Συνέντευξη με τον Αντιστράτηγο Ι. Αλεξάκη στις 19/6/02
Ο Αλεξάκης κατάγεται από το Ηράκλειο Κρήτης, όπου γεννήθηκε το 1938. Αποφοίτησε της ΣΣΕ το 1959. Τα στοιχεία προέρχονται από το ΦΥΛΛΟΝ ΜΗΤΡΩΟΥ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΟΥ απ’ όπου, εκτός των άλλων μαθαίνουμε πως ΄΄Ξέναι γλώσσαι Αγγλικά (Λ.Καλώς)- Σερβοκροατικά (Άριστα)΄΄. Οι σημαντικοί σταθμοί στη δημόσια ζωή του, για τους οποίους και έγινε γνωστός, είναι η εμπλοκή του ως μάρτυρα υπεράσπισης στη δίκη του ΑΣΠΙΔΑ, η σύλληψή του ως ενεχόμενου στην οργάνωση για το ΄΄Κίνημα του Ναυτικού΄΄ και η υπηρεσία του στην ΚΥΠ. Στην υπόθεση ΑΣΠΙΔΑ, από κατηγορίας που τον προόριζε ο Παπαπούλος, μετατρέπεται όχι σε έναν αλλά σε ΄΄δέκα μάρτυρες υπερασπίσεως΄΄ όπως γράφει το ρεπορτάζ.(1)
Στις 21-7-1973 τιμωρείται από τον Διοικητή ΑΣΔΕΝ με 20 ημέρες φυλάκιση διότι «…ως εγνώρισεν ημίν η ΑΣΔΕΝ …ως προκύπτει εκ του ανακοινωθέντος εις τον τύπον πορίσματος επί του κινήματος του ναυτικού, ούτος τουλάχιστον ετέλει εν γνώσει, και δεν ανέφερεν ως όφειλεν, εις τας προϊσταμένας του αρχάς…» [2].
Στις 23 Σεπτεμβρίου 1973 ο αρχηγός στρατού τιμωρεί με τετράμηνη αργία διά προσκαίρου παύσεως τον Αλεξάκη. Σύμφωνα με την απόφαση είπε κάτι που έδωσε λαβή στο Ζαγοριανάκο να καταλάβει περισσότερα. «…φέρεται ειπών εις απότακτον αξιωματικόν ΄΄κάνετε τίποτα εσείς στην Αθήνα και εγώ εντός μιας ώρας τους δένω εδώ΄΄ εννοών τους εν Σύρω συναδέλφους του, …» κ. λ.π. Καλά κατάλαβε ο Ζαγοριανάκος πως ο Αλεξάκης είχε συγκεκριμένη αποστολή να ΄΄καθαρίσει΄΄ το τοπίο στη Σύρο, όπου θα κατέφθανε ο στόλος με το ΄΄κίνημα του ναυτικού΄΄.
Αργότερα υπηρετεί με τη μεταπολίτευση στην ΕΛΔΥΚ αλλά και στην ΚΥΠ στα Τμήματα ασφάλειας και αντικατασκποπίας. Εδικά για το διάστημα αυτό τα ΜΜΕ ασχολήθηκαν μαζί του πολύ και ήταν από πλευράς του σωστή επιλογή, το ότι απέφυγε να προβληθεί ο ίδιος μέσα απ’ αυτά.
Δημοσίευμα στο ΒΗΜΑ δίνει τη διάσταση της εμπλοκής του Αλεξάκη σε διένεξη με τον Αβέρωφ.[3] Εξ ου και δυσμενής μετάθεσή του από την ΚΥΠ επισύρει την οργή του Παναγούλη που προβαίνει σε δηλώσεις.[4]
Για την εμπλοκή του με τους ΄΄Ελεύθερους Έλληνες΄΄ και το ΄΄Κίνημα του Ναυτικού΄΄ η αρμόδια επιτροπή Νομαρχίας Αθηνών αναγνώρισε στον Αλεξάκη την ιδιότητα του Αγωνιστή κατά του δικτατορικού καθεστώτος και εξέδωσε σχετική βεβαίωση με την οποία γνωστοποιείται η απόφαση υπ’ αριθ. 30100/7-11-1988 του Νομάρχη Αθηνών που κύρωσε το πρακτικό υπ’ αριθμ 48/18-8-1988 της επιτροπής.
Και στον αξιωματικό αυτόν αναφέρεται το υλικό της δικογραφίας για το ΄΄Κίνημα΄΄, όπως και ο Σοφοκλής Τζανετής σε έκθεσή του που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Πολιτικά Θέματα αριθ.1133/30-1-1998 με τίτλο ΕΛΕΥΘΕΡΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ.
Ο Αλεξάκης στη συνέντευξη που ακολουθεί, απέφυγε να εκθέσει ποιοι είναι οι διευκολυνθέντες από τον Αβέρωφ στην υπόθεση ΄΄Πυτζάμα΄΄ στην οποία και ήταν κύριος μάρτυρας. Μιλάει όμως και αποκαλύπτει πλήθος λεπτομερειών για μεγάλο φάσμα θεμάτων που απασχόλησαν τον Τύπο εκείνα τα χρόνια.
΄΄Έφυγε» τιμώμενος τον Δεκέμβρη του 2015
——————————————-
.- Αυτή τη στιγμή μου είπες τους συλληφθέντες από το στρατό ξηράς, για το κίνημα του ναυτικού. Κατ’ αρχήν θέλω να μου πεις πόσοι ήταν εν ενεργεία, αν υπήρχαν άλλοι εν ενεργεία συλληφθέντες για το κίνημα του ναυτικού και ποιες ήταν οι συνέπειες για σένα.
Α. Για τους απόστρατους να μη μιλήσω; Γιατί από αυτούς ήταν ο στρατηγός ο Φέτσης, ο Μουστακλής, ο Βαρδάνης και από τους εν ενεργεία μόνος εγώ, ο μοναδικός ήμουν εγώ. Συνελήφθη βέβαια για την περίπτωση του ναυτικού και ο Ευστράτιος Δεμέστιχας, ο ταγματάρχης τότε Ευστράτιος Δεμέστιχας, όχι γιατί συμμετείχε στο ναυτικό αλλά γιατί γνώριζε για το ναυτικό και δεν το αποκάλυψε. Και δεν το ανέφερε. Συνελήφθη και αυτός και μάλιστα ήμασταν μαζί.
.- Της οικογένειας Δεμέστιχα.
Α. Ο Αντιστράτηγος Δεμέστιχας, πρώην διοικητής της …….πέθανε έτσι;
.- Τι άλλες συνέπειες είχες στρατηγέ εκτός από την κράτηση για την οποία είναι γνωστά τα πράγματα;
Α. Υπηρετούσα στη Σύρο από το 1970. Η γυναίκα μου έμενε εδώ, στην Αθήνα. Σε κάποια φάση το 1972 η γυναίκα μου έκανε κάποια εγχείριση στο μαιευτήριο «Λητώ» του Νέου Ψυχικού, γυναικολογικής φύσεως, και ήμουν στην Αθήνα. Όταν έβγαινε από το χειρουργείο, κατά το μεσημέρι, κατά τις δύο η ώρα, ήρθε ο Μουστακλής με τη γυναίκα του. Εκεί προτού καν μπει στο δωμάτιο μου λέει ο Μουστακλής «άσε τη γυναίκα μου να περιποιηθεί τη δικιά σου, κι έλα να τα πούμε». Για το Μουστακλή πως γνωρίστηκα και λοιπά και τι εμπιστοσύνη υπήρχε μεταξύ μας, θα σας τα πω εν συνεχεία. Εκεί λοιπόν μπήκαμε στο αποχωρητήριο και συζητήσαμε για την κατάσταση.
.- Ποια κατάσταση στρατηγέ;
Α. Συζητήσαμε για την κατάσταση. Μου είπε ότι αν συμβεί κάτι εκεί, ποιες είναι οι δυνατότητες. Του είπα «άκουσέ με Σπύρο, έχω λόχο διακοσίων και πλέον ατόμων. Δεύτερον έχω πολλούς φίλους εκεί ομοϊδεάτες μας τους οποίους επηρεάζω και υπακούνε. Πάρα πολλούς μέσα στο στρατόπεδο τους οποίους κάνω ότι θέλω».
.- Στη Σύρο;
Α. Στη Σύρο, για τη Σύρο μιλάμε. «Και αν συμβεί οτιδήποτε μέσα σε μισή ώρα τους συλλαμβάνω όλους στη σειρά. Τα έχω ρυθμίσει». Ο Μουστακλής με ακούει. «Σε μισή ώρα Σπύρο τους έχω όλους δεμένους».
.- Εννοούσατε προφανώς τις αρχές στο στρατόπεδο.
Α. Το διοικητή μου, το στρατιωτικό διοικητή στη Σύρο.
.- Ποιος ήταν τότε;
Α. Αν θυμάμαι καλά, γιατί είχαν περάσει πολλοί, ένας Αντώνιος Λέτσας. Μου λέει «πως θα γίνει το βράδυ να πάμε στον Περίδη;». Του λέω «Σπύρο μου να πάμε στον Περίδη γιατί έχω απαυδήσει και τα παίζω όλα για όλα». Πήγα λοιπόν το βράδυ, τα μεσάνυχτα στο σπίτι του στρατηγού Περίδη, στου Παπάγου, στην οδό αν θυμάμαι καλά 25ης Μαρτίου. Ο Περίδης, σεμνός και με πολύ μυαλό άνθρωπος και σοβαρός μου λέει, ήμουν λοχαγός τότε, «κύριε Αλεξάκη, ότι πούμε εδώ θα το ξέρω εγώ, εσύ και ο Μουστακλής. Ο Μουστακλής, τον ξέρεις και εμένα με έχεις ακούσει. Οι τρεις μας. Δεν πρόκειται να πάει το όνομά σου παραπέρα».
.- Λοχαγός λοιπόν, τάξεως 59, με το Μουστακλή στο σπίτι του Περίδη.
Α. Μου λέει λοιπόν «κατόπιν τούτου, ό,τι και να συμβεί, δεν ξέρεις τίποτα. Ό,τι και να συμβεί.» Ότι πρόκειται να γίνει κάποια ενέργεια από το πολιτικό ναυτικό, χοντρά μου τα είπε, και «…εκεί στη Σύρο είναι η βάση που θα καταληφθεί από το ναυτικό για… τις διαπραγματεύσεις με τη χούντα. Στάσιμος στόλος. Θα έρθει ένα κλιμάκιο εκεί με το Σπύρο μαζί και κάνα δυο άλλα άτομα, που θα έρθουν πιο μπροστά, και με την οργάνωση που έχεις κάνει θα καταλάβετε το στρατόπεδο και τις …που θα σου πούνε. Και γι’ αυτό είναι σωστό να μείνεις σε ένα ξενοδοχείο, για να μπορέσουν αυτοί που θα έρθουν με το πλοίο της γραμμής, και δεν χρειάζεται να σε ξέρουν οι άλλοι, αφού σε ξέρει ο Μουστακλής, δεν χρειάζεται κανείς άλλος να σε ξέρει, θα πρέπει να σε δουν μέσα στο ξενοδοχείο, διότι που να κυκλοφορήσουν έξω και που να κυκλοφορήσεις εσύ».
.- Ένα λεπτό, τι ήθελε να πει με αυτό ο Περίδης;
Α. Προκαταβολικώς θα ερχόταν το κλιμάκιο Μουστακλής, Φέτσης, Κονοφάος, οι απόστρατοι που δεν ήταν στο ναυτικό, θα με βρίσκανε μέσα εμένα, θα τους έλεγα πως θα καταλάβαιναν πως έχω οργανώσει και λοιπά και θα κινούμαστε με το λόχο, με αυτά.
.- Αυτά το καλοκαίρι του 72.
Α. Όχι το καλοκαίρι του 72. Τώρα Δε θυμάμαι ακριβώς ποια χρονολογία ήταν.
.- Όταν γεννούσε η σύζυγός σας.
Α. Εγώ έφυγα, πήγα στη Σύρο, είχα ένα σπίτι γιατί έμενα μόνος, η γυναίκα μου έμενε εδώ, το εγκατέλειψα και πήγα και εγκαταστάθηκα στο ξενοδοχείο της πόλης. Και έμενα στο ξενοδοχείο και ανέμενα να έρθει, όποτε θα γινόταν το κίνημα, το Σπύρο Μουστακλή με την ομάδα της διοίκησης θα έλεγα. Εκεί πέρα που θα το έκανε στρατιωτική διοίκηση, έτσι μου είχε πει ο Περίδης. Πέρασε ένας χρόνος, εγώ βέβαια είχα οργανωθεί, είχα πολλούς αξιωματικούς που δεν τους είχα πει ποτέ περί τίνος πρόκειται, αλλά ήξερα πού θα χτυπήσω και ήσαν πολλοί δημοκρατικοί αξιωματικοί οι οποίοι το έλεγε η καρδούλα τους για να ενεργήσουν αν χρειαζόταν.
.- Στρατηγέ ένα λεπτό. Κατάλαβα λοιπόν αυτήν την προετοιμασία της Σύρου για να υποδεχθεί το κλιμάκιο διοικήσεως το οποίο θα ερχόταν με Φέτση, Μουστακλή, Κονοφάο…
Α. Δεν ήξερα ποιοι θα ερχόντουσαν. Εμένα μου είπαν θα είναι ο Σπύρος με τέσσερα – τρία άτομα τα οποία θα έρθουν με το πλοίο της γραμμής, θα εγκατασταθούν σε ένα ξενοδοχείο και από εκεί και πέρα σε εκείνο το ξενοδοχείο θα ειδωθούμε.
.- Άρα η εκτίμησή σου είναι ότι εκείνοι θα ήταν τα άτομα;
Α. Μετά τα έμαθα.
.- Να ξεκαθαρίσουμε νωρίτερα κάτι. Ανέφερες ότι είχες ήδη προσεταιριστεί αξιωματικούς …
Α. Όχι τους είχα μυήσει, γιατί και εγώ δεν ήμουν …{ήταν}.δημοκρατικοί αντιχουντικοί. Με αυτήν την έννοια, φανατικοί αντιχουντικοί με τους οποίους παλεύαμε και ανταλλάσσαμε απόψεις.
.- Όχι ότι είχατε κάνει οργάνωση, δεν είχατε κάνει οργάνωση. Αλλά ήσασταν μια παρέα δημοκρατικών αντιχουντικών αξιωματικών….
Α. Οι οποίοι είχαν προσωπικό στη διάθεσή τους, δεν ήταν σε γραφεία μόνο, αλλά
είχαν λόχους, όπως είχα εγώ διακόσια – διακόσια πενήντα άτομα και με υπάκουαν με τον τρόπο μου, έτσι είχαν και ορισμένοι από αυτούς.
.- Ερχόμαστε στην εκδήλωση του κινήματος. Μέχρι τότε ….
Α. Θα φτάσω εκεί. Εγώ εκμεταλλευόμουν και το άλλο. Είχα καταφέρει να μπαίνω στο στρατόπεδο όποτε ήθελα, νύχτα μέρα, μόνος… χωρίς οικογένεια. Τη νύχτα που ήσαν οι εφοδεύοντες αξιωματικοί: ένας υπολοχαγός, ένας λοχαγός, ένας ταγματάρχης έλεγα: «να πούμε στο διοικητή να σας αντικαταστήσω εγώ». Και πήγαινα κάθε βράδυ και έκανα εφόδους για τον τάδε για τον τάδε, με έγκριση της μονάδας, με έγκριση του στρατοπέδου. Κι έτσι είχα το ελεύθερο να μπαίνω οποιαδήποτε ώρα θέλω στο στρατόπεδο, σκόπιμα βέβαια. Δεν ήμουν κορόιδο να πηγαίνω κάθε μέρα να κάνω εφόδους. Όταν λοιπόν εξερράγη το κίνημα, εγώ δεν το ήξερα. Είδα από τις τηλεοράσεις και λοιπά και λοιπά, ειδοποιώ τη γυναίκα μου η οποία δεν ήξερε και λέω «κοίταξε να δεις, θα με πιάσουν». Και γιατί θα με πιάσουν; Αφού πιάσανε το Μουστακλή, αφού ο Μουστακλής θα ερχόταν στη Σύρο, και τίποτα να μην είχα, λογικό ήταν να πήγαιναν στον Αλεξάκη. Ήμαστε στενοί φίλοι, θα σας πω για το Μουστακλή, στενοί φίλοι οικογενειακοί. Λέω «θα με πιάσουν και έχε το υπόψη σου». Πέρασαν είκοσι μέρες και δε με πιάσανε. Και λέω «τη γλίτωσα», γιατί ήλπιζα ότι θα τη γλιτώσω. Γιατί είδα ότι τον Μουστακλή τον πιάσανε και έπαθε το ατύχημα, επομένως δεν υπήρχε περίπτωση ο Μουστακλής να μιλήσει και να ξαναγεννηθεί και να πει «θα μιλήσω». Δεν μιλούσε ο Μουστακλής, ο μόνος που τον ήξερα χρόνια ήμουν εγώ, να πει για τον Αλεξάκη; Αδύνατον. Μπορεί να έλεγε για όλους, για τον Αλεξάκη ποτέ. Τόσο πολύ με αγαπούσε ο Μουστακλής. Κατόπιν αυτού…..
.- Από τη μύηση που έγινε στο σπίτι του Περίδη μέχρι την εκδήλωση, μέχρι τις συλλήψεις, υπήρξε ξανά δραστηριότητα δική σου με τους υπολοίπους του κινήματος;
Α. Μα δεν ήξερα κανέναν από το κίνημα. Δεν τέλειωσα ακόμα. Εκτός από το Μουστακλή δεν γνώριζα κανένα. Ήξερα ότι θα γίνει το κίνημα του ναυτικού και μου είπε ο Περίδης τότε «δεν θα πω το όνομά σου», «μάλιστα θα πω» μου είπε ο Μουστακλής, «γιατί με τρώνε ποιόν έχουμε στη Σύρο και τι θέλετε και δεν θέλετε, τι άλλο θέλετε μέχρι να φτάσω να τους πω αλλά το όνομά σου δεν πρόκειται να πω πουθενά». Είπα λοιπόν ότι αφού είδα ότι πέρασαν είκοσι μέρες και δεν συνελήφθηκα και πίστευα ότι δεν θα συλληφθώ, διότι ο Περίδης…. ο Μουστακλής δεν μιλάει, νομίζοντας ότι κανείς άλλος δεν το γνώριζε το όνομά μου….στις είκοσι λοιπόν του μηνός ζητάω μια άδεια τετραήμερη να πάω να δω την οικογένειά μου, στις 21 του μηνός. Μου λένε λοιπόν «να πας, αλλά θα έρθει μαζί σου και ο υποδιοικητής Γιαννόπουλος Νικήτας διότι την άλλη μέρα πρέπει να πάτε και στην ΑΣΔΕΝ μαζί για κάποιο υπηρεσιακό θέμα». Ταξιδεύαμε με το βαπόρι, εγώ βέβαια επειδή υπέθετα ότι κάτι μπορεί να μου συμβεί, είχα στη βαλίτσα μου τη στολή μου, τα τσιγάρα μου, ήμουν οργανωμένος, τα ξυριστικά μου…. αφού φτάσαμε στην Αθήνα, μου λέει ο υποδιοικητής «θα τα πούμε αύριο στην ΑΣΔΕΝ». Εγώ έφυγα τελευταίος, κοίταζα από το βαπόρι μόλις κατέβηκε ο κόσμος, κοίταζα να δω τι συμβαίνει, να δω κάποια ύποπτη κίνηση, οπότε είχα πει και στη γυναίκα μου «μην κατεβείς στον Πειραιά να με πάρεις γιατί είναι νύχτα, το βαπόρι μας φτάνει 11:30». Αφού έφυγε ο κόσμος και δεν έβλεπα κανέναν, ψάχνω να βρω ταξί, οπότε μια στιγμή πέρασε ένα αυτοκίνητο, έρχονται με βάζουν στη μέση, και κατεβαίνει ο Μάριος ο Μπουρδάκος, ο διοικητής της ΕΣΑ Πειραιώς, του λόχου ΕΣΑ Πειραιώς, συμμαθητής μου στη Σχολή….. μου λέει «Γιάννη ήρθα εγώ να σε συλλάβω και δεν άφησα άλλους που δεν σε ξέρουν, για μη σε ταλαιπωρήσουν κιόλας. Και θα σε πάω στο ΕΑΤ – ΕΣΑ, όχι στον Πειραιά. Λοιπόν πες μου, πρόκειται να αντιδράσεις; Διότι αν μου δώσεις το λόγο σου ότι δεν πρόκειται να …να διώξω τα άλλα αυτοκίνητα.». Πήγα στο ΕΑΤ – ΕΣΑ τη νύχτα, μετά τις 12:30, με παράδωσε σε έναν που ήταν αξιωματικός υπηρεσίας, Βασίλειος Πολύζος, υπολοχαγός τότε, αν θυμάμαι καλά, υπολοχαγός ή λοχαγός. Νόμιζα ότι θα πήγαινε το θέμα καλά και θα έλεγα «ειδοποιήστε τη γυναίκα μου ότι είμαι εδώ γατί με περιμένει». Πα Πα Πα, εκείνη τη στιγμή μόλις το είπα, ο Μπουρδάκος εξαφανίζεται, οι άλλοι λένε «ποια γυναίκα σου; Εδώ προσπάθησες να χύσεις αδελφών αίμα, ποια γυναίκα σου; Πάρε τη βαλίτσα σου και …». Με πέταγαν από τη μια μεριά στο διάδρομο στην άλλη, να με χτυπάνε, μετά με βάλανε σε ένα κελί στην απομόνωση, στο ΕΑΤ – ΕΣΑ. Μου πήραν και τα πράγματα, και τα τσιγάρα… ούτε κρεβάτι. Ξημερώνει η νύχτα, με είχαν χωρίς κρεβάτι, μόνο ένα τραπεζάκι, μου φέρανε χαρτί και μολύβι και μου λένε «κάτσε και γράφτα». Λέω «τι να γράψω; Σας λέω τι μου είχε πει ο Περίδης». «Θα ανοίξεις το στόμα σου». Με ταλαιπωρούσαν, με χτυπούσαν, δεν με ενδιέφερε εμένα αυτό. Λέω «τι να γράψω; Δεν έχω ιδέα». «Δεν έχεις ιδέα; Που ήθελες… .όλα μας τα είπε ο Μουστακλής». Εγώ, σας λέω τόσο βέβαιος, ποτέ δεν μου πέρασε από το μυαλό ότι ο Μουστακλής… έξι μέρες με είχαν έτσι, χωρίς κρεβάτι, χωρίς αυτό, με χαρτιά…. εγώ δεν έγραψα τίποτα, έκανα μια αναφορά μόνο, αναφορές έκανα και έγραφα ότι «η γυναίκα μου με περιμένει, θα με αναζητεί, θα σας κάνει ρεζίλι διότι θα ψάχνει, ειδοποιήστε την τουλάχιστον πού είμαι». Τις σκίσανε και μου είπαν «γράψε», μα τι είναι αυτά; Ξέρετε όλοι οι ναυτικοί τις γράφανε τις απολογίες τους χειρόγραφα, εγώ δεν το έγραψα. Μετά το εξαήμερο με πήγαν στο Χατζηζήση….
.- Για να ξεκαθαρίσουμε κάτι, επειδή ανέφερες ότι όλοι οι ναυτικοί τα γράψανε. Δεν γράψανε όλοι, γράψανε οι πιο πολλοί. Βασανίστηκαν μερικοί από αυτούς, τους ταλαιπώρησαν δηλαδή, αρκετούς από αυτούς.
Α. Και εμένα όταν με είχαν σε απομόνωση επί έξι μέρες δεν μου έδιναν τίποτα, ούτε φαΐ, μόνο με τσάι, μου φέρνανε το πρωί ένα τσάι, το απόγευμα άλλο, δύο μήνες που κάθισα δεν με βγάλανε στη βεράντα ούτε μια φορά, να πάρω λίγο ήλιο. Τρίτον ότι με προπηλάκιζαν, μου δώσανε τη βαλίτσα παραδείγματος χάριν όταν πήγαιναν να με βάλουν στο κελί και με πετούσαν μέσα, φαντάροι έτσι; Όχι αξιωματικοί, φαντάροι, με πετούσαν από τη μια μεριά του τοίχου στην άλλη. Αυτά. Δεν έφαγα όμως ξύλο. Ότι δεν κοιμήθηκα έξι μέρες χωρίς κρεβάτι…
.- Είδες εκεί να βασανίζουν άλλους;
Α. Όχι. Είχαν κλειστά δεν είδα κανένα. Τους άκουγα μόνο. Θα σας πω και άλλα, μη με διακόπτετε γιατί έχω και μια εξασθένιση της μνήμης στα πρόσφατα. Τελικά η γυναίκα μου δεν το ήξερε. Γύριζε τα στρατόπεδα και ρωτούσε και αντί άλλου πήραν το λάστιχο, καλοκαίρι ήταν, οι σκοποί τη βρέχανε με το λάστιχο, για να σηκωθεί να φύγει.
.- Δεν το κατάλαβα αυτό, ρίχνανε με το λάστιχο νερό στη σύζυγό σας;
Α. Για να σηκωθεί να φύγει. Τελικά το έμαθε από τη Ντόιτσε Βέλε ότι είμαι στο ΕΑΤ – ΕΣΑ. Και πήρε τηλέφωνο, λέει «το είπε η Ντόιτσε Βέλε γιατί με κοροϊδεύετε;». Της είπαν «αύριο ελάτε να τον δείτε». Και ύστερα από ένα μήνα, δεν ξέρω πόσο, μου είπαν «ξυρίσου, έλα κάνε – ράνε» στα καλά καθούμενα και μετά μου λένε «τώρα πας να δεις τη γυναίκα σου, δε μιλάς τίποτα, δεν θα αναφέρεις τίποτα, θα τη δεις τρία λεπτά και θα φύγεις». Αυτό ήταν όλο που την είδα. Βγήκα από τη φυλακή, διοικητής ήταν τότε ο Σπανός που βγήκα, μου λέει «Αλεξάκη, για σένα επειδή είσαι του στρατού ξηράς, δόθηκε αμνηστία», με κρατάν από το πρωί αλλά μου λένε «για σένα δεν έχει αποφασιστεί. Θα το δούμε γιατί είσαι κρατούμενος στρατιωτικός». Κατά τις επτά – οχτώ η ώρα μου λένε «εντάξει, θα φύγεις», με βάζουν σε ένα αυτοκίνητο, με παρατάνε στο ΝΙΜΙΤΣ σε μια πιάτσα ταξί και από εκεί πήρα ταξί και πήγα σπίτι μου. Μου λένε «δεν επιτρέπεται να βγαίνεις. Είσαι σε κατ’ οίκον περιορισμό. Όπου θα θες να πας, θα παίρνεις τηλέφωνο εμένα και θα σου εγκρίνω εγώ» μου λέει ο Σπανός. Πράγματι μετά λίγες μέρες επειδή εγώ είχα λόχο, μεγάλο λόχο, είχαμε κέντρο νεοσύλλεκτων και οι λόχοι μας ήταν πάνω από διακόσια άτομα, και είχα υλικά είχα αυτά τα οποία δεν τα παρέδωσα, και ζήτησα, πήρα τηλέφωνο και λέω «θέλω να παραδώσω το λόχο μου». Και μετά από λίγες μέρες με παίρνουν και μου λένε «μπορείς να φύγεις απόψε, να παραδώσεις το λόχο σου αύριο και να ξαναγυρίσεις την ίδια μέρα». Έτσι πράγματι πήγα. Την άλλη μέρα παρουσιάστηκα στο στρατόπεδο. Οι λόχοι εκεί, τα κτίρια ήσαν ενιαία, δύο άλφα των λόχων. Δηλαδή ήταν περίπου πέντε – έξι, το διοικητήριο, μετά ο πρώτος λόχος, ο δεύτερος λόχος, ο τρίτος λόχος, συνεχόμενα χωρίς διακοπή το ένα από το άλλο. Και οι θάλαμοι ήσαν στο πάνω μέρος. Ο λόχος μου που έπρεπε να παραδώσω ήταν ο τελευταίος. Δηλαδή έπρεπε να περάσω κάπου εξήντα μέτρα για να πάω στο λόχο. Πηγαίνοντας λοιπόν στο λόχο το πρωί, είχανε βγάλει τους εφέδρους αξιωματικούς και τους φαντάρους όλους και με γιουχάιζαν και με βρίζανε σαν τον Ιουδαίο.
.- Τους στρατευσίμους τους είχαν υποχρεώσει να σας προπηλακίζουν από τα παράθυρα;
Α. Από τα παράθυρα, οοοο, να με φωνάζουν. Πήγα λοιπόν και παρέδωσα το λόχο μου και μετά πήγα στο διοικητή, του λέω «τι είναι αυτή εδώ η κατάσταση;», έκανε πως δεν ήξερε. Με ρεζιλέψανε. Το στρατόπεδο από την πόλη πολύ μακριά, ούτε αυτοκίνητο δεν μου βάλανε να πάω και έψαχνα με οτοστόπ να περάσει, ούτε τηλέφωνο δεν με αφήσανε να κάνω, να ζητήσω ένα ταξί για να φύγω και έκανα οτοστόπ και πέρασε ο αντιδήμαρχος ο χουντικός και με πήρε και μου λέει «τι είναι αυτά; Ούτε ένα αυτοκίνητο δεν σου έβαλαν;». Μετά λίγο καιρό στο σπίτι μου με ειδοποιούν, μου λένε «από αύριο θα έρχεσαι στη διεύθυνση πεζικού, κανονικό ωράριο, διότι είσαι εκτός οργανικής δύναμης, αντί να είσαι στο σπίτι σου να έρχεσαι να δουλέψεις εδώ». Πήγα λοιπόν την πρώτη μέρα και εκεί βρίσκω τον Ευστράτιο το Δεμέστιχα, μαζί πηγαίναμε χαμένοι και οι δύο, και μας είχαν σε ένα δωμάτιο μαζί, μας δίνανε από τους φακέλους των αξιωματικών και φτιάχναμε περιληπτικά σημειώματα, από το πρωί μέχρι το βράδυ και μετά φεύγαμε. Από εκεί ξέρω για το Δεμέστιχα ότι είχε συλληφθεί μαζί μου, αργότερα από μένα, ότι το πρωί του κινήματος του ναυτικού, τότε που συλλάβανε, πήγε και είπε στο Σταθόπουλο ότι «ξέρεις σήμερα άκουσα κάτι ότι θα σας συλλάβουν» και εξ αυτού το πράγματος τον πιάσανε και αυτόν. Ο χουντικός αυτός, απ’ ότι ήξερα στην ομάδα του Σταματελόπουλου. Και αφού έμεινα εκεί κάνα δυο τρεις μήνες στη διεύθυνση πεζικού με το Δεμέστιχα σε ένα δωμάτιο μαζί, μας ήρθε ένα χαρτί με τετράμηνο αργία χωρίς απολογία, χωρίς τίποτα…
.- Δεν σε καλέσανε σε ανακριτικό;
Α. Όχι με τίποτα. Σε τετράμηνο αργία και πήγα σπίτι μου. Και ήρθε η μεταπολίτευση και εκείνη τη στιγμή εγώ επανερχόμουν στο στρατό. Έχετε καμία απορία μέχρι εδώ;
.- Έμαθες ποτέ στρατηγέ ποιος {είπε το όνομά σου};
Α. Αργότερα. Θα σου τα πω όλα. Όταν καταλάγιασε πήγα στον Περίδη και του λέω «στρατηγέ, τι συνέβη;». Μου λέει «άκουσε να δεις Αλεξάκη, ερχόταν οι ναυτικοί κάθε βδομάδα εδώ, ο ένας μετά τον άλλο και μου λέγανε ‘ποιόν έχουμε στη Σύρο;’ και τους έλεγα ‘μη σας νοιάζει, είναι τακτοποιημένος, θα σας περιμένει στην προβλήτα, τι άλλο θέλετε; Δεν χρειάζεται το όνομα, θα σας τα πω την ώρα που θα ξεκινάτε’. ‘Είναι εντάξει, είναι εν ενεργεία;’, ‘Είναι λοχαγός’, ‘Μα πες μας το όνομα’». Αυτό λέει συνεχίστηκε έξι μήνες μέχρι που τους το είπα. Στα συμβούλια που τους κάνανε το είπαν όλοι και το μάθανε όλοι. Και στις καταθέσεις τους στο ΕΑΤ- ΕΣΑ το είπαν όλοι.
.- Δεν το είπαν όλοι, ένας το είπε.
Α. Όλοι το είπαν, ο Γκιόκεζας το είπε, τρεις τέσσερις το είπαν. Έχω μαρτυρικές καταθέσεις. Και μάλιστα ήξεραν και το δέντρο μου ότι είμαι ανιψιός του στρατηγού εν αποστρατεία Αλεξάκη, ότι είμαι από την Κρήτη……
.- Στρατηγέ το ρόλο του Μιχάλη του Βαρδάνη τον θυμάσαι; Τον ξέρεις;
Α. Ξέρω, έμαθα μετά από τον Περίδη ότι στο κλιμάκιο με τον Μουστακλή που θα ερχόταν στη Σύρο θα ήταν ο Κονοφάος, ο Φέτσης, ο Μουστακλής και ο Βαρδάνης. Αυτό θα ήταν το κλιμάκιο που θα αναλάμβανε τη στρατιωτική διοίκηση της Σύρου.
.- Πάμε στο Σταματελόπουλο, στην ομάδα Σταματελόπουλου.
Α. Δεν ξέρω τίποτα
.- Δεν ξέρεις τίποτα για την ομάδα Σταματελόπουλου. Ξέρεις όμως ότι τότε ο Σταματελόπουλος είχε διαχωρίσει τη θέση του από τη λεγόμενη «επαναστατική επιτροπή» των χουντικών.
Α. Ήταν και αυτός αντιχουντικός τότε.
.- Από ένα σημείο και μετά έγινε αντιχουντικός. Έμαθες ποτέ σου ότι ο Σταματελόπουλος είχε κάνει ομάδα και είχε οργανωμένους αξιωματικούς από το στρατό ξηράς; Τι ξέρεις γι’ αυτό;
Α. Λεπτομέρειες δεν ξέρω, όλα αυτά τα είχα ακούσει, τα άκουγα από το Στράτο το Δεμέστιχα, αυτόν που πέθανε που ήταν στην ομάδα….
.- Ποια ομάδα;
Α. Του Σταματελόπουλου, γι’ αυτήν δεν μιλάμε;
.- Άρα ο Δεμέστιχας σου είχε πει ότι ήταν στην ομάδα Σταματελόπουλου εναντίον της χούντας. Και τι θα έκαναν αυτοί;
Α. Δεν μου είπε λεπτομέρειες, δεν μου είπε ποτέ για την οργάνωση Σταματελόπουλου και λοιπά και λοιπά.
.- Τι άλλο σου είχε πει στρατηγέ;
Α. Τίποτα. Αυτός που ήταν στην ομάδα αυτή ήταν ο Ηλίας ο Μενενάκος. Άρα μπορείτε να τον βρείτε. Ήταν στη Γυάρο και αυτός.
.- Του στρατού ξηράς;
Α. Του στρατού ξηράς.
.- Μενενάκος Ηλίας.
Α. Δεν τον ξέρετε;
.- Όχι, δεν τον ξέρω. Τάξεως;
Α. 55. Ήταν φίλοι και κουμπάροι με το Δεμέστιχα, από εκεί, γιατί ρώτησα και προχθές το Σταθόπουλο στο «Αβέρωφ», γιατί είπε κάτι για το Δεμέστιχα, «γιατί ο Δεμέστιχας που τα ξέρει;», «από το Μενενάκο. Και ο Μεννενάκος και αυτοί το ήξεραν για το ναυτικό» επομένως και ο Σταματελόπουλος πρέπει να είχε κάποια γνώση.
.- Τώρα δα μου είπες κάτι, ότι ο Γιάννης ο Σταθόπουλος του κινήματος του ναυτικού σου είπε προχθές ότι ήξερε ο Σταθόπουλος ότι ο Σταματελόπουλος του στρατού ξηράς…
Α. Όχι, μου είπε ότι ήρθε ο Στράτος ο Δεμέστιχας και του είπε το πρωί στο γραφείο ότι κάτι άκουσε ότι «θα σας συλλάβουν».
.- Του το είπε την ημέρα που τους συλλάβανε.
Α. Αυτό μου είπε. Εγώ αυτά που ξέρω τα ξέρω από το Μενενάκο και από το Δεμέστιχα.
.- Ξέρεις ή άκουσες ποτέ το Δεμέστιχα και το Μενενάκο να σου λένε ότι ο Σταματελόπουλος είχε και αξιωματικούς του ναυτικού στην ομάδα του; Και της αεροπορίας;
Α. Όχι, και αν μου είπε δεν το πρόσεξα. Δεν θυμάμαι κιόλας.
.- Αμφιβάλεις ότι η χούντα γνώριζε για την ύπαρξη του κινήματος πολύ πριν σας συλλάβει όλους;
Α. Ναι.
.- Αμφιβάλεις;
Α. Ναι. Σίγουρα δεν το ήξεραν. Εκατό τοις εκατό. Δεν γνώριζαν απολύτως τίποτα. Το έμαθαν εκείνες τις μέρες.
.- Αν σου πω στρατηγέ ότι υπάρχει μια μαρτυρία αξιωματικού του ναυτικού που ανήκε στην ομάδα Σταματελόπουλου και ο οποίος αξιωματικός του ναυτικού, ο Στάθης ο Πετρόπουλος, ενάμιση μήνα πριν συλληφθείτε, πήγε μαζί με άλλον αξιωματικό του ναυτικού και ενημέρωσε κάποιον επί κεφαλής του κινήματος από το ναυτικό ότι η χούντα γνωρίζει τα πάντα για το κίνημα του ναυτικού;
Α. Δεν το ξέρω. Εγώ τον καιρό εκείνο ήμουν στη Σύρο, απομονωμένος. Η επαφή μου ήταν μόνο με το Μουστακλή, γιατί αυτή ήταν και η εντολή από τον Περίδη. Ήταν αξιόλογος άνθρωπος και τον θαύμαζα πάντα.
.- Για τον Οπρόπουλο και την ομάδα Οπρόπουλου τι γνωρίζεις;
Α. Δεν γνωρίζω τίποτα, τους έμαθα μετά τη δικτατορία. Τον Οπρόπουλο και όλους αυτούς σαν φίλοι μετά τη δικτατορία. Εγώ επί χούντας από την πρώτη στιγμή ήμουν διωγμένος αξιωματικός, από την 21η Απριλίου, δεν υπήρχα αμφιλεγόμενος όσον αφορά την κατάσταση ούτε ένα λεπτό. Η οικογένειά μου ήσαν δημοκρατική, ο θείος αντιστράτηγος εν αποστρατεία, στενός φίλος του Πλαστήρα, του Σοφοκλή και του Ελευθερίου Βενιζέλου, δημοκρατική και βενιζελική θα έλεγα γαλουχημένη η οικογένειά μου. Το δεύτερον εμένα με είχαν εμπλέξει στον «Ασπίδα» μαζί με το Μουστακλή. Εγώ είχα πει λοιπόν, είχα κατεβεί στην Κύπρο το 64 με τους παρανόμους όπου ήταν και ο Μουστακλής. Λοιπόν, και αρραβωνιάστηκα.
.- Επειδή ανέφερες την έκφραση παρανόμους πρέπει να ξεκαθαρίσεις γιατί την ανέφερες.
Α. «Παρανόμους» σε εισαγωγικά γιατί πήγαμε με ψεύτικες ταυτότητες, το 64, εγώ λεγόμουν Ηλιάδης Γεώργιος, με πολιτικά, όχι με στρατιωτικά, με κάλυμμα αν το θέλετε. Σαν ιδιώτες πήγαμε. Εκεί λοιπόν αρραβωνιάστηκα με τη γυναίκα μου. Και ενώ ήμουν στην Αμμόχωστο και έγινε η δημοσίευση της υπόθεσης του «Ασπίδα» και ήρθε ο Λαγάνης κάτω και έκανε ανακρίσεις και εγώ δεν είχα ιδέα για τον «Ασπίδα», από τις εφημερίδες τα έμαθα. Μας παίρνουν τηλέφωνο το βράδυ στην Αμμόχωστο που ήμαστε εμείς, μου λένε «Αύριο στο Λαγάνη», εγώ γέλασα δεν ήξερα, με παίρνει και ο διοικητής μου, Περιμένης, «Αύριο στο Λαγάνη, και συ και γω», μου λέει «πως θα κατεβείς;», του λέω «θα πάρω της αρραβωνιαστικιάς μου το αυτοκίνητο και θα κατεβώ», «θα με πάρεις και εμένα;». Πάμε λοιπόν και με τον Περιμένη στο Στρατηγείο, με φωνάζει εμένα πρώτος ο Λαγάνης, τα είχε έτοιμα όλα. Μου λέει «Αλεξάκη, κοίταξε να δεις», υπολοχαγός ήμουν, «στο ‘Ασπίδα’ και λοιπά εσένα σου έδιναν τον όρκο να τον υπογράψεις και δεν τον υπέγραφες, είσαι εντάξει, ξέραμε ποιοι στον έδιναν, ξέραμε ότι στο στρατόπεδο σου στην Αμμόχωστο γινόντουσαν συσκέψεις και ερχόταν ο Μπουλούκος, ο Κεπενός και αυτοί. Αυτά έχουμε γράψει να τα πεις, να τα υπογράψεις». «Εγώ; Ούτε Κεπενό ξέρω ούτε Μπουλούκο ξέρω, κανένα διάολο δεν ξέρω». «Είναι όμως αλήθεια» μου λένε. «Δεν ξέρω αν είναι αλήθεια, αν μου βάλετε εδώ πέρα πέντε, μου φέρει ο Μπουλούκος εδώ που λέτε πέντε και μου πει ‘ποιος είναι ο Μπουλούκος;’ δεν ξέρω τι να πω. Για την αξιοπρέπειά μου δεν υπογράφω». Ούτε μου έδωσε κανείς τον όρκο. «Τι λες» μου λέει και έπιασε έτσι το φλιτζάνι που έπινε καφέ και μου το πέταξε έτσι. «Άντε και ένας υπολοχαγός να έχει αυτή τη συμπεριφορά και να μην πιστεύει για το συμφέρον της πατρίδας» μου λέει. «Καλέστε όλους αυτούς να τους συλλάβω απέξω και εσύ δεν αυτό; Πέστε και στον Περιμένη να μην
…Φύγε» και φύγαμε. Την άλλη μέρα μου ήρθε σήμα να επαναπατρισθώ. Και επανέρχομαι στην Ελλάδα, ενώ δεν είχα συμπληρώσει τον προβλεπόμενο χρόνο, με σήμα να επαναπατρισθώ, ενώ δεν είχα συμπληρώσει τον προβλεπόμενο χρόνο. Και με τοποθετούνε στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών, υπολοχαγός ων.
.- Επειδή είχες αρνηθεί να υπογράψεις ψέματα.
Α. Ψέματα, όλα ψέματα.
.- Στην Κύπρο ήσουν υπολοχαγός. Ανέφερες ότι αρραβωνιάστηκες στην Κύπρο.
Α. Τη γυναίκα μου, ναι.
.- Η ερμηνεία για μένα από αυτό που είπες τώρα είναι ότι, ήσουν από εκείνους τους συναδέλφους αξιωματικούς που στην Κύπρο δημιούργησαν μια σχέση, τίμησαν τη σχέση, βρήκαν τη σύντροφο της ζωής τους και κάναν και παιδιά. Υπήρξαν περιπτώσεις αξιωματικών στην Κύπρο που δεν φέρθηκαν καλά; Και ποιες ήταν οι επιπτώσεις;
Α. Βεβαίως. Δεν θυμάμαι λεπτομέρειες και περιστατικά……
.- Δεν θέλω να μου πεις λεπτομέρειες και ονόματα, γενικά η συμπεριφορά των αξιωματικών στην Κύπρο ήταν σωστή ή όχι;
Α. Σε ορισμένες περιπτώσεις όχι, αλλά δεν θα έλεγα συλλήβδην, δεν είναι έτσι διότι και άλλοι συνάδελφοί μου παντρεύτηκαν.
.- Άλλαξε ή δεν άλλαξε η γενική εικόνα που είχε ο κυπριακός πληθυσμός απέναντι στους Έλληνες στρατιωτικούς με το πέρασμα του χρόνου;
Α. Ναι, άλλαξε. Από αυτά εδώ που λέτε. Και άλλαξε βασικότερα το 74.
.- Θα πάμε στο 74 μετά.
Α. Λοιπόν συνεχίζω εδώ γιατί θέλω να το τελειώσω. Εδώ λοιπόν με επαναπατρίζουν και με πάνε στη… από εκεί και πέρα με καλούσε κάθε μέρα ο Λαγάνης στην Αθήνα για ανακρίσεις. Προφορικά να με πείσουν να πω… «στήστε με στον τοίχο αλλά να πάω να πω ψέματα δεν λέω». Ο Λαγάνης μου το είπε ότι «ξέρεις, δεν πήρες χαμπάρι και δεν θυμάσαι και δεν είχες καταλάβει το χαρτί που δώσανε;», «ποιο χαρτί, δεν μου έδωσαν κανένα χαρτί». Βγαίνει λοιπόν το πόρισμα του «ΑΣΠΙΔΑ», έχουν τους 28 κατηγορουμένους του «ΑΣΠΙΔΑ» και από κάτω «ύποπτοι συλλήψεως: 1ος Περιμένης, 2ος Ι. Αλεξάκης» και έγραφε και πέντε λόγια, ότι του δίνανε τον όρκο να τον υπογράψει, αυτός τον αρνιόταν αλλά δεν το καταθέτει και σε περιπτώσεις …και ότι στην ανάκριση τον θυμάται. Μια φορά από το πολύ ζόρισμα τους είπα «δεν θυμάμαι τέτοιο πράγμα αλλά έτσι… αυτό το έγραψα, πάρτο». «9ος Βαρδάνης» και αυτός ύποπτος συλλήψεως και έγραφε από κάτω ….
.- Και ο Βαρδάνης είχε καμιά ανάμιξη;
Α. Δεν ξέρω, από εκεί και πέρα αν κατά τη διάρκεια της ακροαματικής διαδικασίας υπάρξουν αποχρώσες ενδείξεις, οι εννέα αυτοί θα συλληφθούν. Έτσι είπαν. Με κάλεσαν στη δίκη, εγώ τα ίδια είπα. «Τίποτα απολύτως δεν γνωρίζω. Ούτε ‘ΑΣΠΙΔΑ’ ούτε στρατόπεδα ούτε όρκους, τίποτα». Τα αρνήθηκα όλα και καταλαβαίνετε ήμουν το πρώτο όνομα στις σελίδες των δημοκρατικών εφημερίδων γιατί γράφανε οι εφημερίδες «ένας υπολοχαγίσκος που έφερε τα γαλόνια του επαξίως στους ώμους». Έτσι γράφανε. Και τότε πέσανε πάνω μου, ήθελαν να με βάλουν στη φυλακή, οι Παπαπούλος και ο Καραμπέρης και λοιπά, με ανακρίνανε δύο μερόνυχτα, και εκεί γνώρισα Κουτσόγιωργα, Στεργάκη, Βασιλάκη, Γιαννόπουλο, εκεί τους γνώρισα όλους. Κόντευα να μπω στη φυλακή και με υποστήριζαν δικηγόροι εμένα.
Πήγα λοιπόν μετά που κατέθεσα στη μονάδα μου, στο Ηράκλειο, στη Σχολή Εφέδρων Αξιωματικών, και γίνεται η 21η Απριλίου. Έρχεται σήμα να φύγω να πάω στη Μακεδονία, την 21η Απριλίου. Αντώνη, σήμα με υπογραφή 21/4/67, δηλαδή την 21/4/67 ασχολήθηκαν με εμένα. Κακήν κακώς λοιπόν, ήμουν αρραβωνιασμένος να παντρευτώ, παρακαλούσα και το διοικητή μου, πήγα και στη διεύθυνση πεζικού να παρουσιαστώ, «δεν θέλω να με στείλετε στην Αθήνα, στο Ηράκλειο, στείλτε με όπου θέλετε αλλά να έχει ένα χωριό να πάρω τη γυναίκα μου γιατί είναι από την Κύπρο και δεν ξέρει καθόλου, δεν έχει ιδέα περί τίνος πρόκειται. Αν με πάτε σε φυλάκιο εδώ, πού να την πάω; πού;». Πήγα στη διεύθυνση πεζικού, ήταν εκεί ένας Γερακής, με πετάει έξω. Λέω «θα πάω στον Αρχηγό». «Αν πας στον Αρχηγό θα γυρίσεις με είκοσι μέρες φυλακή». Να μη στα πολυλογώ πάω την άγουσα στο 568 Τάγμα Πεζικού στο Σιδηρόκαστρο, σε φυλάκιο, στη Δουσίτα, χωρίς χωριό, χωρίς τίποτα. Και ανέβαλα βέβαια και το γάμο και έτσι δημιουργούνταν και τα σχόλια στην Κύπρο ότι «πάει να την κοπανήσει και ενώ ήταν να παντρευτεί, δεν πάει». Εκεί έκατσα 67 ενώ στο Ηράκλειο μήπως είχα κάτσει πολλά χρόνια; Ένα χρόνο. 66 πήγα με τον «ΑΣΠΙΔΑ», 67 έφυγα. Και έμεινα εκεί μέχρι το 70 που πήγα στη Σύρα.
.- Τρία χρόνια.
Α. Και στη Σύρα άλλα τρία χρόνια.
.- Το γράμμα που έχεις στείλει στον Ανδρέα το Φραγκιά είναι για…..
Α. Δεν έστειλα καθόλου.
.- Δεν έχεις δώσει; Για τη γνωριμία σου, τη σχέση σου με τον Σπύρο το Μουστακλή;
Α. Η Χριστίνα το έδωσε.
.- Η Χριστίνα. Είναι ένα πολύ ωραίο γράμμα. Η σχέση σου με το Σπύρο το Μουστακλή εκεί φαίνεται ανάγλυφα και είναι και συγκινητική. Γι’ αυτό μην αναφερθείς στο Σπύρο το Μουστακλή.
Α. Η Χριστίνα μου το ζήτησε.
.- Είναι από τις πιο ωραίες αναφορές στο Σπύρο το Μουστακλή.
Α. Να σας πω κάτι Αντώνη, με το Μουστακλή από την ώρα που γνωρίστηκα το 1961 μέχρι την ώρα που πέθανε, δεν χωρίσαμε ποτέ, είτε υπηρετούσαμε μαζί είτε δεν υπηρετούσαμε. Μου έχει βαφτίσει το παιδί και μετά τη δικτατορία εγώ και ο Σταθόπουλος που δεν είχα τοποθετηθεί ακόμη, εγώ και ο Σταθόπουλος ο βουλευτής, κάναμε βάρδιες από το ΚΑΤ να τον πάμε στο σπίτι κάθε δύο μέρες, κάθε τρεις μέρες και λοιπά. Τότε έμαθα και τον Σταθόπουλο. Αυτά όσον αφορά το κίνημα του ναυτικού, τον «ΑΣΠΙΔΑ»…
.- Για τους «Ελεύθερους Έλληνες» ξέρεις τίποτα; Είχες εμπλοκή εσύ μαζί τους;
Α. Σας είπα ότι με το Μουστακλή δεν χάσαμε επαφή ποτέ. Και όταν ήταν στη Βαρυμπόμπη και στη Δροσιά και εγώ υπηρετούσα τη μια στο Σιδηρόκαστρο την άλλη στη Σύρο, εδώ εκεί, με τη γυναίκα του είχα καθημερινή επαφή, και οι γυναίκες μας. Εγώ δεν ήρθα ποτέ στην Αθήνα και να βγάλω τη γυναίκα μου μόνη, πάντα με τη Χριστίνα μαζί. Και όχι μόνο τούτο, και από εκεί ήξερα τα πάντα. Αλλά εμπλοκή δεν είχα διότι δεν υπηρετούσα εκεί. Ο Μουστακλής όσες φορές ήταν έξω μου έλεγε «αλλά είσαι στο Σιδηρόκαστρο, τι να σε κάνουμε;».
.- Θα μου πεις αν ξέρεις για την άμεση σχέση «ΙΔΕΑ» και της ομάδας που έκανε το πραξικόπημα στην 21η Απριλίου; Αν ξέρεις προσωπικά ή από στοιχεία που μπορεί κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας σου να υπέπεσαν στην αντίληψη σου.
Α. Όχι, όχι. Μόνο από αυτά που έχω διαβάσει και διαβάζουμε. Ένα λεπτό να σου πω κάτι. Μια παρένθεση. Εκεί προχθές στο «Αβέρωφ» ήρθε ο Φέτσης, ήρθε ο Παπαδόγγονας και… «χαιρετάς το Φέτση;», εγώ έκανα… ο Παπαδόγγονας από την άλλη μεριά. Λέω «ο Μπουρδάκος που με συνέλαβε και υπηρετούσε στην ΕΣΑ τα πρώτα χρόνια, που τον έχουν τα βιβλία του Κακαουνάκη πραξικοπηματία, ήταν στην ομάδα του Αγγελή, και τα γράφουν τα βιβλία όχι εγώ, αυτόν» λέω «από τη μεταπολίτευση και μετά ο Παπαδόγγονας τον έχει διευθυντή του γραφείου του, του πολιτικού του και της εθνικής αμύνης και τον έκανε και στρατηγό. Από εκεί και πέρα, τι να του μιλήσω;».
.- Να το θυμηθούμε πάλι και να το επαναλάβουμε. Πες μου πάλι για το Μπουρδάκο. Ήταν αυτός ο διοικητής της ΕΣΑ που ανέφερες στον Πειραιά και σε συνέλαβε; Και τι ήταν μετά τη μεταπολίτευση;
Α. Μετά τη μεταπολίτευση αποστρατεύτηκε αλλά προσλήφθηκε από τον Παπαδόγκωνα στο γραφείο του και τον αποκατέστησαν σε στρατηγό.
.- Ο Αλέκος ο Παπαδόγκωνας;
Α. Ο Υπουργό;. Και τον έχει ακόμα.
.- Μια και ανέφερες για αποκαταστάσεις, ήταν ο μόνος χουντικός που πήρε το βαθμό του μετά τη μεταπολίτευση;
Α. Πρέπει να είναι και άλλοι. Μην το ψάχνεις.
.- Θέλω με τη γνώση σου και την πείρα σου να μου πεις..του Αγγελή. Ο Μπουρδάκος ήταν στην ομάδα του Αγγελή.
Α. Και ο Τσουτσές ήταν ο γαμπρός του.
.- Ο διευθυντής του πολιτικού γραφείου του Παπαδόγκωνα, του κινήματος.
Α. Και του πολιτικού και του στρατιωτικού είπαμε, στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης όταν ήταν αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Αμύνης.
.- Και τον αναφέρει ο Κακαουνάκης στο βιβλίο του. Θα μου πεις το εξής πολύ σημαντικό για μένα και για όλους φαντάζομαι: Ο Ιωαννίδης τι σειρά αρχαιότητος είχε όταν ήλεγχε τη χώρα;
Α. Ήταν ταξίαρχος.
.- Επομένως ήταν διακόσια στη σειρά;
Α. Παραπάνω.
.- Πες μου στρατηγέ εσύ που προέρχεσαι, που είσαι αξιωματικός του στρατού ξηράς και γνωρίζεις, πες μου πως ο Ιωαννίδης με σειρά αρχαιότητος πάνω από διακόσια στην ιεραρχία, πως ήλεγχε τις ένοπλες δυνάμεις; Στη δικτατορία; Πώς;
Α. Αφού αυτός είχε την οργάνωση, σε αυτόν έδιναν αναφορά όλοι οι αξιωματικοί που ήταν μυημένοι σε αυτό, αυτός έκανε τους αρχηγούς, αυτός έκανε τους υπαρχηγούς, αυτός τους στρατηγούς και λοιπά. Αυτοί ήταν όλοι ανδρείκελα οι άλλοι, αυτός τους έφτιαχνε.
.- Ποια ήταν η δύναμή του;
Α. Η οργάνωση που είχε μαζί του, «λαό και Κολωνάκι». Όλοι οι αξιωματικοί ήταν μυημένοι στον Ιωαννίδη. Αφού πήγαν οι άλλοι πραξικοπηματίες και ανάλαβαν πολιτικές θέσεις και λοιπά, όλοι αυτοί οι αξιωματικοί που ήταν στις ομάδες τους κατ’ ανάγκην πήγαν στην ομάδα του Ιωαννίδη, ο οποίος έμεινε μόνος του στο στρατό, διότι θέλανε τις εξυπηρετήσεις τους, τις προαγωγές τους, τις μεταθέσεις τους και λοιπά. Ούτε ο Παπαδόπουλος ούτε ο Λαδάς από εκεί μπορούσαν να τους εξυπηρετήσουν. Και είχαν μείνει στο στρατό ο Λέκας και ο Ιωαννίδης. Ο Ιωαννίδης ήθελε να εξοντώσει και το Λέκα. Σε κάποια φάση ο Λέκας και ο Ιωαννίδης, δεν ξέρω αν το ξέρετε, είπαν ότι «η κατάσταση δεν πάει καλά στην κυβέρνηση, να μπούμε και εμείς να σπρώξουμε λιγάκι και να υποβάλουμε τις παραιτήσεις μας». Συνεννοούνται λοιπόν ο Ιωαννίδης και ο Λέκας να υποβάλλουν τις παραιτήσεις τους και να πάνε στην κυβέρνηση …
.- Ραδιουργία του Ιωαννίδη δηλαδή;
Α. Πράγματι λοιπόν είπαν «τώρα πάμε να τις υποβάλουμε». Έφυγε ο ένας από το γραφείο που ήταν μαζί, πήγε λοιπόν ο Λέκας, την υπέβαλε. Ότι έφτασε στο γραφείο του Αγγελή, και έκαμε έτσι τα χέρια του «του την έφερα» λέει, «εγώ δεν υποβάλω». Και όταν ο Λέκας είδε ότι ο Ιωαννίδης δεν υπέβαλε, πήγε να την πάρει πίσω. Ο Αγγελής όμως στρατιώτης και λοιπά …και αποστρατεύεται και γίνεται υπουργός ο Λέκας και γίνεται κυρίαρχος ο Ιωαννίδης στις ένοπλες δυνάμεις.
.- Δε φτάνει αυτό στρατηγέ. Ο Ιωαννίδης ήταν ταξίαρχος στις ένοπλες δυνάμεις, από πάνω του είχε εκατόν πενήντα στρατηγούς. Και οι εκατόν πενήντα, πώς υπάκουαν στον Ιωαννίδη;
Α. Όλοι ανδρείκελα ήταν, πήγαιναν και τον γλύφανε, τον κολάκευαν για να γίνουν στρατηγοί. Χωρίς την έγκριση και την εντολή του Ιωαννίδη δεν …ούτε μετάθεση παίρνανε ούτε προαγωγή ούτε τοποθέτηση… τίποτα.
.- Κάποιες πλάτες πρέπει να είχε ο Ιωαννίδης, ποιες ήταν αυτές οι πλάτες;
Α. Εγώ νομίζω ότι οι πλάτες του Ιωαννίδη ήταν ότι είχε επικρατήσει στο στρατό. Ήταν η πλάτη του μέσα στο στρατό. Τώρα αν είχε τις πλάτες του εννοείτε απέξω;
.- Όχι δεν εννοώ μυστικές υπηρεσίες. Όχι.
Α. Αλλά μέσα στο στρατό ήταν όλοι οι στρατιωτικοί δικοί του, γιατί θέλανε τις εξυπηρετήσεις τους, θέλανε τις προαγωγές τους, τις μεταθέσεις τους, την καλοπέρασή τους, θέλανε την επαγγελματική τους άνοδο. Ένας ένας ζητούσαν «γη και ύδωρ» από τον Ιωαννίδη. Να σου πω εγώ περιστατικά. Είχα στη Σχολή Ευελπίδων που υπηρέτησα σαν υπολοχαγός έναν φίλο, Κουνουμάκης, δημοκρατικότατος, ο οποίος παντρεύτηκε και αυτός στην Κύπρο, από την Αμμόχωστο. Όταν πήγα στην Κύπρο εγώ για να δείτε πόσο δημοκρατικός αξιωματικός, μου λέει «ξέρεις ποιος με πήγε; Ο Χαραλαμπόπουλος». Ήταν από τη Μεσσηνία αυτός. Μου λέει «η οικογένειά μου του Χαραλαμπόπουλου». Αλλά και αυτός δημοκρατικός.
.- Ποιος τον έφερε στο στρατό εννοείς;
Α. Όχι στο στρατό, στην Κύπρο το 64. Που ήταν τότε βουλευτής ο Χαραλαμπόπουλος. Αντίθετος στη χούντα. Σε κάποια φάση τον βλέπω στο ΕΑΤ – ΕΣΑ, να υπηρετεί εκεί. Τι συνέβη; Αυτός είχε ένα πάθος, να μπει στη Σχολή Πολέμου.
.- Ο Κουνουμάκης στρατηγέ ήθελε να μπει στη Σχολή Πολέμου;
Α. Ναι. Είχε πάθος, δεν είχε καταλάβει το παιδί με λίγο μυαλό ότι για να μπει στη Σχολή Πολέμου υπάρχουν …ή πρέπει να είσαι χουντικός ή πρέπει να σε βάλει η χούντα. Εγώ παραδείγματος χάριν δεν έδωσα ποτέ επί χούντας στη Σχολή Πολέμου, αφού ήξερα ότι είμαι προδιαγεγραμμένος από χέρι. Και όπως και άλλοι ποτέ δεν δώσανε εξετάσεις. Αυτός λοιπόν έδινε, τον κόβανε, ξανάδινε, τον κόβανε. Πήγε λοιπόν στο συμμαθητή μας τον Μπουρδάκο και στον Λουτσέο το γαμπρό του και του λέει: «Σχολή Πολέμου θέλω, τίποτα άλλο» και του λένε «να σε πάμε στον Ιωαννίδη». Τον πάνε στον Ιωαννίδη……. Όχι μόνο πήγε στη Σχολή Πολέμου αλλά του είπαν «εμείς θα σε βάλουμε στη Σχολή Πολέμου αλλά πρέπει να μας πεις», «ό,τι θέλετε». Τον πάνε στο ΕΑΤ – ΕΣΑ. Και τον είχαν…. αυτός πήγε και έκλεισε τη «Βραδινή», όταν κλείσανε τη «Βραδινή» ποιόν βάλανε επικεφαλής; Αυτόν. Τον βάλανε λοιπόν στο ΕΑΤ – ΕΣΑ να φύγει για βασανιστής, ενώ δεν ήταν βασανιστής, τον πήρε η μπόρα.
.- Στρατηγέ τα βασανιστήρια παίξανε ρόλο στον έλεγχο του στρατού από τον Ιωαννίδη; Η φήμη των βασανιστηρίων, ο φόβος τους;
Α. Για τον έξω κόσμο, όχι για το στρατό. Εγώ δεν ήξερα τότε ότι ο Ιωαννίδης βασανίζει. Ήξερα ότι το ΕΑΤ – ΕΣΑ είναι….. άκουγα και Ντώιτσε – βέλλε, ήμουν ενημερωμένος, ήταν και η γυναίκα μου στην πρεσβεία και άκουγε τα πάντα, μου έφερνε έντυπα, ήμουν ενημερωμένος. Δεν ξέρω αν οι άλλοι ήταν ενημερωμένοι.
.- Είχες ακούσει ποτέ για χαστούκισμα στρατηγών από μικρούς λοχαγούς και υπολοχαγούς;
Α. Κάπου το είχα ακούσει, δεν είμαι όμως σε θέση να θυμηθώ. Θα σας πω όμως κάτι άλλο που θέλω. Ο Κουνουμάκης φίλος μου όταν ήμουν στο ΕΑΤ-ΕΣΑ και άλλος ένας συμμαθητής μου και φίλος μου, Γκίζας, ο οποίος στο πραξικόπημα είχε συλλάβει τον Κύρκο. Πλην όμως σε κάποια φάση τον ρίξανε και όποτε με έβρισκε μου έβριζε τη χούντα. Αλλά εγώ δεν τους μιλούσα ούτε στον έναν ούτε στον άλλο. Όταν λοιπόν πήγα στο ΕΑΤ-ΕΣΑ λέω «έχω δύο φίλους» και γι’ αυτό σας είπα ότι ήμουν και λίγο ήσυχος, συμμαθητές μου δηλαδή όχι φίλους που θα τους έλεγα «ρε σεις πέστε στη γυναίκα μου…», τόσο αγνός ήμουν. Τα βράδια λοιπόν άνοιγε, όποιος ήταν αξιωματικός υπηρεσίας, όλα τα κελιά και φώναζε και τους έβριζε. Εμένα, εκεί άκουγα όταν ήταν ο Κουνουμάκης ή ο Γκίζας, έλεγα «τώρα θα ανοίξει το κελί μου και θα τους πω ΄΄ρε συ πέστε ρε γαμώτο με τρόπο». Λοιπόν όταν ήσαν υπηρεσία αυτοί, το κελί μου το πηδούσαν και δεν το άνοιγαν. Δε ντρεπόντουσαν!
.- Ντρεπόντουσαν να το ανοίξουν;
Α. Ντρέπονταν να με δούνε.
.- Θέλω να μου πεις, στη Σχολή Ευελπίδων που πέρασες, υπήρχε προπαγάνδα τέτοιας μορφής ώστε, να προετοιμάζει τους νεαρούς αξιωματικούς και να είναι «εύκολοι» στις εκτροπές; Όπως έγινε το 67 αργότερα;
Α. Κοιτάξτε να δείτε, μέσα στο στρατό ξηράς η διαφώτιση ήταν εναντίον του κομμουνισμού και υπέρ της δεξιάς και υπέρ της βασιλείας, εναντίον του Κέντρου, εναντίον όλων. Εγώ θυμάμαι που έζησα τη βία και νοθεία το 61, που έχω πρώτο χέρι. Και μάλιστα ήμουν εγώ ο οποίος δεν ήξερα ΄΄πού την κεφαλήν κλείναι΄΄, τι να κάνω από την αγανάκτηση, τη βία και νοθεία την έζησα όχι από τις εφημερίδες, την έζησα. Μάζευα τα φέϊγ βολάν που δίνανε στο στρατό και τις προκηρύξεις και αυτά που ο στρατός, που με βάζανε εμένα να πάω να κάνω, και τι να κάνω; Τα έβαζα σε ένα φάκελο από τη Θεσσαλονίκη, από το Σιδηρόκαστρο, και τα έστελνα στο Καστρί, στον Παπανδρέου, δεν ξέρω αν τα πήρε βέβαια. Γιατί ο στρατός. Τη βία και νοθεία την έκανε ο στρατός και κανείς άλλος, εγώ τουλάχιστον έτσι την έζησα. Και την έζησα εις βάθος, εις πλάτος, εις ύψος, βία και νοθεία, όχι αστεία δηλαδή, που δεν έχει περιγραφεί.
.- Άρα μπορείς να πεις ότι το σώμα των αξιωματικών ήταν …….
Α. Ήταν γαλουχημένο με αυτά τα πράγματα, με τη δεξιά, με αυτά, κατά των αριστερών, των κομμουνιστών, των κεντρώων.
.- Υπήρχε όμως ένας Αλεξάκης…..
Α. Α, ελάχιστοι…
.- Μα πόσοι ήταν αυτοί οι ελάχιστοι; Οι δημοκρατικοί αξιωματικοί στο στρατό ξηράς πόσοι ήταν;
Α. Ελάχιστοι. Δηλαδή εγώ αν σας πω στη μονάδα που ήμουν υπολοχαγός, όχι στη μονάδα, στο στρατόπεδο, στη φρουρά, να ήμαστε μέσα στους διακόσιους, δέκα……
.- Πέντε τοις εκατό;
Α. Αυτό.
.- Οι κεντρώοι ή οι αριστεροί;
Α. Κεντρώοι, αριστερό δεν είδα κανένα.
.- Δεν είχες γνωρίσει κανένα. Οι ΕΛΑΣίτες που είχαν περισσέψει από την εκκαθάριση και υπηρετούσαν;
Α. Δεν έτυχε να δω. Βγήκα υπολοχαγός το 60. Το 50 βγήκα από τη Σχολή, το 60 βγήκα, δεν είδα. Αλλά κεντρώους, βενιζελικούς και λοιπά……
.- Γιατί δεν ήταν ή ήταν αξιωματικοί του Πολεμικού Ναυτικού και της Αεροπορίας οργανωμένοι στο πραξικόπημα της 21η Απριλίου; Αν δεν ήταν, γιατί δεν ήταν;
Α. Διότι οι αξιωματικοί που μυήθηκαν στη χούντα, εγώ το πιστεύω έτσι πρακτικά, αφήνω την ιδεολογία γιατί πουθενά δεν πιστεύουν και τίποτα δεν πιστέψανε, νομίζω ο σκοπός που τους έκανε ήταν η αλληλοεξυπηρέτηση, η προκοπή η επαγγελματική και η καλοπέραση στο στρατό και γι’ αυτό είχαν οργανωθεί εις βάρος ημών, όλων των άλλων. Όποιος ήταν οργανωμένος και καλή θέση έπαιρνε και καλή τοποθέτηση είχε, ενώ ήταν ντενεκές. Στην αεροπορία λοιπόν και στο ναυτικό δε βρέθηκε ένας Παπαδόπουλος, ένας Ιωαννίδης, ένας Λαδάς….. μπορεί να είχε συμβεί και εκεί το ίδιο, γνώμη μου, άποψή μου. Και στο στρατό τις θέσεις αυτές που παίρνανε οι χουντικοί από τον Ιωαννίδη, από τον Παπαδόπουλο που ήταν σε θέσεις, από τον Λαδά, ήσαν προνομιούχες. Λίγοι ξέφευγαν γιατί ήμαστε καλοί. Εγώ π.χ. σαν υπολοχαγός από το Σιδηρόκαστρο πήγα εκπαιδευτής στη Σχολή Ευελπίδων. Ήμουν η μύγα μες στο γάλα. Όλοι χουνταίοι, ακροδεξιοί, φασίστες.
.- Πριν το 67.
Α. Ναι, το 63 – 64. Πολλοί από αυτούς ήσαν μετά σε θέσεις επί χούντας. Αλλά ήμουν καλύτερος που λένε. Καλύτερος για το στρατηγό, το διοικητή μου, τον υποδιοικητή μου, ο καλύτερος ήμουνα και επέπλεα και τσακωνόμουν όλη μέρα μαζί τους και ήταν όλοι αντιβενιζελικοί, ήταν όλοι αντικεντρώοι, ήταν φασίστες όλοι. Τσακωνόμουνα, δεν άντεχα, τους τα έλεγα έξω από τα δόντια. Αλλά και δίκιο είχα και δεν ήμουν και ντενεκές, και δεν είχα και ντενεκέ.
.- Μου είπες ένα λόγο ……
Α. Συγγνώμη που αυτοεπαινούμαι αλλά σας λέω την κατάσταση. Έβλεπα λοιπόν αυτήν την ιδεολογία των αξιωματικών που προσπαθούσαν να προσεταιρισθούν κάποιον, τον Ιωαννίδη, τον Κολοκυθόπουλο ξέρω γω, για να εξυπηρετηθούν και να είναι σε καλές θέσεις. Ενώ εγώ με τον ιδρώτα μου αν μπήκα σε μια καλή θέση.
.- Μου λες κάτι σοβαρό όμως τώρα: ότι προδικτατορικά στο στρατό ξηράς ο επαγγελματισμός και η καλή υπηρεσιακή κατάρτιση ερχόντουσαν δεύτερα στα προσόντα εξέλιξης των αξιωματικών.
Α. Παντού οι ομάδες, αυτές που λέει μέσα τούτος ο Κακαουνάκης, αυτές λειτουργούσαν. Οι ομάδες και αλληλοεξυπηρετούνταν. Πως πήγαν οι αξιωματικοί, οι υπολοχαγοί και επάνδρωσαν τη Σχολή των Ευελπίδων ούτως ώστε ο Ιωαννίδης να τους βγάλει έξω την 21η Απριλίου; Να αλληλοεξυπηρετήσει τους δικούς του πήγαινε. Ήταν μυημένοι. Πως βάλανε να συλλάβουν τον Παπανδρέου, τον Γκίκα και λοιπά; Οι δικοί τους πήγαιναν. Και αυτούς τους είχαν σε θέση, μια ζωή λοιπόν τους εξυπηρετούσαν πιο μπροστά. Και αυτό νομίζω ήταν το δέλεαρ, για να είναι μυημένοι.
.- Και ερχόμαστε στα αίτια. Ποιες ήταν οι αιτίες του πραξικοπήματος της 21ης Απριλίου και κατ’ επέκταση της δικτατορίας; Ένα μου το είπες, η επετηρίδα και η αλληλοεξυπηρέτηση. Άλλα αίτια δεν υπήρχαν;
Α. Κοιτάξτε αυτοί που κάναν….. οι ομαδάρχες, Παπαδόπουλος και λοιπά, αυτοί είχαν τη φιλοδοξία, τίποτα άλλο, είχαν τη φιλοδοξία να κυβερνήσουν την Ελλάδα. Νομίζω πρώτο ήταν η φιλοδοξία και τίποτα άλλο. Όλα τα άλλα ήταν δεύτερα γι’ αυτό πούλησαν και την πατρίδα.
.- Ένα λεπτό, το κυπριακό δεν έπαιξε ρόλο στην 21η Απριλίου;
Α. Βεβαίως παίξανε ρόλο αλλά δε νομίζω… εγώ δηλαδή τι πιστεύω, άποψή μου ότι, δε νομίζω πως έκαμαν το 67 το πραξικόπημα για να πουλήσουν το κυπριακό, αυτό ήρθε καθ’ οδόν προκειμένου να περισώσουν τους εαυτούς τους και να διατηρήσουν σε υψηλά επίπεδα τη φιλοδοξία τους. Τα πούλησαν όλα. Βασιλόφρονες δεν ήταν; Πούλησαν τους βασιλιάδες. Δεξιοί δεν ήταν; Πούλησαν τους δεξιούς.
.- Ένα λεπτό. Είπες στρατηγέ ότι το κυπριακό δεν ήταν αιτία επιβολής της 21ης Απριλίου αλλά ήταν φιλοδοξία. Φιλοδοξία να γίνουν πρωθυπουργοί, να κυβερνήσουν την Ελλάδα.
Α. Εγώ έτσι νομίζω. Φιλοδοξία. Να ανέβουν, να αυτό…. ο Παπαδόπουλος π.χ..
.- Η εκτίμησή σου ποια είναι, οι ξένες μυστικές υπηρεσίες, και συγκεκριμένα η CIA γνώριζε γι’ αυτή τη συνωμοτική ομάδα ότι προετοιμάζει πραξικόπημα;
Α. Αλίμονο. Δεν ήξερε τις ομάδες αυτές, δεν ήξερε τον «ΙΔΕΑ» και τα υποκατάστατά του, δεν ήξερε τις ομάδες του Ιωαννίδη; Όλα τα ήξεραν.
.- Δεν είχε τη δυνατότητα να τους σταματήσει;
Α. Πως δεν είχε.
.- Άρα τους άφησε για να εξυπηρετηθεί και η ίδια.
Α. Βεβαίως γιατί έπρεπε να κυβερνάει. Αλλά και ο Παπανδρέου και όλοι αυτοί μπορούσαν επί κυβερνήσεώς τους να τους εξολοθρεύσουν. Δεν μπορούσαν; Δεν μπορούμε να κατηγορήσουμε τον Παπανδρέου ότι τους ευλόγησε, δεν τους ευλόγησε, δεν μπορούσε να κάνει αλλιώς. Το κατεστημένο, το σύστημα ήταν τέτοιο. Αυτοί βασίστηκαν στο κατεστημένο, στο κλίμα της εποχής αν το θέλετε.
.- Η προοπτική ενόψει των εκλογών να βγει το Κέντρο στην κυβέρνηση με μεγάλη πλειοψηφία, επομένως και ο Αντρέας ο Παπανδρέου με την κεντροαριστερή τάση του, έπαιξε ρόλο στο πραξικόπημα ή όχι;
Α. Βεβαίως, δεν έπρεπε να βγει. Και γι’ αυτό ίσως οι Αμερικανοί βοήθησαν την κατάσταση. Έτσι είναι. Εγώ δεν έχω εμβαθύνει την κατάσταση από πλευράς πολιτικής, αλλά οι αξιωματικοί που ήταν μυημένοι, που ήταν πραξικοπηματίες, που ήταν χουντικοί δεν πήγαν για άλλο λόγο, για τον εαυτό τους πήγαν.
.- Ο Ιωαννίδης εξαπατήθηκε στην Κύπρο με την εισβολή των Τούρκων από τους Αμερικανούς όπως λέγετε ότι έγινε; Ή όχι;
Α. Ναι, νομίζω ναι.
.- Άρα είχε διαβεβαίωση από τους Αμερικανούς για κάποια πράγματα;
Α. Έτσι πιστεύω, ναι. Και εγώ στην ΚΥΠ που ήμουν και κουβέντιαζα και με χουντικούς που τους είχαμε πληροφοριοδότες…….
.- Εννοείτε αργότερα;
Α. Αργότερα.
.- Στην ΚΥΠ κάνατε το 80….
Α. Στην ΚΥΠ έκανα αμέσως μετά τη μεταπολίτευση, το 74 – 75 και τσακώθηκα με τον Αβέρωφ, έφυγα κακήν κακώς, και εν συνεχεία το 81 – 87. Και στη μια και στην άλλη περίπτωση προσπαθήσαμε να έχουμε πληροφοριοδότες, γιατί έτσι δουλεύει η δουλειά μας. Και από αυτούς είχα μάθει πολλά πράγματα, π.χ. αυτό το περιστατικό με τον Λέκα και τον Ιωαννίδη από αυτούς το έμαθα, από άνθρωπο του Ιωαννίδη. Επίσης το ότι προτού πέσει ο Ιωαννίδης, συγκάλεσε στο ΕΑΤ – ΕΣΑ μια συγκέντρωση των χουντικών του και τους είπε: «δεν γίνεται αλλιώς, θα πέσουμε. Να είστε μονιασμένοι και λοιπά, διότι με πρώτη ευκαιρία θα ξαναέρθουμε».
.- Αυτό τους το είπε μετά τις 23 Ιουλίου, μετά τη μεταπολίτευση, ή πριν τη μεταπολίτευση;
Α. Τότε που έπεφτε, τότε προτού πέσει είπε «πέφτουμε, δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς, δεν έχουμε τη δυνατότητα αυτή λόγω του κλίματος της εποχής, να έχετε υπόψη σας όμως ότι θα επανέλθουμε και θα κρατάμε …».
.- Άρα κύριε Αλεξάκη έγινε μια συγκέντρωση στο ΕΑΤ-ΕΣΑ πριν τις 23 Ιουλίου, κατά τη διάρκεια πιθανότατα του 2ου Αττίλα….
Α. Βεβαίως προτού… ναι ναι μετά. Προτού παραδώσει την εξουσία ο Ιωαννίδης. Και μάλιστα στην ΚΥΠ τότε που ήμουν, δεν θυμάμαι ονόματα και ποιοι ακριβώς είχαν παρευρεθεί. Το «κίνημα της πυτζάμας»………
.- 1975, Φεβρουάριος;
Α. Αν δείτε εφημερίδες ο κύριος μάρτυς κατηγορίας στη δίκη είμαι εγώ, σαν εκπρόσωπος της ΚΥΠ.
.- Πες μου γι’ αυτό το κίνημα στρατηγέ.
Α. Κάτι όμως να σας πω για τους πληροφοριοδότες που σας έλεγα για τον Ιωαννίδη και μετά θα ρωτήσετε για το «κίνημα της πυτζάμας». Μου λέγανε ορισμένοι από τον κύκλο του Ιωαννίδη ότι, και αυτοί στο πραξικόπημα κατά του Μακαρίου και εν συνεχεία, τα χάσανε όσον αφορά τη συμπεριφορά του Ιωαννίδη, την αδιαφορία του. Όσον αφορά που του έλεγαν «μα αποβιβάζονται, μα εκείνο…… μα το άλλο, μα έρχονται τα πλοία» και αυτός να αδιαφορεί και να γελάει και γι’ αυτό πίστευαν ότι, τα είχε συμφωνήσει..
.- Με το Sisco…..
Α. Με το Sisco και δεν ξέρω με ποιους άλλους. Διότι η αδιαφορία του Ιωαννίδη ήταν τόση μεγάλη, που ήταν αγνώριστη. Γι’ αυτό ήταν κάτι το ασύλληπτο, γι’ αυτό πίστεψαν ότι κάτι θα έχει συμφωνήσει ο άνθρωπος αυτός. Το περιβάλλον του Ιωαννίδη πίστευε ή μάλλον είχε και εθνικά θα έλεγα……
.- Εθνικιστικά ιδεώδη. Αυτά είχε. Υπερεθνικιστικά.
Α. Δεν πήγαν δηλαδή όλοι αυτοί σε συνεννόηση να πουλήσουν το κυπριακό. Και γι’ αυτό και στον Ιωαννίδη, που μετά τον βλέπανε, και προσπαθούσαν κάτι να του αρπάξουν, ο Ιωαννίδης δεν μιλούσε ποτέ, και στους στενούς του φίλους.
.- Γιατί δεν μιλούσε;
Α. Δεν το ξέρω γιατί., αλλά πάντως τη στάση του δεν μπορούσαν να την εξηγήσουν ποτέ.
.- Δε μιλούσε γιατί θα τον θεωρούσε βλάκα όλος ο κόσμος, ότι είχε πιστέψει μια τέτοια διαβεβαίωση από τους Αμερικανούς. Και έτσι προτίμησε να αφήσει την αυτή ότι έκανε λάθος.
Α. Έτσι που το λέτε. Και εγώ το πιστεύω αυτό το πράγμα, λαμβανομένου υπόψη ότι ο Ιωαννίδης, όπως έχω βγάλει τα συμπεράσματά μου από αυτές τις συζητήσεις που έκανα, ο άνθρωπος ραδιούργος, ο άνθρωπος ο μηχανορράφος, ο συνωμότης, όχι ο άνθρωπος που είχε το κοινό μυαλό. Ήταν στη ραδιουργία και τη συνωμοσία ο πρώτος.
.- Σαν αξιωματικός τι φήμη είχε;
Α. Τίποτα, τίποτα. Απλώς έκανε πολιτική στο στρατό, για να έχει τους δικούς του. Και τους μυούσε από τότε, οι συμμαθητές μου είχαν μυηθεί από τότε. Όπου υπηρετούσαν όλοι, τους μυούσε και τον πίστευαν. Που σημαίνει ότι είχε κάποια ικανότητα. Θα σας πω ένα περιστατικό παραδείγματος χάριν, που δείχνει πως σκεφτόταν ο Ιωαννίδης για να καταλάβετε και θα γράψετε. ‘Όταν έδιωξε τον Παπαδόπουλο, και αυτός ταξίαρχος, Πρωθυπουργός ο Ανδρουτσόπουλος, αρχηγός της «Επαναστάσεως» σε εισαγωγικά ο Ιωαννίδης, ταξίαρχος. Του λέγανε λοιπόν οι φίλοι του, τα στελέχη του τα στενά, του λέγανε: «Ταξίαρχε, να παραιτηθείς και να αναλάβεις μπρος, αρχηγός της επανάστασης, να τα παρατήσεις». Και τους έλεγε: «Τι λες ρε, όταν είσαι πρώτος σα να είσαι στην άκρη του γκρεμού και να σε σπρώχνουν όλοι και εσύ να μην έχεις να σπρώξεις κανένα». Έτσι σκεφτόταν ο Ιωαννίδης.
.- Σήμερα είναι στη φυλακή ο Ιωαννίδης. Έχεις ακούσει, αυτοί οι άνθρωποι που ορκιζόντουσαν στο όνομά του, σήμερα πως του φέρονται; Πως τον αντιμετωπίζουν;
Α. Όχι καθόλου. Δεν ασχολούνται. Τα πρώτα του νούμερα τον έχουν ότι, πρόδωσε την πατρίδα.
.- Το Μακάριο γιατί οι αξιωματικοί τον έβλεπαν με αυτό τον τρόπο που εσείς θα μου πείτε. Πέστε μου, με ποιο τρόπο οι αξιωματικοί του στρατού ξηράς τον έβλεπαν;
Α. Είναι η διαφώτιση που είχε γίνει από τη χούντα και είχε καλλιεργήσει ότι είναι ανθενωτικός, ότι είναι ο τραγόπαπας, όλα αυτά πέρασαν λοιπόν στους αξιωματικούς, γιατί οι αξιωματικοί δεν είχαν πολιτικό μυαλό. Λίγοι ήμαστε αυτοί, μήπως εγώ πίστευα στο Μακάριο; Αλλά άκουγα και τον ένα, άκουγα και τον άλλο. Αυτό το κλίμα, κατηχητικό τους κάναν. Αυτό μας κάναν. Κατηχητικό. Και επειδή όλοι ανθρωπάρια ήμασταν στο στρατό, μεροκαματιάρηδες, και τον είχαμε ανάγκη το στρατό, γιατί έτσι πιστεύαμε και δεν πήγαινε το μυαλό μας πουθενά αλλού.
.- Είπες κάτι σοβαρό τώρα. Οι στρατιωτικοί είναι γεγονός ότι δεν ληρωνόντουσαν καλά. Ιδεολογικά όμως δεν είχαν μια σταθερότητα;
Α. Όχι αφού εκεί το μεροκάματο περίμεναν και από εκεί περίμεναν να ζήσουν, και είχαν ανάγκη, και γι’ αυτό γινόντουσαν και χουντικοί, γιατί νομίζεις; Δεν είχαν πολιτική κρίση οι αξιωματικοί.
.- Σε τι ποσοστά δεν είχαν πολιτική κρίση οι αξιωματικοί;
Α. Σας είπα, αυτό το ποσοστό που είπα εγώ, στα στρατόπεδα, στις φρουρές που υπηρέτησα έβλεπα ένα 5% που ήταν κεντρώοι και το μιλούσαμε διστακτικά. Φαίνεται και άλλο ένα 2-3% που δεν είχα πάρει χαμπάρι, ήτανε πολλοί που είχαν την αυτή να μη μιλάνε. Εγώ σας λέω το 60 που βγήκαμε μετά από τις σχολές και πήγαμε στο Σιδηρόκαστρο, ήταν μια μεγάλη, ένα ολόκληρο σύνταγμα με τρία τάγματα, με πυροβολικό. Δύο, τρεις, τέσσερις, πέντε συμμαθητές είχαμε που μιλούσαμε και άλλους και ο Μουστακλής και μετά έτσι. Άλλα δύο τρία τοις εκατό που δεν μπορούσα να τα αντιληφθώ, δεν τα αντιλαμβανόμουνα. Μυριζόμουνα και έτρεχα στον άλλο να πω μια κουβέντα βρε παιδάκι μου.
.- Στρατηγέ πες μου για το «κίνημα πυτζάμας». Ήταν όντως «κίνημα πυτζάμας» ή ήταν σοβαρό;
Α. Όχι δεν ήταν «κίνημα πυτζάμας», έτσι το αποκάλεσαν. Ήταν σοβαρό και ήταν αναμεμιγμένος πολύς κόσμος. Δεν ήταν έτοιμο να εκδηλωθεί. Το κίνημα αυτό δεν ήταν έτοιμο να εκδηλωθεί, όταν έγιναν οι συλλήψεις. Εμείς το κρατούσαμε Αντώνη, η ΚΥΠ. Κανείς άλλος. Ήταν ενημερωμένος ο Καραμανλής, ήταν ενημερωμένος ο ίδιος ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, πήγαινε ο ίδιος ο Φέτσης να τον ενημερώσει, προς τιμήν του, είναι αξιόλογος ο Φέτσης.
.- Ο Φέτσης ήταν τότε αρχηγός της ΚΥΠ;
Α. Αρχηγός της ΚΥΠ. Κι εγώ ήμουν ……….Αναμεμιγμένος πολύς κόσμος στη Θεσσαλονίκη, στη Λάρισα και στην Αθήνα. Τους παρακολουθούσαμε όλους και δεν υπήρχε λόγος να ανησυχήσει κανείς. Όταν τους κρατάς και τους έχεις και τους παρακολουθείς, δεν ανησυχείς. Όταν δεν τους ξέρεις, ανησυχείς πότε θα σου την φέρουν. Όταν τον έχεις τον άλλον από πίσω……
.- Μα πού απέβλεπαν αυτοί τότε;
Α. Πού απέβλεπαν; Να διώξουν την κατάσταση, να ξαναέρθουν οι ίδιοι, η χούντα. Θέλανε να επανέλθουν στην εξουσία, δεν είχαν άλλο λόγο. Χουντικοί ήσαν όλοι. Και μάλιστα βεβαρημένοι χουντικοί. Σε κάποια φάση το έμαθε ο Ντάβος. Δηλαδή ένας αξιωματικός που ήταν μυημένος, πήγε να προδώσει. Και πήγε και βρήκε τον αρχηγό της ΥΠΕΑ, τον αρχηγό της ΑΣΔΕΝ, κάποιον. Και αυτός πήγε και το είπε στον Ντάβο. Το έμαθε λοιπόν ο Ντάβος και έκαμε τις συλλήψεις.
.- Ο Ντάβος ήταν τότε Αρχηγός Ενόπλων Δυνάμεων.
Α. Και πήγε και το είπε στον Αβέρωφ, λέει «σήμερα θα κάνω συλλήψεις». Χωρίς να μας ρωτήσει εμάς. Και κάμανε τις συλλήψεις και μάλιστα επειδή δεν τα ήξεραν όλα, τα βάλανε στην τύχη: βάλανε δηλαδή αυτά που τους είπαν και βάλανε και άλλα στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη. Αυτός ήταν από τη Λάρισα. Και το μάθαμε εμείς και τρέξαμε να περισώσουμε την κατάσταση.
.- Δηλαδή;
Α. Πρώτον να πούμε και ορισμένοι ονόματα που ήταν αληθινά συνωμότες και δεύτερον να βγάλουμε τον κόσμο που είχαν βάλει, στην τύχη παίρνανε ονόματα.
.- Ο Τσαγκαράκης είχε παίξει κάποιο ρόλο;
Α. Ο Τσαγκαράκης ήταν μυημένος……
.- Ο μετέπειτα διοικητής της ΣΕΘΑ;
Α. Δεν θυμάμαι αν έκανε στη ΣΕΘΑ.
.- Άρα ήταν και αυτός από τους χουντικούς δηλαδή;
Α. Στο πραξικόπημα ήταν μυημένος, τώρα αυτός δεν ξέρω αν θα λέει……και μάλιστα στη δίκη ήρθε μάρτυρας………
.- Δε μπορούσε τι;
Α. Δεν ήθελε να πάει στη δίκη γιατί οι χουντικοί τους βαρούσαν. Ξέρετε έγινε μια δίκη όπου οι χουντικοί μας ρεζίλεψαν.
.- Γιατί;
Α. Εμείς δεν είχαμε υποστήριξη, δεν είχαμε και μάρτυρες, μόνο από τις παρακολουθήσεις ό,τι είχαμε, και αυτοί που ήταν αυτόπτες μάρτυρες ήταν ο Τσαγκαράκης και ο Αρβανίτης, ένας άλλος.
.- Ο Αρβανίτης ο μετέπειτα αντιστράτηγος…..
Α. Αυτοί οι δύο ήταν. Μόνο οι αποστασιοποιηθέντες από τη συνωμοσία…..
.- Που σημαίνει ότι και ο Αρβανίτης και ο Τσαγκαράκης ήταν μέλη της συνωμοσίας αλλά κάρφωσαν τους υπόλοιπους;
Α. Ήταν μέλη της συνωμοσίας. Και καταλαβαίνετε δεν μπορούσαν να πάνε. Και εγώ προσπάθησα να τους τονώσω το ηθικό, ήμουν όλοι μέρα εκεί πέρα με τον Αβέρωφ, μέχρι που τσακώθηκα με τον Αβέρωφ. Εγώ πήγα και κράτησα τη δίκη στα χέρια μου που είχα πέντε – έξι μηνύσεις από τους χουντικούς. Δεν με κάλυπταν, θέλανε να αποκαλύψουν τις πηγές των πληροφοριών, εγώ δεν μπορούσα να τις πω, να τη μια μήνυση….
.- Με τον Αβέρωφ γιατί τσακώθηκες στρατηγέ;
Α. Με τον Αβέρωφ τσακώθηκα για δύο λόγους. Ο Αβέρωφ τα έπαιζε με όλα τα ταμπλό, με χουντικούς, με ακροδεξιούς, με φασίστες, με τα πάντα. Παντού είχε τους φίλους του και παντού έδινε αντικειμενικούς σκοπούς, να γίνει αρχηγός στη Νέα Δημοκρατία. Και παραλίγο να γίνει. Αντί του Ράλλη θα ήταν αυτός πρωθυπουργός. Είπα σε κάποια φάση ………κατέθετα στη δίκη, ενώ πήγα στο σπίτι, έμενα τότε στην πλατεία Βικτορίας, μου λέει η γυναίκα μου «σε θέλει ο Φέτσης, τράβα πάρε τον τηλέφωνο». Μου λέει «ντύσου και περνάω να σε πάρω, σε θέλει ο Αβέρωφ». Πάμε λοιπόν στο γραφείο του Αβέρωφ στο Υπουργείο Εθνικής Αμύνης, αγκαλιές ο Αβέρωφ, φιλιά ο Αβέρωφ, «Αλεξάκη κρατάς μια δίκη στην πλάτη σου ολόκληρη, κρατάς τη δημοκρατία. Παρακολουθώ την κατάθεσή σου όλη μέρα, λέξη προς λέξη, έχω άνθρωπο και με ενημερώνει. Σε φώναξα να σε συγχαρώ και να σου δώσω κουράγιο να συνεχίσεις». Έτσι ακριβώς, κάτσαμε, ήπιαμε τα ουίσκι μας…..
.- Έλεγες στρατηγέ γιατί τσακώθηκες με τον Αβέρωφ, ο οποίος σε κάλεσε και σου έδωσε συγχαρητήρια για τη δίκη.
Α. Και σηκωθήκαμε με το Φέτση να φύγουμε, «κάτσετε, που πάτε;» λέει. «Ξέρεις» μου λέει «Αλεξάκη, αύριο που θα συνεχίσεις, τον τάδε και τον τάδε θα τον αθωώσεις». Του λέω εγώ έτσι γελαστά «δεν γίνεται αυτό», «γιατί;» μου λέει, «έως σήμερα κατέθετα εις βάρος των αθώων, τρόπος του λέγειν, κατέθετα για τα κουνούπια, αύριο θα καταθέσω για τα λιοντάρια. Και αυτούς που μου λέτε είναι λιοντάρια».
.- Ποιους σου έλεγε;
Α. «Δε μπορώ» του λέω. «Αν πάω να το κάμω αυτό, θα πάω στο σπίτι μετά και θα με φτύσει και η γυναίκα μου, δεν θα μπορέσω ούτε να τη δω. Δεν το κάνω». «Τους ξέρεις;» μου λέει, «όχι» του λέω. «Πληροφορίες καταθέτω της υπηρεσίας, δεν τους ξέρω». «Είναι» μου λέει «διαμάντια. Δε γίνεται; Αξιωματικός είσαι και παίρνεις εντολές». «Τι λέτε;» του λέω «ακούτε εδώ κύριε υπουργέ, να σας διευκολύνω όσο θέλετε, ό,τι θέλετε, αλλά να πω ψέματα δεν πάω. Και για να σας διευκολύνω αν θέλετε να μην πάω αύριο. Με πάτε στο νοσοκομείο, αύριο δεν πάω να καταθέσω. Θέλετε να πάω στο σπίτι μου και να φωνάξω την άμπουλα να με πάνε να αρρωστήσω; Αλλά να πάω να πω ψέματα, δεν το κάνω». Μη σας τα πολυλογώ, τσακωμός άνευ προηγουμένου.
.- Γιατί ζήτησε αθώωση ο Αβέρωφ;
Α. Φίλοι του.
.- Φίλοι και ακροδεξιοί αξιωματικοί.
Α. Χουντικοί, όχι χουντικοί, πρώτα νούμερα του Ιωαννίδη.
.- Στρατηγέ ο Αβέρωφ κατά ορισμένους φέρεται ότι ήταν εκείνος ο οποίος κάρφωσε το κίνημα στη χούντα.
Α. Δεν το ξέρω, το ακούω αλλά δεν ξέρω αν είναι αληθινό. Πάει αυτό, φύγαμε. Πήγα και έκαμα τη δουλειά μου, είπα την αλήθεια, αθωωθήκανε αυτοί. Ανεξάρτητα, εγώ είπα την αλήθεια.
.- Που σημαίνει ότι ο Αβέρωφ πίεσε το στρατοδικείο;
Α. Ε, βέβαια. Σε καμιά εικοσαριά μέρες λοιπόν………. .φοβερές ικανότητες ο Φέτσης, Αντώνη, πολύ νιονιό και παλικάρι στο μυαλό και σε όλα. Μου λέει λοιπόν μια μέρα: «βρε συ, το ξέρεις ότι ό,τι στέλνω στον Αβέρωφ…» ή μάλλον θα στο πω αλλιώς. Ένας δικός μας ο οποίος ήταν παλιά χουντικός, αν θυμάμαι καλά ο Μενενάκος ήταν, δεν ξέρω αν το θυμάται το περιστατικό, μου λέει «βρήκα αυτό» και μου έδωσε αυτήν την κατάσταση και μου είπε να σου πω: «άλλη φορά να προσέχεις».
.- Τι κατάσταση;
Α. Ονόματα χουντικών. Όταν ήμουν στην ΚΥΠ σας λέω με το Φέτση.
.- 74-76.
Α. Ναι. Την πάω στο Φέτση και του λέω «μου την έδωσε ο τάδε». «Ρε συ» μου λέει «εγώ την έχω δώσει στον Αβέρωφ αυτή. Από εκεί είναι. Έχω και άλλα και από εδώ και πέρα δεν τα ξαναστέλνω στον Αβέρωφ. Τίποτα στον Αβέρωφ.».
.- Δηλαδή ο Αβέρωφ είχε δώσει την κατάσταση σε χουντικό……
Α. Να του την τσεκάρουνε, να δει αν λέγαμε αλήθεια. Το καταλάβατε; Λοιπόν που λέτε μου λέει ο Φέτσης «δεν ξαναστέλνουμε» και πράγματι δεν στέλναμε χαρτιά στον Αβέρωφ. Με αποτέλεσμα στις συσκέψεις για την ασφάλεια που καναν με τον…..μαζί, ο Αβέρωφ ανενημέρωτος. Όλα κενό γιατί στον Ντάβο δεν στέλναμε τίποτα, στο ΓΕΣ στα δεύτερα γραφεία…….
.- Στο Ντάβο γιατί δεν στέλνατε;
Α. Δεν είχαμε εμπιστοσύνη στους χουντικούς. Στο Καζακέα που ήταν δεύτερο γραφείο τότε, χουντικοί, δεν τους είχαν αντικαταστήσει, δεν στέλναμε τίποτα….Με λίγα λόγια εμείς δεν στέλναμε ούτε στον Αβέρωφ, μόνο στον Αβέρωφ στέλναμε μέχρι εκείνη την εποχή. Αλλά αφού ο Φέτσης διαπίστωσε ότι διαρρέουν από τον Αβέρωφ…..
.- Και από ποιόν παίρνατε οδηγίες;
Α. Από τον Καραμανλή και το Ράλλη. Λοιπόν κόψαμε τον Αβέρωφ με αποτέλεσμα στις συσκέψεις, ανενημέρωτος, να συζητούν θέματα ασφαλείας που τα ήξερε ο Ράλλης και λοιπά, αυτός τίποτα. Μου στέλνει λοιπόν μια ωραία πρωία δύο άτομα. Ο ένας ήταν ο διευθυντής του Τοσίτσειου Ιδρύματος, πρωτοπαλίκαρα. Τον ένα τον ήξερα. Και μου λέει «ερχόμαστε από τον Αβέρωφ» βγάζει και την κάρτα του «ξέρεις, σε όλες τις συσκέψεις του Καραμανλή είναι ανενημέρωτος ο Αβέρωφ, γιατί ο Φέτσης δεν τον ενημερώνει». Τα θέματα ασφαλείας της Ελλάδος τα είχα εγώ. Δεν ενημερώνεται λοιπόν με αποτέλεσμα εκτός του ότι ξεφτιλίζεται, οι μετοχές του Ράλλη να ανεβαίνουν και εδώ παίζεται το παιχνίδι της διαδοχής. Και μου λέει «αυτό που θέλει ο Αβέρωφ από εσένα, μην ξαναδώσεις τις πληροφορίες σου στο Φέτση, αλλά κατευθείαν εδώ». Λέω «τι είναι αυτό το πράγμα;». «Ναι» μου λέει «γιατί έτσι κι έτσι. Και ό,τι θέλεις, το βράδυ πάρε τον τηλέφωνο και θα σου το πει. Αλλά πρέπει να γίνει πρωθυπουργός». Τους λέω «εσείς δεν καταλάβατε ότι έχω φαντάρους. Ταγματάρχης είμαι ρε και κάθομαι κλαρίνο. Έχω ιεραρχία, έχω αρχηγό, έχω υπαρχηγό. Αν δεν έχετε εμπιστοσύνη στο Φέτση, γιατί δεν τον βγάζετε;». «Δεν είναι θέμα του αυτού» και λοιπά. Τους λέω «φύγετε από εδώ να μην σας πετάξω. Φύγετε από εδώ». Τους πέταξα πυξ- λαξ λοιπόν και κατευθείαν πάω στο Φέτση, απάνω, στο γραφείο του. Του λέω «κύριε Αρχηγέ έτσι κι έτσι. Πάρτε και το μπιλιετάκι με τα τηλέφωνα, πάρτε τα όλα». «Τι λες» μου λέει «ρε Γιάννη. Έπρεπε να τους δουλέψεις. Τι τους είπες;», τους είπα «φύγετε και πάω στο Φέτση’». «Δεν έπρεπε» μου λέει.
.- Γιατί τον Φέτση τον είχε βάλει ο Καραμανλής εκεί, του είχε απόλυτη εμπιστοσύνη. Και ο Καραμανλής τέτοια παιχνίδια δεν έκανε, ήταν πρώτο βιολί.
Α. Όχι. Λοιπόν σε τρεις μέρες ήρθε η μετάθεση. Κι ας είχαμε επερωτήσεις από την Ένωση Κέντρου, από το ΠΑΣΟΚ, χαλασμός κυρίου. Διότι με διώξανε χωρίς να το θέλει ο Φέτσης. Τότε, τώρα δεν ξέρω, και επί Παπανδρέου για να πάει ένας αξιωματικός έπρεπε να του γίνει πρόταση, το ίδιο και για να φύγει. Έπρεπε δηλαδή ο Αρχηγός να προτείνει ότι «ο Αλεξάκης αποδεσμεύεται και τοποθετείστε τον όπου θέλετε». Χωρίς την έγκριση του αρχηγού της ΚΥΠ αλλά εκ των άνω, ποτέ δεν είχε γίνει, μόνο στην περίπτωσή μου. Που με έδιωξε ο Αβέρωφ. Τότε παραιτήθηκε ο Φέτσης……
.- Έφυγε ο Φέτσης από εκεί; Με τη δική σου μετάθεση; Όσο ήσουν εκεί τον πρώτο καιρό μετά τη δικτατορία η εκτίμησή σου ποια είναι, κινδύνευε όντως η δημοκρατία στην Ελλάδα πάλι;
Α. Απόλυτα. Λέω πάντα ότι τη δημοκρατία στην Ελλάδα μετά την κράτησαν δύο, ο Φέτσης και ο Παναγούλης. Πρώτος ο Παναγούλης και μετά ο Φέτσης με την ΚΥΠ.
.- Γιατί το λες αυτό;
Α. Γιατί η ΚΥΠ της Ελλάδος ήταν ο Παναγούλης.
.- Γιατί το λες αυτό;
Α. Γιατί η Ελλάδα τότε δεν είχε εμπιστοσύνη σε κανένα. Όλοι ήμασταν διφορούμενοι, ερμαφρόδιτοι, τα είχαμε παίξει με τη χούντα, και με τους δημοκρατικούς και με όλα. Όλοι. Τότε τι κλίμα επικρατούσε: δεν είχαμε εμπιστοσύνη ο καθένας μας σε κανένα.
.- Και ο Αλέκος τι ρόλο έπαιζε;
Α. Ήταν αναμφισβήτητα αντιστασιακό και δημοκρατικό πρόσωπο και όλη η Ελλάδα που είχε πληροφορίες εναντίον της χούντας, σε ποιόν θα τις δώσει με σιγουριά; Στον Παναγούλη. Και ο Παναγούλης στον Αλεξάκη και τον Φέτση. Και έτσι σώσαμε την κατάσταση. Που δεν έχουν γραφτεί αυτά. Έτσι. Ο Φέτσης και ο Παναγούλης μου είχε απόλυτη εμπιστοσύνη, ήταν φίλος μου. Στενός φίλος, καρδιακός. Εγώ τον Στάθη δεν τον ήξερα, πήγαινα στο γραφείο του μας έφερνε τον καφέ ο Στάθης.
.- Πού τον είχες γνωρίσει τον Αλέκο;
Α. Όταν πήγε να σκοτώσει τον Παπαδόπουλο, τα εκρηκτικά τα πήρε από την κυπριακή πρεσβεία.
.- Γνωστό.
Α. Στην κυπριακή πρεσβεία εργαζόταν η γυναίκα μου, μέχρι πρότινος. Στη γυναίκα μου λοιπόν, κάνα δυο φορές είχαμε πει με μια μου εξαδέλφη, η οποία ήταν στενή φιλενάδα με την καλή έννοια του Παναγούλη, με παρακάλεσε να ανοίξω, ήξερε τα πιστεύω μου και της γυναίκας μου τα πιστεύω, το διπλωματικό σάκο και θα έρθει κάποιος Φιλίππου ξέρω γω να πάρει το δέμα.
.- Ένα λεπτό, δεν το κατάλαβα. Λες για το 1968. Σε παρακάλεσε μια εξαδέλφη της γυναίκας σου…..
Α. Σιγά- σιγά, δική μου εξαδέλφη. Ότι έτσι και έτσι ότι «θα είναι κάτι δέματα αντιστασιακά», δεν μου είπε για βόμβες, «κάτι δέματα», δύο φορές, «και αν είναι δυνατόν ποιος θα ανοίξει το διπλωματικό σάκο, κάποιος έμπιστος να τα δώσει». Ρώτησα εγώ πως ανοίγει ο διπλωματικός σάκος, όποτε ερχόταν κάποια υπάλληλος τον άνοιγε, δηλαδή χωρίς αρμοδιότητα κάποιου που θα έχει δουλειά. Είπα λοιπόν στη γυναίκα μου «έτσι κι έτσι» χωρίς να ξέρω τι είχε ο σάκος μέσα, ότι «θα έρθει κάποιος…. Κοίταξε εκεί το δέμα, μη σε δουν και πολλοί, να το δώσεις αμέσως να μη γίνει σούσουρο». Και πράγματι δυο φορές ήρθαν και πήραν το δέμα και το άφησε η γυναίκα μου.
.- Και η εξαδέλφη σου πού τα ήξερε αυτά;
Α. Αφού ήταν στου Παναγούλη την ομάδα; Φυλακή έκανε και αυτή.
.- Ποια είναι;
Α. Η Δέσποινα Ανδρουλάκη. Φυλακή έκατσε και αυτή ενάμιση χρόνο.
.- Αυτό δεν το έχεις πει ποτέ.
Α. Μετά τη δικτατορία λοιπόν…….
.- Δηλαδή τα εκρηκτικά που έστειλε ο Γεωργάντζης από κάτω στον Αλέκο….
Α. Δεν ήξερα εγώ πως ήταν εκρηκτικά, έτσι;
.- Δεν το ήξερες ούτε εσύ ούτε η γυναίκα σου. Ανοίγει το σάκο η γυναίκα σου, με την προτροπή μέσω εσού, της εξαδέλφης σου της Ανδρουλάκη, Ανδρουλάκη είπες;
Α. Ναι, τώρα θα σας γελάσω, μην το γράψετε ότι είναι Ανδρουλάκη γιατί δεν ξέρω αν μου το είπε η Ανδρουλάκη ή αν μου το είπε κάποιος από την ΚΥΠ. Δεν είμαι βέβαιος, δεν θέλω να πω λάθος.
.- Και πάει και τα παραλαμβάνει ο Αλέκος.
Α. Ο Αλέκος, με ψευδώνυμο.
.- Ένας δικός του εδώ. Και εξαιτίας αυτού του θέματος στη συνέχεια γνωρίζεις τον Αλέκο.
Α. Όταν έγιναν οι ανακρίσεις για τον Παναγούλη, γράψανε ποιος του τα έδωσε. Διακριτικά τον πιάσανε αυτόν, δεν ξέρω ποιος είναι. Και λέει κάποιον και μια ξανθιά «έτσι κι έτσι». Και μάλιστα λέει αυτός στην ανάκριση «μάλιστα όταν μου το έδινε το δέμα είπε ότι είναι βαρύ ‘πρόσεξέ το γιατί έχει βόμβες’», το είπε στην τύχη έτσι. Για καλαμπούρι δηλαδή. Ούτε αυτός ήξερε ούτε εγώ ήξερα. Μεσάνυχτα. Όταν βγήκε ο Παναγούλης, έγινε η μεταπολίτευση, να πάει να γνωρίσει τη γυναίκα μου. Και ήρθε στο σπίτι και μας γνώρισε. Και από τότε, το 74, δύο χρόνια μέχρι που πέθανε, αδέρφια με τον Αλέκο. Αδέρφια στις δημοκρατικές του δραστηριότητες και στην προσπάθειά του να κρατήσει το καθεστώς της δημοκρατίας. Και επειδή δεν είχε όργανα, δεν είχε αστυνομίες και λοιπά, είχε μόνο εμπιστοσύνη στον Αλεξάκη και στον Φέτση. Ό,τι πληροφορία είχε μας φώναζε. Και την πληροφορία «της πυτζάμας», την πρώτη την πήραμε από τον Παναγούλη.
.- Στον οποίο ποιοι πήγαιναν και του λέγανε;
Α. Όλος ο ελληνικός λαός που είχε πληροφορίες. Θυμάμαι μια φορά με φώναξε, ήταν μια κάρτα, ένα καρτ-ποστάλ, και ήταν τα γραμματόσημα και μου λέει «με πήραν τηλέφωνο να ξεκολλήσω τα γραμματόσημα προσεκτικά και μου έχουν πληροφορία από κάτω» και ξεκολλήσαμε τα γραμματόσημα και ήταν η πληροφορία από κάτω.
.- Πήγε τσάμπα όμως.
Α. Τελείως. Θέλω να πω ότι η δημοκρατία που έχουμε, το λέω και το τονίζω, την οφείλουμε στον Παναγούλη. Κανείς μας δεν είχε τέτοια πληροφόρηση μετά τη δικτατορία, όλοι ήμαστε φαύλος κύκλος, φύρδην μίγδην. Κανείς δεν είχε εμπιστοσύνη. Σε ποιόν;
.- Πιστεύεις στρατηγέ, μια και αναφερόμαστε στον Αλέκο, ότι τον σκότωσαν ή ήταν ατύχημα;
Α. Κοιτάξτε να δείτε. Είχα πάει και σε ανακρίσεις τότε στον Βερυβάκη, είχα τότε υποψίες, χωρίς …..το ‘ξερε βέβαια τότε και ο Παναγούλης και η μάνα του και λοιπά, διότι είχε μεγαλεπήβολα σχέδια ο Παναγούλης. Μεγαλεπήβολα σχέδια, δηλαδή παράδειγμα, μου έλεγε στα εθνικά θέματα ήθελε να ξεσηκώσει τους Κούρδους. Μου λέει πως θα ξεσηκώσουμε τους Κούρδους εναντίον της Τουρκίας για να κερδίσουμε το κυπριακό; Για να εξασθενίσουμε τη δύναμή της, να ξεσηκώσουμε τους Κούρδους. Και μάλιστα θυμάμαι τότε που μου έλεγε για κάποιο παπόρι που θα έστελνε στον Εύξεινο Πόντο με όπλα στους Κούρδους, στη Μαύρη Θάλασσα κάπου. Τέτοιες ενέργειες, γι’ αυτό όταν σκοτώθηκε πήγε το μυαλό μου σε αυτές του τις διεργασίες. Σε αυτές του τις διεργασίες.
.- Τότε ήταν…. του Σήφη του Βαλυράκη με τη βαλίτσα με τα όπλα;
Α. Όχι. Ο Βαλυράκης ήταν επί χούντας, τώρα μιλάμε για μετά τη χούντα.
.- Όχι, μετά τη χούντα λέω. Δεν είχαν πιάσει το Σήφη το Βαλυράκη με μια βαλίτσα με όπλα;
Α. Από τη Ρόδο. Α δεν το ξέρω. Α ναι, δεν τα θυμάμαι.
.- Δεν είχε να κάνει αυτό με τον Αλέκο.
Α. Όχι, δεν ήξερα τίποτα. Εγώ ήξερα ότι ο Παναγούλης προκειμένου να …..τα εθνικά θέματα, γι’ αυτό σου λέω μεγάλο το μυαλό του, και πάντα έλεγα, «πάντα μεγαλεπήβολα τα σχέδια και βλέπεις και πολύ μακριά», και είχε και παλικαριά και θα σας πω για την παλικαριά του δυο λέξεις. Περίμενε το αρχείο του πραξικοπήματος από την Κύπρο.
.- Ποιο αρχείο πραξικοπήματος;
Α. Πληροφορίες, έγγραφα που αφορούσαν το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου. Δεν ξέρουμε που πήγαν, ήρθαν-δεν ήρθαν, κανείς δεν ξέρει από πού θα τα έπαιρνε αλλά μου λέει «τα περιμένουμε». Και μάλιστα μου ‘λεγε «Γιάννη» μου ‘λεγε «μόλις έρθουνε θα σε φωνάξω να τα ανοίξουμε μαζί». Τέτοια λοιπόν πράγματα, τέτοια στοιχεία δικαιολογούν μια δολοφονία. Γι’ αυτό πήγε το μυαλό μου…Έτσι πήγαινα εγώ, αλλά δεν είχα στοιχεία, δεν είχα τίποτα.
.- Και για το πραξικόπημα κατά του Μακαρίου δεν είναι τίποτα κρυφό πια;
Α. Μα τότε μιλάμε το 75-76, μου ‘λεγε «Γιάννη περιμένω δυο μπαούλα» ή ξέρω γω μου ‘λεγε για ένα πλοίο «πρέπει να ξεσηκώσουμε τους Κούρδους εναντίον της Τουρκίας».
.- Για το αρχείο της ΕΣΑ που τόσα είχαν γραφεί;
Α. Θα σας πω και γι’ αυτό. Ο Παναγούλης, μεγάλη η παλικαριά του. Όταν με έδιωχνε ο Αβέρωφ, τον πήρε τον Αβέρωφ και η μετάθεση….. «ξέρετε δεν πάει πουθενά».
.- Η μετάθεση ποια;
Α. Η δικιά μου, το 76. Τον πήρε ο Παναγούλης τον Αβέρωφ και του λέει «ο Αλεξάκης δεν πάει πουθενά. Ποιόν έχετε εδώ να κρατάει τα μπόσικα; Ποιόν έχετε να ασχολείται; Σε ποιόν έχετε εμπιστοσύνη; Έναν έχετε και τον διώχνετε». Του λέει του Αβέρωφ «θα σε εξοντώσω. Θα ξυπνήσεις μια μέρα και τα αρχεία που μου απαγόρεψες θα τα δεις αυτοκόλλητα στους δρόμους». Εν πάση περιπτώσει……
.- Όχι εν πάση περιπτώσει γιατί είχε γραφτεί τότε ότι τα αρχεία του Παναγούλη εκθέτουν τον Αβέρωφ.
Α. Λέω θα σου πω πρώτα την παλικαριά και μετά θα σου πω για τον Αβέρωφ. Λέει λοιπόν «Αλεξάκη δεν θα πας στη μετάθεσή σου» που ήταν για τη Φλώρινα.
.- Σου είπε ο Αλέκος.
Α. Λέω «άμα δεν πάω θα μπω στη φυλακή». «Θα μπεις» μου λέει «στη φυλακή θα μπεις». Του λέω «κοίταξε να δεις, εγώ μπήκα μια φορά στην φυλακή, να μπω δεύτερη δεν το μπορώ. Εγώ δεν είμαι Παναγούλης, μην μας παίρνεις όλους σαν τον Παναγούλη». «Δεν θα μπεις και εγώ είμαι εδώ» μου λέει. Μετά πέθανε. Μετά το σκοτωμό του, έφυγα και εγώ. Αλλά μέχρι τότε δεν έφευγα.
.- Πόσο άργησες, πόσο καθυστέρησες;
Α. Με αυτά, καμιά βδομάδα, δέκα μέρες. Αλλά πάει ο Παναγούλης. Και μάλιστα τόσο με αγαπούσε που ήθελε να ανταλλάξει τα αρχεία για να μη φύγω.
.- Ποια αρχεία;
Α. Της ΕΣΑ που μου λέτε τώρα.
.- Που εκθέτουν τον Αβέρωφ;
Α. Δηλαδή θα του τα έδινε και του λέω «μην το κάνεις, θα πάω στη Φλώρινα, θα πάω στη Σιβηρία αλλά δεν θα τα δώσεις». «Θα τα δώσω» μου λέει «διότι η δημοκρατία θέλει πέντε ανθρώπους σαν κι εσένα να κρατάει τα μπόσικα, εμπιστοσύνης».
.- Αρχεία τα οποία εκθέτανε τον Αβέρωφ. Το ρόλο του πού; Στο κυπριακό προφανώς και με τη χούντα.
Α. Τα αρχεία της ΕΣΑ. Αυτά με έχουν κατηγορήσει ότι εγώ τα έδωσα στον Παναγούλη. Δεν είναι έτσι. Τα αρχεία τα βρήκε ο Παναγούλης μόνος του.
.- Τα έκλεψε από το Σπανό, από πού τα έκλεψε;
Α. Ναι. Αλλά εμένα κατηγόρησε ο Αβέρωφ ότι, αντί να τα δώσω στην ΚΥΠ, για να δικαιολογήσει μετά τη μετάθεσή μου, αν το θέλετε και μου έκανε ανακρίσεις.
.- Σε ανέκρινε για να…..
Α. Όχι εμένα αλλά έκανε ανακρίσεις στην ΚΥΠ. Εμένα δεν είχε την τόλμη να με φωνάξει για ανάκριση, αλλά έκανε ανακρίσεις, βγάλανε πορίσματα.
.- Γι’ αυτά τα αρχεία.
Α. Γι’ αυτά τα αρχεία γιατί σας λέω με κατηγόρησε ότι αντί να τα δώσω στην ΚΥΠ, εγώ τα βρήκα, τα έδωσα στον Παναγούλη.
.- Τα είχες βρει εσύ όμως;
Α. ‘Όχι, ο Παναγούλης τα βρήκε.
.- Πού τα είχε βρει;
Α. Από το σπίτι του Χατζηζήση.
.- Που σημαίνει ότι είχε κάνει επιχείρηση και τα είχε κλέψει από το σπίτι του;
Α. Ναι.
.- Αυτό που είχε γραφεί λοιπόν στις εφημερίδες αληθεύει έτσι;
Α. Ναι.
.- Και τι αρχεία ήταν αυτά;
Α. Εγώ τα είχα δει, μου τα είχε δείξει. Και γι’ αυτό γνωρίζω ότι οι ναυτικοί στο κίνημα του ναυτικού που είχαν συλληφθεί στο ΕΑΤ-ΕΣΑ, όλοι γράφανε τα άντερά τους. Τα πάντα, ό,τι ήξεραν και δεν ήξεραν, τα γράφανε.
.- Γνωστό είναι αυτό.
Α. Και γι’ αυτό ο Παναγούλης με το πολύ νιονιό μου λέει «Αλεξάκη, όλα θα τα δώσω εκτός από τους ναυταίους, για να μην τους εκθέσω».
.- Μα δεν ήταν άγνωστο ότι οι αξιωματικοί του κινήματος τα κατάθεταν όλα. Αφού ήταν και γραμμή μεταξύ τους. Κάτι μου κρύβεις Γιάννη.
Α. Όχι, δεν το ξέρω, αυτό πρώτη φορά το ακούω ότι είπαν να τα πούνε όλα. Να καταδώσουν και εμένα και τον άλφα και το βήτα…δεν το ξέρω αυτό. Πρώτη φορά το ακούω. Εγώ λέω ότι ο ένας κατέδιδε τον άλλο, όχι σε μαρτυρικές καταθέσεις, διότι τα αρχεία του ΕΣΑ δεν ήταν μαρτυρικές καταθέσεις……
.- Ήταν αυτά που οι ίδιοι γράφανε…..
Α. Χειρόγραφα μόνος του κι έτσι ήταν και οι καταθέσεις του όταν…για τον Αβέρωφ, χειρόγραφα. Εντάξει, χειρόγραφα, δηλαδή ο Κολοκυθόπουλος, ο Σταθόπουλος ξέρω γω, έγραφε μόνος του, μόνος του χωρίς να τον πιέσουν. Όπως μου δίνανε και εμένα, σας είπα πως μου δώσανε μόλις πήγα, ένα πάκο χαρτιά, μολύβι και μου είπαν «γράψε τα πάντα που ξέρεις»; Αυτοί νόμιζαν ότι ……..
.- Στρατηγέ εγώ θα κάνω το δικηγόρο του διαβόλου για το κίνημα του ναυτικού. Θα σου πω το εξής; οι αξιωματικοί του κινήματος του ναυτικού που είχαν συλληφθεί κατέθεταν στον Σκεμπέα αλλά και πριν το Σκεμπέα καταθέτανε και γράφανε τα πάντα για όλους, όσους ήταν μυημένοι στο κίνημα διότι, κάτι τέτοιο είχε κυκλοφορήσει. «Πέστε τα όλα» λέγανε «ώστε να είναι τόσοι πολλοί οι μυημένοι και οι κινηματίες για να σταματήσουν τις συλλήψεις».
Α. Δεν το ξέρω. Αυτό πρώτη φορά το ακούω. Δεν μιλάω λοιπόν για το Σκεμπέα εγώ, αλλά μιλάμε για χειρόγραφα. Του Σκεμπέα υπάρχει γραφέας, γραμματέας και τα γράφει. Αυτά που είχε ο Παναγούλης ήταν χειρόγραφα σημειώματα και έγραφαν «σημείωμα» από πάνω, κι έγραφε «μυήθηκα στο κίνημα του ναυτικού γι΄αυτό, είμαι αυτός, αρχηγός ήταν εκείνος..» αυτά. Αυτά ήταν τα αρχεία. Λοιπόν εγώ ξέρω στις συνωμοσίες δεν μαρτυρούμε. Αυτοί λοιπόν τα μαρτύρησαν όλα. Τουλάχιστον από αυτά που είδα.
.- Πως το εξηγείς αυτό;
Α. Α, δεν ξέρω αν ήταν γραμμή, αποκαλύπτομαι και χίλια συγγνώμη.
.- Αν ήταν γραμμή, προς τι τα βασανιστήρια αρκετών από αυτούς;
Α. Γιατί, δεν ξέρω γιατί.
.- Στρατηγέ κίνημα δεν έγινε, έγινε το «ΒΕΛΟΣ» όμως. Ποια η γνώμη σου για το κίνημα και την οργάνωσή του;
Α. Για το ναυτικό; Για το ναυτικό ήταν μια αξιόλογος και αξιέπαινος πράξις, μια πολύ καλή συνωμοσία, πλην όμως δεν ήταν συνωμοσία. Τα λέγανε στα σπίτια, τα λέγανε στον κόσμο, τα λέγανε στις γυναίκες τους, τα λέγανε στα παιδιά τους και τα ήξεραν. Δεν ήταν συνωμοσία.
.- Πως το εξηγείτε;
Α. Έτσι ήταν η νοοτροπία. Δεν είχαν …γιατί η συνωμοσία ήταν ταλέντο. Όπως είπα για τον Ιωαννίδη ότι ήταν ραδιούργος, μηχανορράφος, συνωμότης. Αυτά είναι ταλέντα. Δεν μπορεί να είμαι εγώ συνωμότης και ο Ιωαννίδης το ίδιο. Αυτός ήταν ταλαντούχος στη συνωμοσία, στα άλλα ήταν σκράπας. Κάθε ένας είναι με τα στοιχεία του τα καλά. Λοιπόν οι ναυτικοί δεν είχαν το τάλαντο αυτό της συνωμοσίας και προς τιμήν τους γιατί ήταν καλοί επαγγελματίες, καλοί αξιωματικοί, καλοί πατριώτες, τη συνωμοσία δεν την χρειαζόντουσαν.
.- Σου είχαν φέρει όρκο να υπογράψεις για το κίνημα;
Α. Όχι. Εγώ σας επαναλαμβάνω τα του κινήματος του ναυτικού, Περίδης – Μουστακλής ή μάλλον Μουστακλής – Περίδης. Μέχρι τότε. Η συνωμοσία που λέτε είναι θέμα ταλέντου.
.- Να γυρίσουμε λίγο στον Αλέκο τον Παναγούλη γιατί του το χρωστάμε. Είπες ότι είχε βρει τα αρχεία της ΕΣΑ. Από πού τα είχε βρει;
Α. Είπαμε ότι από την οικογένεια, από το σπίτι του Χατζηζήση.
.- Αυτά τα αρχεία τι περιλάμβαναν;
Α. Διάφορα.
.- Σου τα είχε δείξει.
Α. Ναι, δεν τα θυμάμαι όλα. Θυμάμαι ότι είχε επιστολές του Τσάτσου, του ….πολλές επιστολές προς τον Χατζηζήση, προς το ΕΑΤ-ΕΣΑ, θυμάμαι ότι είχε τα σημειώματα του Αβέρωφ.
.- Ποια σημειώματα του Αβέρωφ;
Α. Όταν τον πιάσανε για το κίνημα του ναυτικού, τον βάλανε και αυτόν και έγραψε. Τα χειρόγραφά του, τα χειρόγραφα μιλάω εγώ, δεν μιλάω γι’ αυτά που έγραφε ο άλλος.
.- Όπου; Τι έγραφε ο Αβέρωφ;
Α. Ε, δεν τα…. πολλά, πολυσέλιδα. Να κάτσω να τα διαβάσω; Εγώ τότε έφευγα και δεν είχα χρόνο….
.- Τι άλλα είχε εκτός του κινήματος;
Α. Πολλών που είχαν κρατηθεί στο ΕΑΤ-ΕΣΑ. Εκτός από τους ναυτικούς έχουν κρατηθεί και άλλοι. Όλων αυτών τα είχε.
.- Άρα δηλαδή ο Χατζηζήσης είχε κρατήσει όλα, όχι τις καταθέσεις, τα χειρόγραφα των κρατουμένων στην ΕΣΑ, τα οποία γράφανε με βασανιστήρια ή χωρίς βασανιστήρια εκείνα τα χρόνια της δικτατορίας…..
Α. Έτσι ναι. Αν είχαν βασανιστεί πιο μπροστά και μετά τα γράψανε, αυτό δεν το ξέρω. Αλλά αυτά τα γράφανε καλογραμμένα, καλλιγραφία, ωραία, φαινόταν ότι τα γράφανε με την ησυχία τους.
.- Αυτό τι λέει σε σένα στρατηγέ;
Α. Πολλοί βασανίστηκαν που λέτε, και μετά σου λέει «προκειμένου να μας κάνουν τα ίδια, κάτσε να τα γράψουμε», ή ήταν γραμμή αυτό που λέτε εσείς…..δεν το ξέρω. Αν ήταν γραμμή αυτό, προς τιμήν τους. Ότι τήρησαν τη γραμμή αυτή, ναι.
.- Αυτό που σου είπα νωρίτερα στρατηγέ ότι ο Σταματελόπουλος……
Α. Δεν ξέρω για το Σταματελόπουλο τίποτα, ότι είναι θα σας πω εικασίες, αλλά αν θέλετε να σας δώσω το τηλέφωνο του Μενενάκου; Να μάθετε τι εστί Ηλίας Μενενάκος.
.- Τι εστί Ηλίας Μενενάκος;
Α. Πραξικοπηματίας. Είναι μες στο βιβλίο.
.- Του Κακαουνάκη εννοείς. Πραξικοπηματίας από την οργάνωση των συνωμοτών της 21ης Απριλίου;
Α. Δεν θυμάμαι σε ποια ομάδα ήταν, νομίζω στου Σταματελόπουλου την ομάδα. Του Σταματελόπουλου την ομάδα.
.- Που μετά έγινε αντιχουντικός.
Α. Σε κάποια φάση, όταν ο Ιωαννίδης έκανε το πραξικόπημα κατά του Παπαδόπουλου, ήταν επόπτης στις καταδρομές ο Μενενάκος. Προσπάθησε λοιπόν τότε, αφού πήρε χαμπάρι – δεν το ‘ξερε – ότι ο Ιωαννίδης κάνει πραξικόπημα κατά του Παπαδόπουλου, προσπάθησε σαν επόπτης ασφαλείας των καταδρομών που ήταν, να κατευθύνει τις μονάδες κατά του Ιωαννίδη και υπέρ του Σταματελόπουλου.
.- Την Κυριακή δηλαδή που έγινε……..
Α. Τη νύχτα που έκανε το πραξικόπημα. Μάλιστα τους είχε μπερδέψει.
.- Κατά του Ιωαννίδη και υπέρ του…;
Α. Σταματελόπουλου. Κόντευαν να συλλάβουν και τον Ιωαννίδη. Και αναγκάστηκε να έρθει ο Περδίκης από το Λονδίνο. Ο Ιωαννιδικός. Με τις καταδρομές και τους πεζοναύτες που επηρέαζε σαν επόπτης ασφαλείας, προσπάθησε να τους κατευθύνει, όχι μόνο κατά του Παπαδόπουλου αλλά και του Ιωαννίδη……
.- Που υπηρετούσε δηλαδή;
Α. Στη διοίκηση καταδρομών, ειδικών δυνάμεων του ΓΕΣ. Και από εκεί κατηύθυνε τα πράγματα μέχρι που τον μπουζουριάσαν, τον πήρανε χαμπάρι.
.- Τον πήγαν που;
Α. Πρώτα στο ΕΑΤ-ΕΣΑ νομίζω και μετά στη Γυάρο.
.- Το Μενενάκο;
Α. Το Μενενάκο. Και εκεί γνώρισε το Χαραλαμπόπουλο, έγιναν φίλοι με τον Χαραλαμπόπουλο, με το Μαύρο ήταν φίλοι, τον έβαλε σε θέσεις, τον Παράβα. Με όλους αυτούς είναι φίλοι.
.- Ο Σταματελόπουλος ζει;
Α. Δεν το ξέρω. Ο Μενενάκος μας βοήθησε και μετά τη δικτατορία, μετά τη μεταπολίτευση διότι ήξερε από αυτά τα πράγματα. Πρώτον ήξερε πρόσωπα και πράγματα, δεύτερον είχε διασυνδέσεις στις καταδρομές και στο στρατό και μας διευκόλυνε τα μέγιστα. Ήταν από τους ανθρώπους, όπως ήταν ο Στράτος ο Δεμέστιχας ο μακαρίτης, όπως ο Μενενάκος, και λοιπά που ήταν οι αφανείς άνθρωποι στην υπηρεσία μας, που τους είχαμε εμπιστοσύνη. Έτσι επειδή και οι υπηρεσίες τότε δεν ήσαν εξυγιασμένες, κάναμε ανορθόδοξα πράγματα. Ο Μενενάκος λοιπόν προς τιμήν του προσέφερε.
.- Ο Γκιόκεζας σου λέει τίποτα;
Α. Ο Γκιόκεζας ήταν του ναυτικού.
.- Σου λέει σε σχέση με το Σταματελόπουλο και το Μενενάκο;
Α. Όχι, δεν ξέρω. Ξέρω ότι ο Γκιόκεζας έχει γράψει και για μένα στην κατάθεσή του.
Α. Το όνομα Πετρόπουλος;
Α. Όχι δεν τους ξέρω.
.- Το όνομα Κιοσσές;
Α. Από τις εφημερίδες αυτά όλα.
.- Τι σου θυμίζει;
Α. Τίποτα, αυτά που λένε, με τη χούντα δεν ήταν;
.- Ξέρεις ότι ο Κιοσσές ήταν ενημερωμένος στο κίνημα του ναυτικού;
Α. Όχι. Εγώ τους ναυταίους, μετά που βγήκαμε από τη φυλακή, ο Σταθόπουλος και ορισμένοι άλλοι με πήραν τηλέφωνο και συνδεθήκαμε. Αυτοί με ήξεραν, εγώ δεν τους ήξερα. Αυτοί ήξεραν που θα έρχονταν στη Σύρο με τα βαπόρια.
.- Με το Βαρδάνη γνωρίζεσαι;
Α. Από παλιά. Από τη Σχολή Ευελπίδων. Είναι μια τάξη μεγαλύτερος από εμένα.
.- Είχατε κάνει μαζί στην Κύπρο;
Α. Ναι, αλλά όχι δεν υπηρετήσαμε μαζί. Ήταν και αυτός εκεί πέρα, όχι μαζί-κοντά μου
.- Τον Βαρδάνη γιατί τον απέταξαν;
Α. Δεν το ξέρω. Νομίζω πως…. .ως προς τη δικτατορία, ή για το «ΑΣΠΙΔΑ»;
.- Για το «ΑΣΠΙΔΑ». Ήσασταν στην ίδια κατηγορία;
Α. Ναι, ναι, στην ίδια κατηγορία. Γιατί εγώ δεν απετάχθην; Με απασχόλησε και εμένα.
.- Πες μου γιατί.
Α. Εγώ όταν έφυγα από το Ηράκλειο και πήγα την 21η Απριλίου στη Μακεδονία, περίμενα να αποταχθώ. Και γι’ αυτό και δεν μου δίνανε και δουλειά, δηλαδή εκτός του ότι δεν μου ανάθεσαν τίποτα, όταν έφευγες, όταν έφευγε π.χ. ο Αντώνης με άδεια, μου λέγανε «για δέκα μέρες αντικατέστησέ τον και μετά πήγαινε στον άλλον», έτσι. Σε κάποια φάση λοιπόν έρχεται ο Συνταγματάρχης και μου λέει «Αλεξάκη είσαι τυχερός διότι ο Παπαδόπουλος απεφάσισε να αποστρατευθούν οι εμπλεκόμενοι στον «ΑΣΠΙΔΑ» από λοχαγούς και πάνω». Εγώ ήμουν ο πρώτος υπολοχαγός. Και μου λέει «τη γλίτωσες Αλεξάκη».
.- Με την συντακτική πράξη, κάποια συντακτική πράξη.
Α. Αποστρατεύσανε από λοχαγό και πάνω. Εγώ ήμουν ο πρώτος υπολοχαγός του Ελληνικού Στρατού.
.- Γιάννη, τι έγιναν τα αρχεία της ΕΣΑ που λέγαμε νωρίτερα;
Α. Πρέπει να τα έχει ο Στάθης, ό,τι πρόλαβε και δεν εκλάπη ξέρω γω. Γιατί ο Παναγούλης είχε και ταινίες που δεν υπάρχουν. Ο Παναγούλης είχε ένα σωρό ταινίες, τα φέρνανε, της ΚΥΠ. Είχε που λέτε και πολλές μαγνητοταινίες, δηλαδή εκεί που παρακολουθούσε τα τηλέφωνα, δεν τα παρακολουθούσε σε κασετάκια τέτοια.
.- Και τι τα έχει κάνει τώρα ο Στάθης αυτά;
Α. Δεν ξέρω αν αυτά τα βρήκε ο Στάθης …. αυτά τα τελευταία, δε νομίζω ότι ο Αλέκος ο Παναγούλης τα έλεγε παντού……
.- Τα είχε στο γραφείο….. θα του τα κλέψανε.
Α. Ναι, ναι, του κλέψανε πολλά.
.- Πάμε πίσω λιγάκι στον Αλέκο τον Παναγούλη…….
Α. Λίγο για το Στάθη που λέγαμε. Εγώ νομίζω ότι μετά τον Αλέκο τον Παναγούλη, ο δεύτερος αντιστασιακός ήταν ο Στάθης, παρά την ηλικία του, η καρδιά του το ‘λέγε.
.- Ο Στάθης έχει κρατήσει μια καθαρότητα η οποία είναι και σπάνια. Κλώτσησε και τις δόξες και τις τιμές και τα αξιώματα, όλα αυτά.
Α. Όλα αληθινά.
.- Τον αδελφό τους, τον Γιώργο, τον αξιωματικό, τον είχες γνωρίσει; Έμαθες ποτέ σου ποιος τον σκότωσε; Πώς σκοτώθηκε;
Α. Κοιτάξτε να δείτε, σε κάποια φάση ο Κουτσόγιωργας είχε δώσει εντολή στην ΚΥΠ να ασχοληθώ. Και πράγματι ασχολήθηκα και ενημέρωσα το Στάθη. Από την προπέλα, έπεσε από το φινιστρίνι, έπεσε στη θάλασσα από το φινιστρίνι και έπεσε κοντά στην προπέλα και τον έφαγε η προπέλα.
.- Τον βρήκαν;
Α. Όχι.
.- Ε τότε πως;
Α. Δεν τον πήραν χαμπάρι όταν έπεσε, τον πήραν χαμπάρι όταν φτάσανε στην …
.- Ένα λεπτό, αυτό είναι εκτίμηση, δεν είναι γνώση, δεν είναι πληροφορία.
Α. Μα δεν τον είδε κανείς. Πληροφορία είναι όταν είναι ιδίοις όμασι ή ιδίοις…. αυτόν δεν τον είδανε. Τον είχαν μέσα κλειδωμένο, στο φινιστρίνι είδαν ότι είχε σκίσει την κουβέρτα και την είχε δέσει για να πέσει, έτσι; Αυτά είδαν. Και επειδή στο σημείο αυτό ήταν η προπέλα υποθέτουν όλοι, κι εγώ φώναξα και καπετάνιους του καραβιού, η εκτίμησή του αυτή. Η εκτίμηση λέω. Κανείς δεν είδε, κανείς δεν άκουσε. Διότι το πήραν χαμπάρι όχι εκείνη τη στιγμή, αλλά πολύ αργότερα. Όσο τον είχαν κλειδωμένο, όπως και εμείς όταν ήμαστε κρατούμενοι, δεν έρχονταν κάθε τρεις και λίγο.
.- Ποιος τον παρέδωσε στο καράβι για να τον φέρουν στην Ελλάδα;
Α. Οι Ισραηλίτες.
.- Η κυβέρνηση του Ισραήλ.
Α. Βέβαια.
.- Τον είχαν συλλάβει και τον έστειλαν στη χούντα.
Α. Και εγώ σας λέω φώναξα, είναι ενημερωμένος ο Στάθης και το πιστεύει αυτό γιατί μου λέει «ο μόνος που μου έδωσε αυτήν την πληροφορία για την προπέλα, ήσουν εσύ». Αλλά εγώ το έψαξα και είχα φωνάξει σας λέω καπετάνιους, ορισμένους ναυτικούς του καραβιού. Ήταν καράβι της γραμμής.
.- Και το φινιστρίνι ήταν πρύμα και κοντά στην προπέλα, ε;
Α. Ναι. Ενώ ήταν δεινός κολυμβητής, δεν υπολόγισε την προπέλα. Νόμιζε ότι θα την σκαπούλαρε, θα απομακρυνόταν και λόγω φαίνεται ταραχής, λόγω καιρού….
.- Άρα εκτιμάς;
Α. Εγώ δεν εκτιμώ, σας λέω τι μου λέγανε αυτοί, εγώ δεν είμαι ειδικός.
.- Άρα εκτιμάς ότι δεν τον σκότωσαν;
Α. Ναι.
.- Ενώ αντίθετα τον Μανδηλαρά πρέπει να τον σκότωσαν.
Α. Εκεί δεν ξέρω τίποτα.
.- Αυτό που κάνω είναι μια διατριβή/ έρευνα επίσημη, υπό την Πάντειο και σε συνέχεια εκείνου του βιβλίου, στο έχω στείλει, το έχεις;
Α. ‘Όχι.
.- Δεν το έχεις; Αφού μου έστειλες γράμμα και μου έλεγες…..
Α. Α, ναι, ναι. Στο Ηράκλειο το έχω. Ό,τι άλλο σκεφτείτε και ό,τι άλλο θέλετε να σας διευκρινίσω ή να σας προσθέσω….. Το Μενενάκο να φωνάξετε, γιατί σας λέω προσέφερε στη δημοκρατία ο Μενενάκος. Μπορεί να ξεκίνησε χουντικός αλλά προσέφερε στη δημοκρατία. Τη δημοκρατία δεν την κράτησε ούτε ο Καραμανλής. Η ΚΥΠ την κράτησε με τον Παναγούλη, κανείς άλλος.
.- Οι πληροφορίες δηλαδή του Αλέκου…..
Α. Τις αξιοποιούσαμε εμείς, πέντε άτομα, όλη η ΚΥΠ ήταν χουντικιά. Όλοι χουντικοί. Προσωπικό ιδιωτικό, αστυνομικό και λοιπά. Προσπαθούσαμε να τους διώξουμε σιγά σιγά, αυτά δεν γινόντουσαν από τη μια μέρα στην άλλη. Πέντε άτομα το δουλεύαμε. Στη Θεσσαλονίκη είχαμε φτιάξει ένα κλιμάκιο καλό, δημοκρατικό……
.- Ο Αραπάκης σου λέει τίποτα σαν όνομα;
Α. Αυτά που ξέρουν και οι άλλοι.
.- Η CIA τότε μετά την μεταπολίτευση συνεργαζόταν μαζί σας, βοηθούσε σε τίποτα; Οι Αμερικανοί, και δεν σου ζητάω να μου πεις πράγματα …εδώ μιλάμε για τη δημοκρατία του τόπου μας.
Α. Εγώ προσωπικά ποτέ δεν συνεργαζόμουν με Αμερικανούς. Εγώ ασχολιόμουν με τη χούντα. Ο Φέτσης….. στη χούντα, την ασφάλεια της πατρίδος της οποίας ο κίνδυνος ήταν μόνο από την χούντα τότε, από πουθενά αλλού. Και εκεί ήταν όλο το βάρος μας και μάλιστα αυτή η αποστολή ήταν εκτός αρμοδιοτήτων της ΚΥΠ, δεν ασχολιόταν ……ασχολιόμασταν παρανόμως αν το θέλετε.
.- Γιάννη, θα σου πω κάτι: το 81 με 86-87 έχουμε ΠΑΣΟΚ Εσύ είσαι στην ΕΥΠ, θυμάσαι ότι κατ’ επανάληψη χτυπούσε συναγερμός από το Δροσογιάννη που ήταν Υπουργός Εθνικής Άμυνας, ΑΝΥΕΘΑ ήταν, και το ότι έχουμε κρίσεις και λοιπά;
Α. Αφήστε τα διότι είναι υπερβολές. Εγώ τα κρατούσα και εγώ τα ζούσα.
.- Ξέρεις γιατί στο λέω; Γιατί την ίδια περίοδο υπηρετούσα και εγώ στο Β΄ Κλάδο του ΓΕΝ. Λοιπόν, τι γινόταν τότε; Πες μου τη γνώμη σου.
Α. Υπήρχαν κάποιες χουντικές κινήσεις και σας είπα προηγουμένως από την πείρα μου όταν τις κινήσεις αυτές τις ελέγχεις, δεν ανησυχείς.
.- Κι έχεις εξουσία, έχεις δύναμη. Αυτό όμως τι σημαίνει; Ότι ο Δροσογιάννης τα έκανε επίτηδες αυτά;
Α. Θα σας πω. Δεν θέλω να κατηγορήσω κανένα γιατί με γράφετε εδώ πέρα και δεν το θέλω. Όπως και ο Χαραλαμπόπουλος στο βιβλίο που γράφει ότι ο πληροφοριοδότης ασχολείτο, έπαιρνε… τον Αρναούτη και ήταν ανακατεμένος στη συνωμοσία και ο Αρναούτης, ο Χαραλαμπόπουλος τα γράφει….. εγώ του τα λεγα. Τον άνθρωπο αυτόν, τον πληροφοριοδότη, εγώ τον έβαζα, εγώ τον παγίδευα, οι κασέτες δικές μου ήταν. Αλλά ο άνθρωπος ήθελε να πάρει λεφτά και έπαιρνε τον Αρναούτη, κι εσείς μπορούσατε να τον πάρετε τον Αρναούτη, κι εγώ.
.- Κι έδινε στον Αρναούτη πληροφορίες;
Α. Προσπαθούσε να του εκμαιεύσει ένα ναι, ένα όχι. Τίποτα δεν έλεγε ο Αρναούτης. Τις κασέτες τις είχα εγώ. Και λέει ο Χαραλαμπόπουλος μέσα…. τον δούλευαν και τον Χαραλαμπόπουλο. Του μεγέθυναν τα πράγματα…..
.- Σαν Υπουργό Εθνικής Άμυνας…
Α. Ε, βέβαια. Και λέει «ο άνθρωπος τις άκουσε τις κασέτες». Μα και εγώ τις άκουγα. Λοιπόν επειδή μιλούσε με τον Αρναούτη ήταν συνωμότης ο Αρναούτης;
.- Για ποια περίοδο λες τώρα;
Α. ΠΑΣΟΚ δεν μου είπατε;
.- Ότι μιλούσε κάποιος ……
Α. Πληροφοριοδότης.
.- Με τον Αρναούτη…..
Α. Διαβάστε το βιβλίο να δείτε. Είναι ανακατεμένος στη συνωμοσία των χουντικών κατά της δημοκρατίας και ο Αρναούτης και ο Βασιλιάς και όλα αυτά τα πράγματα. Διαβάστε το βιβλίο να δείτε. Έλεγε ο πληροφοριοδότης: «ο Βασιλιάς το ξέρει;», «Ναι, ναι» έλεγε αυτός. Μπούρδες. Κάτι τέτοια, με ένα «ναι» και με ένα «όχι» γιατί τον πίεζε ο άλλος. Ο άλλος… κοιτάξτε και ο βασιλιάς τώρα… .όποιος πάει να του ζητήσει συνάντηση, θα τον δει. Κανένα δεν διώχνει. Το ίδιο και τούτος λοιπόν, και πήγε στον Αρναούτη. Και επικοινωνούσε «ξέρετε εμείς είμαστε καλά εδώ πέρα και οργανωνόμαστε εδώ».Και εμένα να μου τα πουν, τα γράφω στα παλιά μου τα παπούτσια. Του έλεγε ο πληροφοριοδότης, προσπαθούσε να εκμαιεύσει. Εγώ να πάω να πληροφορώ τον Παπανδρέου; Του έλεγα του Παπανδρέου «μη φοβάσαι». Ορισμένες φορές λοιπόν τους έλεγα. Π.χ. όλες αυτές οι κινήσεις που γίνανε και πήγαν και καναν επιφυλακή – τα έκανε ο Δροσογιάννης- οι πληροφορίες ήταν δικές μου. Μου έλεγε ο πληροφοριοδότης μου «σήμερα μας κάλεσαν σε διάφορα σπίτια, για να κάνουμε την εξόρμηση». Εγώ ειδοποιούσα…
.- Τι εξόρμηση;
Α. Μαζεύονταν σε διάφορα σπίτια για να κάνουν, να πάνε να καταλάβουν το ΓΕΣ. Και είχα το σχέδιο, το είχα το σχέδιο. Όταν ο πληροφοριοδότης μου, μέσα στις βδομάδες αυτές, δυο πληροφοριοδότες μου….
.- Μετά το 81 αυτά.
Α. Ναι, δεν είχα λοιπόν πρόβλημα λοιπόν και τους ρώταγα τι τους λέγανε, μου λέγανε «μας είπαν να πάμε με πολιτικά, να κρατάμε εκείνα, εγώ στο τάδε σπίτι». Τα παρακολουθούσα εγώ όλα τα σπίτια. Έλεγα λοιπόν στον Παπανδρέου, θυμάμαι στο σπίτι του Ζιάγκα ήταν μια μέρα και τον ειδοποίησα. Τα άκουσε ο Δροσογιάννης και έλεγα «δεν θα κάνετε τίποτα γιατί θέλω να δούμε μέχρι που θα φτάσουν».
.- Στου Ζιάγκα, του γραμματέα;
Α. Ναι. «Δεν θα κάνετε τίποτα». Ο Δροσογιάννης πήγαινε και φώναζε τον αρχηγό του ΓΕΣ κι έκανε συναγερμό και μου έλεγε εμένα ο πληροφοριοδότης μου «πάμε αλλά μόλις είδαμε το φως και λοιπά, σου λέει ‘προδόθηκε το κίνημα’ και δεν πήγαμε».
.- Άρα …….
Α. Έκαναν βλακείες οι του Δροσογιάννη για να κρατάει τη θέση του ο Δροσογιάννης, με συγχωρείτε που το λέω, η γνώμη μου είναι αυτή. Να κρατάνε τη θέση τους. Ο Χαραλαμπόπουλος με έβαλε να του το πω. Και αφού τον έπαιρνα από την Κύπρο, διότι τους πληροφοριοδότες τους είχα…. δεν θέλανε να ειδωθούν οι πληροφοριοδότες αυτοί όταν έφυγα και πήγα στην Κύπρο, δεν θέλανε να πάνε σε άλλον, ήταν οι χουντικοί έτσι; Που τα λέγανε εμένα και τα έλεγα. Και έλεγα και στον Χαραλαμπόπουλο «καμία κίνηση» και αυτός έλεγε «τι καναν;». Δεν συμφωνούσα, προσωπική μου άποψη. Όλες αυτές ήταν κινήσεις, ήταν μυήσεις και εν ενεργεία αξιωματικών, αλλά δεν υπήρξε κίνδυνος.
.- Ήταν δηλαδή εν ενεργεία αξιωματικοί μετά το 80;
Α. Και εν ενεργεία. Αλλά κίνδυνος υπάρχει όταν έχουν τη δυνατότητα να πάνε να καταλάβουν το ΓΕΣ, όταν έχεις στην κάθε ομάδα από έναν και στα λένε, διότι τους έχεις εμπιστοσύνη, γιατί τους είχα εμπιστοσύνη, δεν ήταν πληροφοριοδότες απλοί, ήταν και φίλοι αν το θέλετε.
.- Του στρατού ξηράς;
Α. Του στρατού ξηράς. Δηλαδή π.χ. είχα δύο που είχαμε υπηρετήσει μαζί. Οι οποίοι ήταν δεξιοί αλλά δεν ήσαν χουντικοί. Μυήθηκαν. Μου είπαν «μου ζητάν να μυηθώ. Να μυηθώ;» και τους έλεγα «Βέβαια να μυηθείς». Δεν ήταν χουντικοί «βεβαίως να μυηθείς και μάλιστα να υπερακοντίζεις για να σου έχουν εμπιστοσύνη». Έτσι τους έκαμα πληροφοριοδότες.
.- Κύριε Αλεξάκη αυτοί οι άνθρωποι, οι πληροφοριοδότες τους οποίους παρότρυνες να μυηθούν σε χουντικές κινήσεις μετά το 81, στη συνέχεια σταδιοδρόμησαν στο στρατό;
Α. Όχι, διότι τους πέταξαν όλους, τους πέταξαν όλους. Καταλαβαίνετε, πήγαν και τους κάρφωσαν και λοιπά. Δυστυχώς. Δώσανε το ήθος τους, τη δημοκρατική τους θα έλεγα υπόσταση, και τίποτα. Γιατί σας λέω τα καναν θάλασσα οι Δροσογιάννηδες και ο Χαραλαμπόπουλος. Τον τιμώ και τον εκτιμώ και τον αγαπώ, αλλά εδώ έκανε λάθος.
.- Και εσύ αισθάνεσαι σήμερα μειωμένος απέναντί τους ……
Α. Βεβαίως μειωμένος. Αφού μου έλεγε «θα επικοινωνήσω με τον Αρναούτη». Και μάλιστα μου έλεγε «παγίδευσε για να έχεις την κασέτα». Και παγίδευα εν γνώσει του αυτού του ανθρώπου. Και ήταν φτιαχτή, προσπαθούσε να του εκμαιεύσει. Και τα πήγαιναν τα δεύτερα γραφεία, εγώ τους τα έδινα, και πήγαιναν στον Χαραλαμπόπουλο και λέγανε «μα, με τον Αρναούτη;…».
.- Ποιοι ήταν αυτοί; Θα πεις τα ονόματά τους;
Α. Οι πληροφοριοδότες; Ε, να μην τους κάψουμε κιόλας. Ντροπή είναι.
.- Εν τούτοις αυτοί δούλεψαν για τη δημοκρατία όπως είπες, δεν τιμήθηκαν…
Α. Αποστρατεύθηκαν κιόλας. Ο ένας ήταν απόστρατος τότε, αυτός που επικοινωνούσε με τον Αρναούτη, και λέει ο Χαραλαμπόπουλος μέσα στο βιβλίο του, το διάβαζα προχθές, «άκουγα κι εγώ τη συνδιάλεξη και λοιπά», και ήταν απόστρατος. Και αληθινά ότι είχε κάτι προβλήματα οικογενειακά και παιδιά και ήθελε λεφτά και προσπαθούσε έτσι.
.- Τους προστατεύεις σήμερα μη λέγοντας ονόματά τους; Δεν τους προστατεύεις.
Α. Τους προστατεύω.
.- Το αντίθετο κάνεις.
Α. Θα τους πω αν νομίζετε ότι…. θα το σκεφτώ.
.- Σκέψου το. Εγώ σου λέω δεν τους προστατεύεις.
.- Γιατί με τους τρόπους κι αυτοί δούλεψαν για την προστασία…….
Α. Μα κι άλλοι οι ομοϊδεάτες τους θα τους φτύσουν. Αυτό σκέφτομαι.
.- Δροσογιάννης, Χαραλαμπόπουλος υπερέβαλαν εαυτούς σαν Υπουργοί Εθνικής Άμυνας με τις κινητοποιήσεις και τους συναγερμούς, ότι κινδύνευε δήθεν η δημοκρατία. Ο Ανδρέας Παπανδρέου τι έκανε;
Α. Κοιτάξτε να δείτε, ο Παπανδρέου εγκλωβιζόταν. Δηλαδή όταν του έλεγε…. φοβόταν και ο Παπανδρέου και τον πήγαινε πάνω για επιφυλακή για να τον σώσει και έλεγε «να σας δώσω και ένα αυτόματο;». Μα σας λέω γελοιότητες.
.- Ο Μπαρμπαντώνης του έδινε το αυτόματο του Ανδρέα;
Α. Ναι. Και θυμάμαι ήταν ένας σε εκείνο το σπίτι μια φορά «να σου δώσω και σένα» και λέει «θα στο βάλω στον κώλο σου». Του Μπαρμπαντώνη, του Δροσογιάννη. Και τι ήξερε; Αφού λέει ο Αλεξάκης «δεν θα κινηθεί άνθρωπος, δεν θα ανάψει φως, δεν θα πάει κανείς» δεν είναι ο Αλεξάκης κανείς μαλάκας, ολόκληρη ΚΥΠ, να θέλει το αυτόματο!
.- Αν ήταν σοβαρή η συνωμοσία;
Α. Ε βέβαια, αν ήταν να είμαι και εγώ μέσα, δεν θα τους το έλεγα. Κάνουνε συναγερμούς μεταξύ τους, κινητοποιήσεις δήθεν για να κρατάνε τα στελέχη τους, τους μυημένους τους εν εγρηγόρσει.
.- Τα θυμάμαι. Όπως θυμάμαι και τους πλαστικοποιημένους καταλόγους με τα τηλέφωνα εκείνων που πρέπει να ειδοποιηθούν.
Α. Δεν γίνονται έτσι τα πραξικοπήματα.
.- Πες μου σήμερα πως αισθάνεσαι μετά από είκοσι χρόνια που ήσουν στην ΚΥΠ. Μετά από είκοσι χρόνια, δεκαπέντε χρόνια. Το όνομά σου αναφέρθηκε πολύ στις εφημερίδες και στον τύπο.
Α. Για την τρομοκρατία. Για τούτα ναι. Ετούτα ξεχαστήκανε, οι προσπάθειές μου, οι αγώνες μου για την δημοκρατία, για την εδραίωση της δημοκρατίας, αυτά όλα ξεχάστηκαν και μείνανε για το …….
.- Ποιο;
Α. Ο Κρυστάλλης.
.- Ο Κρυστάλλης;
Α. Τρομοκρατία έμεινε.
.- Αυτός ο πράκτορας της 17 Νοέμβρη. Είναι σοβαρή αυτή η υπόθεση;
Α. Βέβαια σοβαρή είναι. Την έχουν γελοιοποιήσει γιατί δεν τους συμφέρει.
.- Έχουν γελοιοποιήσει τον Κρυστάλλη ή την όλη ιστορία;
Α. Και την όλη ιστορία και τον Κρυστάλλη. Και φταίει και αυτός γιατί βγαίνει στην τηλεόραση γιατί φαίνεται δεν έχει λεφτά και θέλει να πάρει κάνα φράγκο. Έτσι νομίζω δεν ξέρω, έχω να τον δω…………. ένα όνομα οι άλλοι….. αυτός που πήγε στη “Liberation” δια μέσω του Σαρτρ. Έπεισε τον Σαρτρ….. πήγα λοιπόν στον Παπανδρέου και του λέω «έτσι κι έτσι». «Να πας στη Γαλλία» μου λέει. Και πήγα στη Γαλλία τρεις φορές, ποτέ δεν μου το έδωσαν οι Γάλλοι το όνομα.
.- Δεν δώσανε οι Γάλλοι δημοσιογράφοι;
Α. Όχι οι Γάλλοι, οι μυστικές υπηρεσίες της Γαλλίας.
.- Γιατί δεν πήγες στη ‘’Liberation” να ρωτήσεις;
Α. Εγώ; Οι Γάλλοι έπρεπε να πάνε. Εγώ αυτούς παρακάλεσα να ερευνήσουν το θέμα και να μου πούνε το όνομα. Οι Γάλλοι…. στην πατρίδα τους δεν μπορώ εγώ να χορεύω.
.- Γιάννη πες μου το εξής: Το 1974 έχουμε αποκαταστάσεις των αξιωματικών οι οποίοι είχαν διωχθεί από τη δικτατορία. Αλλά δεν έγινε μια φορά η αποκατάσταση, έγινε κατ’ επανάληψη. Τι γνώμη έχεις για τις αλλεπάλληλες αυτές αποκαταστάσεις των αξιωματικών; Εσύ υπηρέτησες κανονικά και ….
Α. Εγώ ήμουν σε αργία και γι’ αυτό επανήλθα. Εγώ, δεν με απόταξαν αλλά μου έριξαν τέσσερις μήνες αργία τελικά.
.- Δεν λέω για σένα αλλά για τους άλλους.
Α. Για τους άλλους; Εγώ νομίζω ότι ήταν αυτά τα τερτίπια του Αβέρωφ και δεν έγινε η αποκατάσταση όπως και η αποχουντοποίηση αμέσως. Πιστεύω ότι και η αποχουντοποίηση, με χίλια βάσανα κάναμε την αποχουντοποίηση αν το θέλεις, καταστάσεις των καταστάσεων και στοιχεία των στοιχείων και δεν περνούσαν…..
.- Γιατί;
Α. Ο Αβέρωφ.
.- Δεν άφηνε να αποστρατευθούν οι χουντικοί;
Α. Δεν ξέρω. Πολλοί είναι …..ξέρω γω, εγώ ήμουν μικρός αξιωματικός…. Λέγανε ….εγώ με τον Φέτση αγωνιζόμασταν. Και φέρναμε στοιχεία και στοιχεία, γιατί τότε τόσοι πραξικοπηματίες δεν φύγανε ενώ έπρεπε να φύγουν. Ο Μπουρδάκος π.χ., έφυγε; δεν έφυγε, ενώ ήταν πραξικοπηματίας. Ο Γκίζας π.χ. που συνέλαβε τον Λεωνίδα τον Κύρκο δεν έφυγε το 74, έφυγε αργότερα. Έγινε μίνι ταξίαρχος για να φύγει.
.- Το Μπουρδάκο γιατί τον προστάτευε ο…….
Α. Δεν ξέρω. Αλλά είναι κι άλλοι δεν είναι μόνο αυτός. Να φύγει ο Γκίζας παράδειγμα ο οποίος την 21η Απριλίου συνέλαβε τον Κύρκο. Δεν έφυγε. Ο Ζωγράφος που ήταν μυημένος και βγήκε με τη Σχολή των Ευελπίδων, με τη διμοιρία και κατέλαβε έξω, να φύγει, αφού ήταν μυημένος. Δεν φεύγανε. Παρά τα στοιχεία που στέλναμε, ο Φέτσης, που καθόμουν και έγραφα…… Έπρεπε να φύγουν.
.- Η χούντα είχε σκοτώσει αντιπάλους της εν κρυπτώ;
Α. Αν δεν το ξέρετε εσείς το ξέρω εγώ; Αυτά που γράφει- ακούμε και αυτά και λοιπά, εγώ δεν έχω αποδείξεις. Για τον Παναγούλη που σας έλεγα, για τις επιστολές που λέτε, εδώ για τον Τσάτσο τον Ευρωβουλευτή, είχε δημοσιεύσει ο Παναγούλης πολλές επιστολές και θα έγραφε και άλλες. Και για τον Αβέρωφ θα έγραφε αλλά δεν έγραψε τελικά γιατί του απαγορέψανε τα..
.- Μα τότε δεν ήταν, που δημοσιεύονται από τις επιστολές του Τσάτσου προς την χούντα και διαλύθηκε και ένα κόμμα που είχε κάνει ο Τσάτσος με το Μήνη;
Α. Δεν το θυμάμαι. Λοιπόν τώρα μην το ψάχνετε. Βλέπετε τώρα ο άλλος που γυρνούσε την χούντα και έστελνε οδηγίες στο Χατζηζήση, Ευρωβουλευτής και ο άλλος που λέτε και εσείς…..
.- Ποιος έδινε οδηγίες στο Χατζηζήση;
Α. Ο Τσάτσος με τις επιστολές του.
.- Σήμερα πως αισθάνεσαι μετά από τόσα χρόνια;
Α. Όπως είδατε με αυτά που σας είπα, τα πιστεύω μου και τη γνώμη μου αυτήν την τηρώ και μου αρέσει να είμαι αυτοδύναμος και αυτοκυρίαρχος και αν δεν….και κανένα, αυτό το λέω και αυτό το κάνω.
.- Νωρίτερα, προηγουμένως ανέφερες ότι ο Βαρδάνης είχε προταθεί από σένα και …..και δεν…
Α. Δεν θυμάμαι τώρα αλλά προτάθηκε από την ΚΥΠ και θυμάμαι ότι δεν υπογραφόταν η διαταγή, δεν μας τον έδιναν……
.- Ποιος δεν τον έδινε;
Α. Το ΓΕΣ.
.- Γιατί;
Α. Δεν το ξέρω, δεν τον έδιναν, δεν τον αποδεσμεύανε να μας τον δώσουν.
.- Το 74;
Α. Όχι το 74. Το 74 πολιτεύθηκε ο Βαρδάνης με το ΠΑΣΟΚ Το 82. Και με πολλές προσπάθειες και με πολλές υπομνήσεις μας τον δώσανε το Βαρδάνη…. Ανέλαβε τμήμα στην αντικατασκοπία. Στη διεύθυνση αντικατασκοπίας. Από εκεί και πέρα τα ξέρετε αφού είναι φίλος σας ο Βαρδάνης. …το Βαρδάνη δεν τον έζησα στην Κύπρο. Εγώ υπηρετούσα στην Αμμόχωστο, αυτός δεν υπηρετούσε στην Αμμόχωστο αλλά από κοινούς ήξερα για τις δημοκρατικές του αρχές. Επειδή κι εγώ ήμουν δημοκρατικός και άλλοι φίλοι ήσαν δημοκρατικοί, το Βαρδάνη μου τον επαινούσαν σαν τον πρώτο δημοκρατικό….. Ήταν δημοκρατικός, αντιχουντικός, αντιστασιακός, φυλακισμένος…
.- Στρατηγέ μου φτάνει εμένα αυτό.
[1] Λεπτομέρειες και ονόματα για το ποιοι γνώριζαν για την οργάνωση του Κινήματος του Ναυτικού αλλά και για διάφορα στα οποία αναφέρεται η συζήτηση με τον Αλεξάκη , βλ. Διδακτορική Διατριβή Οι Επαγγελματίες Στρατιωτικοί υπό Αυταρχικά Καθεστώτα και στο Α. Κακαράς, Οι Έλληνες Στρατιωτικοί, Παπαζήση, Αθήνα 2006.
[2] Τα έγγραφα που μνημονεύονται και αφορούν τον Αλεξάκη είναι τα εξής:
-Φύλλον Μητρώου Αξιωματικού εκδόσεως Αρχηγείον ΚΥΠ από 12-2-1982
-με το οποίο του επιβάλλεται η ποινή των 20 ημερών φυλάκισης.
-ΑΕΔ/ΑΣ/1ον ΕΓ/5β φ.453.11.708/595624/23-9-1973 απόφαση του Ζαγοριανάκου με την οποία τον Αλεξάκη «..τίθεμεν εις την κατάστασιν της αργίας διά προσκαίρου παύσεως επί τέσσερας (4) μήνας..διά παράπτωμα δι’ ο κρίνονται ανεπαρκείς και ουχί τελεσφόροι αι συνήθεις πειθαρχικαί ποιναί..». Παρατηρούμε πως το αιτιολογικό που χρησιμοποιεί ο ΣΞ είναι πιο πλούσιο απ’ ότι τα συνήθη του ναυτικού που συναντάμε και στην εργασία. Αυτό το ΄΄ανεπαρκείς και ουχί τελεσφόροι΄΄ είναι ακριβώς εκείνο που χρειαζόταν στην περίπτωση του Αλεξάκη. Μόλις όμως εκδίδεται η ποινή της αργίας, αίρεται η άλλη της 20ήμερης φυλάκισης επειδή ο στρατός είναι προσεκτικός και για το ίδιο αδίκημα δεν τιμωρεί δύο φορές τον ΄΄παραβάτη΄΄. Η άρση της 20ήμερης φυλάκισης γίνεται με ΑΕΔ/ΑΣ/1ον ΕΓ/5β φ. 453.11/794/596605/29-9-73.
-ΑΕΔ/1ον ΕΓ/5β φ.453.11/313/592039/19-4-75 με την οποία κοινοποιείται απόφαση του ΥΕΘΑ Αβέρωφ ΑΕΔ/1η ΜΕΟ/ΔΓ/1 Φ.610/114140/2-4-1975 για άρση της ποινής της αργίας διά προσκαίρου παύσεως του Αλεξάκη.
[3] Βλέπε ΓΙΑΝΝΗ ΦΑΤΣΗ, Ταγματάρχη της ΚΥΠ Αφορούσε η Διένεξη Παναγούλη- Αβέρωφ, στο ΒΗΜΑ 4-5-1976.
[4] Βλέπε ρεπορτάζ για τη δίκη ΑΣΠΙΔΑ του Γ. Πανούση εφημερίδας ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΗ ΑΛΛΑΓΗ 10-1-1967 στη σελ.7.
κακαράς 