΠΛ.ΑΤΤΙΚΗΣ	24/4/1974	13/5/1974
Φιωτάκης	Νικόλαος	Στυλιανός	1951	ΦΟΙΤ ΝΟΜΙΚΗΣ	ΚΑΛΑΜΑΚΙ	22/3/1974	3/7/1974
Στεφανής	Νικόλαος	Παντελής	1949	ΝΑΥΤΗΣ	ΣΠΑΡΤΗ	5/3/1974	13/5/1974
Αγγελλής	Γεώργιος	Κωνσταντίνος	–	ΥΠ.ΠΟΛΙΤ ΑΕΡΟΠ	ΑΝ.ΓΛΥΦΑΔΑ	10/5/1974	30/5/1974
Νοικοκύρης	Νικόλαος	Παναγιώτης	1923	ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ	ΚΑΛΑΜΩΝ	12/5/1974	18/5/1974
Κρημπένης	Βασίλειος	Ηλίας	1924	ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ	ΚΑΛΑΜΑΚΙ	13/5/1974	30/5/1974
Μαστροκωστόπουλος	Κωνσταντίνος	Ευθύμιος	1913	ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΟΣ	ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ	14/5/1974	16/5/1974
Κωνσταντινίδης	Αντώνιος	Πέτρος	1918	ΚΤΗΝΙΑΤΡΟΣ	ΚΥΨΕΛΗ	18/5/1974	29/6/1974
Τριανταφυλλίδης	Παναγιώτης	Ηλίας	1947	ΓΟΥΝΕΡΓΑΤΗΣ	–	22/5/1974	29/6/1974
Σκορδάς	Κωνσταντίνος	΄Δημήτριος	1932	ΓΕΩΠΟΝΟΣ	ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ	22/5/1974	27/6/1974
Λαμπίρης	Γεώργιος	Σωτήριος	1944	ΧΡΥΣΟΧΟΟΣ	ΚΕΡΚΥΡΑ	29/5/1974	25/7/1974
Δαβέρος	Γεώργιος	Παναγιώτης	1932	ΔΗΜ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΑΛΙΜΟΣ	29/5/1974	25/7/1974
Παλαβίδης	Κωνσταντίνος	Νικόλαος	1917	ΕΜΠΟΡΟΣ	ΚΟΥΚΑΚΙ	29/5/1974	25/7/1974
Τσώνης	Σταύρος	Αναστάσιος	1912	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ		30/5/1974	29/6/1974
Καπάτσος	Κυριάκος	Ιωάννης	1924	ΑΡΓΥΡΑΜΟΙΒΟΣ	ΠΕΙΡΑΙΑΣ	30/5/1974	27/6/1974
Αθανασίου	Αδαμάντιος	Βασίλειος	1918	ΖΩΕΜΠΟΡΟΣ	ΑΜΑΡΟΥΣΙΟ	30/5/1974	29/6/1974
Παπαδάτος	Γρηγόριος			ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ		29/5/1974	13/6/1974
Κανάκης	Αδαμάντιος		1946	ΕΜΠΟΡΟΣ	ΠΕΙΡΑΙΑΣ	5/6/1974	13/6/1974
Παπαγεωργίου	Κωνσταντίνος	Γεώργιος	1917	ΤΑΞΙΑΡΧΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	13/6/1974	25/7/1974
Θεοχάρης	Ευστάθιος	Ιωάννης	1932	ΔΗΜ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	15/6/1974	25/7/1974
Ξυλωριτάκης	Αγαμέμνονας	Κωνσταντίνος	1924	ΖΩΓΡΑΦΟΣ	ΚΕΡΚΥΡΑ	1/7/1974	25/7/1974
Σταύρου	Σταύρος	Κωνσταντίνος	1945	ΠΤΥΧ ΟΙΚ ΕΠΙΣΤ	ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ	3/7/1974	4/7/1974
Γκιάτης	Ηλίας	Παρνασός	1931	ΞΕΝΟΔΟΧΟΣ	ΛΑΜΙΑ	6/7/1974	25/7/1974
Αποστολά	Μαρία	Αθανάσιος (σύζ)	1948	ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΥΜΗΤΤΟΣ.	19/4/1974	—
Γκατηρτσής	Χρήστος	Ανδρέας		ΙΔΙΩΤ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΧΑΡ ΤΡΙΚΟΥΠΗ	13/7/1974	24/7/1974
Φθιωρέτος	Αντώνιος		1956	ΜΑΘΗΤΗΣ	ΚΥΨΕΛΗ	15/7/1974	25/7/1974
Σταϊκούρας	Κωνσταντίνος		1942	ΔΗΜ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΚΥΨΕΛΗ	11/7/1974	16/7/1974
Καντηρτζής	Χρήστος	Ανδρέας	1951	ΙΔΙΩΤ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΧΑΡ ΤΡΙΚΟΥΠΗ	15/7/1974	25/7/1974
Τατάκης	Ευάγγελος	Κωνσταντίνος	1950	ΣΤΡΑΤΙΩΤΗΣ	ΚΑΤΕΡΙΝΗ	11/7/1974	20/7/1974
Βαφειάδης	Δημήτριος	Ιωάννης	1955		ΠΕΙΡΑΙΑΣ	11/7/1974	16/7/1974
Κουμέλης	Κωνσταντίνος	Νικόλαος	1929	ΣΥΜΒΟΛ/ΦΟΣ	ΚΟΛΩΝΟΣ	11/7/1974	25/7/1974
Αντωνίου	Άγγελος	Θωμάς	1952	ΑΓΡΟΤΗΣ	ΔΡΑΜΑ	11/7/1974	20/7/1974
Πλεύρης	Κωνσταντίνος	Αθανάσιος	1939	ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΟΣ	ΧΟΛΑΡΓΟΣ	11/7/1974	25/7/1974
Κολοκοτρώνης	Αλέξανδρος	Δημητρίου	1949	ΔΕΑ	ΚΥΨΕΛΗ	11/7/1974	16/7/1974
Λυμπέρης	Αθανάσιος	Λεωνίδα	1942	ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΘΗΒΩΝ	11/7/1974	24/7/1974
Ναστούλης	Δημήτριος	Χρήστος	1931	ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ		11/7/1974	25/7/1974
Κραγάκης	Αριστοτέλης	Ιωάννης	1917	ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΑΣ	ΑΘΗΝΑ	12/7/1974	24/7/1974
Νομικός	Μιχαήλ	Θεόδωρος	1947	ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΟΣ	ΜΕΤΣΟΒΟΥ	16/7/1974	25/7/1974
Κανελλόπουλος	Λάμπρος	Αναστάσιος		ΙΔΙΩΤ ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΠΑΓΚΡΑΤΙ	16/7/1974	25/7/1974
Αβραμόπουλος	Βασίλειος	Σπυρίδων	1946	ΓΟΥΝΟΠΟΙΟΣ		16/7/1974	25/7/1974
Χατσούλης	Φαίδων			ΔΙΕΥΘ ΕΘΝ ΤΡΑΠ		11/7/1974	25/7/1974
Δενδρινός	Ανδρέας			ΙΔ.ΥΠΑΛΛΗΛΟΣ	ΗΛΕΙΑ	11/7/1974	25/7/1974
Πετρόπουλος				ΕΜΠΟΡΟΣ	ΗΛΕΙΑ	16/7/1974	25/7/1974
Κομίτης	Τηλέμαχος	Κωνσταντίνος	1942	ΑΡΧΙΤΕΚΤΩΝ	ΡΕΘΥΜΝΟ	21/7/1974
Λιούλιας	Αχιλλεύς	Γεώργιος	1952	ΦΟΙΤ ΙΑΤΡΙΚΗΣ	ΠΑΤΗΣΙΑ	21/7/1974	25/7/1974
Καμένης						11/7/1974
Αποστολάς	Αθανάσιος					19/4/1974

---

[1] Τα στοιχεία προέρχονται από το βιβλίο του Κακαρά, Οι Έλληνες Στρατιωτικοί, εκδόσεων Παπαζήση, Αθήνα 2008

[2] Τα αρχικά Π.Δ.Α. εκτιμάται πως σημαίνουν ΄΄Περιοδικόν Δελτίον Αντιπληροφοριών΄΄ κρίνοντας από το περιεχόμενό τους που είναι παρόμοιο με των Δελτίων Ψυχολογικών Επιχειρήσεων, αλλά εξυπηρετεί τον σκοπό των ΄΄αντιπληροφοριών΄΄. Όπου ΄΄αντιπληροφορία΄΄ είναι εκείνη που χρησιμοποιείται από «…τις φίλιες δυνάμεις για αντιμετώπιση πληροφοριών του αντιπάλου…». Η ερμηνεία καταχωρείται με επιφύλαξη.

[3] Διευκρινίσθηκε πως λόχοι ΕΣΑ υπάρχουν σε όλες τις μεγάλες στρατιωτικές μονάδες, ΕΑΤ/ΕΣΑ υπάρχει μόνον ένα στην Αθήνα και ΚΕΣΑ μόνον ένα στου Παπάγου.

[4] Το Βαρδάνη καταχωρούν ως δικηγόρο και όχι ως αξιωματικό ε.α. ιδιότητα με την οποία και τον συνέλαβαν για τη συμμετοχή του στην οργάνωση για κίνημα στο ναυτικό και τον βασάνισαν στο ΕΑΤ/ΕΣΑ. Αντίθετα το Σπύρο Μουστακλή δεν τον καταγράφουν στον ίδιο πίνακα. Εκείνος βασανίσθηκε και βγήκε από εκεί για την υπόλοιπη ζωή του ανάπηρος σε μεγάλο βαθμό και ανήμπορος.

[5] Υπάρχουν περιπτώσεις που ο ίδιος κρατούμενος καταχωρείται σε δύο διαφορετικές ημερομηνίες. Προφανώς τους μετέφεραν πάλι για ανάκριση από το ΚΕΣΑ και τους καταχωρούσαν εκ νέου.

Ιωαννίδης, Τρομοκρατία, Φασισμός, Πολυτεχνείο

(ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ ΤΗΣ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΚΤΑΤΟΡΩΝ)

 

ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

(ΙΩΑΝΝΙΔΗΣ: ΕΝΑΣ «ΥΠΕΡΕΘΝΙΚΙΣΤΗΣ» ΔΙΚΤΑΤΟΡΑΣ)

Σε προηγούμενο αναφερθήκαμε στην ΕΣΑ, τα βασανιστήρια και την εκ τούτων τρομοκρατία ως όργανα-μεθόδους άσκησης εξουσίας. Εδώ θα προσεγγίσουμε ένα δικτάτορα («αφανή και αόρατο» τον αποκαλούσαν) που αξιοποίησε αυτούς τους παράγοντες για έλεγχο του κρατικού μηχανισμού και του λαού. Η σύγκριση –  αν όχι η αντιγραφή – φασιστικών / ναζιστικών πρακτικών οδηγεί σε ταυτόσημες μεθόδους. Σημερινά «πολιτικά» φαινόμενα (όσον αφορά την τρομοκρατία και τη χρήση βίας) είναι συμβατά και εύκολα αναγνωρίσιμα. Σημειώνουμε την τρομοκρατία που ανοιχτά μας επιβάλλουν ισχυριζόμενοι τι θα προκύψει αν δε συμφωνήσουμε με τα μνημόνια αλλά και  την ταυτόχρονη βία στους δρόμους και σε χώρους εργασίας/κατοικίας οικονομικών μεταναστών.

Εν όψει της επετείου εορτασμού του ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟΥ ο ταξίαρχος Ιωαννίδης της προσφέρεται καλύτερα για εξέταση ως δικτάτορας της περιόδου 1967-74 παρά ο Παπαδόπουλος. Χρησιμοποίησε τους μηχανισμούς πιο έξυπνα απ’ αυτόν, λειτούργησε από το παρασκήνιο, δε μιλούσε δημόσια και δεν εκτέθηκε με φλυαρίες. Είπε μόνον εκείνο το περίφημο ΄΄μας εξαπατήσατε΄΄ στους Αμερικανούς και ξέμπλεξε (έτσι ξέπλυνε τα «καθαρά» χέρια του… κάτι θυμίζει αυτό και για σημερινές ατάκες εν δυνάμει πολιτικών).

Από συνεντεύξεις που πάρθηκαν,[1] την κατάθεση του Γκιζίκη στην επιτροπή της Βουλής για το Κυπριακό, και πλήθος άλλων γραπτών στοιχείων προκύπτει  ο τρόπος με τον ασκούσε την εξουσία κυρίως από το Νοέμβριο του 1973 και συγκεκριμένα:

• Είχε επαφές με τοπικούς πράκτορες της CIA που αποτελούσαν το δίαυλο συνεννόησης με τα κέντρα ισχύος των ΗΠΑ.
• Στις Ένοπλες Δυνάμεις (ΕΔ) διέθετε ένα μεγάλο αριθμό πιστών οπαδών από στελέχη μεσαίων και μικρών βαθμών κυρίως του στρατού ξηράς, μέσω των οποίων τις ποδηγετούσε. Για τις ηγετικές θέσεις των ΕΔ επέλεγε αξιωματικούς που υπάκουαν σ’ αυτόν. Για τα σώματα ασφαλείας (ΣΑ) δεν είχε πρόβλημα, αφού κυριαρχώντας στις ΕΔ, ήταν απλό να κυριαρχεί και στα ΣΑ. Ο στρατιωτικός νόμος που ίσχυε βοηθούσε σ’ αυτό ακόμα και στις τυπικές διαδικασίες επιλογών για στελέχωσή τους, εκτός της τρομοκρατίας που η Ελληνική Στρατιωτική Αστυνομία (ΕΣΑ) ασκούσε και στα Σώματα αυτά (Αστυνομία, Χωροφυλακή, Αγροφυλακή, Λιμενικό και Πυροσβεστικό).
• Στις θεσμικές θέσεις που κρατούσαν τις σφραγίδες και τις υπογραφές των Νομοθετικών και Προεδρικών Διαταγμάτων είχε διορίσει δικούς του ανθρώπους (Ανδρουτσόπουλο, Γκιζίκη).
• Με τον απόλυτο έλεγχο της ΕΣΑ χρησιμοποιούσε την τρομοκρατία και μέσα στις ΕΔ (κύρια στο στρατό) και στην κοινωνία, αφού ο μηχανισμός της τρομερής αυτής αστυνομίας διευρύνθηκε και σε αριθμό υπηρετούντων και σε καθήκοντα.
• Την ασφάλεια του καθεστώτος την είχε αναλάβει κατ’ αποκλειστικότητα η συγκεκριμένη υπηρεσία και η ΚΥΠ, την οποία επίσης είχε υπό τν έλεγχο του με δικούς του αξιωματικούς.
• Στο ΓΕΕΦ και στην Εθνοφρουρά της Κύπρου υπηρετούσαν αξιωματικοί επιλεγμένοι και πιστοί στη χούντα και οι περισσότεροι στον ίδιον τον Ιωαννίδη. Στην Κύπρο επίσης  κατηύθυνε και την ΕΟΚΑ Β΄.
• Την καθημερινή εξουσία ασκούσε μέσω των διορισμένων επικεφαλής σε κάθε τομέα, και στην κυβέρνηση με απ’ ευθείας αλλά εν κρυπτώ και ανεπίσημες επαφές, όπως αυτές που περιγράφει ο Γκιζίκης. «…Τακτικές, πολύωρες συσκέψεις με Πρόεδρο Δημοκρατίας –Πρωθυπουργό-Αρχηγό Ενόπλων Δυνάμεων και Ιωαννίδη…»  Τους έβλεπε όμως και όλους μόνος του σε χωριστές συναντήσεις.[2]

Διαφαίνεται, πως εκείνο στο οποίο είχε επικεντρώσει απ’ αρχής την προσοχή του (μετά τη δημιουργία των δικτύων ελέγχου του κρατικού μηχανισμού στο σύνολό του), ήταν η ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Πίστευε σ’ αυτήν, την επεδίωκε με κάθε τρόπο. Αυτό εξ άλλου αποτελούσε τη βάση της ΄΄προπαγάνδας΄΄ με την οποία έπειθε τους αξιωματικούς (είχε ιδιαίτερες ικανότητες στο να συνωμοτεί και να πείθει, απ’ ότι λένε αξιωματικοί του στρατού). Ξεκινώντας και από υπερεθνικιστικές θέσεις θεωρούσε πως η επίλυση του Κυπριακού με την (διπλή) ένωση, θα του έδινε το πιο ισχυρό έρεισμα για αναγνώριση και διάσωση της ΄΄επανάστασης΄΄.

Για τον τρόπο που ένα άτομο, ο Ιωαννίδης εν προκειμένω, ήλεγχε τις ΕΔ, παρ’ ότι διατηρούσε στην ιεραρχία μεσαία θέση στο στράτευμα, ρωτήθηκαν όλοι οι στρατιωτικοί που έδωσαν  συνεντεύξεις και κάλυψαν ως εξής το θέμα:

• Ο Ιωαννίδης ξεχωρίζει απ’ όλα τα στελέχη των ΕΔ, διότι διαθέτει ικανότητες που μια σημαντική μερίδα στρατιωτικών αναγνωρίζει, παραδέχεται, θαυμάζει και ως εκ τούτων τον εμπιστεύεται, τον εκτιμά, τον ακολουθεί. Εκτός της λιτής ζωής που διάγει, δεν εμπλέκεται σε οικονομικά σκάνδαλα, δεν αυτοπροβάλλεται, δε θέλει περίλαμπρα αξιώματα. Μπορεί και πείθει, εκφράζοντας την πίστη και αγάπη του στην Ελλάδα, που θέλει να την μεγαλώσει με την Κύπρο, τη Βόρειο Ήπειρο και άγνωστο τι άλλο. Αυτά δεν τα κρύβει, αλλά τα χρησιμοποιεί και φέρνει κοντά του αξιωματικούς πιστούς σ’ αυτόν μόνον.
• Στην κατοχή εντάσσεται στο Ζέρβα και σε μια σύγκρουση με τον ΕΛΑΣ συλλαμβάνεται. Κατά τον Αντιστράτηγο Λύτρα υπογράφει δήλωση (;) και παραμένει μέχρι το τέλος του πολέμου μαζί με τις δυνάμεις του ΕΛΑΣ. Δεν διατίθενται στοιχεία  τι έκανε στο διάστημα αυτό αλλά και δεν διασταυρώθηκε το στοιχείο αυτό. Το 1951 τον συναντάμε να συμμετέχει στο πραξικόπημα του ΙΔΕΑ, που στην ουσία γίνεται για να πιέσει τον Παπάγου να ανακαλέσει την παραίτησή του.
• Προδικτατορικά υπηρετεί στις μεταθέσεις των αξιωματικών, θέση που εκμεταλλεύεται για μυήσεις στη συνωμοτική ομάδα που χρησιμοποιήθηκε στο πραξικόπημα της 21^ης Απριλίου 1967.
• Στην επταετία 1967-1974, και αφού αναλαμβάνει μετά το Λαδά τη διεύθυνση της ΕΣΑ στο ΓΕΣ, τη διευρύνει, την επανδρώνει με νέα στελέχη απόλυτα δικά του και την χρησιμοποιεί για τον έλεγχο των ΕΔ και ολόκληρης της χώρας.
• Η ΕΣΑ συλλαμβάνει, ανακρίνει και χρησιμοποιεί βία. Βασανίζει τους αντιπάλους του καθεστώτος όχι για να αποσπάσει πληροφορίες μόνον, αλλά και για να συντηρεί τη φήμη της, να τιμωρεί, να φοβίζει, να στερεώνει την ΄΄επανάσταση΄΄ περιχαρακώνοντάς την με προστατευτικό τείχος τρόμου.

Ο Ιωαννίδης καταλαμβάνει την εξουσία πολύ εύκολα, όπως αποκαλύπτει ο Κομπόκης, και την ασκεί με το φόβο. Ο άνθρωπος αυτός επομένως, προχωρεί μαζί με την ΕΣΑ και με τα βασανιστήρια που έφερε ο μηχανισμός  με ευθύνη του στο χώρο των ΕΔ.. Βάζοντας στη θέση βασανιστών κυρίως στρατευσίμους, μετά από κατάλληλη πολύ σκληρή εκπαίδευση, αλλά και στελέχη των ΕΔ, που έφεραν στην επιφάνεια κάποια σκοτεινή πλευρά του χαρακτήρα τους.

Ο ρόλος του Ιωαννίδη στο πραξικόπημα της Κύπρου, είναι γνωστός και από τη βιβλιογραφία των τότε αρχηγών ΓΕΝ και ΑΕΔ. [3] Και οι δύο προσπαθούν να διασώσουν την αξιοπρέπειά τους ως αρχηγών του ναυτικού ο ένας και των ΕΔ ο άλλος, ενώ έπαιρναν εντολές από έναν εν ενεργεία ταξίαρχο με ιστορική έτσι καταρράκωση κάθε αρχής ιεραρχίας. Αλλά στα θέματα που προκύπτουν ευθύνες, όπως το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου, είναι και οι δύο εύγλωττοι. Ο Ιωαννίδης φταίει για όλα, λένε οι δυο στρατιωτικοί «ηγέτες» που όπως και όλοι οι αρχαιότεροι του δικτάτορα προτίμησαν έρποντες τον εν ενεργεία μισθό από μια σύνταξη που θα τους πρόσφερε τα προσχήματα τουλάχιστον πως δεν υπηρέτησαν κατώτερό τους σε βαθμό. Τέτοιες μαριονέτες ήταν οι των ανωτάτων βαθμών! Και θα οδηγούσαν αυτοί υπό έναν τέτοιον δικτάτορα τη χώρα σε πόλεμο; Αν είναι δυνατόν, όπως και έγινε με την πιο μεγάλη προδοσία τουλάχιστον μεταπολεμικά!

Ο ίδιος ο Ιωαννίδης καταθέτει στην επιτροπή και αρνείται να απαντήσει διότι «…θεωρώ ταύτην ως μη αντικειμενικήν και αμερόληπτον μετά την συζήτησιν εις την Βουλήν την 21^ην Φεβρουαρίου 1986. …». Ήταν ο μόνος τρόπος να αποφύγει το διάλογο, να κρύψει όλα εκείνα στα οποία, δεν έχει απαντήσεις που να τον τιμούν.

Το πάγιο ερώτημα σε στελέχη των ενόπλων δυνάμεων ήταν ΄΄πως ένας ταξίαρχος εν ενεργεία ήλεγχε τις ΕΔ της χώρας, όταν στην ιεραρχία ήταν πολλές θέσεις κάτω από την κορυφή της πυραμίδας΄΄. Οι απαντήσεις καλύπτουν (όχι πάντα) και τα της ΕΣΑ και τα περί βασανιστηρίων. Ξεχωρίζουν εκείνα από τα βασανιστήρια της Μπουμπουλίνας και τα προερχόμενα από τα Σώματα Ασφαλείας γενικότερα.

Πριν το 1967 αυτό το ΄΄προνόμιο΄΄ το είχε μόνον η ασφάλεια και οι βασανιζόμενοι κατά συνθήκη ανήκαν σε συγκεκριμένο ιδεολογικό χώρο, αυτόν του ΚΚΕ. Η δικτατορία επέκτεινε το φάσμα βασανιζόμενων και κάλυψε οποιουσδήποτε αντιστέκονταν σ’ αυτήν. Τα σκήπτρα σιγά-σιγά πήρε η ΕΣΑ. Χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι ΄΄δάσκαλοι΄΄ του είδους, δηλαδή η ασφάλεια, σταμάτησαν να χρησιμοποιούν τη μέθοδο. Είναι γνωστές οι δίκες των βασανιστών και των δύο χώρων. Δεν δικάστηκαν έτσι, ώστε να ικανοποιηθεί το δημόσιο περί δικαίου αίσθημα. Κάποιους απ’ αυτούς τους σκότωσαν τρομοκρατικές οργανώσεις (Μάλιο, Μπάμπαλη).

Από το Βούλευμα του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών μαθαίνουμε τα αποδιδόμενα στα στελέχη των Σωμάτων Ασφαλείας περί βασανιστηρίων. Δεν διαβάζεται εύκολα αυτό το κείμενο[4] όσο ψυχρό και αν είναι. Εξετάζει και αποφαίνεται για Δασκαλόπουλο, Λάμπρου, Μάλλιο, Μπάμπαλη, Καραπαναγιώτη, Γιαννικόπουλο, Καλύβα, Σπανό, Κραββαρίτη, Παύλου, Ντζαφέρη, Λιάπη ….σύνολο εκατόν πενήντα τρεις αστυνομικούς αξιωματικούς, υπαξιωματικούς και οπλίτες οι οποίοι «…κατά την διάρκειαν της διά του πραξικοπήματος της 21^ης Απριλίου 1967 εγκαθιδρυθείσης δικτατορικής διακυβερνήσεως της Χώρας…εφήρμοσαν μεβόδους βασανισμού…»

Ακόμα πιο δύσκολα διαβάζεται ένα άλλο κείμενο γραμμένο από αντιστασιακό, που βασανίσθηκε απ’ αυτούς της ασφάλειας. Πρόκειται για την Αγγελική Σωτήρη, όπου λιτά περιγράφει τις συνθήκες κράτησης. Δηλαδή τα βασανιστήρια στα οποία υποβλήθηκε ως μέλος της παράνομης τότε ομάδας έκδοσης του εντύπου ΄΄ΠΑΝΣΠΟΥΔΑΣΤΙΚΗ΄΄ της οργάνωσης ΄΄Αντιδικτατορική ΕΦΕΕ΄΄. Σημειώνεται εδώ διότι, εκτός των άλλων, στο κείμενό της αναφέρεται και το Μπογιάτι.

Υπήρχε και εκεί τάγμα ΕΣΑ υπό τον αντισυνταγματάρχη Γκόρο, καθώς και στρατιωτικές φυλακές. Η ΕΣΑ και ο Γκόρος χρησιμοποιήθηκαν και για κρατούμενους ιδιώτες που τους βασάνιζαν στρατιωτικοί. Για το Νοέμβριο του 1973 (αμέσως μετά το Πολυτεχνείο) κατονομάζονται ως βασανιστές στο στρατόπεδο αυτό εκτός του αντισυνταγματάρχη Π. Γκόρου και οι ταγματάρχης Σ. Κονδύλης και υπολοχαγός Θ. Ζούλας. Αναφέρονται επίσης ως κρατούμενοι στρατιωτικοί οι εν ενεργεία αντισυνταγματάρχης Αναγνωστόπουλος και ταγματάρχης Αρχάκης οι οποίοι και στη μεταπολίτευση κατέθεσαν ως μάρτυρες στη δίκη που έγινε εις βάρος του Γκόρου για τα βασανιστήρια του Γ. Τρικαλινού, παλαίμαχου στελέχους του ΚΚΕ.

Η Σωτήρη είχε συλληφθεί μαζί με τους Λάζαρο Σταθάκη και Σταύρο Τσικουδάκη και βρέθηκε στην ασφάλεια με «…την Βίκυ Σιδέρη, τη Νάντια Βαλαβάνη …και την Ιωάννα Μακρή ….τους άντρες πολιτικούς κρατούμενους, Κάππο, Γόντικα, Σταθάκη, Μαρούκη και άλλους τους έχουν πάει στις στρατιωτικές φυλακές στο Μπογιάτι…». Τους βασάνισαν όλους και δεν μίλησαν. Ο Κάππος λέει στον Ιωαννίδη μετά δεκαπέντε χρόνια όταν τον συναντά στην επιτροπή της Βουλής για το Φάκελο της Κύπρου «…δεν βγάλατε τίποτε από μένα…». Αυτή ήταν και η τιμωρία τελικά του δικτάτορα όπως και των άλλων ΄΄κομμουνιστοφάγων΄΄. Να τους ανακρίνει βουλευτής του ΚΚΕ!!

Ο Ιωαννίδης, ένας βιρτουόζος του τρόμου δικτάτορας, φασίστας, εθνικοσοσιαλιστής, υπερεθνικιστής και με «καθαρά χέρια»! Εάν βέβαια εξαιρέσουμε το αίμα των θυμάτων των βασανιστηρίων, τους νεκρούς στα γεγονότα του Πολυτεχνείου, στο πραξικόπημα κατά της Κύπρου, στην εισβολή των Τούρκων στο μαρτυρικό νησί! Τόσο καθαρά ήταν τα χέρια του!! Οι συνειρμοί με τα της εποχής μας δεν είναι εξωπραγματικοί.

---

[1] Στα πλαίσια διατριβής απ’ την οποία προέκυψε το βιβλίο του Α. Κακαρά, Οι Έλληνες Στρατιωτικοί, Παπαζήση, Αθήνα 2006, απόπου και τα στοιχεία του παρόντος με προσαρμογές.

[2]Βλ.  Μπονάνου, Η Αλήθεια, Αθήνα

[3] Βλ. Αραπάκη, Το Τέλος της Σιωπής, Νέα Σύνορα- Λιβάνη, Αθήνα 2000 και Μπονάνου,  ο.π.

[4]Βλ.  Βούλευμα υπ’ αριθ.4347/20-12-1975 του Συμβουλίου Πλημμελειοδικών Αθηνών.

«Μαύρη ΕΣΑ» Τρομοκρατία Φασισμός και «Χρυσή Αυγή»

Η ΛΟΓΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΣΙΣΜΟΥ

(Η ΕΣΑ ΚΑΙ Η ΒΙΑ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΤΡΟΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΥ)

(ΑΦΙΕΡΩΝΕΤΑΙ ΣΤΟΥΣ ΘΑΥΜΑΣΤΕΣ-ΟΠΑΔΟΥΣ ΤΗΣ «ΧΡΥΣΗΣ ΑΥΓΗΣ»)

Το απριλιανό καθεστώς/δικτατορία είχε ανάγκη από έναν τρόπο πρόσθετο της προπαγάνδας και της ΄΄επαναστατικής ιδεολογίας΄΄, με τον οποίο θα πείθονταν ολόκληρος ο λαός, οι ΕΔ και κύρια οι εργαζόμενοι, ότι έπρεπε να συνεργαστούν, να υπακούουν, να ανέχονται. Δεν ήταν μόνον το γεγονός πως χρειαζόταν επίφαση ηρεμίας, ώστε να φανεί η διαφορά με την κατάσταση της ΄΄προεπαναστατικής ανώμαλης περιόδου΄΄. Το καθεστώς όφειλε και ήθελε να συνεργαστεί και με την κυρίαρχη τάξη, με τους βιομηχάνους, με το μεγάλο κεφάλαιο. Ώφειλε/ήθελε να έχει την στήριξή τους. « Η δικτατορία κατόρθωσε με τη δύναμη του τρόμου να εξασφαλίσει την πολυπόθητη για το μεγάλο κεφάλαιο ΄΄κοινωνική συνοχή΄΄ και έτσι να διευκολύνει τη διαδικασία καπιταλιστικής ανάπτυξης, κύρια σε βάρος των εργαζομένων» (Μοσχονάς).

Έτσι εξηγείται ο ρόλος των μηχανισμών αστυνόμευσης από τις ΕΔ, που δεν υπήρχε πριν τη δικτατορία. Δηλαδή ο νέος ρόλος κύρια της ΕΣΑ με την επέκταση των δραστηριοτήτων της και στους πολίτες. Τα στρατοδικεία, ο στρατιωτικός νόμος, η υπόλοιπη εργατική νομοθεσία έρχονται συμπληρωματικά στον τρόμο, που η άμεση επαφή των οργάνων του καθεστώτος επιβάλλει με τις μεθόδους τους. Η έκδηλη βία, τα βασανιστήρια και ή έντεχνη διοχέτευση φρικιαστικών λεπτομερειών στην αγριότητά τους, βοηθούν σημαντικά, πειθαναγκάζουν σε υπακοή, αποτρέπουν την αντίσταση αφού τρομοκρατούν.

Την προσέγγιση και ανάλυση της ΕΣΑ και των ΕΣΑτζήδων και τον τρόπο που λειτούργησαν το διάστημα 67-74 μελετούν αρμόδιοι επιστήμονες.[1] Καλύπτουν απορίες, που θα μπορούσαν να διατυπωθούν για το φαινόμενο αυτό, εκτός ίσως των προεκτάσεων και σχέσεων των ανθρώπων, που στελέχωναν την υπηρεσία αυτή με τις δομές και λειτουργία των ΕΔ απ’ όπου προέρχονταν. Στα συμπεράσματά τους οι συγγραφείς προβάλλουν ενδιαφέρουσες ερμηνείες συμπεριφορών και απόψεις.

Η Φατούρου καταλήγει (αποδεικνύει;) πως, οι νέοι άνθρωποι με την κατάλληλη εκπαίδευση γίνονται βασανιστές, μετατρεπόμενοι και οι ίδιοι σε θύματα. Είναι τολμηρό αυτό το συμπέρασμα, όχι εύκολα αποδεκτό απ’ όσους υπέστησαν βασανιστήρια, οδηγεί στην αντιμετώπιση του βασανιστή ως αρρώστου παρά ως ενόχου, αναγκάζει τον αναγνώστη να σκέπτεται, πως και ο ίδιος θα μπορούσε να γίνει βασανιστής και απλά ήταν τυχερός στη θητεία του. Έτσι όλοι αισθανόμαστε ή θα ‘πρεπε να αισθανόμαστε κάπως ένοχοι. Εκτός από το αναλογούν στον καθένα μερίδιο ευθύνης, για το πώς είναι διαμορφωμένη η κοινωνία και κύρια οι μηχανισμοί ποδηγέτησης της.

Η Δαράκη αμφιβάλλει η ίδια (και σωστά), πως δεν πρόκειται να εφαρμοσθεί η θέση της για επανένταξη των τέως εσατζήδων στην κοινωνία. Μέσα από ανάλογο πρόγραμμα εκπαίδευσης, με χρήση ακόμα και καθηγητών/ διαλεκτών κάποιων από τα θύματά τους (όσους πέρασαν και υπηρέτησαν στην ΕΣΑ, τους υπολογίζει στους 4.000 περίπου για το διάστημα της δικτατορίας). Εκεί όμως που η αναλύτρια μιλάει προφητικά, είναι όταν εκφράζει από το 1976 ακόμα (χρονιά έκδοσης του βιβλίου της Δαράκη) φόβους για το μέλλον της σχέσης ΄΄εσατζήδες –κυβέρνηση -κατεστημένο-ένοπλες δυνάμεις΄΄ . Μπορεί βέβαια να μην υπήρξαν φαινόμενα όπου να δικαιώθηκε σε μεγάλη έκταση η πρόβλεψή της για τους εσατζήδες, που είναι «…διαθέσιμοι για τον παρακρατισμό, όποτε τους καλέσει…». Και τούτο γιατί το φαινόμενο των ακροδεξιών, φασιστικών οργανώσεων, που για χρόνια έδρασαν μεταπολιτευτικά, δεν είναι άσχετο με τη δεξαμενή των εν δυνάμει ακροδεξιών εργαλείων τρόμου, όπως οι εσατζήδες. Ούτε μπορούσε να φανταστεί τότε τη σημερινή κατάσταση με τα «παληκάρια» της «Χρυσής Αυγής», το ναζιστικό χαιρετισμό, τη συνεχόμενη άνοδό της με όλες τις αιτίες που εκτρέφουν καθόλου υποκρυπτόμενο ρατσισμό ως στοιχείο φασιστικό και ναζιστικό.

Τέλος η ίδια συγγραφέας κάνει χρήση και υιοθετεί τις θέσεις άρθρου του καθηγητή Γ. Κουμάντου, (όπου) δείχνει με ποιον τρόπο ο  Καραμανλής προσπάθησε να ανασυντάξει τον Μηχανισμό που γεννά τις χούντες «…να ΄΄ξεμουτρώσει΄΄ ο στρατός και να ξαναβρεί τον προσανατολισμό του. …Η Καραμανλική επιείκεια αποβλέπει στο να εξασφαλισθεί η υποταγή και η αφοσίωση του στρατού στο Κόμμα που κυβερνάει και στις κοινωνικές δυνάμεις που εκφράζονται με το κόμμα αυτό …». Και σχολιάζει η συγγραφέας αυτό που βγαίνει από το άρθρο του Κουμάντου, (ο γράφων συμφωνεί με τη θέση αυτή). «…Πρόκειται δηλαδή για μια ανανέωση της πατροπαράδοτης πολιτικής του ελληνικού κατεστημένου απέναντι στο Στρατό, της πολιτικής ιδιοποίησης και εκφεουδαρχισμού του Στρατού, προς όφελος της ομάδας στην εξουσία….»

Θα μπορούσε να σταματήσει εδώ η προσέγγιση, εάν, αυτό το συμπέρασμα/ παρατήρηση, δε χρειαζόταν άλλη απόδειξη στην προσπάθεια τότε του Καραμανλή για προσεταιρισμό των ΕΔ, απ’ αυτήν της τροποποίησης της ποινής του θανάτου των πρωταιτίων σε ισόβια. Χρειάζεται πρόσθετη απόδειξη της άποψης για τις διαδικασίες του μεταπολιτευτικού κράτους προς εξισορρόπηση/ επαναστήριξη /συμμάζεμα των ΕΔ στον παραδοσιακό τους ρόλο και αποκατάσταση της σχέσης τους με το ΄΄κατεστημένο΄΄;

Εκτός των άλλων την βρίσκουμε στη μη αλλαγή του νομοθετικού πλαισίου και του Κανονισμού της ΕΣΑ. Το μόνο που άλλαξε μετά τη δικτατορία ήταν η ονομασία, ώστε να μην προκαλεί γραμμένη στα περιβραχιόνια των ανδρών και τα αυτοκίνητα της υπηρεσίας. Από ΕΣΑ ονομάζεται ΄΄Στρατονομία΄΄ με το Ν.276/76 ο οποίος παρασέρνει και τις άγνωστες σχεδόν ΕΑΑ της αεροπορίας και ΕΝΑ του ναυτικού αλλάζοντάς τες σε Αερονομία και Ναυτονομία. Μια πρόταση του ΣΑΓΕ (συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων) για ψήφιση Νόμου που θα προβλέπει Γενικό Κανονισμό Στρατονομίας- Ναυτονομίας- Αερονομίας (με διαδικασίες που ξεκίνησαν ίσως και πριν το 1983) δεν είχε αποτέλεσμα.

Το συμπέρασμα είναι πως ισχύει ακόμα (τουλάχιστον ίσχυε το 2006) στο σύνολό του ο Νόμος 1746/1951 για την στρατιωτική αστυνομία! Δηλαδή η λογική που διαμόρφωσε ο εμφύλιος, που μόλις είχε λήξει, είναι εκείνη που διατρέχει τη στρατιωτική αστυνομία τα τελευταία πενήντα χρόνια. Με απλές αλλαγές ονόματος και τίποτε άλλο.

Αυτόν το Νόμο που κυρώνει τον Κανονισμό 600-1και αφορά την «ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ» τον σεβάστηκε και αξιοποίησε υπέρ του δέοντος η δικτατορία, δεν τον άλλαξε ο Καραμανλής μεταπολιτευτικά, τον διατήρησε το ΠΑΣΟΚ για περισσότερα από είκοσι χρόνια σε ισχύ! Αν ισχύει ακόμα, θα σημαίνει πως επιτελεί καλά τον σκοπό του. Αυτόν δηλαδή που ο Κουμάντος και η Δαράκη –Μαλλέ θέτουν ως στόχο του Καραμανλή για τις ΕΔ. Και βέβαια δεν είναι μόνον η Δεξιά με το κυβερνών κόμμα (ΕΡΕ πρώτα, Νέα Δημοκρατία αργότερα) που εξυπηρετείται. Είναι και το Κέντρο με τα αντίστοιχα μεταπολεμικά Κόμματα (Ένωση Κέντρου, ΠΑΣΟΚ) που επίσης εξυπηρετούνται από την ίδια Νομοθεσία και Κανονισμούς. Το ΠΑΣΟΚ είναι κυβερνών κόμμα για περισσότερα χρόνια από τη ΝΔ. Ο λόγος μη ουσιαστικών αλλαγών είναι, πως τα κόμματα αυτά, υπηρετούν στην ουσία την ίδια πελατεία (΄΄κατεστημένο΄΄ τη λέει και ο Κουμάντος και η Μαλλέ και όλοι). Εκτός των ΄΄μαζών΄΄ που ποδηγετούνται και πείθονται με ανώδυνες εναλλαγές των διαχειριστών της εξουσίας.

Στο σχέδιο Νόμου με συντάκτες στελέχη των ΕΔ, (και μάλιστα από το χώρο των υπηρετούντων στη διεύθυνση στρατονομίας, απ’ όπου και η αρχική ιδέα) υπάρχει διστακτική προσέγγιση /πρόβλεψη για αποφυγή χρήσης αναίτιας βίας από τα όργανα της ΕΣΑ. Εκεί μπορούν να ενταχθούν τα βασανιστήρια, όχι ως αναίτια βία, αλλά με  διάταξη  να σταματά υποτίθεται η όρεξη των ροπαλοφόρων και των αφεντικών τους. Γράφει ο συντάκτης στο άρθρο 5 του προτεινομένου σχεδίου: «…τα στρατονομικά όργανα μπορούν να κάνουν χρήση της αστυνομικής ράβδου (κλομπ), μόνον όταν βρίσκονται σε νόμιμη άμυνα, και η χρήση τους είναι δικαιολογημένη και απόλυτα αναγκαία. Στην περίπτωση αυτή πρέπει να αποφεύγονται τα κτυπήματα σε ευαίσθητα μέρη του σώματος, όπως στο κεφάλι και στα γεννητικά όργανα…». Η πρόταση αυτή της ανώτατης ηγεσίας των ΕΔ δεν έγινε δεκτή, και δεν προχώρησε προφανώς από τον ΥΕΘΑ, που είναι ο άμεσος προϊστάμενός τους. Προτίμησε την ισχύουσα νομοθεσία από το 1951. Πρόκειται για τον Νόμο 1746/1951 «περί Ελληνικής Στρατιωτικής Αστυνομίας». Το όνομα όπως είπαμε άλλαξε το 1975 και έγινε Στρατονομία. Τίποτε άλλο.

Διατρέχοντας το νόμο διαπιστώνουμε πως πρόκειται για κείμενο που αφορά μόνον τις ΕΔ. Ως προορισμό της ΕΣΑ προβλέπει την «…εκτός των στρατοπέδων, τάξιν, ασφάλειαν, πειθαρχίαν, και άψογον παράστασιν του στρατεύματος…». Για τους αξιωματικούς το όριο χρόνου υπηρεσίας στην αστυνομία αυτή είναι δύο χρόνια το λιγότερο, ενώ για τους υπαξιωματικούς τρία χρόνια. Οι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί πρέπει να επιλέγονται και να «…διακρίνονται διά το ήθος και τον χαρακτήρα των, να είναι ακριβοδίκαιοι, ταχείας αντιλήψεως, δραστήριοι, επιβλητικοί την εμφάνισιν, ευγενείς εις τους τρόπους, αλλά και άτεγκτοι συνάμα, οσάκις αναπότρεπτοι ανάγκαι το επιβάλλουν…». Η ΕΣΑ δεν έγινε γνωστή για τους ευγενείς και δίκαιους που υπηρετούσαν εκεί στη δικτατορία. Οπωσδήποτε υπήρχαν και τέτοιοι. Εξ άλλου ο μηχανισμός του Ιωαννίδη επέλεγε άριστους νέους αξιωματικούς για την υπηρεσία αυτή, όπως δηλώνουν στις συνεντεύξεις τους επαΐοντες στρατιωτικοί.

Παρόμοια κριτήρια ίσχυαν και για τους υπαξιωματικούς, που προορίζονται για την ΕΣΑ. Ο νόμος προβλέπει τα ίδια, συν την προϋπόθεση να έχουν απολυτήριο Δ΄ τάξης δημοτικού τουλάχιστον. Αναφερόμαστε στο 1951 και τα πράγματα έκτοτε έχουν βελτιωθεί σ’ αυτό το σημείο. Όσο για τους στρατευσίμους «…δέον να ώσιν αρίστης σωματικής διαπλάσεως και εμφανίσεως, υψηλού αναστήματος (1,75 και άνω) μεγάλης σωματικής αντοχής (γιατί άραγε;), οξείας αντιλήψεως, ικανής νοημοσύνης, ενεργητικότητος και παρατηρητικότητος, προικισμένοι δι’ επιμονής και υπομονής,, περιεργείας, ευσυνειδησίας και πρωτοβουλίας…υψηλόν δείκτην μορφώσεως…».

Όλες αυτές οι προβλέψεις και προϋποθέσεις πήγαν περίπατο τουλάχιστον για τους στρατευσίμους, αλλά και για τους περισσότερους των στελεχών. Να θυμόμαστε, πως η ΕΣΑ έγινε γνωστή με τους βασανιστές της μικρών και μεγάλων βαθμών και όχι για τους υπόλοιπους που δεν βασάνιζαν. Ούτε ευσταλείς ήταν όλοι ούτε έκπαγλου καλλονής και ικανής νοημοσύνης. Δεν ήταν αυτά τα προσόντα, που ήθελαν από τους συγκεκριμένους νέους. Τους ήθελαν για εργαλεία και όχι να σκέφτονται περισσότερο απ’ όσο χρειαζόταν.

Ο διοικητικός μηχανισμός της ΕΣΑ ξεκινούσε από Διευθύνσεις στο ΓΕΣ, στη Στρατιά, στα Σώματα Στρατού και στις μεγάλες μονάδες εξομοιωμένες με Σώμα Στρατού.

Περιλάμβανε επίσης ένα κέντρο εκπαίδευσης το ΚΕΣΑ και ένα ειδικό ανακριτικό τμήμα το ΕΑΤ/ΕΣΑ (που αναδείχθηκε ως το κέντρο της πραγματικής εξουσίας στην Ελλάδα την επταετία 1967-74). Οι δυνάμεις κρούσης της ΕΣΑ απλώνονται από εδώ και κάτω με τους λόχους, που προβλέπονται στη Στρατιά, τα Σώματα Στρατού και τις μεγάλες μονάδες, στις μεραρχίες και «Λόχους Γραμμών Συγκοινωνιών». Τέλος προβλέπονται και ανεξάρτητες ομάδες, προφανώς για μικρότερες μονάδες.

Ανάλογα με το επίπεδο της οργάνωσης οι αρμοδιότητες ποικίλλουν κλιμακούμενες από τα επιτελικά επίπεδα που λειτουργούν ως σύμβουλοι της ηγεσίας, ως υπεύθυνοι για τον έλεγχο, παρακολούθηση, επιθεωρήσεις, έκδοση οδηγιών, μεταθέσεις, αποσπάσεις, μελέτες, εισηγήσεις λύσεων, πιστώσεις, εφοδιασμούς … Αυτά για τις Διευθύνσεις του ΓΕΣ και των μεγάλων μονάδων, όπου επίσης προβλέπονται και αρμοδιότητες για ζητήματα κυκλοφορίας οχημάτων, για αιχμαλώτους πολέμου και «…ιδιώται κρατούμενοι…καταγραφή, περιορισμό, φροντίς, μεταχείρησις, πειθαρχία,  εξασφάλισις, χρησιμοποίησις, εκπαίδευσις και επαναπατρισμός ιδιωτών…».[2]

Η πρόβλεψη του Νόμου για αρμοδιότητες εκτός στρατοπέδων που αφορούν μόνον τους στρατιωτικούς επεκτείνεται και σε ιδιώτες «…οίτινες κρατούνται υπό του Στρατού και ευρίσκονται υπό την δικαιοδοσίαν τούτου…» ενώ καλύπτει και τον έλεγχο ταυτοτήτων και κυκλοφορίας προσωπικού, που αφορά όμως «…και τον πληθυσμόν…εις τας υπό στρατιωτικόν έλεγχον περιοχάς….(καταληφθείσαι, ή κατεχόμεναι, απελευθερωθείσαι… εχθρικαί, συμμαχικαί ή Εθνικού εδάφους)…σύλληψις παραβατών …στρατιωτικών ή ιδιωτών…». Υποτίθεται πως η ΕΣΑ δρα και κατά ιδιωτών παντού στις πολεμικές επιχειρήσεις, όπου είναι αρμόδιες οι ΕΔ, και επί εθνικού εδάφους. Το τι έκανε δε χρειάζεται να αναλυθεί εδώ.

Αυτός ο Στρατιωτικός Κανονισμός 600-1 του 1968 είναι αντίγραφο του Ν 1746/51 και ποτέ δεν εφαρμόσθηκε επί εχθρών στρατιωτικών και ιδιωτών. Στις αρμοδιότητες του τμήματος που ευθύνεται για τις χειρότερες βαρβαρότητες της δικτατορίας, δηλαδή του ειδικού ανακριτικού τμήματος ΕΑΤ/ΕΣΑ, περιλαμβάνεται η αποστολή με γενικόλογο καθορισμό την ΄΄ασφάλεια του στρατεύματος΄΄. «…Το ΕΑΤ/ΕΣΑ είναι μονάς Σ. Α. { Στρατιωτικής Αστυνομίας} υπαγομένη απ’ ευθείας εις την Δ/νσιν Σ.Α./ΓΕΣ { εκεί ήταν ο Ιωαννίδης διευθυντής, εξ ου η παντοδυναμία του με τέτοιο μηχανισμό βασανιστών} …έχει ως αποστολήν: την ανίχνευσιν, διερεύνησιν και δίωξιν παντός πειθαρχικού ή ποινικού αδικήματος ή εγκλήματος. Η περιοχή τούτου εκτείνεται εφ’ ολοκλήρου της Επικρατείας…». Επομένως με τον στρατιωτικό Νόμο (όχι πως τους ήταν οπωσδήποτε απαραίτητος επί δικτατορίας, αλλά η εφαρμογή του διευκόλυνε και λειτουργούσε και ψυχολογικά) το ΕΑΤ/ΕΣΑ μπορούσε «… να ενεργεί…συλλήψεις… προανακρίσεις… κατ’ οίκον έρευνα…κατασχέσεις…».

Το προσωπικό της ΕΣΑ έχει προνόμια, που δεν έχουν οι του υπολοίπου στρατεύματος. Δεν ανατίθεται σ’ αυτούς υπηρεσίες άσχετες προς την αποστολή της, και αντίστοιχα οι στρατονόμοι εκτελούν τα στρατονομικά και μόνον καθήκοντα, μη χρησιμοποιούμενοι ως γραφείς, αγγελιαφόροι, φρουροί στρατηγείου και σκοποί διοικητηρίων. Το τελευταίο είναι αρκετό να ζηλεύουν όλοι οι στρατεύσιμοι την υπηρεσία αυτή, εάν δεν ξέρουν για τα υπόλοιπα.

Τα προνόμια δεν είναι μόνο για να μην είναι αποκρουστική η υπηρεσία στην ΕΣΑ, αλλά και για πρακτικούς λόγους. Ειδικά το ΕΑΤ/ΕΣΑ σε τίποτα δε θύμιζε στρατιωτική υπηρεσία από εμφάνιση, καθαριότητα, τάξη, για να αναφερθούν μόνον οι ανώδυνες πλευρές ΄΄πρόσοψης΄΄ της μονάδας. Πώς ήταν δυνατόν να ανακρίνουν, να βασανίζουν, να έχουν εμφάνιση απαράδεκτη, εάν στρατωνίζονταν με άλλες υπηρεσίες. Η εξουσία πήγαζε από τη βρωμιά, την ανηθικότητα, το σαδισμό, τα βίτσια ψυχικά άρρωστων και ανώμαλων στελεχών και στρατονόμων. Το φως της ΄΄επαναστάσεως που καταύγαζε τα Εθνικά Ιδεώδη και τα διέσωσαν αι Ένοπλοι Δυνάμεις του Έθνους΄΄ το συντηρούσαν άνθρωποι σαν τον Χατζηζήση, το Σπανό, και τους υπόλοιπους που κατέληξαν στην υποστάθμη των στελεχών του στρατού.

Ήταν αξιωματικοί  που χτυπούσαν κρυφά από πίσω και βασάνιζαν συναδέλφους τους,  φροντίζοντας έτσι να μην τους βλέπουν οι ίδιοι, ειδικά όταν γνωρίζονταν από το στρατό. Χτυπούσαν πολεμιστές της περιόδου 1940-49 ανεξάρτητα ιδεολογικής τοποθέτησης, γιατί έτσι αισθάνονταν δυνατοί. Όλους αυτούς φρόντισαν οι μεταπολιτευτικές κυβερνήσεις, να διασώσουν και να πέσουν στα μαλακά. Και ο λόγος ήδη αναφέρθηκε. Το ΄΄σύστημα΄΄ χρειαζόταν τη συντήρηση των ΕΔ και των ΣΑ αλώβητων και απρόσβλητων. Ακόμα και των στρεβλωτικών τους αποφύσεων όπως η Ειδική Ασφάλεια και το ΕΑΤ/ ΕΣΑ.

Χρειάζονταν φαίνεται και οι μηχανισμοί ανάδυσης διαδικασιών, δυνατοτήτων και ομάδων εκτροπών και συνωμοσίας, όπως από το 1940 μέχρι το 1973, που ήταν η τελευταία του Ιωαννίδη. Ακριβώς γιατί ΄΄το σύστημα΄΄ δεν ήθελε να θίξει τα ΄΄παιδιά΄΄ που έπρεπε να προστατέψει, γιατί τα χρειαζόταν. Το παράκαναν βέβαια με τη βία και τα βασανιστήρια αλλά ΄΄εμείς για σένα δουλεύουμε ρε μαλακισμένο» είπε ο υπεύθυνος της ασφάλειας, χαστουκίζοντας έναν δεκαεξάχρονο, που έγραφε συνθήματα κατά της χούντας. Συνέβη στο Μαρκόπουλο Αττικής την παραμονή επίσκεψης εκεί του Παττακού και τον συνέλαβαν διαπιστώνοντας αμέσως πως δεν ήταν ο οποιοσδήποτε. Γι΄ αυτό και εξανέστη ο αξιωματικός της ασφάλειας μόλις πληροφορήθηκε πως είναι Αμερικανός υπήκοος και εγγονός εφοπλιστή.

Ο Κανονισμός για την ΕΣΑ επεκτείνεται σε λεπτομέρειες για όλες τις αρμοδιότητες, που εάν εφαρμόζονταν, η υπηρεσία αυτή θα πρόσφερε υποτίθεται θετικά. Υπάρχει και ειδική πρόβλεψη για τη χρήση βίας (αρθρ.49). Προτρέπει να αποκτήσουν τα όργανα της ΕΣΑ «…ικανότητα χρησιμοποιήσεως…λαβών και κτυπημάτων (ζίου- ζίτσου)…διά την καταβολήν και σύλληψιν των αποδρώντων παραβατών…με την ράβδον…τα κτυπήματα εις τον ώμον, εις τας χείρας, εις τους πόδας και εις το στομάχι καταβάλλουν εν άτομον άνευ προξενήσεως μεγάλων σωματικών βλαβών…να αποφεύγονται τα κτυπήματα εις την κεφαλήν… ». Οι άνθρωποι που συνέταξαν τον κανονισμό, δε γράφουν πως απαγορεύονται τα κτυπήματα στο κεφάλι και οπουδήποτε. Γράφουν ΄΄να αποφεύγονται΄΄. Στην πραγματικότητα αυτό που έγινε στην επταετία 1967-74, ήταν η αντιστροφή σε όλο το φάσμα των προβλεπομένων και η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του Νόμου με υπέρβαση κάθε ορίου.

Έκαναν ότι ήθελαν. Και εναντίον των πολιτών και εναντίον των στρατιωτικών. Το ίδιο και εναντίον εκείνων, που επέλεγαν να υπηρετήσουν στην ΕΣΑ και εκπαιδεύονταν στο ΚΕΣΑ. Η εκπαίδευσή τους ήταν σκληρή. Οι μόνοι αλώβητοι και απλησίαστοι από την στρατιωτική αστυνομία, ήταν τα άτομα που υπηρετούσαν σ’ αυτήν εφ’ όσον περνούσαν την εκπαίδευση με επιτυχία.

Όσο για το ναυτικό, η αντίστοιχη υπηρεσία, η ΕΝΑ (Ελληνική Ναυτική Αστυνομία) ή ΄΄Ναυτονομία ΄΄ της μεταπολίτευσης, επέδειξε κάποια δραστηριότητα στη δικτατορία, αλλά δεν υπάρχει σύγκριση με της ΕΣΑ. Εν τούτοις στις Ναυτικές Φυλακές ΄΄ΑΡΗΣ΄΄ περιγράφτηκαν περιπτώσεις βασανιστηρίων[3] αλλά όχι εκ συστήματος, ούτε κατευθυνόμενων κεντρικά και με στόχο πολιτικούς κρατούμενους.

Στο πολεμικό ναυτικό, τις προϋποθέσεις και την επιλογή των ΄΄κατάλληλων΄΄ για ναυτονόμους /δεσμοφύλακες των Ν/Φ ΑΡΗΣ, περιγράφει το 1972 εκείνος που φροντίζει να τους διαλέξει. Συγχρόνως έχουμε και μικρό δείγμα των μεθόδων εκπαίδευσής τους, με τρόπο που καθιερώθηκε από τον τότε διοικητή των φυλακών. Υπεύθυνος για την επιλογή των εν λόγω οργάνων ήταν ο οπλονόμος ανθυπασπιστής Κ. Δημάκης. Οι οδηγίες ήταν του διοικητή πλωτάρχη Α. Τσίγκρου, και σύμφωνα μ’ αυτές, έπρεπε να επιλέγουν από τους προπαιδευμένους στα Κέντρα Εκπαίδευσης ΚΕΠΑΛ και ΚΕΚΑΝ, ναύτες μικρής ηλικίας, εύσωμους, από απομακρυσμένα χωριά ή νησιά και αγράμματους. Οι στρατεύσιμοι αυτοί γινόντουσαν όργανα της διοίκησης των φυλακών.

Για την ΄΄Αερονομία΄΄ (ή ΄΄Ελληνική Αστυνομία Αεροπορίας΄΄ όπως λεγόταν μέχρι τη μεταπολίτευση), δεν έγινε προσπάθεια να βρεθούν στοιχεία, αφού δεν τη συναντήσαμε και πουθενά, εκτός της δίκης των αεροπόρων μεταπολεμικά.

Παρατέθηκαν τα παραπάνω για να τα θυμηθούν οι παλιότεροι και να τα πληροφορηθούν οι νεότεροι. Οι μέρες είναι πολύ δύσκολες, φαινόμενα καθημερινά όπως συμπεριφορές της «Χρυσής Αυγής» μας παραπέμπουν σε μεθόδους παρόμοιες με τις εφαρμοζόμενες από παρακρατικές στην ουσία και εκτός νόμου υπηρεσίες, ακόμα και σε διάρκεια ανώμαλου καθεστώτος όπως η δικτατορία 1967-74. Η τρομοκρατία και τότε και τώρα πέρα από τα θύματα της δεν ωφέλησε ποτέ τα όργανα που την εφάρμοσαν. Το φασισμό και το ναζισμό δεν είναι ούτε να τον παραβλέπει κανείς ούτε να στρεβλώνει τους στόχους τους.

---

[1] Βλ. ΔΑΡΑΚΗ-ΜΑΛΛΕ Μ, Οι Εσατζήδες, Κέδρος, Αθήνα 1976 και  ΧΑΡΙΤΟΥ-ΦΑΤΟΥΡΟΥ Μ, Ο Βασανιστής ως Όργανο της Κρατικής Εξουσίας, Ψυχολογικές Καταβολές, Ελληνικά Γράμματα Αθήνα 2003.

[2] Βλ. (άρθρ2 παρ. ι (3) ΣΚ 600-1 ΄΄ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΗ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑ ΄΄ΦΕΚ 654 Τ2 25/11/1968

[3] Βλ. Α. Κακαρά, Το Πολεμικό Ναυτικό στη Δικτατορία 1967-74, γνώση, Αθήνα 1995, Για τα στοιχεία του κειμένου βλ. και Α.Κακαρά, Οι Έλληνες Στρατιωτικοί, Παπαζήση, Αθήνα 2006

Αλιώρι (Το γουρνοστάσι της κοινωνίας)

Κυριακή 16 Μάη 2010

Σελίδα 16

ΕΝΘΕΤΗ ΕΚΔΟΣΗ: «7 ΜΕΡΕΣ ΜΑΖΙ»

ΤΑ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ

Διαβάζοντας…

Διαβάσαμε το βιβλίο του Αντώνη Κακαρά «Αλιώρι Το Κονάκι των Χοίρων» των εκδόσεων «Παπαζήση». Ηδη ο τίτλος, ακόμη περισσότερο ο υπότιτλος «Μύθος Ηδονικός, Ονειρικός, Μοβόρος» υπόσχονται, όπως η …αναγνωστική διαίσθηση μας ψιθυρίζει, ένα ταξίδι ενδιαφέρον, τολμηρό, απρόοπτο! Από την πρώτη σελίδα μάς κυριεύει η γλώσσα! Πολυποίκιλη, πολύχρωμη, ολοζώντανη, πλημμυρίδα γοητευτική! Η νεοελληνική λαλιά θριαμβεύει, παίζει σημαντικότατο ρόλο στο χτίσιμο του μύθου, στο σκιτσάρισμα των χαρακτήρων, στη σκηνογραφία, στη σύνθεση της πλοκής, δηλαδή …στο σασπένς! Η άψογη γλώσσα, το πηγαίο χιούμορ και η έντιμη θεώρηση των εξελίξεων της ελληνικής κοινωνίας αποτελούν ένα μοναδικό τρίπτυχο! Που κόκαλα δεν έχει, όμως κόκαλα τσακίζει! Μας αιχμαλωτίζει η περιγραφή της σύγχρονης Ελλάδας, η δραματική διαφοροποίηση της κοινωνίας, η μετάλλαξη πάγιων συμπεριφορών, η περιπέτεια των ανθρώπινων σχέσεων, καθώς η άφιξη των αλλοδαπών μεταναστών έχει διαφοροποιήσει ό,τι ήταν για μας σύνηθες και οικείο! Με σίγουρο χρωστήρα ο συγγραφέας ζωγραφίζει τις τεράστιες σε όλους τους τομείς ανακατατάξεις, που σχεδόν διέλυσαν τον κοινωνικό ιστό, διαφοροποίησαν ακόμη και το ήθος των ανθρώπων, έφεραν τα πάνω κάτω! Σχεδόν φτάσαμε το τελευταίο σκαλοπάτι «στου κακού τη σκάλα»! Ο Ρομπέν των Δερβενακίων πάσης Ρούμελης και Θεσσαλίας, που δραπετεύει από τις φυλακές με ελικόπτερο, με άλογο, με υποβρύχιο! Η αποθέωση της «εξειδίκευσης», οι επιδιώξεις μετατροπής της πραγματικής μόρφωσης σε οτιδήποτε άλλο, ο μοιραίος δρόμος προς την παγκοσμιοποίηση! Και άλλα, ων ουκ έστιν αριθμός! Με εξαντλητική έρευνα των στοιχείων διεκπεραιώνεται μια ενδελεχής παρουσίαση του σήμερα, καταγράφεται μια απολαυστικότατη κριτική της άρρωστης εποχής! Ακολουθούν ψυχογραφήματα της πλουτοκρατίας του θράσους! Που για την ψυχαγωγία της ισοπεδώνει τοποθεσίες ιστορικής σημασίας, βιάζει και ρημάζει αμετάκλητα το φυσικό περιβάλλον! Στο ξέφραγο αμπέλι «Η Ελλάς», όπου αρχίζει η εξιστόρηση μιας καταπληκτικής ιστορίας, στην οποία – εκτός των πολλών άλλων θαυμάτων – εξιστορούνται κάποιοι …άθλοι των εναλλασσόμενων στην κυβέρνηση κομμάτων! Και όχι μόνο! Δεν αναφέρουμε τίποτε άλλο, γιατί δε θέλουμε να …μειώσουμε το σασπένς της υπόθεσης! Μόνο δυο λόγια για το θαυμάσιο εξώφυλλο! Μια φωτογραφία που συνδέει το φυσικό περιβάλλον με του ανθρώπου την παρουσία! Μας λέει πολλά και μας αφήνει να κάνουμε δικές μας «επεκτάσεις»! Διαβάστε αυτό το βιβλίο, αγαπημένοι αναγνώστες και αναγνώστριες! Είναι ό,τι πρέπει για τούτους τους δίσεκτους καιρούς! Μας ψυχαγωγεί και μας προβληματίζει με τρόπο απαράμιλλο, μοναδικό! Τι κρίμα που οι Ευρωπαίοι φίλοι μας δε γνωρίζουν την υπέροχη ελληνική γλώσσα! Και σε κείνους, τους Ευρωπαίους φίλους, θα έκανε πολύ καλό μια τέτοια ανάγνωση, για να ανοίξουν καλύτερα τα ωραία τους μάτια! Σοβαρά το λέμε! Πιστέψτε μας!

Λίζα ΚΟΝΤΟΜΙΧΑΛΟΥ