ΔΙΩΞΕΙΣ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΤΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΛΟΓΩ ΔΡΑΣΗΣ ΣΤΙΣ 13 ΔΕΚ 1967
Οι πειθαρχικές διώξεις και οι αιτιολογίες που προβλήθηκαν για αντιμετώπιση όσων ενήργησαν ΄΄θετικά΄΄ ή ΄΄ουδέτερα΄΄ κατά το κίνημα του Βασιλιά στηρίχθηκαν στα στοιχεία του πορίσματος της ΕΔΕ του υποναύαρχου Μπακόπουλου και έχουν εν ολίγοις ως εξής.
Αντιναύαρχος Ιπ. ΔΕΔΕΣ, αρχηγός ΓΕΝ. Απόταξη παμψηφεί. Το πρωτότυπο είναι πως, του προσάπτουν και ως απόδειξη της συνενοχής του για το πραξικόπημα, ότι όταν του ζητήθηκε να παρέμβει για επανάπλου του Ροζάκη, το έκανε αφού, πρώτα επικοινώνησε με τον φερόμενο ως αρχηγό του πραξικοπήματος αντιστράτηγο Κόλλια, που ήταν στη Λάρισα. Η απορία του γράφοντος γιατί εγκατέλειψε το επιτελείο του ΓΕΝ Στην Πλατεία Κλαυθμώνος την ώρα που ξεσπούσε το κίνημα, για να μεταβεί στο στόμα του λύκου στο ΓΕΕΘΑ δεν έχει λυθεί. Ανεξάρτητα από τις λανθασμένες κινήσεις του Δέδε, που απέδειξε πως δεν ήταν ηγέτης με αποφασιστικότητα να φτάνει ως τα άκρα, η αιτιολογία της απόταξής του δεν έχει προσβλητικό χαρακτήρα.
Υποναύαρχος Δ. ΣΟΥΤΣΟΣ υπαρχηγός ΓΕΝ, απόταξη με ψήφους 4-1. Ο Σούτσος κατά τον Μπακόπουλο δεν είχε αντιρρήσεις για την ΄΄Εθνική Κυβέρνηση΄΄ αλλά είχε σχέσεις με τη βασιλική οικογένεια. Επομένως δεν μπορούσε να βοηθήσει την ΄΄επανάσταση΄΄. Άρα δεν κινήθηκε κατά της δικτατορίας, αλλά υπέρ του βασιλιά. Ήταν κατά τα φαινόμενα ο μόνος εκπρόσωπος της μεγαλοαστικής τάξης στο Σώμα των αξιωματικών του ναυτικού εν ενεργεία την 20-4-1967.
Ο Αρχιπλοίαρχος Ι. ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΗΣ, επικεφαλής του Α΄Κλάδου επιχειρήσεων και ο αρχιπλοίαρχος Μ. ΣΤΑΥΡΙΔΗΣ του Β΄Κλάδου προσωπικού στου ΓΕΝ, απόταξη με ψήφους 4-1. Ο Σταυρίδης, τάξης εξόδου 1937, είχε και αυτός κατέβει στον πόλεμο στη Μέση Ανατολή με το Α/Τ ΑΕΤΟΣ και σταδιοδρόμησε έκτοτε κανονικά, μέχρι την απόταξή του με τη ΙΗ΄ συντακτική πράξη στις 14/2/68, της οποίας προηγήθηκε η αποστράτευση στις 20 Δεκεμβρίου ’67. Το Μάιο του 1969 τον εκτοπίζουν στο Λιδωρίκι μέχρι τον Σεπτέμβριο και στη συνέχεια στο Θέρμο Τριχωνίδας μέχρι τον Απρίλιο 1971. Στη μεταπολίτευση θα αποκατασταθεί στο βαθμό του αντιναυάρχου.
Ο Πλοίαρχος Σ. ΚΟΝΟΦΑΟΣ διευθυντής της Α1 του Α΄Κλάδου, απόταξη στις 3 Φεβρουαρίου 1968 ΄΄παμψηφεί΄΄, επειδή ουσιαστικά στην αποχώρηση του Α/ΓΕΝ Δέδε αυτός κράτησε με έντονη δραστηριότητα όλο το ναυτικό στο κίνημα, μέχρι την άφιξη του νέου Α/ΓΕΝ Περβαινά. Θα τον εκτοπίσουν στα Φουρνά Ευρυτανίας από τις 14 Αυγούστου μέχρι τον Οκτώβριο και στη συνέχεια μέχρι τον Δεκέμβριο του 1968 στην Κύμη Ευβοίας. Στην εξάρθρωση του κινήματος του ναυτικού το Μάιο του 1973 θα συλληφθεί πάλι, ως αρχηγός του και θα κρατηθεί μέχρι τις 22 Αυγούστου 1973. Στη μεταπολίτευση ως Αρχηγός του Στόλου αρχικά και του ναυτικού στη συνέχεια, θα βάλει τη σφραγίδα του μέχρι τις 4 Ιανουαρίου 1982, που αποστρατεύεται μετά πεντέμισι χρόνια.
Αντιπλοίαρχος Δ. ΔΟΥΣΗΣ διευθυντής Προσωπικού (Β3) του ΓΕΝΘα αμειφθεί ο Δούσης και αργότερα το 1973 θα αναλάβει επικεφαλής της Ναυτικής Εκπαέδευσης του ναυτικού ΔΝΕ για ένα χρόνο μέχρι τον Ιούνιο του 1974. Και τούτο προδιαγράφεται από τα γραφόμενα γι’ αυτόν στο πόρισμα. Συγκεκριμένα αναφέρει, πως αρχικά ακολούθησε τη γραμμή που είχε καθορίσει ο Δέδες για το ναυτικό, αλλά δεν πήρε πρωτοβουλίες «…ως εκ της θέσεώς του, υπέρ του πραξικοπήματος…» (Ο Μπακόπουλος στο πόρισμα ως «πραξικόπημα» εννοεί το κίνημα του βασιλιά κατά της «επαναστάσεως» και όχι την 21η Απριλίου 1967). Ήρθε όμως σε επαφή με τον ταγματάρχη Τσάκα του γραφείου του Πρωθυπουργού, και συνεργάσθηκε για την χωρίς δυσκολίες εγκατάσταση του νέου Α/ΓΕΝ.
Ο Πλωτάρχης Φ. ΚΑΛΛΟΝΑΣ της Γ1 διεύθυνσης του ΓΕΝ, «…μετά την ομιλίαν του νέου Α/ΓΕΝ εις Θάλαμον Επιχειρήσεων και εις σχετικήν ερώτησίν του, απήντησεν ξηρώς ότι δεν επιθυμεί να συνεργασθεί προς επιβοήθησιν του έργου της Κυβερνήσεως…». Αυτό προξένησε δυσάρεστη ατμόσφαιρα αλλά «…μετά τας δοθείσας διευκρινήσεις ούτος, ως και οι λοιποί, παρέμεινον εις τας θέσεις των….». Δεν εντοπίζεται στα διατιθέμενα έγγραφα ποια ήταν η εξέλιξη του Καλλονά. Ο μικρός βαθμός τον έσωσε από την παραπομπή σε έκτακτη κρίση.
Ο Υποναύαρχος Α. ΡΟΖΑΚΗΣ ο Αρχηγός Κρητικού και Ιονίου Πελάγους,αποτάσσεται παμψηφεί. Ξεχνώντας στην αντιγραφή των όσων περιλάμβανε ο Μπακόπουλος στο πόρισμα, πρόσθεσαν ως λόγο αποστρατείας του Ροζάκη και το ότι «…Άμα τη αποτυχία του πραξικοπήματος, διέταξεν τα πλοία του όπως πλεύσουν εις Β.Ν.Σ….».Ο μόνος αξιωματικός με βαθμό ναυάρχου που επέβη πλοίου, και συμμετείχε στο κίνημα για χρόνο μάλιστα πολύ περισσότερο απ’ όσο άντεξε ο βασιλιάς, ήταν ο Ροζάκης.
Ο Κωνσταντίνος αδιαφορώντας ουσιαστικά για τον κόσμο που τον ακολούθησε, απέδειξε πως δεν είχε καμία περί ΄΄τιμής΄΄ σχέση με αυτά που υποτίθεται πως μάθαινε στις στρατιωτικές σχολές, όπου επίσης υποτίθεται πως φοιτούσε. Θεωρούσε αυτονόητη τη θυσία των στελεχών του στρατεύματος γι’ αυτόν. Η μοναρχία με τη φυγή του, πρέπει να έχασε πολλούς από τους μέχρι τότε οπαδούς της στις τάξεις των στελεχών των ενόπλων δυνάμεων. Εάν όλοι γνώριζαν τις συμπεριφορές και τη στάση των μελών αυτής της οικογένειας απέναντι στις ΕΔ, δεν θα υπήρχαν πολλοί βασιλόφρονες.
Η δίωξη του Ροζάκη θα συνεχισθεί και αργότερα, αφού δεν τήρησε την υπόσχεση που έδωσε γραπτά μετά την αποτυχία της 13ης Δεκέμβρη 1967 να μην κινηθεί ενάντια της «επαναστάσεως». Θα εκτοπισθεί στο Καρπενήσι από τον Αύγουστο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1968. Φέρεται ως οργανωμένος και στην ΕΑΝ (Ελληνική Αντιδικτατορική Νεολαία) του Σαβούρα με άλλους. Όπως όμως αναφέρει ο διοικητής της υπηρεσίας πληροφοριών της γενικής ασφάλειας προς τον ΑΠΑΕΣΑ (Ασκών Ποινική Αγωγή Εκτάκτου Στρατοδικείου Αθηνών) με έγγραφο του για τους συλληφθέντες γι’ αυτήν την υπόθεση με κατηγορία ΄΄σύσταση συμμορίας΄΄, η σύλληψη του Ροζάκη δεν επιτεύχθηκε, γιατί διέφυγε στο εξωτερικό. Αποκαθίσταται μεταπολιτευτικά στο βαθμό του αντιναυάρχου, στις 14 Αυγούστου 1976. Στις 14 Μαρτίου 1980 του απονέμεται ο τίτλος του επίτιμου ΑΚΙΠ.
Αρχιπλοίαρχος Χ. ΣΟΛΙΩΤΗΣ (ήταν ο διοικητής του Ναυστάθμου Κρήτης και αντικατστάτης του Ροζάκη).Απόταξη παμψηφεί, μάλλον διότι περιόρισε τον αντικαταστάτη του Μόραλη σε γραφείο. Είναι η μόνη περίπτωση στο ναυτικό που στέλεχος αντιμετωπίζεται με σύλληψη στη διάρκεια του ΄΄κινήματος΄΄ από την πλευρά των ΄΄κινηματιών΄΄. Αν ήξερε ο Σολιώτης πως θα τον αποτάξουν θα κρατούσε πιο ουδέτερη/αξιοπρεπή στάση στην αναφορά που υπέβαλλε, εκθέτοντας τα γεγονότα.
Πλοίαρχος Σ. ΜΟΥΡΙΚΗΣ (διοικητής πλοίων ΔΕΣ1 υπό τον Πανά) .Απόταξη παμψηφεί. Στην αιτιολογία της απόφασης εκτός του ότι δεν υπάκουσε σε διαταγές Υπουργού, του νέου Αρχηγού ΓΕΝ και του ΑΑΠ, προσθέτουν τον παράδοξο λόγο «…Επανέφερε τα πλοία του εις Β.Ν.Σ. μετά την αποτυχία του πραξικοπήματος…». Ως μόνη αιτία για την προσθήκη της τελευταίας αυτής παραγράφου, εκτιμάται η ακριβής και απρόσεκτη αντιγραφή από το πόρισμα του Μπακόπουλου, ο οποίος πρόσθετε και αυτο το στοιχείο ως ελαφρυντικό.
Αντιπλοίαρχος Ι. ΒΑΣΙΛΕΙΑΔΗΣ (υπηρετούσε στο Αρχηγείο του Ροζάκη στην Κρήτη).Ο Μπακόπουλος τον καλύπτει. Προφανώς δεν ήθελε για το Βασιλειάδη κακή εξέλιξη, όπως και για όλους σχεδόν τους νέους αξιωματικούς, που είχαν πάρει μέρος στο κίνημα και δεν ήταν λίγοι.
Εναντίον των κυβερνητών των πλοίων που απέπλευσαν από την Κρήτη υπό τον υποναύαρχο Ροζάκη και συγκεκριμένα των αντιπλοιάρχων Ν. Δαμβέργη (Α/Τ ΒΕΛΟΣ), Σ. Στεφανάδη (Α/Τ ΣΦΕΝΔΟΝΗ) και Μ. Αγαπητό (Α/Τ ΔΟΞΑ) δεν ελήφθη κανένα μέτρο μετά την λήξη του κινήματος του Βασιλιά κατά της χούντας στις 13 Δεκέμβρη 1967.
Ο Μπακόπουλος αναφέρει γι’ αυτούς στο πόρισμά του πως εκτέλεσαν διαταγές του αρχηγού τους χωρίς αντιδράσεις από τον απόπλου τους μέχρι τον καταάπλου στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας (ΝΣ).
Το Δαμβέργη αργότερα θα στείλει ο Α/ΓΕΝ Αραπάκης επικεφαλής του κλιμακίου για την παρακολούθηση και παραλαβή των νέων υποβρυχίων στη Γερμανία. Μετά τη συμμετοχή του στο κίνημα υπέρ του βασιλιά, έστω και υπό διαταγάς του Ροζάκη, ο Δαμβέργης όπως και ορισμένοι απ’ όσους διασώθηκαν, έπρεπε να πείσουν πως είναι υπάκουοι στην ΄΄επανάσταση΄΄. Αυτό σημαίνει, πως σε κάθε τους ενέργεια όφειλαν, να αποδεικνύουν την πίστη τους, πιο θερμά από όσους δεν συμμετείχαν, πράγμα που είναι και το χειρότερο στο συμβιβασμό.
Τον υποναύαρχος ΠΑΝΑ Αρχηγό Αιγαίου Πελάγους (ΑΑΠ) τον αποστρατεύουν με δυσμενή κρίση παμψηφεί. Μάλιστα τον εκθέτουν επισημαίνοντας στην αιτιολογία ότι με τις αλλαγές των αποφάσεών του «…απώλεσε περαιτέρω πλήρως το κύρος και προσωπικότητα αρχηγού…». Και ήταν, τουλάχιστον αυτή, μια σωστή κρίση. Γράφει γι’ αυτόν ο Μπακόπουλος, πως επενέβη να παρεμποδίσει τον απόπλου των πλοίων αποβάσεως στην αρχή ενώ στη συνέχεια κατόπιν επαφής με τον Αργηγό του ΓΕΝ Δέδε, εκδίδει διαταγή απόπλου, αλλά και πάλι μετά συζητήσεις «..πεισθείς …διέταξεν την αναστολήν της διαταγής απόπλου την 131722…» Αυτή δεν είναι εικόνα σοβαρού στρατιωτικού ηγέτη. Σωστά το εντοπίζει το χουντικό Συμβούλιο κρίσεως, παραλείποντας να αφαιρέσει από το αιτιολογικό της αποστρατείας, πως δεν διαπίστωσε προηγούμενη συνεννόηση του Πανά με το Βασιλιά για το κίνημα.
Όσο για τους λοιπούς αξιωματικούς του ΑΑΠ που περιλαμβάνει στο πόρισμά του ο Μπακόπουλος, αυτοί είναι οι κυβερνήτες των πλοίων που ανήκαν σ’ αυτό το Αρχηγείο υπό τον Πανά και που απέπλευσαν του ναυστάθμου υπέρ του ΄΄κινήματος΄΄.
Πλωτάρχης Ν. ΠΑΠΑΣ. (Κυβερνήτης του Αντιτορπιλικού ΛΕΩΝ).Είχε κληθεί και αυτός το Αρχηγείο Αιγαίου Πελάγους, αλλά δεν έμεινε να μάθει τα αποτελέσματα της σύσκεψης των διοικητών πλοίων υπό τον Πανά και απέπλευσε. Στην αναφορά που υποβάλλει ο Παππάς, όπως όλοι που συμμετείχαν στο κίνημα, αφού αναφέρει τα περί συγχύσεως που επικράτησαν τις πρώτες ώρες, περιγράφει τις κινήσεις του πλοίου του και τους λόγους που πήρε τις αντίστοιχες αποφάσεις. Τις αποδίδει περισσότερο στην σύγχυση που επικρατούσε και στην πεποίθηση, πως έπρεπε να πράξει έτσι Δεν αναφέρεται ο Παππάς καθόλου στο κίνημα και στο βασιλιά. Ο ίδιος είναι αντιχουντικός αξιωματικός, με πλήρη επίγνωση της κατάστασης αποπλέει του Ναυστάθμου και το ότι δεν περιμένει το αποτέλεσμα των συσκέψεων είναι σύμφωνο με τον χαρακτήρα του. Αγκυροβολεί στο μεταξύ και για μερικές ώρες κάτω από την Κύμη που είναι η πατρίδα του,. Μετά από πεντέμισι χρόνια δε θα διστάσει με το Α/Τ ΒΕΛΟΣ, να εγκαταλείψει την άσκηση του ΝΑΤΟ και να αγκυροβολήσει, αυτή τη φορά όχι στην Κύμη αλλά στο Φιουμιτσίνο.
Πλωτάρχης ΚΟΥΣΟΥΡΗΣ (Κυβερνήτης Αντιτορπιλικού ΠΑΝΘΗΡ).Ο Κουσουρής κατά τον Μπακόπουλο δεν περιμένει όπως και ο Παππάς τα αποτελέσματα της σύσκεψης διοικητών, και αποπλέει επίσης. Πριν φτάσει στο ύψος της Ψυτάλλειας, πλησιάζει ο Μόραλης επι τορπιλακάτου και τον καλεί να επιστρέψει, όπως και έγινε λίγο αργότερα. Καταγράφει επίσης πως προέτρεψε και τα ΝΙΚΗ- ΠΕΖΟΠΟΥΛΟΣ- ΛΑΣΚΟΣ- ΒΛΑΧΑΒΑΣ να τον ακολουθήσουν, ενώ σαν να ειρωνεύεται συμπληρώνει πως «…αντελήφθην ότι είχεν ξεσπάσει επανάστασις κατά της Εθνικής Κυβερνήσεως και εις κρισίμους διά το Έθνος στιγμάς…». Δε γίνεται επίσης πιστευτός, όταν σημειώνει πως πιστεύει «…εις την υψηλήν αποστολήν της εκ της 21ης Απριλίου 1967 Εθνικής Κυβερνήσεως ως προς την αναγέννησιν του Έθνους…». Αργότερα στις 25 Μαίου 1973 που θα συλληφθεί για συμμετοχή στην οργάνωση του άλλου, θα μαθευτεί πως στο σπίτι του γινόντουσαν και συσκέψεις των ΄΄συνωμοτών΄΄.
Ο Πλωτάρχης ΤΑΠΙΝΗΣ ο κυβερνήτης της Κορβέτας ΠΟΛΕΜΙΣΤΗΣ, του πλοίου που χρησιμοποιεί ο βασιλιάς για τις επιθεωρήσεις του στόλου στη Ναυτική Εβδομάδα. Ο Μπακόπουλος δεν τον καλύπτει, όπως τους άλλους κυβερνήτες, μάλιστα του προσάπτει πως εγκατέλειψε το πλοίο του για να μεταβεί στην Κρήτη, ξεχνώντας πως εκτελούσε διαταγή και μάλιστα του βασιλιά. Δεν εντοπίσθηκε αναφορά του Ταπίνη, όπως άλλων αξιωματικών. Αποτάσσεται και δεν εγγράφεται στα στελέχη των εφέδρων αξιωματικών. Είναι ο μικρότερος σε βαθμό και ηλικία (τάξη 1952) από όσους διώχτηκαν από το Π.Ν. για την 13η Δεκεμβρίου. Όλοι οι άλλοι είναι από βαθμό πλοιάρχου και πάνω. Λίγο αργότερα θα τον εκτοπίσουν από τον Αύγουστο μέχρι τον Δεκέμβριο 1968 στο Μουζάκι Καρδίτσας. Ο Ταπίνης θα αποκατασταθεί το 1974, θα επανέλθει στην ενέργεια και θα σταδιοδρομήσει στο Π.Ν. μέχρι το 1982 που θα αποστρατευθεί ως υποναύαρχος.
Στα γραπτά ντοκουμέντα που εξετάσθηκαν βλέπει κανείς τα συμβάντα του «Κινήματος του Βασιλιά», τα αίτια της αποτυχίας, τους χαρακτήρες και την παιδεία των συντελεστών του. Δεν εξετάζονται, όπως των λοιπών αποταχθέντων, οι περιπτώσεις Σούτσου, Κοντογιάννη, Σολιώτη και Μουρίκη.
Δεν εντοπίσθηκε σε έγγραφα ο ρόλος που έπαιξαν, οι οπαδοί της «επανάστασης». Εξ αυτών οι Καμαρινέας, Λαγωνίκας, Πολιτόπουλος, Μάντζαρης, Τραγέας, Σκιαδόπουλος, Παναγάκης, Μυλωνάς, Βόσσος, Ζωιδάκης, κινήθηκαν στο Αρφηγείο Ναυτικού, στο Γενικό Επιτελείο Εθνικής Άμυνας, στο Αρχηγείο Αιγαίου Πελάγους και στα Κέντρα Εκπαίδευσης Κανελλόπουλος και Παλάσκας. Οι Φίλης, Κανελλόπουλος και Χατζηκώστας στην Κρήτη.
Ο Μπακόπουλος αφού υπήρξε ο ανακριτής της υπόθεσης αμείφθηκε με την αποστρατεία του σε ένα τρίμηνο από αυτούς ακριβώς της χούντας, που υπηρέτησε. Υπήρξαν και άλλοι. Εδώ μνημονεύονται εκείνοι στους οποίους τα γραπτά κείμενα προσέδωσαν διάφορους ρόλους. Ο Μάντζαρης ακουγόταν συνέχεια από τις συσκευές ασυρμάτου, να διαβάζει ο ίδιος τα σήματα που εκπέμπονταν από την πλευρά της χούντας. Γνωρίζαμε τη φωνή του, γιατί τον είχαμε επιτηρητή στη Σχολή Δοκίμων. Και ήταν, αυστηρός και δίκαιος ως επιτηρητής. Στη δικτατορία έκανε την επιλογή του.
Το 1967 έκλεισε για το ναυτικό, με ένα κίνημα που δεν έπληξε τη χούντα αλλά ξεκαθάρισε τα πράγματα για πολλούς. Η δικτατορία εν τούτοις βγήκε απ’ αυτό δυναμωμένη, αφού της δόθηκε η ευκαιρία να βγάλει τα συμπεράσματά της για φίλους και εχθρούς μεταξύ των αξιωματικών. Από εκεί και μετά, δικαιολογημένα πλέον, δεν θα έχει εμπιστοσύνη στο ναυτικό, ενώ τις ίδιες ημέρες το διαπιστώνει, και από το χώρο των υπαξιωματικών του με την υπόθεση εμπλοκής μιας ομάδας στη Δημοκρατική Άμυνα..
κακαράς 